2 -
-*? '9..
van de kracht van ons volk. dat ze onze
mannen eti jongens ddor stöve^fjiteni
erger dan destijds bij de negers in 'Afrika
hebben .ontvoerd.
Ik klaag hen aan, dat ze ons fabriekswe
zen met zijn kostbare machines en instru
menten, de scheepvaart', het transportwezen
enz. met, voorbedachte r.ade hebben ontred-^
derd.
Ik klaag de Germanen aan .'doch ge
noeg daar is ^een misdaad, welke ze
zich ten onzen' opzichte niet hebben ver
oorloofd.
Onze voorouders wisten wat ze zeiden:
de beste Pruts'1 heeft nog een paard gesto
len iedere Pruis heeft 7 zolders, op de
zevende kóm je nooit op.
MENTALITEIT TE RUIL
Ik weet niet, of U in het: eerste nummer
van „De Zwijgef" bet verhaaltje hebt ge
lezen van den winkelier en den geborneer-
den moffenmajoor. y
Insiders zullen het misschien met de dé
tails van dat verhaaltje niet e,ens zijn ge
weest, maar voor hét geval zij zich interes
seren voor soortgelijke verhaaltjes, die vol
komen 18 karaats zijn, hoeven zij zq baf
ver niet te zoeken.
Zo zou er b.v, een. pracht van een authen
tiek verhaal te schrijven zijn over den
schoenwinkelier, die nooit schoenen had,
tot de moffen er na het bombardement, mi
nimaal vijf baalzakk'en uitsleepten, en die
zelfs daarna nog. over honderden schoenen
bleek te beschikken, die hij echter met hard
nekkige onbeschoftheid tegen verkoop aan
getroffen Nederlandse, mensen wist te be
schermen.
En wat zou er niet een. uitgebreid op
naakte feiten gebaseerd, verhaal te schrij
ven zijn óver Venraij's al of niet geünifor
meerde helden, die na 4 jaar trouwe moffen-
dienst, plotseling blakend van heilig vuur en
vaderlandsliefde, te voorschijn kwamen en
niets beter te doen wisten, dan hfer èn daar
een impertinent grove houding aan" te nemen
tegenover mensén. die ondanks moffènter-
reur. in de werkelijke uren des gevaars
slechts één ding kenden: hun.' intens zware
plicht.
Zeker ik geef U tóe deze dingen, en
vooral deze mensen zijn te onbelangrijk om
thans nog lang voor het voetlicht te staan.
Maar zij 2ijn het symptoom van een be
paalde mentaliteit, en dat is erger.
Ik geloof niet dat er veel dorpen zijn, zo
kwistig besprenkeld met wat men pleegt te
hoemen intellectuelen zij het dan groten
deels import-intellectuelen als Venraij.
Daarnaast 'tiert er wHicpdë 1 bourgeoisie,
véélal aangeduid iftiet -.cfe 'iykbare benaming
middenstand. 1
'Er zou éeri zeéVintere ssante boom over
zijn op te zétten in hoevérre "deze lieden.
Wérkelijk dèel uitmakenVan de Ygnraijse
volksgeiheenschap. Maar daar ik hierboven
sprak oyer een zekere mentaliteit, wil ik mij
er toé bepalen 'déze mentalitéit nader uiteen
te rafelen. En om het abstracte idéé mentali
teit wat concreter te maken zal ik haar één
naam geven; ik noem haar: De mentaliteit
der Alomvattende Gewichtigheid.
Nietwaar, Dr. Klaas was nóg gewichtiger
dan drs. Hein. en Piet, grossier in kruide
nierswaren nóg belangrijker dan Jan. hoewel
die toch ook een goedbeklante lappenwinkel
had.
En meisje A., wi'er papa geacht werd. èen
aardig schaapje op het drogé te hebben
was zonder meer geschikt voor, laten we
zeggen: de hockeyclub. Maar meisje B„
wier vader mëf eigen handen de kost moést
verdienen, was ten enenmale gedoemd van
stick en groene weide verstoken te'blijven.
Maar over één ding waren zij het alle
maal eens: er kon niet hard genoeg geschol
den worden op die vervloekte moffen en
N.S.B.-ers. Natuurlijk waren de deuren en
'ramen dan allemaal stevig gegrendeld, en
bij flink schelden moest het dan ook blijven.
Want principiële daden en daaruit voort
vloeiend risico gaan nu eenmaal niet sa
men met geld verdienen en ..rustig slapen
gaan".
Waarom'b.v. .werd iedere voorstelling in
„Luxor", waar pracht vertoningen van
Duitse propaganda en „Herren" moraal ten
beste werden gegeven, zo druk bezocht door
zovele anti-Duitse Venraijers?
Waarom waren er in Venraij zo weinig,
,dié constant met een fopd principieel ge
baar een gift aan Winterhulp durfden te'
weigeren?
Ja erger, hoe groot is niet het aantal ge
weest, dat 's avonds in het donker „Volk
en Vaderland" kreeg thuis bezorgd?
En waarom konden de toeiï opgeroepen
burgermannetjes, niet zelf de enig juiste be
slissing nemen en onderduiken, inplaats van
zich met de nodige konkelarij, van een veilig
plaatsje in het grensgebied te verzekeren?
Men kon toch slecht van arbeidersjongens
verwachten dat zij in deze de spits af zouden
bijten. -
Hoe hard ijlden vele niet om hun radio
toestel in te leveren, maar anderzijds de
deur plat. liepen bij hen, die wel de moed
hadden öm in. een of andere schuilplaats
toch naar de stemmen van een vrij Neder
land te luisteren?
Oneerbiedige mensen zouden dit surplus
aan bhlSèrlijkè verwaandheid enerzijds, en
het ScJireéuwend tekort aan. principiële, open
-durf':ande|zi}ds, domweg betitelen met klein-
zieligebenepenheid of geborneerde kruide-
niersgeest.i „w,
Ik noem hér slechts de mentaliteit der
Alom vatten de Gewichtigheid.
Men zou hiér tegen aan kunnen voeren,
dat dit alles toch piet specifiek Vértraijs,
-veel eerder „algemeen dorps" is.
En verder: Is dat wel waar? Verwacht
men niet juist in eerste instantie principes
en daardoor leiding van dé zich „beter"
noemende standen, waar Venraij toch meer
dan overvloedig van'voorzien is?
Het zou mij te ver voeren, de rijk gesor
teerde'vuile was óp1 straat te gaan hangen,
afgezien nog van het feit, dat dit noch mijn
taak, noch mijn bedoeling Is.
Ik wil nog sléchts teritgkomen naar het
deerlijk gehavende Venraij. En gaande over
het puin van Paterstraat eh Grootestraat.
nader ik de plek waar door Hfinnen-vanda-
lis.me vernietigd yverd. wat eens w'as- de
Kathedraal der Peek
Zij werd gebouwd eeuwen geleden, in
tijden woelig als de onze, door mensen zwak
als wijzelf. Ook zij voerden oorlog en ken
den de zonde, overvloedig en zwart. Maar
er-was één groot verschik Zij hoorden nóóit
van psycho-analyse, maar naast de zonde
kenden zij de spijt, het intense berouw over
die zonde. v
Want zij waren ongecompliceerd, maar zij
bewaarden één grote, onaantastbare schat.
En als ik die schat, een naam moest, geven,
dan zou ik hem noemptr. de Schat der Alom
vattende Liefde, Liefde niet Uitsluitend tot
zichzelve, maar vooral ook tot den toevallig
Tot ons leedwezen geven wij kennis, van
bét plotseling overlijden van
den WeJed. Zeefgel. Heer
HERMAN JOHAN SCHIM
VAN DER LOEIT
Arts.
in het leven Directeur van Psychiatrische
Inrichting „St. Anna'' te Venraij.
Overste en Zusters
Zusters van Liefde van Jezus en fvlarja.
Geneesheren
Verpleegsters
Personeel en Patiënten
Evacuatieadres: Karei I fabriek, Eindhoven.