11
Castenray was ook van de partij. Op de foto zien we geheel links Gr ad Fries en op zijn prachtige
volbloedpaard. De namen van de ruiters zijn ons niet bekend. Rechts zijn de vlag en de schoorsteen
te zien van de Willem Barentsz'. Het hele verhaal van deze carnavalswagen hebben we eerder al
gepubliceerd. Let ook op de typische elektriciteitsmast. Het elektriciteitsnet was na de oorlog nog
bovengronds, waarbij de draden hoofdzakelijk via houten palen geleid werden.
Gehoord
Onlangs hadden we in het heemkundelokaal een interview met Jac Philipsen uit Deurne. Hij is in 1926
geboren en woonde voorheen in Klein Oirlo. In 1932 was hij met zijn ouders naar Deurne verhuisd.
Hij kende het volgende 'versje': Oeldere is 'n aerm land; sweenters water, sömmers zand. Diepe
schöttele, niks d'r ien. Wie düvel wooj ien Oeldere zien?!
Castenrayse mensen vertellen Rachel Cohen deel 4
Toen we in 1941 niet meer doen konden wat we wilden, werd ons een lokaal gegeven om te pingpongen en
andere spelletjes te doen. Dit was een goed middel om de kinderen zo min mogelijk op straat te laten lopen,
want dat was gevaarlijk geworden! Alles ging z'n gewone gang. Er werden nog vier kinderen geboren; Elie in
1931, Betje in 1933, les (Piet) in 1935 en Esther in 1940.
We verhuisden kort na mijn geboorte naar Doesburg, mijn Vaders geboorteplaats. Vader deed aan de
textielhandel en Moeder was zijn secretaresse en huisvrouw.
Hoofdstuk 2: De oorlog
Tot in mei 1940 de oorlog uitbrak. Dat wil zeggen voor ons Nederlanders. In het oosten van Europa was er
oorlog sinds september 1939. De enigen die goed voorbereid waren op oorlog in Europa, dat waren de Duitsers.
In 1936 bezetten zij zonder slag of stoot het Rijnland, wat volgens de vredesovereenkomst van de Eerste
Wereldoorlog (Versailles als waarborg moest dienen voor de schadebetalingen van Duitsland aan Frankrijk. In
1938 voegde Hitier Oostenrijk bij Duitsland (Der Anschluss), ook dat zonder slag of stoot. In 1938 en 1939
voegde Hitier Tsjecho-Slowakije toe aan het grote Duitse rijk, weer zonder oorlog.
Als de grote naties Engeland en Frankrijk toen maatregelen genomen zouden hebben, was er nog wel wat aan te
doen, maar die hielden zich bezig met hoge politiek en vredesovereenkomsten tussen Duitsland en Engeland,
tussen Duitsland en Rusland, tussen al de Naties die enkele jaren later in een oorlog op leven en dood zouden
zijn gewikkeld. In 1938 confereerden Hitler, Chamberlain (Engeland), Mussolini (Italië) en Daladiër (Frankrijk)
in München, en dat alles op rekening van dezelfde burgers, die de prijs eerst in geld en wat later met hun bloed
moesten betalen!
Op 1 september 1939 valt Duitsland Polen binnen vanuit het westen en Rusland doet hetzelfde vanuit
het Oosten. Op 27 september gaat Polen door de knieën en daarmee is het lot van miljoenen mensen,
waarvan een groot percentage Joden, bezegeld. Op 9 april 1940 valt Duitsland Noorwegen en
Denemarken aan. Ook hun lot is in een paar dagen beslist. Toen was het onze beurt. Op 10 mei, om 4
uur 's ochtends werden Holland, België en Luxemburg onder de laars gelopen. Alhoewel de geur van
het buskruit al lang in de lucht hing, was het toch een verrassing voor de Nederlanders in het
algemeen. Zij wilden namelijk in hun neutraliteit geloven, zoals zij neutraal waren gebleven in de
Eerste Wereldoorlog en zoals ook Hitier ze had beloofd.
Toen de oorlog uitbrak, was er een scherp tekort aan wapens. Kanonnen werden uit musea gehaald om te
trachten de ultra modern gewapende Duitsers er mee te stoppen. Toen uiteindelijk Rotterdam werd
gebombardeerd en enige duizenden om het leven kwamen, capituleerde Nederland. Dat was op 14 mei, dus na
vier dagen. Brussel viel op 17 mei, dus na zeven dagen, Antwerpen op 18 mei en Frankrijk capituleerde op 22
juni. Met andere woorden: de Duitsers liepen het grootste gedeelte van Europa onder de voeten zonder zich al te
veel in te spannen. (En dan vragen geschiedvervalsers nog: "Waarom hebben de Joden zich niet verzet!" Terwijl
machtige, tot de tanden bewapende landen, geen partij waren voor de Duitsers, wil men insinueren dat
ongewapenden, door de plaatselijke burgers vaak gehate en achtervolgde mensen, zich zouden hebben kunnen
verzetten!) (wordt vervolgd)
Heemkundelokaal 't Moezehool is open op donderdag van 18.30-20.30 uur.
Loop gerust eens binnen voor een kop koffie en een praatje. Iedereen is van harte welkom!