Gewoonten en gebruiken rond 1900 - deel 54
Dat is volgend jaar 60 jaar geleden. In 2012 is het negentig jaar geleden dat Castenray een eigen
schoolgebouw kreeg. We zullen daar te zijner tijd zeker de nodige aandacht aan besteden.
Op de foto zien we Grad van den Beuken. Grad was varkenshandelaar en hij woonde met zijn
echtgenote Mientje aan de Horsterweg.
Film- en thema-avortd te Meerlo
De Bond van Wapenbroeders afd. Venray e.o. vertoont op dinsdag 26 mei a.s. een film met als titel
'De strijd om de bruggen van Venlo'. De heer Hans Steenmetz, ritmeester b.d. en expert in de
geschiedenis van de oorlog in onze regio, geeft uitleg wat er gebeurde na de verloren slag om
Arnhem en toen de geallieerden opdracht kregen om via de bruggen van Venlo Duitsland binnen te
vallen. Dit had vreselijke gevolgen voor onze regio.
Iedereen die belangstelling heeft, mag deze filmavond gratis bezoeken.
De filmavond vindt plaats in zalencomplex 't Brugeind, Hoofdstraat Meerlo. Aanvang 19.30 uur.
Op vrijdag 19 juni vindt in dezelfde zaal te Meerlo een thema-avond plaats met als titel
'Vredesmissie Libanon 1979-1985'. Het echtpaar Jan en Ina Koops, beiden in Libanon geweest,
vertellen over de bijna onmogelijke taak van de Nederlandse Blauwhelmen een bufferzone te
handhaven tussen de aartsvijanden Israël en Libanon, waar christelijke milities het de 'Unifillers'
vrijwel onmogelijk maakten hun vredestaak uit te voeren.
Ook bij deze thema-avond is iedereen van harte welkom. Aanvang 20.00 uur.
Op de bodem van de kist werden drie strooien kruisjes gelegd. Het stro was met een waskaars vast
gesmolten.
's Avonds voor de begrafenis werden de klokken geluid. In sommige plaatsen luidde men eenmaal voor
een ongetrouwd iemand en driemaal voor een getrouwde. Oorspronkelijk gebeurde het luiden om de boze
geesten die de gestorvene kwaad wilden doen, te verdrijven.
Op de dag van de begrafenis kwamen de buren en de familie bij elkaar in het huis van de overledene.
Over de spiegel had men een doek gehangen en de klokken in huis waren stilgezet. De luiken en vensters
bleven gesloten tot na de begrafenis.
Lag de kerk dichtbij, dan werd de kist op een baar gedragen door zes buurtgenoten. Deze gingen het huis
binnen, knielden neer bij de overledene en zeiden een kort gebed. De kist werd gesloten en op de baar
gezet. De overledene lag met de voeten naar de deur gericht en zo werd hij of zij het huis uitgedragen.
Ook hiermee had men weer een bepaalde bedoeling. Droeg men de dode met de voeten vooruit, dan zag
de geest van de dode het sterfhuis niet en zou hij het moeilijk kunnen vinden, wanneer hij wilde
terugkeren.
Bij de drempel van de deur werd halt gehouden. Daar stond een buurtgenoot klaar met een fles jenever.
Elk van de dragers werd over de kist heen een borrel aangereikt. Soms waren het ook wel twee borrels om
de geur die uit de kist kwam te verdrijven.
Het naaste mannelijke familielid droeg de 'veurrow', de voorrouw. Hij liep direct achter de kist. De oude
koster Nelissen uit Oirlo vertelde dat rond 1900 de voorrouwdrager zich van het moment af dat zijn
familielid stierf niet meer mocht wassen en scheren. In zijn werkkleren liep hij op klompen, waarin stro
zat, ongewassen en ongeschoren achter de baar.
Later werd dit gebruik afgeschaft en liep de familie in volgorde van verwantschapsgraad achter de baar.
Daarbij gingen de mannen steeds voorop. Op oude foto's van de begrafenis van Wilhelmus Smits en
Gerritje Steeghs in 1934 en koster Baer Kuijpers in 1935 is heel goed te zien dat de vrouwen achter de
mannen liepen. Ook op het kerkhof hielden de vrouwen zich op de achtergrond.
Een van de buren droeg het H. Oliekruis naar de kerk. Ook deze persoon liep vlak achter de baar of
achter de kar en legde het kruis in de kerk op de communiebank.
Woonde de overledene ver van de kerk, zoals in Castenray en Klein Oirlo vóór 1929 (toen kreeg
Castenray het recht te begraven op een eigen kerkhof) het geval was, dan plaatste men de kist met het
stoffelijk overschot op een boerenkar, waarachter zich de familie, buren en genodigden opstelden.
Moest men erg ver dan gingen de naaste verwanten ook wel op de kist zitten tot in de straten bij de
kerk. De anderen reden op karren mee in de stoet, die een vaste kerkroute volgde.
A k
