Gewoonten en gebruiken rond 1900 - deel 50
volgens Annie Michels-van Rhee 'kwam er al meteen veel volkwant er was verder niets te doen.
Het werden drukke tijden voor Bertje van Rhee en zijn kinderrijke gezin. Al was volgens Annie
Michels-van Rhee haar vader niet iemand, die zich snel zou overwerken. Zo rond 1935 ging hij
liever jagen en verkeerde graag in hogere kringen Door de jacht kwam hij veel in aanraking met
notabelen en rijke lui. Zijn vrouw hoorde je dan ook meermaals zeggen, dat hij ver boven zijn stand
leefde. Bertje was heel vooruitstrevend en behoorde in Castenray tot de eersten die een auto en
telefoon hadden. Met deze moderne dingen kwam hij in aanraking door zijn contact met rijke
mensen. En dit contact bracht nog een ander verschijnsel met zich mee. Niet alleen leefde Bertje
voor de oorlog op iets te grote voet, maar hij had ook nog erg veel moeite om de borrel te laten staan
en dit alles gaf met alle drukte die het bedrijf met zich meebracht de nodige spanningen binnen het
gezin.
Het kwam zelfs zover, dat Bertje op initiatief van de toenmalige Venrayse burgemeester Oscar van
de Loo (1885-1950) een ontwenningskuur onderging in kasteel Schöndele te Roermond. Hier leerde
hij tijdens de bezigheidstherapie het fotograferen en hij maakte hiervan later ook een nevenberoep.
Tot in de verre omtrek werd Bertje gevraagd om familiefoto ^s te maken. Ook allerlei bijzondere en
alledaagse gebeurtenissen legde hij op de toentertijd gebruikelijke glasplaten vast Van deze
glasplaten werden de foto s afgedrukt Castenray en de hele regio hebben hier een schat aan
historische foto j aan overgehouden.
Schenking
Van Lea Hoeijmakers mochten we een aantal interessante artikelen uit twee oude trouwboekjes
scannen en van Ties Dinghs kregen we twee oude krantenartikelen over de koudbloedhengst Fifils du
Chateau, die bij Piet Rambags aan de Castenrayse Straat (Lollebeekweg) gestald was. Verder nog een
oud boekje van de Paardenverzekering. Lea en Ties, zeer bedankt! Ook kregen we van iemand uit
Castenray twee ingelijste religieuze afbeeldingen. Ook daarvoor onze hartelijke dank.
Informatiebijeenkomst Diepeling
Op maandag 16 maart hebben we een gesprek gehad met de heer Piet van Rossum van de firma
Teunesen Zand en Grint BV. De firma Teunesen wil graag een informatieavond beleggen in verband
met een uitbreiding van het zand- en grindwingebied. Men heeft daarvoor onze medewerking
gevraagd. De avond is gepland op woensdag 22 april om 19.30 uur in De Wis. De heemkundestichting
zorgt voor een foto-expositie.
De 'aanzegger' of'lijkbidder' vertelde bij de familieleden van het overlijden en nodigde hen uit om
op de begrafenis te komen. Vervolgens bad men gezamenlijk een Onze Vader en werd een
koffiemaaltijd klaar gemaakt. Het was ook gebruik dat de 'aanzeggers' een borrel werd aangeboden
en dat betekende dat men dikwijls enigszins beschonken thuiskwam.
Meestal gingen daags na het overlijden twee van de buren aangifte van het overlijden doen op het
gemeentehuis. De een deed aangifte en de ander fungeerde als getuige.
Een andere taak van de buurt was het waarschuwen van de dorpstimmerman. Deze ging daarna de
dode de maat nemen voor de kist. Deze kist was meestal heel eenvoudig, alhoewel de meer
welgestelde mensen prachtige, gebeitste, eikenhouten kisten met een kruis met corpus erop lieten
maken. De armere mensen lieten een vurenhouten kist maken die zwart geschilderd werd. Op de
kist werd een wit kruis geverfd.
Sommige mensen werden 'van d'n aerme' begraven. Dan werd de hele begrafenis bekostigd uit de
kas van het armenbestuur. Alles werd dan heel sober gehouden, tot zelfs de kerkdienst toe.
Aan het dragen van de rouwkleding werd veel aandacht besteed. De naaste familie droeg deze
kleding liefst één jaar en zes weken. De man of de vrouw, de zusters en broers en de volwassen
kinderen liepen al die tijd in de rouw. De kleding moest dus een hele tijd meegaan.
De vrouwen droegen hun zwarte trouwjurk met daarover een zwarte mantel. Op hun hoofd droegen ze
de zwarte rouwtoer zonder bloemen over de witte ondermuts. Voor weduwen en vrouwen in de rouw
waren er diverse rouwtoeren, voor lichte en heel zware rouw. Bij rouw werd er ook geen kant
gedragen, maar de muts was dan gemaakt van witte batist of neteldoek.
15
