De Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray wenst iedereen een Zalig
Kerstfeest toe!
21
echtparen. Ze zegende ook het koren en andere veldgewassen. Rond haar feest wordt de rogge
geoogst. 'Mit Sint Anna is 't kore ien de schuur of ien d'n band'. Over ongetrouwde vrouwen boven
de dertig werd gezegd: 'Zij zit op Sint Anna's schaap (schap/kastplank). De ongetrouwde mannen
duidde men aan met 'Hij stöt ien de ossewej'.
Augustus
Op de eerste zondag van augustus was het kermis in Venray. Velen verheugden zich daarop. De
meeste jongelui gingen er dan ook naar toe, allereerst op zondagmiddag en daarna nog op maandag
of woensdag om te gaan dansen. Op zondag werd in die tijd nergens gedanst, althans niet tijdens de
kermis. Daar waren de pastoor en de burgemeester het wel over eens.
Op 15 augustus was het feest van Maria Hemelvaart en dan ging de bidprocessie vanuit Oirlo naar
Oostrum. Vanaf 1808 is de processie naar Oostrum getrokken. Tegenwoordig gaat ieder op eigen
gelegenheid. Bijna alle parochianen namen hieraan deel, ook mensen vanuit Klein Oirlo en
Castenray. Om zeven uur 's morgens was er een H. Mis, waarin de kruudwis gezegend werd. De
kruudwis bestond uit veldproducten, zoals haver en rogge en uit kruiden die langs de weg groeiden,
zoals reindersknoppen (boerenwormkruid) en ook els. Verder boekweit en een appel en een peer.
Het kruidenboeket hoort samengesteld te zijn uit zeven verschillende kruiden, bloemen en
korenaren: twee graansoorten (tarwe en rogge), twee kruiden met geneeskrachtige werking
(duizendblad en boerenwormkruid) en twee kruiden die het onweer kunnen weren (alsem of bijvoet
en koninginnekruid, ook wel donder- of leverkruid genoemd). In sommige plaatsen is er het gebruik
om wilgenroosjes en huislook in het boeket op te nemen. Het zevende kruid is het walnotenblad. Dit
is samengesteld uit zeven blaadjes. Beweerd wordt dat de bliksem nooit in een notenboom slaat.
De traditie wil dat deze zeven kruiden achterbleven in het graf van Maria. Dat het om zeven kruiden
gaat, heeft ook een betekenis. Zeven is in de kerkgeschiedenis het getal van de volheid.
Het kruidenboeket wordt in de kerk gezegend en beschermt volgens de traditie tegen allerlei soorten
onheil, zoals blikseminslag. De boeketten werden vroeger samengebonden met een lint van zeven el
lang en opgehangen boven huis- en staldeuren. Bij onheil werden er een paar takjes van de kruudwis
in het haardvuur geworpen.
De samenstelling van de kruudwis verschilde nogal per plaats en zelfs per gezin. Niet iedereen had
er bijvoorbeeld fruit in verwerkt of hield zich aan de zeven kruiden.
Bij ons werden na thuiskomst uit de mis de appel en de peer door de huisgenoten opgegeten. Het vee
kreeg de veldproducten en de kruiden werden op de zolder gehangen tegen onweer.
Jan Strijbos bestuurslid van Historisch Platform Venray
Na al enige tijd op bestuurlijk niveau te hebben gefunctioneerd binnen het Historisch Platform
Venray is Jan Strijbos tijdens de algemene ledenvergadering van 26 november j.l. officieel gekozen
tot bestuurslid van het HPV. Dit is de koepelorganisatie voor het Venrayse erfgoed waar 30
organisaties bij zijn aangesloten. Behalve alle heemkundige en historische groeperingen van de
kerkdorpen zijn dat: museum 't Freulekeshuus; Veldeke; Schuttersgilde St.Anna; Schutterij 't
Zandakker Gilde St. Jan,; Gemeentearchief; Archeologische Werkgroep; Limburgs Geschied- en
Oudheidkundig Genootschap; museum De Peelstreek; St. Nicolaasgilde; Stg. Behoud en Restauratie
Beeldenschat St. Petrus Banden; Stg. Carillon; Folkloristische Dansgroep De Hakkespits; Stg. De
Oude Schoenedoos Vierlingsbeek-Smakt-Holthees; Stg. Historie Peel-Maas-Niers Gebied; Stg.
Kruisen en Kapellen; Stg. Pellerine en Toer; Stg. 't Silveren Swaentje; Stg. Stadspark; Stg. Vaat '69
Cultuur; Stg. Venray Monumentaal en Stg. Peellimieten.
Binnen het bestuur neemt Jan Strijbos de post Communicatie en PR over van Twan van Els. Deze
laatste neemt in de algemene ledenvergadering van februari 2008 afscheid.
