Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
Onderwijsperikelen in Castenray - deel 10
Woensdag 9 november: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 28 november: Vergadering Lokaal Historisch Platform Venray in De Kemphaan.
Aanvang 20.00 uur.
Boerengezegden
9 'n Goej vrow en 'n goej kat bliëve thuus.
9 Ieënen onderrok trekt mieër as twieë paerd. De aantrekkingskracht van vrouwen is zeer groot.)
9 As ge lang genoeg enne schaeve schets reejt, kumt aenslang de pien van aeges!
9 Wie zien schamt ien de tes stikt, lapt zien gewieëte an de laars.
9 Bij 't schejje van de mernt, lieërde de kopluuj kenne!
Deze parochiegrenzen waren al eens eerder vastgesteld door de toenmalige bisschop Schrijnen.
Rector J.Kuijpers schrijft in de 'Chroniek der Kerk' hierover het volgende: 'Daar er zo goed als geen
grenzen waren in 1927 heeft de rector aanstonds stappen gedaan om deze geregeld te krijgen, hetgeen
niet zonder veel moeite is gegaan. Op 2 Dec. 1928 zijn de nieuwe "grenzen" geregeld tot groote
ontevredenheid van de inwoners van Castenray en Klein Oirlo, welke ontevredenheid menige
vergadering deed houden en den toenmalige pastoor van Oirlo (G.Gerards) noodzaakte om den
volgende Zondag te Castenray op den preekstoel te verschijnen ten einde olie op de golven te schudden
en te beloven dat als Klein Oirlo binnen 2 a 3 jaar nog zoo voor Castenray was, hij er dan niet meer zou
tegen zijn, maar alles aan den bisschop zou overlaten.
In oktober 1930 waren de twee jaar verstreken, waarna volgens afspraak de bewoners van Klein Oirlo
aanspraak konden maken op het recht, om bij het rectoraat Castenray te worden aangesloten. Ofschoon
pastoor Gerards van Oirlo in 1928 vanaf de preekstoel verklaard had zich niet meer met de zaak te
bemoeien, brak hij niettegenstaande deze publieke verklaring zijn woord.
Op 24 oktober 1930 kwam er een bericht van de deken van Horst, dat op last van bisschop Schrijnen op
woensdag 29 oktober 's middags om twee uur in de school van Oirlo aan de inwoners van Klein Oirlo
gelegenheid werd gegeven, om aan twee kanunniken van de bisschop te kennen te geven waar ze bij
wilden horen, bij Oirlo of bij Castenray.
Al de tijd tussen 24 en 29 oktober gebruikte de pastoor van Oirlo, om op alle mogelijke manieren de
inwoners van Klein Oirlo te bewerken voor Oirlo te stemmen. Ofschoon de uitslag van de stemming niet
officieel bekend werd, bleek dat er verschillende mensen omgepraat waren en er nu nog slechts een
geringe meerderheid voor Castenray was, zodat de bisschop geen beslissing durfde te nemen. Het gevolg
was grote onenigheid, verdriet en ruzie.
Het kerkbestuur besloot om ingaande 1 januari 1931:
1geen plaatsen meer te verpachten aan inwoners van Klein Oirlo.
2) Geen kinderen meer op school toe te laten, die niet tot het rectoraat Castenray behoorden.
Na overleg met de bisschop werd van deze regelgeving tijdelijk afgeweken en besloten de toestand
voorlopig te laten zoals hij was. Hieruit blijkt hoe gevoelig de hele zaak lag.
Met het bezoek van mgr.Lemmens in 1933 moest het conflict dus eindelijk maar eens de wereld uit
geholpen worden.
Wiel Vullings: 'We stonden met alle schoolkinderen voor de boerderij van Toon Strijbos aan de weg van
Oirlo naar Castenray. Monseigneur Lemmens werd tijdens de officiële plechtigheid door de ruiterclub
naar de plek begeleid waar wij stonden en daar werd de grens ingezegend.'
ticfjting fjeemfcunötg 6enootscfia:
Castenray
