%\A Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
Onderwijsperikelen in Castenray - deel 1
Maandag 29 augustus: Vergadering Lokaal Historisch Platform in De Kemphaan te Venray met
onder meer presentatie van het boek 'Schatten van de Grote Kerk'.
Aanvang 20.00 uur.
Woensdag 14 september: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Woensdag 5 oktober: Lezing in De Wis door Gérard Lucassen uit Geijsteren. Thema. Oude veld- en
boerderijnamen in Castenray. Aanvang 20.30 uur.
Zaterdag 8 oktober: Lotgenotencontactdag Stg. Deportatie Noord- en Midden-Limburg in De Wis
van 14.00-17.00 uur. Nadere informatie volgt z.s.m.
Boerengezegden
9 Van enne stieën nog soep kunne koke. (Een goede kok zijn.)
9 Dat huus hit pepiëre stiele. (Dat is een huis met een grote hypotheek.)
9 Zien aege an de wieg stoeëte. (Flink alcohol drinken.)
Ower de straot gedrage werre. (Roddelpraat verkopen.)
9 Hoe mieër ge de kat straelt, hoe högger zij de start stekt! (Hoe meer men iemand ophemelt, hoe
meer hij verbeelding krijgt.)
Vandaag starten we met het eerste deel over de strijd om Klein Oirlo. Dit door Jan Strijbos
geschreven artikel is geplaatst in het boekwerk 'Venrays Verleden' deel 1dat in 2003 werd
uitgegeven. Het boek bevat een keur aan historische artikelen over Venray en de kerkdorpen. In mei
van dit jaar is 'Venrays Verleden' deel 2 verschenen, waarin o.a. een artikel over de historie van 't
Casels Broëk eveneens geschreven door Jan Strijbos. Het boek is voor 15,- te koop bij de Venrayse
boekhandelaren.
Inleiding
Het onderwij sin Castenray bestond in 2002 precies tachtig jaar.
Vroeger waren school en kerk onlosmakelijk met elkaar verbonden, niet in het minst natuurlijk,
omdat het kerkbestuur tevens schoolbestuur was en de pastoor als voorzitter een buitengewoon grote
invloed uitoefende. Dit gold uiteraard niet voor de openbare, maar slechts voor de christelijke
(bijzondere) scholen
Het is heden ten dage nog nauwelijks voor te stellen, dat er tijden geweest zijn dat de
verstandhouding tussen de beide dorpsgemeenschappen Castenray en Oirlo, op zijn zachtst
uitgedrukt, ernstig verstoord was. Waar tegenwoordig op diverse terreinen op een uiterst prettige
wijze wordt samengewerkt, vond vroeger menig hevig getouwtrek plaats tussen beide buurdorpen.
Om enig inzicht te krijgen in de oorzaak van deze conflicten moeten we terug de geschiedenis in.
Uit verschillende oude kaarten, waarop Castenray reeds vermeld wordt als Casterloe, Castelo, Casloe,
Kastloe, Kastelray en anderszins, blijkt dat Castenray al een heel oude plaats moet zijn. Hoe oud
precies is niet bekend, maar wel weten we dat het priesterkoor van de Castenrayse parochiekerk
tenminste stamt uit het jaar 1485. In 1434 werd er een nieuwe kapel gewijd aan St.Matthias.
Castenray was toentertijd nog geen zelfstandige parochie, maar de Castenrayse kapel werd bediend
door Venrayse parochiegeestelijken. De namen van deze geestelijken zijn vanaf 1666 terug te vinden
in het Venrayse gemeentearchief. Bij een reorganisatie van het bisdom Aken in 1804 werd de
dorpsgemeenschap Castenray ondergebracht bij de parochie Oirlo en de kapel werd bediend door de
kapelaan van Oirlo. Dat deze kapelaan al vrij snel 'rector' werd genoemd, geeft aan dat bij de
Castenrayse bevolking een latent verlangen naar zelfstandigheid reeds toen kwam boven drijven.
Kerkwettelijk gezien maakten de Oirlose pastoor en zijn kerkbestuur echter volledig de dienst uit.
Al'
tickling fjecmfiunöig Cenootscfia
Castenray
