RESTAURATIE KERKGEBOUW
Kerkbestuur C&stenray
Het Iers Kruis
Een aantal weken geleden stond ik boven op de steigers achter het priesterkoor. Dakdekker Eugène
Coenen had net het kruis op de top van de koningsstijl, waarover een loden muts getrokken was,
teruggeplaatst. Nog een laatste lik zwarte verf en het kruis stond weer prachtig te pronken op de
uiterste hoekpunt van het dak boven het priesterkoor. Nooit eerder was me dit mooie kruis zo goed
opgevallen, dan nu ik er zo dicht bij stond.
Het kruis is een symbool dat, in welke vorm dan ook, al oeroud is. Bij sommige volken waren kruisen
zinnebeelden die in verband werden gebracht met macht en geheimzinnigheid.
In de loop der tijden kregen de kruisen een religieus karakter en dat niet alleen bij de christenen.
Het symbool van de Rooms katholieke kerk is het Latijns
Kruis, ook wel genoemd het Passiekruis, omdat Christus aan
dit kruis zijn lijden beëindigde met de dood. Maar er zijn
nog tientallen andere soorten kruisen, zoals bijv. het
Russisch, het Grieks-orthodox, of het Pauskruis.
Het kruis op het dak van het priesterkoor, dat u hiernaast
ziet afgebeeld, is een Iers Kruis. Dit christelijke, Keltische
kruis is deels heidens, zoals zoveel symbolen in onze
christelijke kerk een heidense oorsprong hebben. Ik heb daar
al eens eerder voorbeelden van gegeven. De cirkel in het
midden staat voor het Keltische zonnesymbool: het
zonnewiel, dat de oneindigheid en onsterfelijkheid voorstelt.
Het symboliseert het circuleren van de levensenergie door
ons lichaam. De cirkel symboliseert ook het draaien van de
planeten, de steeds doorgaande kosmische energie en de
levenscyclussen. Het Iers Kruis is een samenvoeging van dit
zonnewiel, een kruis en het levenswiel. Het is eveneens een
versmelting van het vrouwelijke, de cirkel, met het
mannelijke, het kruis. Dit symbool zou weer zijn oorsprong
hebben in India, waar het symbool staat voor de seksuele energie tussen man en vrouw. Het
christendom heeft in de Middeleeuwen deze kruisvorm geïntegreerd in haar symboliek.
Vanuit het middelpunt van de cirkel lopen vier lijnen, die staan voor de vier windrichtingen, maar
ook voor de vierjaargetijden, de vier aartsengelen en de vier elementen: aarde, lucht, water en vuur.
Het middelpunt van het kruis, waar de vier lijnen bij elkaar komen, stelt ons hart voor en de
onvoorwaardelijke liefde. De betekenis van het kruis is dan ook, dat uiteindelijk elk antwoord op elke
vraag in ons hart gevonden kan worden.
Waarom staat dit Iers kruis nu eigenlijk op onze kerk? Wellicht heeft dit te maken met het feit dat de
Iers-Keltische kerk in de vroege middeleeuwen veel geloofspredikers uitstuurde over een groot deel
van Europa. We kennen allemaal nog wel uit onze (vroegere) geschiedenislessen Willibrord en
Bonifacius, die rond het jaar 700 als eersten in de Germaanse gebieden het evangelie brachten. (In de
Geijsterse bossen staat de Willibrorduskapel, die aangeeft dat deze prediker daar al in de 15e eeuw
vereerd werd.) De kerk in Nederland heeft de Ierse kerk daarom veel te danken en wellicht danken
wij daaraan weer ons fraaie kruis op het dak van het priesterkoor. Sommigen zien er ook min of meer
de vorm in van een vierbladig klaverblad, het nationale symbool van Ierland.
