Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
-21-
Vandaag, 10 dec.: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 15 dec.: Lezing LGOG Venray in Zaal 't Trefpunt Beukenrode. Aanvang 19.30 uur.
Thema: De vesting 't Genneperhuys door Rien van den Brand. De lezing is voor
- iedereen gratis toegankelijk.
Boerengezegden
9 Dat is zó bot, dat ge d'r wel óp nor Kölle kunt reeje.
9 We sprake ower blaow zök en blaowe aerpel. (Over dezelfde zaken spreken zonder er erg in te
hebben.)
9 D'n ieëne heldt de zak oop en d'n andere duut 'm vol. (Het zijn twee oplichters.)
9 Penneke vet en ketelke waerm make mennegen huushald aerm. (Een te weelderig leven brengt
armoe.)
9 't Stöt mojkes te raegene. (Er valt gestadig een fijne regen.)
't Casels Broek - aflevering 26
De ruilverkaveling en Staatsbosbeheer
Rond 1965 kwam veel landbouwgrond rond 't Broek in handen van de SBL, de Stichting Beheer
Landbouwgronden, een onderdeel van het ministerie van CRM. Voor ongeveer f4000,-- per hectare
werd de grond opgekocht. Staatsbosbeheer deed in 1967 de eerste 22 aankopen, in totaal 38 ha. De
boeren verkochten graag, want de grond was door de drassigheid moeilijk bewerkbaar, 's Winters
was er veel werk met het 'polderen', het steeds maar zorgen voor een goede waterafvoer.
Staatsbosbeheer liet de aangekochte grond braak liggen en er groeiden spontaan allerlei planten en
struiken. Een nieuw stuk natuur was aan het gebied toegevoegd, dat alsmaar groter en mooier werd.
De Ruilverkaveling in 1969 had echter desastreuze gevolgen voor T Broek.
Men vond een goede waterafvoer van essentieel belang voor de aangrenzende grondeigenaren. De
Lollebeek was zeer kronkelend en lag in een smalle, ondiepe bedding, die vaak verstopt raakte door
waterplanten, verzanding en instorten van de beddingranden. Hierdoor stonden de landerijen in de
herfst en het vooijaar vaak blank. De werkzaamheden op het veld konden in het voorjaar veel te laat
beginnen en men moest al vroeg in de herfst stoppen met het bewerken van het land. Het in 1950
gevormde Waterschap Noord Limburg, dat ontstond uit een samenvoeging van het Waterschap der
Noordlimburgse Beken ten westen der Maas uit 1935 en het Waterschap van de Kwist-, Spring en
Everlosche Beek uit 1932, zocht een goede balans tussen waterafvoer en landbouwbelang. Men wilde
de aangrenzende landeigenaren tegemoet komen en de Lollebeek werd verlegd, gekanaliseerd en 70
cm dieper gemaakt.
In het aanvankelijke ontwerp van de Cultuurtechnische Dienst was de nieuwe Lollebeek dwars door
het centrum van het natuurgebied gepland. Staatsbosbeheer wilde de beek echter zo veel mogelijk aan
de noordzijde van het natuurreservaat leiden.
Uiteindelijk werden deze twee varianten gecombineerd in een compromisontwerp, waarin de
Lollebeek toch nog voor een belangrijk deel door T Casels Broek kwam te liggen.
Toen de nieuwe beek gegraven werd, vernielde men al direct vele aren broekbos, want er werd een
strook gekapt, die wel twee tot drie keer zo breed was, als de nieuwe beek inclusief de werkpaden. En
passant werd een groeiplaats van de Gevlekte Orchis onder het zand bedolven. Verder werden
rondom het natuurgebied diepe sloten gegraven en werden vrijwel alle houtwallen tussen de
ttcijtmg fieemfomStg 6enootscf)a
