tjcfitmg fjeewSun&tg Cenootscfia
Castenra?
Stichting Heemkundig Genootschap
Cas ten ray
- 16-
AHereerst wensen wij iedereen het allerbeste voor het nieuwe jaar
Oorlogsverhaal
In De Limburger van 22-12-2001 stond een artikel met als titel: "De goede Duitser Fritz die
vluchtelingen overzette". Het verhaal ging over een Duitse luchtmachtofficier die in de Tweede
Wereldoorlog bij Wellerlooi met een roeibootje talloze vluchtelingen de Maas over hielp.
Dit artikel bracht het vluchtverhaal van mijn vader, Thei Strijbos, in herinnering.
Voor wat de oorlog betrof was hij over het algemeen weinig spraakzaam en hij koesterde jarenlang een
sterke antipathie tegen alles wat Duits was. De wrede onderdrukking door de nazi' s, de gedwongen
ontheemding van velen en het scheiden van talloze gezinnen hadden op hem een grote indruk gemaakt.
Maar een enkele keer kreeg je door wat aanhoudend vragen toch iets bij hem los. Zo ook het verhaal
van zijn vlucht, nadat hij net als veel anderen opgepakt was, om in Duitsland te werk gesteld te worden.
De historicus Dr. Fred Cammaert (programmamaker bij LI TV, o.a. "Tijd voor Toen", waarin ook
Castenray met oude filmbeelden te zien is geweest) heeft over de deportatie van het najaar 1944 een
boek geschreven met als titel "Sporen die bleven". De cursief gedrukte passages uit dit boek geven een
beeld van de voorgeschiedenis.
"Zondagmorgen 8 oktober 1944in alle dorpen op de westelijke Maasoever in Noord- en Midden
Limburg het vertrouwde beeld van duizenden gelovigen, die de mis bijwonen. Iedereen weet dat de
bevrijding ophanden is; de geallieerden staan aan de Peelkcmalen, hooguit enkele kilometers verderop.
Plotseling worden gebed en zang ruw verstoord door wapengekletter en gebrul. Leden van de Grüne
Polizei en Duitse parachutisten of militairen hebben de kerken omsingeld Niemand kan wegkomen.
Razzia!! Overal vinden huiszoekingen plaatsgepaard gaand met intimidaties en bruut geweld. Hier en
daar klinken geweersalvo 's; er vallen doden. Ongeveer tweeduizend mannen tussen 16 en 60 jaar
worden hardhandig bijeengedreven en in de richting van de Maas gejaagd, zogenaamd om enkele
dagen te gaan helpen bij de aanleg van verdedigingsstellingen in de buurt van de rivier. In de
daaropvolgende weken worden nog eens duizend mannen opgepakt. De drieduizend razziaslachtoffers
worden niet aan de Maas aan het graven gezet, maar gedeporteerd naar Duitsland. Daar wacht hun
dwangarbeid.
Ook de jongens en mannen uit Castenray en Klein Oirlo konden net als die uit de omliggende dorpen
de dans niet ontspringen. Hier vonden de razzia s plaats op vrijdag 17 november 1944, slechts enkele
dagen voor de bevrijding van deze streek. Maar ook op 5 en 10 oktober waren reeds een aantal
inwoners opgepakt. Vader vertelde dat hij samen met andere gevangenen naar Broekhuizen vervoerd
werd, waar, als zich voldoende mannen aan de oever verzameld hadden, per pont de Maas werd
overgestoken naar Ar een. Vandaar ging het in een door een oude tractor getrokken tram naar het station
in Venlo, waar de gevangenen per trein naar Duitsland vervoerd werden.
"Rond drie uur 5 middags sukkelde een tram van de Maasbuurtspoorweg Arcen binnen. Niet ver van
het kasteel viel hei zaakje stil. Achter iets wat voor locomotief doorging - het leek nog het meest op een
tractor op rupsbanden - hingen acht open goederenwagons met opstaande houten schotten van
ongeveer een meter.
"Inwoners van Arcen brachten nog proviand en iets te drinken. Tegen vier uur vertrok de karm'ocm.
Hoewel de afstand Arcen-Venlo iets meer dan tien kilometer bedraagt, deed de stapvoets rijdende tram
er tussen de vijf en zes uur over. De ene keer veroorzaakte materiaalpech oponthoud, dan weer -
besloten bewakers tot een telling en moest iedereen eruit. Als haringen in een ton en onder gestaag
vallende regen ging het verder.
