Stichting Heemkundig Genootschap Castenray
DE TOER
Cöstenrajp 1
Zondag 18 nov wordt in gemeenschapshuis De Wis het boerenbruidspaar voor het carnavals-
seizoen 2001/2002 uitgeroepen. Het wordt dan weer de tijd van het oude boerenleven, de
pruumkesweg en t parsvlejs, maar eveneens van de ouderwetse boerenkleding. Zondagse
kleding wel te verstaan, want bij een bruiloft waren de boerenmensen op hun mooist
uitgedost. De mannen kwamen in een keurig zwart pak en de vrouwen vielen vooral op door
hun prachtige mutsen en toeren op het hoofd. Over dit opvallende hoofddeksel willen we u de
komende weken wat meer vertellen.
We zijn daarvoor te rade gegaan bij Harrie Linskens uit Venray, die alles weet over de toeren,
die in onze regio gedragen werden. Maar ook hebben we informatie ingewonnen in eigen dorp
bij To Emonts en Maria Gooren-Dinghs.
Wie kent niet de fraaie klederdrachten van plaatsen als Volendam Marken, Urk,
Katwijk, of bijvoorbeeld de Zeeuwse eilanden?
De rijkdom en sierlijkheid van de vrouwen presenteren zich vooral in de
hoofdbedekking en de bijbehorende sieraden. Bij welgestelde boeren en
middenstanders uiteraard geheel van goud. En de kleding van goede snit en
uitstekende kwaliteit stof, buitenshuis tegen weersinvloeden beschermd door een
mantel of omslagdoek.
Vooral op hoogtijdagen waren en zijn nog veel vrouwen op hun mooist
uitgedost.
Maar ook Noord-Limburg, onze contreien dus, kende in de 18° en 19e eeuw en
ook nog wel in de eerste helft van de 20e eeuw haar eigen klederdracht.
Ook in Castenray liepen ze parmantig mooi te zijn, de vrouwen met hun
prachtige jurken, opvallende mutsen en zogeheten toeren.
Deze mooie klederdracht van toen verdient meer aandacht dan ze altijd gekregen
heeft. En dan vooral de toer, deze typische hoofdbedekking, die zo kunstig met
de hand gemaakt werd door de Noord-Limburgse toerenmaaksters. Zij wisten
precies wat kenmerkend was voor een bepaald dorp, wat bijvoorbeeld bij
Castenray hoorde en welke toer bij een bepaalde stand paste. Want
standsverschil was de mensen in die tijd geheel niet vreemd. En de
toerenmaaksters wisten ook exact wat er gedragen moest worden bij een
begrafenis, of bij feestelijke gelegenheden als bruiloften en kerkelijke feesten.
De toerenmaakster bepaalde dus min of meer hoe de toer eruit ging zien en niet
de draagster van de toer.
Regelmatig verzorgt de folklore-dansgroep "De Hakkespits" uit Venray her en
der optredens. Een onderdeel van deze vereniging vormt ook de speciale 2
klederdrachtengroep, die kleding uit vervlogen tijden demonstreert. Diny j
Stevens-Marcellis (de zus van Mart Marcellis) presenteert bij deze
klederdrachtengroep de "Caselse toer". Deze toer is uiterst nauwkeurig
nagemaakt van een originele toer, die een van de 6 dames Friesen (zie foto
Rabobank-kalendervroeger droeg. Het is een strikkentoer met een paar heel
kleine bloemetjes.
