G E V R AAGD GEVRAAGD. ENKEL PLUKKERS OF PLUKSTERS VOOR KASAUGURKEN ENKELE DAGEN PER HJEEK Th. JACOBS H0RSTERUJEG 39 CASTENRAY GELEZEN IN DE KNUPPEL VAN .7;AA.TT 1950 Vervolg reisverslag Antoon D±nghsj_ De beschaving van deze mensen laat nogal iuat te wensen over, wat hun ook weer niet kwalijk te nemen is, want voor twintig jaar terug wisten ze van de bescha ving nog niets af. In die tijd zijn ook de eerste blanken hier gekomen en wel zen delingen. Hier op Diak kwamen dominee's en op Hollandia missionarissen. Hier zijn dan ook alle mensen protestant en op Hollandia katholiek. Kort na de aankomst van do blanken raasde hier ook het oorlogsmomster vanuit Japan. Ontzettend veel mensen zijn hier uitgemoord. Als je aan de mensen vraagt of ze een vader en moe der hebben is het meestal"ÜJel een moodcr, maar geen vader." of "Van beiden niets." Ze zoggen erbij"Nipon Potcng", d.w.z. Jappen hebben hun do hols afgesneden of zo gedood, In 1945 zijn hier dan de Amerikanen binnen gevallen, wat ontzettend veel van hun soldaten heeft gekost. Als u zich eens voorstelt, dat hier op Biak, eon eilandje van 120 Km. lang er: 66 Km. breed 70.000 Amerikanen bevonden, maar nog werden teruggeslagen, waarbij do eerste keer 10,000 jongens het leven moesten laten en bij de tweede aanval lukte, maar ten koste van 20.000 mensenlevens. In totaal zijn voor dit eilandje dus 30.000 jongens gesneuveld. Het eiland was zcor belangrijk, omdat hier oen vliegveld van de Jappen was. De Amerikanen moes ten naar Japan en konden daar ineens niet komen met de vliegtuigen, wel als zc hier een tussenlanding konden maken. Dij hot vertrek der Amerikanen zijn hier dan ook hondorden vliugtuijen blijven staan, groto viermotorige bommenwerpers, jagers enz. enz., wolke nu allen zijn gesmolten. Misschien hebben jullio daar ook iots meer van gehoord of gelozen, want het vorige jaar stond in Panorama van Juli cf Augustus oen reportage met foto's over üiak. In die tijd zagen de mensen hier ineens alios, auto's, fietsen, kleding en vooral de beschaving. Zij hebben daaruit veol geleerd, maar kunnen dit alles niet toepas sen, wegens gebrek aan geld. [ïlaar hebben deze mensen geld, dan weten zc het nog niet te besterion, want dezer dagen gaf nier iemand aan een jongen zijn loon om er ondergoed voor te gaan kopen, maar daar denken ze niet aan. Hij kocht zich hier voor echter wel een mos. Hier kan jullie aan zien, dat ze meer van zulke voorwer pen houden dan van kleding of iets anders. Vroeger hebben deze dingen van steen moeten maken. Zo zijn er nog verschillende: andore voorbeelden aan te halen. Voor eten behoeven ze niet te zorgen on hoeven ze ook niet te betalen, want dat groeit hier in het wild en verder zorgen de vrouwen daar wel voor. De mannen doen er niets aan, ze lopen wel meu, maar du vrouw moot het dragen en ook klaar maken. De draaghouding is ook al heul ongewoon. Ze hebben grote tassen, waar zo ongeveer oen 30 kg. ingaat. Er is' uon draagriem aangevlochten, de tas hangt op de rug, de draagriem voor op hut hoofd. Handen gebruiken zu daar niet bij, neen dat gaat zo voort, uren aan een stuk. Hot is onbegrijpelijk wat uon uithoudingsver mogen en dan hebben zu meestal hun kleinste kind nog boven in dc nek er bij zit ten. Do man wandelt ornaast als een opzichter met oen mos in zijn hond anders niet, maar hij zal van do vrouw in yucn geval iets overnemen. IJordt vervolgd.

Castenrays dorpsblad De Schans | 1978 | | pagina 4