Het asielzoekerscentrum
dat er nooit kwam
'Azc kan basisscholen redden'
wPAm
vccRsmtcf
'St. Anna staat al
veel te lang leeg'
1200 asielzoekers
maximum
r m
DComPdmetovername^
ln verband rnex^
HZC VtNRAYLOST PROBLMEN
II
ff
PEEL EN MAAS
Donderdag 15 april 2010 - Pagina 5
In 2002 azc in Brabander na drie jaar voorbereiding afgeblazen
Van 1999 tot 2002 was Ven
ray in de ban van de komst
van een asielzoekerscentrum,
aan de Buitenweg in de wijk
Brabander. Het zou vijf jaar
onderdak bieden aan maxi
maal 375 asielzoekers, die
werden gehuisvest in stacara
vans. In september 2002 blies
het Centraal Orgaan opvang
Asielzoekers (COA) het af.
Bijna acht jaar later is Venray
opnieuw in beeld. Nu met het
St. Annaterrein, op slechts een
paar honderd meter van de
eerder beoogde locatie.
Door de nieuwe Vreemdelingen
wet en het strengere asielbeleid
was acht jaar geleden de instroom
drastisch gedaald. Het waren de
hoogtijdagen van de LPF. Hun
leider Pim Fortuyn werd in mei
2002 vermoord. Een paar dagen
later boekte de partij een enorme
verkiezingswinst met 26 zetels als
nieuwkomer in de Tweede Kamer.
De situatie in Venray was ook
niet vergelijkbaar met nu. In maart
1999 nam de gemeenteraad het
besluit dat er een asielzoekerscen
trum mocht komen. Venray heeft
immers een lange traditie als 'zorg-
gemeente'. Er waren aanvankelijk
drie locaties in beeld. Uiteindelijk
viel de keuze op Brabander. De
bedrijventerreinen Smakterheide
en De Hulst II vielen af.
In het voorjaar van 2000 werd
de klankbordgroep opgericht.
Jacques Bastiaans nam er zitting
in namens de wijk Brabander. Hij
woont aan de Overloonseweg. Het
'gevaar' komt nu niet vanuit het
westen, maar vanuit het oosten.
"Ja, ik woon tegen het St. Annater
rein aan. Het komt nu nog dichter
bij dan destijds in Brabander", zegt
Bastiaans. "Toen woonden er nog
maar weinig mensen in Brabander.
Ik ben bij ze langs geweest, toen
eenmaal het besluit was gevallen.
We hebben ons constructief opge
steld om een voor ons zo optimaal
mogelijke situatie te krijgen." Er
zijn heel wat bijeenkomsten en
discussieavonden gehouden. Daar
lijkt nu geen sprake van. Ook de
rol van gemeenteraad lijkt uitge
speeld, omdat er nu geen wijzi
ging van het bestemmingsplan
nodig is.
De omwonenden van het St.
Annaterrein ontvingen vorige
week een brief van de gemeen
te. Een dag later stond het in de
krant. "Nou, die brief roept alleen
maar vragen op. Ik heb inderdaad
het idee dat de aanpak nu totaal
anders is. Er wordt een informa
tieavond aangekondigd, en dat zal
het wel zijn", denkt Bastiaans. "De
vorige keer hadden ze met meer
dere grondeigenaren te maken.
Dus was het belangrijk om de
mensen mee te krijgen. Nu heb
ben COA en de gemeente alleen
met GGZ als eigenaar van doen.
Het is een heel andere situatie."
Er is aangekondigd dat er gedu
rende tien jaar maximaal 1200
asielzoekers komen. Net zoveel
inwoners als het dorp Oirlo.
Venray krijgt er dus een dorp
bij. Jacques Bastiaans heeft wei
nig moeite met de komst van de
asielzoekers. Sterker nog, hij kan
begrijpen dat GGZ een oplossing
zoekt om de verloedering op het
monumentale terrein tegen te
gaan. "Maar twaalfhonderd is wel
heel erg veel", vindt hij. "De brief
kwam bij ons als een donderslag
bij heldere hemel. Het lijkt nu alle
maal in sneltreinvaart te gaan. Vol
gens het bestemmingsplan is het
mogelijk. Ik heb ook het idee dat
het een financiële kwestie is. En
dat daarom het maximale aantal
wordt opgezocht."
Van een opstand is nog geen
sprake. De buurtbewoners lijken
gelaten te reageren. "Het blijkt ook
wel mee te vallen met de overlast.
Het hangt natuurlijk ook af van
de afkomst van de asielzoekers.
In Tienray was er eerst veel com
motie. Maar het blijkt overal toch
best goed te gaan." Bastiaans ziet
vanuit zijn achtertuin hoe het St.
Annaterrein steeds meer verloe
dert. "De hekwerken zijn overal
open geknipt en iedereen kan zo
het terrein op. Er is nauwelijks
toezicht en je ziet het ziender
ogen verpauperen." Hij hoopt dat
door de komst van het azc hieraan
een einde komt. "Het zal voor het
terrein een positief effect hebben.
Er komt meer controle en ik neem
aan dat bijvoorbeeld de omhei
ning fatsoenlijk wordt hersteld.
Dat asielzoekers niet vanuit alle
hoeken het terrein op- en afkun
nen." Bastiaans weet niet of hij
opnieuw een rol gaat spelen. "Ik
ben heel benieuwd hoe nu de aan
pak van de gemeente is. Brabander
is sinds de vorige keer enorm ver
anderd. Er is een compleet nieu
we woonwijk gekomen. En aan de
andere kant van St. Anna zijn er de
bewoners van de Maasheseweg
en omgeving. We hopen snel wat
van de gemeente te horen. Want
er zijn een heleboel vragen."
COA-voorlichter Martijn van de Koolwijk: "Geen barakken op Annaterrein"
De gemeente Venray en GGZ
onderhandelen met het Cen
traal Orgaan opvang Asiel
zoekers (COA) over de vesti
ging van een opvangcentrum
voor 1200 asielzoekers op het
Annaterrein in Venray. Peel en
Maas (TV) legde met Martijn
van de Koolwijk, voorlichter
van het COA, een waslijst aan
vragen voor.
Het AZC in Venlo heeft 500
opvangplaatsen. Venray krijgt
er maximaal 1200. Hoe wordt
dat aantal bepaald?
"Dat aantal van 1200 wordt
bepaald naar aanleiding van een
schouw van het COA. Wij bekij
ken het terrein, we kijken hoe
groot het is, wat voor gebouwen
erop staan. We maken daarvan
een grove schatting en daarmee
zijn we naar de gemeente Venray
gegaan. Die heeft als kader gesteld
dat er maximaal 1200 asielzoekers
mogen komen. Het is nu eerst
zaak voor het COA om er met de
pandeigenaar, in dit geval GGZ
Noord- en Midden-Limburg, uit
te komen. Daarna gaan we terug
naar de gemeente Venray om te
praten over het aantal asielzoe
kers, maar het maximum is in
grotestraat 5 venray
ieder geval 1200.'
Hoe groot is de noodzaak aan
extra opvangplaatsen?
"Nou, die noodzaak is voor het
COA vrij groot. Er sluiten door
heel Nederland op dit moment
diverse asielzoekerscentra. Daar
naast heeft het COA te maken
met een licht stijgende instroom
in de asielopvang alsmede een
licht stagnerende uitstroom uit de
asielopvang."
Uit welke landen komen de
asielzoekers voor het meren
deel?
"Ze komen voor het merendeel
uit Irak en Somalië. Die twee
landen vormen samen meer
dan 50 procent van de asielop
vang. En de derde nationaliteit is
Afghanistan."
Zijn het gezinnen of indivi
duen?
"Het zijn overwegend individuen,
maar gezinnen zijn ook niet uit te
sluiten."
Als het plan doorgaat, krijgt
Venray dan een gesloten of
een open azc?
"Een asielzoekerscentrum is nooit
een gevangenis. Het azc zal in
ieder geval open zijn, zij het dat
het terrein van het azc wel 24 uur
per dag, zeven dagen per week
beveiligd is."
Gaan de kinderen van de
vluchtelingen in Venray naar
school?
"Ja, de kinderen gaan naar school.
De kinderen van de vluchtelingen
hebben volgens de universele
rechten van het kind recht op
onderwijs. Dat betekent dat de
kinderen die in het azc in Venray
komen te wonen, ook in deze
omgeving naar school zullen gaan.
Als we uitgaan van 1200 asielzoe
kers en we ons houden aan onze
stelregel dat 10 procent van de
populatie van een azc kind is, dan
houdt dat in dat in Venray onge
veer 120 kinderen terecht kunnen
komen.'
Dus het is wel eens voorge
komen dat een azc een basis
school heeft gered?
"Ja, dat is zeker voorgekomen. Dat
zie je bijvoorbeeld in de gemeen
te Cranendonck in Noord-Brabant,
waar de plaatselijke basisschool is
gered doordat zo'n tien kinderen
van het azc op dit moment in die
plaats naar school gaan."
Het Annaterrein is enorm
groot: op welke gebouwen
heeft het COA zijn oog laten
vallen?
"Ik heb de kaart helaas niet in
mijn hoofd zitten. Ik weet wel dat
de panden die voor sloop op de
nominatie staan, ook daadwerke
lijk worden gesloopt. Er staan ook
monumentale panden op. Als we
die in gebruik nemen, dan respec
teren we die uiteraard. Maar we
willen niet alle panden in gebruik
nemen."
Komt er extra politie?
"Nee, extra politie is niet direct
noodzakelijk. Er is geen enkel ver
band tussen een toename van de
criminaliteit en de komst van een
asielzoekerscentrum. En boven
dien heeft het COA iedere dag
beveiliging, 24 uur per dag, zeven
dagen per week. Daarnaast zijn
tijdens de normale kantooruren
onze eigen medewerkers aanwe
zig die professionele begeleiding
bieden."
Is een opvanglocatie goed voor
de werkgelegenheid in Ven-
ray? Met andere woorden: gaat
de lokale bakker meer broden
verkopen?
"Of de lokale bakker meer brood
gaat verkopen, dat is de vraag.
Maar asielzoekers krijgen van het
COA leef- en eetgeld. Dat betekent
dat ze voor hun eten inkopen
gaan doen bij de lokale super
markt, bij de lokale bakker wel
licht. En van het kleine beetje
leefgeld dat ze krijgen, kopen ze
vaak wat kleding."
Martijn van de Koolwijk, voor
lichter COA: "Er is geen enkel ver
band tussen een toename van de
criminaliteit en de komst van
een asielzoekerscentrum."
Wordt de opvang de grootste
van Nederland?
"De opvanglocatie wordt het
grootste azc van Limburg. Het is
niet het grootste azc van Neder
land. In Ter Apel herbergen wij
2000 asielzoekers, de centra in
Gilze en Crailo zijn ongeveer net
zo groot als Venray."
Wat gaat er met de verenigin
gen op het terrein gebeuren?
"Dat is nu nog onbekend. We
zouden de kaart en de gebou
wen erbij moeten pakken om
te bekijken welke gebouwen ze
gebruiken. Maar het is voor ons
geen probleem als op één ter
rein een vereniging en een azc
zitten."
Komen er barakken op het
terrein te staan?
"Er komen op dit terrein geen
barakken te staan."
"Blijft het park toegankelijk
voor het publiek?"
"Ja, een azc is nooit een gevan
genis waar een heel groot hek
omheen staat en waar niemand
meer naar binnen mag."
Wanneer komen de eerste
asielzoekers en komen ze alle
maal tegelijk?
"We moeten er eerst nog uitko
men met de pandeigenaar, GGZ
Noord- en Midden-Limburg. Dat
verwachten we rond de zomer
te zijn. Dan moeten we nog even
terug naar de gemeente Venray.
Wellicht zijn er nog wat verbou
wingen mogelijk. We gaan er in
ieder geval van uit dat nog dit jaar
de eerste asielzoekers komen en
dat gaat altijd stapsgewijs."
Het interview staat ook op www.
peelenmaastv.nl
AZC Venray
www.tedscomicart.nl
Vervolg voorpagina
In februari brengt het COA
een bezoek aan het St. Annater-
rein voor een grondige inspectie.
"Toen is het balletje echt gaan
rollen", zegt Van der Zanden. "Op
donderdag voor Pasen kregen we
bericht dat COA en de gemeente
het nieuws naar buiten wilden
brengen." Een week later volgt
het persbericht en ontvangen de
omwonenden een brief. De raads
leden zijn in maart al vertrouwe
lijk geïnformeerd.
Maaike van Lipzig spreekt tegen
dat het aantal van 1200 asielzoe
kers afkomstig is van GGZ. "Nee,
dat is absoluut niet waar. Wij heb
ben nooit een getal genoemd. Het
COA had het in eerste instantie
over rond de duizend asielzoekers.
Dat was gebaseerd op hun plan
en de gegevens van onze gebou
wen." Van der Zanden springt in.
"Het is ook niet aan ons, over hoe
veel mensen het gaat. De situatie
van nu is onvergelijkbaar met de
tijd dat er psychiatrische patiën
ten verbleven voor zorgbehande-
ling. De gebouwen zullen op een
andere manier gebruikt worden.
Het COA heeft zijn eigen plan van
eisen. En of het wel of niet kan,
dat is een zaak van de gemeente."
De GGZ heeft geen idee welke
gebouwen in beeld zijn bij het
COA. "Toch was ik niet verbaasd
over het getal van twaalfhonderd",
aldus Van Lipzig. "Het is een erg
groot terrein en er staan nogal
wat gebouwen op. Nee, zover ik
weet is het niet de bedoeling dat
er tijdelijke woonunits bijkomen.
De asielzoekers zullen binnen de
bestaande muren gehuisvest wor
den." De gebouwen staan al vele
jaren leeg en ze voldoen meestal
niet aan de eisen van brandvei
ligheid. Ook zullen de panden
eerst opgeknapt moeten worden,
voordat er mensen in kunnen
verblijven. "Ja, dat klopt", zegt ze.
"Maar we hebben nog niet over
de staat gesproken en wie het
gaat opknappen. We weten nog
niet eens over welke gebouwen
het gaat. Ook over het geld en de
huur is nog niets bekend. Het is
nog heel pril. Er is nog niet eens
overeenstemming, laat staan een
contract."
Zijn het COA en de gemeente
dan niet te vroeg met het nieuws
naar buiten gekomen. "Nee, hoor",
reageren beiden in koor. "Het is
juist goed dat er snel openheid
komt." Maaike van Lipzig verwacht
dat rond de zomer het contract
wordt getekend. Het renoveren
van de gebouwen zal ongeveer
driekwart jaar duren, vermoedt
ze. Over een jaar kunnen dus de
eerste asielzoekers hun intrek
nemen. De verhuurperiode geldt
voor tien jaar. Dit betekent niet
dat het terrein in de tussentijd
niet verkocht kan worden. "Nee,
dat gaat gewoon door", vertelt Van
Lipzig. "We kunnen het ook in ver
huurde staat verkopen. En boven
dien zitten de asielzoekers vooral
rond het middenterrein. Terwijl
de meeste nieuwbouw gepland is
aan de zijkanten. Dit hoeft elkaar
niet te bijten."
Over de termijn van tien jaar
heeft de GGZ geen zeggenschap.
"Nee, maar die periode zal ook
nodig zijn om de investeringen in
de gebouwen rendabel te maken",
denkt ze. De inwoners van Ven-
ray hoeven zich niet ongerust
te maken dat het terrein op slot
gaat. Ook de tien verenigingen
en instanties die nu een ruimte
huren op St. Anna, hoeven voor
alsnog niet weg. Per 1 januari
2008 zijn alle huurcontracten al
opgezegd. Zodra het terrein wordt
verkocht, vervalt de huur. Zo luidt
de afspraak. "Het COA wil het ter
rein graag openbaar toegankelijk
houden", weet Van der Zanden.
Van Lipzig: "En ze hebben er geen
moeite mee dat er nog huurders
op het terrein zitten. Of het zou
zo moeten zijn dat er nu gebou
wen verhuurd zijn, die ze graag
zelf in gebruik wil nemen. Ook
dat weten we nog niet."
Burgemeester Hans Gilissen vertrouwt op kracht Venray
Het Centraal Orgaan opvang
Asielzoekers (COA) wil op het
Annaterrein in Venray 1200
asielzoekers opvangen. De
gemeente Venray en de eige
naar van het terrein, GGZ,
staan positief tegenover het
verzoek. Peel en Maas TV
sprak dinsdag met burge
meester Hans Gilissen over de
mogelijke opvanglocatie voor
asielzoekers.
Waarom is de komst van een
azc voor de gemeente bespreek
baar?
"De minister van Justitie heeft ons
bij monde van het COA benaderd
met de vraag of wij als gemeente
bereid zijn om een aantal asielzoe
kers op te vangen in een locatie
die ons heel geschikt lijkt. En wij
vinden het heel belangrijk dat je
als gemeente dan een positieve
grondhouding aanneemt en heel
serieus daarover nadenkt. Want je
hebt als overheid op dat punt toch
de morele verplichting om bij de
dragen aan een landelijke vraag
stelling."
Er is enige onduidelijkheid
over het aantal. Hoe zit dat nou
precies?
"Het is in zoverre onduidelijk dat
er een maximum wat ons betreft
is gedefinieerd. Het kan daaronder
liggen en hoeveel het er dan pre
cies worden, dat is niet duidelijk.
Maar dat dat maximum wat ons
betreft 1200 is, dat is glashelder.
Dus het is maar net wat je onder
onduidelijk verstaat."
Heeft de gemeenteraad nog iets
te vertellen in dit hele verhaal?
"Het college vindt het heel erg
belangrijk dat er voor dit plan
draagvlak is binnen de volksverte-
genwoordiging van de gemeente
Venray. Want als college zou je wei
nig betekenen als je je op dat punt
niet gesteund voelt door de volks
vertegenwoordiging. Wij zijn op
dat punt ook met de gemeenteraad
in overleg, en we zullen zeker de
gemeenteraad nog een keer con
sulteren hierover."
Het is dus niet zo dat de
gemeenteraad dit plan kan
tegenhouden?
"Nou, formeel gesproken is dat niet
het geval. Het bestemmingsplan
staat planologisch toe wat het COA
wil, dus je heb geen titel om het te
verbieden. Maar we hebben tegen
het COA heel duidelijk gezegd,
dat het voor ons als gemeentebe
stuur geweldig belangrijk is dat de
gemeenteraad daar ook draagvlak
voor heeft. Dus dat signaal hebben
we wel afgeven. Ik ga ervan uit dat
het COA daar serieus mee omgaat."
Het aantal asielzoekers is een
criteria waar het COA aan moet
voldoen. Zijn er nog andere?
"Ja, we hebben een aantal voor
waarden gesteld. Inderdaad, het
aantal dat we maximaal haalbaar
vinden. Maar ook dat de plannen
voor het gebied niet doorkruist
mogen worden. Er ligt een visie
voor de lange termijn, in het gebied
willen we allerlei dingen ontwikke-
len.Wat het COA daar nu gaat doen,
mag die ontwikkelingen niet door
kruisen. Sterker nog: we hopen en
vertrouwen erop dat de plannen
van het COA de ontwikkeling van
het gebied juist zullen bevorderen,
omdat we nu in een wat moeilijke
fase terecht zijn gekomen. Als we
niet uitkijken, dan ligt dat gebied
gedurende vele jaren leeg met alle
kans dat het wat in verval raakt.
We hopen dat met dit plan juist te
voorkomen."
Communicatie is essentieel in
dit hele verhaal. Komt er een
klankbordgroep?
"Nou, er zal in ieder geval gecom
municeerd worden met de bewo
ners. Het COA heeft daar veel
ervaring mee. Het COA heeft ook
ervaring met zoiets als een klank
bordgroep. We kunnen natuurlijk
niet precies voorzien wat en hoe
het COA dat gaat inrichten. Maar
je mag ervan uitgaan dat het COA
alles in werk zal stellen om goed
met de omwonenden te communi
ceren en de vragen die er zijn heel
goed te beantwoorden."
Is een azc van dit formaat niet
te groot voor Venray? Je hebt
al allerlei problemen, bijvoor
beeld met patiënten van GGZ-
klinieken, roofovervallen,
criminaliteit en jongerenover-
last...
"Nou, die bezorgdheid kan ik heel
goed begrijpen. We hebben als
gemeente op dat punt ook een
aantal dingen duidelijk met het
COA uitgewisseld. Of het aantal te
groot is, ja, het is maar hoe je het
bekijkt. Venray heeft op dit gebied
natuurlijk wel een verleden waarin
het veel ervaring heeft met bepaal
de doelgroepen. Het is dus ook
weer de kracht van Venray. Maar je
mag er wel van uitgaan dat we als
gemeentebestuur geen medewer
king zouden verlenen als we het
niet zouden kunnen dragen. Want
daar blijven we heel kritisch op."
Het interview met burgemeester
Hans Gilissen was dinsdagavond te
zien bij Peel en Maas TV op Kabel
krant Venray. Uitzending gemist?
Kijk dan op de website www.pee-
lenmaastv.nl.