r-
1
1
MAAS
v
-
PEEL EN MAAS
125 jaar Peel en Maas
Zondag 27 maart 2005 - Pagina 9
Het bdrijfspand na de bevrijding zag er nog redelijk ongeschonden uit Links van het pand stond de winkel-
woning van de familie Tljomassen. Daar was niets meer van over.
Amersfoort naar het concen
tratiekamp Neuengamme (bij
Hamburg) getransporteerd. In
Kaltenkirchen, een subkamp van
Neuengamme, is Arie op 24 janu
ari 1945 overleden.
In Venray begon na Dolle
Dinsdag (5 september 1944) en
de luchtlandingen bij Eindhoven,
Arnhem en Nijmegen (17 septem
ber 1944) de situatie zeer verward
te worden. Het front rukte steeds
dichterbij en Peel en Maas werd
gedwongen de uitgave te staken.
BEVRIJDING
Na drie weken van angst, span
ning en diepe ellende, kwam de
zo lang verwachte bevrijding op
18 oktober. De vreugde hierover
was echter maar van korte duur,
want al op 25 oktober kwam het
bevel tot de algehele evacuatie
van Venray.
Ook de familie Van den
Munckhof moest haar zwaar
beschadigde huis verlaten. Te
Lieshout, in het gastvrije
Brabantse land, vond ze een voor
lopig onderdak.
Het zou tot medio februari
1945 duren voordat ze weer terug
kon keren naar Venray. Spoedig
daarna konden de drukkerij en de
boekwinkel weer in gebruik
genomen worden. Peel en Maas
meer gedrukt en uitgegeven wor
den. Wat was de reden van dit
verbod?
Op 11 september 1944 was er
door de Nederlandse regering in
Tot in de vijfitger jaren werd Peel en Maas nog met de hand gezet.
mocht echter vooralsnog niet
firma's Messemaeckers en Van
den Munckhof. Omdat Peel en
Maas weer mocht verschijnen,
werd besloten de uitgave van De
Zwijger te staken. Op 15 septem
ber verscheen het laatste 'week
blad', nog gevolgd door het bek
ende slotnummer op 18 oktober
1945 (de eerste verjaardag van de
bevrijding).
HERUITGAVE
Inmiddels had de Minister van
Binnenlandse Zaken en
Onderwijs, de Persraad gehoord
hebbende, op 7 september 1945
de definitieve toestemming ver
leend tot de heruitgave van Peel
en Maas. Een andere beslissing
was ook moeilijk denkbaar
geweest. Gebleken was namelijk
dat de firma Van den Munckhof in
de bezettingstijd een aantal malen
illegale publicaties had gedrukt en
verder ook nog aan een drietal
onderduikers onderdak had gebo
den.
Op 23 september konden de
Venrayers kennismaken met het
eerste naoorlogse nummer van
Peel en Maas, geredigeerd door
Wim van den Munckhof. De
oplage bedroeg 2500 en de onder
titel luidde vanaf die dag
'Weekblad voor Venray en
omstreken'.
Vanwege het heersende
papiertekort was de omvang nog
zeer beperkt (4 pagina's). Einde
1949 kon de distributie van kran
tenpapier worden opgeheven,
maar de schaarste bleef toch nog
voortduren. Bovendien was ook
de prijs van het papier sterk geste
gen. Bedroeg deze vóór de oorlog
Sjang den Drukker met zijn drie zonen Wim, Dick en Toon, die het
bedrijf van hem overnamen.
Londen een Tijdelijk Persbesluit
afgekondigd (Staatsblad 1944, nr.
E 69), dat voorzieningen inhield
betreffende de zuivering van de
pers in het (nog) te bevrijden
vaderland.
Bepaald werd onder meer dat
de herverschijning van dag- of
nieuwsbladen en tijdschriften die
na 1 januari 1943 nog uitgekomen
waren, afhankelijk zou zijn van de
beoordeling van de directie en
redactie van die bladen en tijd
schriften, door een
Perscommissie.
In de periode dat alleen het
zuiden nog maar bevrijd was,
werd de competentie tot de per
szuivering daar in handen gelegd
van het Militair Gezag.
DE ZWIJGER
Deze instantie verleende Peel
en Maas op 26 juli 1945 een voor
lopige verschijningsvergunning.
Intussen was er echter in Venray
een ander weekblad verschenen
(weliswaar zeer klein van
omvang), namelijk De Zwijger,
die gedurende de bezetting reeds
een aantal maanden illegaal was
verschenen.
Het eerste legale nummer was
verschenen 24 november 1944.
Het blad, dat tot het voorjaar van
1945 werd gedrukt in Helmond,
had aanvankelijk tot doel de con
tacten te onderhouden tussen de
in Brabant geevacueerde inwon
ers van Venray.
Vanaf het voorjaar van 1945 -
toen de meeste Venrayers weer
naar het berooide Venray waren
teruggekeerd - werd het afwisse
lend gedrukt op de persen van de
w
5 sPF*
ir km
i M i
t
K
Een zeer zware slag trof het
blad op 24 april 1976, door het
vrij onverwachte overlijden van
haar redacteur Wim van den
Munckhof, die vanaf 1945 met
grote inzet, enthousiasme en
deskundigheid werkzaam was
geweest.
Geslagen, maar niet bij de
pakken neerzittend, zetten de
twee broers Dick en Toon de
krant voort, terwijl Mia, de
echtgenote van Wim, de boekhan
del onder haar hoede nam. En
niet zonder succes, want in 1980.
bij het honderdjarig bestaan, over
schreed de oplage van Peel en
Maas het getal van 8.000.
Enkele maanden na het overlij
den van Wim van den Munckhof,
waren de gebroeders door
machinebreuk genoodzaakt het
drukken van hun krant elders te
laten verzorgen. Dat beviel ze zo
goed vanwege de tijdwinst die dit
opleverde, dat men besloot om
het drukken voortaan uit te beste
den. Het zetten en opmaken bleef
echter geheel in eigen bedrijf
geschieden. Een situatie die sinds
dien niet meer gewijzigd is.
TECHNIEK
Wat wel wijzigde was de tech
niek. Bij het honderdjarig bestaan
in 1980 werd krant nog volledig
traditioneel 'in lood' gezet. In die
tijd nam het gebruik van comput
ers en de offset druktechniek een
vogelvlucht. Van den Munckhof
en Peel en Maas moesten mee
gaan in die ontwikkeling, om te
voorkomen dat het bedrijf vak
technisch een achterstand opliep
en daarmee het voortbestaan van
Het interieur van de drukkerij in de vijftiger jaren.
ongeveer 6 gulden per ton, in
1950 bedroeg deze al ongeveer
45 gulden. Pas in 1951 kon wor
den overgeschakeld van vier op
zes pagina's.
Met de naoorlogse groei van
Venray - grotendeels een gevolg
van de in 1950 begonnen industri
alisatie en de Peelontginningen -
nam ook het aantal abonnees op
het Venrayse Weekblad snel toe
(gemiddeld 160 per jaar).
Voor en na werd er in het bedri
jf een technische vernieuwing uit
gevoerd. Bijvoorbeeld in I960,
toen de uit 1912 daterende cylin-
derpers met handinleg, vervangen
werd door een met automatische
inleg.
de krant wel eens gevaar kon
lopen. De komst van Christ en
John van den Munckhof, de
vierde generatie uit deze
drukkersfamilie, bracht nieuwe
kennis in huis en de vaktechnis
che vernieuwing werd begin
tachtiger jaren ingezet. Binnen
enkele jaren was het traditionele
lood verdwenen en vormden
zetcomputers, reproductiecam
era's, ontwikkelapparaten en
plakpagina's het gereedschap
waarmee de krant werd ver
vaardigd.
Door een ongeval, midden
tachtiger jaren, werd Toon van
den Munckhof deels arbeid
songeschikt en toen Dick van den