xpositie Ron Sluik alsnog
n oorspronkelijke vorm
41
Jit het Rijke Roomse Leven
Kunst Cultuur
Twaalfde editie
Op de Töffel
Maand van het
spannende boek
Het lied
Oranje
van
heater en muziek
n Jerusalem
Kermis in Heide
zoekt het hogerop
EK 2004 in 't Podium
De Locht
EL EN MAAS
Donderdag 17 juni 2004 - Pagina 13
)e expositie Moldavisch Blauw
fotokunstenaar Ron Sluik in
Venrayse Odapark is vanaf
trdag 19 juni alsnog in zijn oor-
onkelijke vorm te zien. De met
hand afgedrukte fotowerken
namelijk terecht na een lange
bocht bij het Britse postbe-
f. De expositie ging 23 mei
idgedwongen van start met
alternatieve, kleinere fotose-
toen bleek dat de werken zoek
:n geraakt in de post. Onlangs
ren ze weer op in de plaats van
iruit ze verstuurd waren.
)rie weken voor de opening
de expositie in Het Odapark
Heef Sluik nog in Engeland,
ir hij exposeerde in een klein
jtsje nabij Huil. Afgesproken
dat hij de fotowerken
x 40cm) van daaruit per
zou opsturen naar het Oda-
"Toen ik dat besloot had ik
i'n voorgevoel.
jet plaatsje was klein en kende
DHL of UPC. het zou met de
rone post moeten. Ik las die
toevallig een bericht in de
ise kranten, dat de British Post
jaarlijks 14 miljoen pakjes kwijt
raakte. Tja...", aldus Sluik.
Toen de fotowerken een week
voor opening nog steeds niet
gearriveerd waren werd besloten
een andere serie fotowerken te
tonen. "Enkele foto's in deze serie
zitten ook in de oorspronkelijke
serie, maar het is niet alleen maar
Moldavisch blauw meer." Dit zit
met name in de bewerking van de
foto's. Sluik maakte namelijk
handafdrukken van zijn foto's en
concentreerde zich daarbij op
Moldavisch blauw.
"Deze blauw-soort heb je alleen
maar in Moldavië en is essentieel
voor de fotowerken. De foto's die
ik nu tentoonstel omvatten ook
eerdere werken, waarin ik niet
met blauw heb gewerkt. Boven
dien zijn dit geen handafdruk
ken."
Bezoekers kunnen nu dus wel
de originele werken bezichtigen.
Vanaf zaterdag 19 juni hangen ze
in De Overloop in Het Odapark
en zal het Moldavisch blauw
prachtig contrasteren met de lich
te expositieruimte.
Het EK in Portugal is in volle
gang. ook het Nederlands Elftal
heeft de eerste wedstrijd achter
de rug en de oranjekoorts lijkt zijn
doorgang te vinden In café 't
Podium leeft het EK.
Tijdens de openingstijden wor
den alle wedstrijden op groot
beeld uitgezonden. Café 't Podi
um kent een levendige historie
tijdens de EK en WK.
Diegene die te gast waren tij
dens wedstrijden van het Neder
lands elftal bij voorgaande toer
nooien herinneren zich dat nog
gegarandeerd Onder het genot
van een drankje loopt de span
ning vaak hoog op en dit wordt
beleefd door het hele café. In 't
Podium kunnen vanaf 12 juni
meer dan 400 man genieten van
de wedstrijden van het Neder
lands elftal en de andere deelne
mers aan het EK in Portugal. Om
een extra spelelement in te voe
ren is er een Podium-EK-poule
van start gegaan.
Haal gedurende de dagen voor
een wedstrijd van het Nederlands
elftal een poulekaartje, vul hem
in. kom de wedstrijd van het
Nederlands elftal kijken en maak
kans op 50 oranjebier, speciaal
voor het EK gebrouwen. Meer
informatie over het EK, de wed
strijdschema's en de openingstij
den van café 't Podium zijn te vin
den op www.podiumvenray.nl.
het nieuwe seizoen heeft
Kunstencentrum Jerusalem in
Venray weer een uitgebreid aan
bod aan lessen en cursussen.
Natuurlijk is er het traditionele
aanbod van lessen en cursussen
elke gangbaar muziekinstru-
t. is er de opleiding voor de
fnigingen. de theoriecursus-
ensembles en luistercursus-
Ook is er veel aandacht voor
Ipopmuziek en de wereldmu-
k (Djembé en Saz). Het kun-
Incentrum (voorheen muziek-
tool) heeft een jarenlange
litie op het gebied van muziek-
;en en dat is terug te vinden in
kwaliteit, De lessen worden
:n gegeven door gekwalificeer-
docenten en tevens zorgt een
bordacht opleidingssysteem
roor optimale kwaliteit en bege-
tiding van de leerling. Er worden
essen gegeven in groepen en
idividueel, voor volwassenen en
inderen Op diverse locaties in
e gemeenten Venray, Meerlo-
tonssum en Horst aan de Maas
lorden de lessen muziek ver-
orgd. Geheel nieuw in het aan-
»d van het kunstencentrum zijn
t cursussen theater en musical.
zijn zeer bijzondere theater
ursussen voor jongeren, een
absolute aanrader, gegeven door
Marnix Mulder. Men leert de
basiselementen van toneelspelen.
Het verschil tussen soap en
theater, Hoe kun je op toneel
iemand anders worden? Een leuke
cursus voor iedereen die van
toneel spelen houdt en denkt er
van te gaan houden. Naast deze
specifieke toneelcursussen wor
den ook cursussen musical aange
boden voor kinderen en volwasse
nen, deze staan onder leiding van
Merel van Keulen. In deze zeer
intensieve cursus wordt er aan
dacht besteed aan zingen, dansen
en acteren. Er zijn twee cursus
sen: van'9 t/m 12 jaar en van 13 t/
m 17 jaar. Aan het eind van het
seizoen is er een voorstelling
gepland waarbij al het geleerd
een plaats krijgt. Voorts kan men
bij het kunstencentrum terecht
voor incidentele projecten op het
terrein van de kunsten. Voor het
onderwijs, bedrijfsleven, sociaal-
cultureel werk of gewoon leuk
een middag met elkaar een works
hop volgen. Vraag dus de cursus
krant aan. met daarin alle nodige
informatie. Telefoon 0478-585320
of www. kunstencentrum jerusa-
lem nl of info@kunstencentrumje-
rusalem.nl
Juni, traditioneel de maand van
het spannende boek staat in het
teken van de omgeving als decor
van de misdaad. Onder het motto
In het spoor van de thriller wordt
de aandacht gevestigd op mis-
daadboeken met nauwkeurige en
sfeervolle beschrijvingen van
stad, dorp of streek. Veel schrij
vers nemen hun lezers mee naar
herkenbare plaatsen overal ter
wereld. In de bibliotheek is de
gratis pocket verkrijgbaar met 13
fragmenten uit actuele thrillers
waarbij de locatie een belangrijke
en herkenbare rol speelt. Aan de
lezer de uitdaging te achterhalen
in welke stad de fragmenten zich
•afspelen en kans te maken op een
PEEL EN MAAS
een abonnement waard
geheel verzorgde reis met de
Oriënt Express. Mochten de frag
menten de nieuwsgierigheid heb
ben geprikkeld, dan kan het boek
geleend worden in de bibliotheek
of met de kortingsbonnen in de
pocket aangeschaft worden in de
boekhandel.
Ingevulde deelnameformulie
ren kunnen tot 1 juli bij de biblio
theek ingeleverd worden of opge
stuurd naar het CPNB. De
bibliotheek Venray heeft een
groot aantal thrillers in haar col
lectie. De hele maand juni wor
den deze gepresenteerd op de
speciale thematafels bij de 'crime
scene' in de bibliotheek. Niet
alleen voor volwassenen, maar
ook voor de jeugdleden zijn er tal
loze spannende boeken te leen.
Per abonnement mogen 8 boeken
geleend worden. De bibliotheek
is geopend dinsdag t/m donder
dag van 11.00-18.00 uur, vrijdag
van 11.00-21.00 uur en zaterdag
van 11.00-14.00 uur.
leelden van Servaas (42)
'Uit het rijke Roomsche Leven'
fat was de titel van een docu-
intaire van Michel van der Plas
fr de katholieke samenleving in
jegere jaren en de wijze waar-
p het RK gedachtegoed en de
doofsbeleving werden uitgedra-
cn. Het waren uitingen van de
1 OÜtieke en culturele emancipatie
ons katholieke volksdeel waar
Ms het herstel van de bisschop-
1 dijke hiërarchie in 1853 gestaag
4 werd gewerkt. Een katholiek
Ig naar een katholieke school
voor de sportbeoefening ging
:n naar een katholieke club.
Hes had een katholieke signa-
r. Voor een ziekenhuisopname
tos een katholiek uiteraard voor
katholiek ziekenhuis en een
ttsteszicke katholiek diende
Kuurlijk opgenomen te worden
'een RK Krankzinnigengesticht,
toaas en Sint Anna waren de
ttsie katholieke psychiatrische
"richtingen in ons land. De for-
Me titel van Servaas luidde: "Sint
frvatius. Geneeskundig Gesticht
'tor RK Mannelijke Krankzinni
gen en Zenuwlijders".
'Andersdenkenden werden in
a jincipe niet opgenomen. De
<pholieke ignatuur van de
'hting werd zeer nadrukkelijk
toon gespreid en het gods-
pstige leven in het gesticht
^gveel aandacht. In de jaarver-
lagen erd vermeld hoeveel
Wiènten zondags en door de
naar de kerk gingen alsook
Jpeel patiënten te communie
l'igcn. Zo meldt het jaarverslag
11111955 dat op zondagen gemid
deld 450 patiënten de H. Mis bij
woonden in de kapel van de
inrichting. Op doordeweekse
dagen waren dat er doorgaans
100 waarvan er gemiddeld 35 te
communie gingen, aldus het jaar
verslag.
Een hoogtepunt in het gods
dienstige gestichtleven was de
jaarlijks sacramentsprocessie.
Dagenlang was men onder leiding
van Broeder Berachus in de weer
om de gehele processieroute uit
bundig te versieren. Er werden
praalbogen opgericht, guirlandes
opgehangen langs de paden, het
terrein werd keurig geschoffeld
en aangeharkt en een groot rustal-
taar werd gebouwd. Het koor
repeteerde ijverig de gezangen
voor tijdens de processie en de
patiënten werden allen in hun
beste pak gestoken. De mannen
van de technische dienst kregen
vrijaf op voorwaarde dat men met
het hele gezin naar de processie
kwam kijken,
Ook de lieren doktoren werden
geacht aan de processie deel te
nemen en verschenen in zwart
pak met billentikker en hoge
hoed. De harmonie van het
gesticht speelde processiemarsen,
waaronder de in Venray zo beken
de Saint Pierre, die ook vandaag
de dag nog altijd op het repertoire
prijkt van harmonie Euterpe. En
terwijl de gestichtsharmonie
speelde, het koor zijn liederen
zong en de broeders hun gebeden
opzegden, liepen de patiënten in
grote getale gewillig mee in de
stoet, uitgerust met vaandels en
flambouwen. Voor hen was het
meer dan een kerkelijke gebeurte
nis, voor één dag was de monoto
nie van het alledaagse gestichtsle
ven doorbroken en men genoot
uitbundig van deze uiting van het
Rijke Roomse Leven.
Twan van Els
Op zondag 20 juni vindt in
Vierlingsbeek de twaalfde edi
tie plaats van popfestival Op
de TóffeL Op en rond het Vrijt
hof, een plein midden in het
dorp, zijn vanaf 14.30 uur
wederom diverse muzikanten
en theatermakers actief. Ver
deeld over twee podia zullen
onder andere optreden Weal
thy Beggar, Burma Shave, The
Apers, The Sheer, Luie Hond,
League Of XO Gentlemen en
OLaBOLA. De entree is geheel
gratis.
Het festival wordt om 14.30 uur
geopend door de band Third Half.
Dit kwartet uit Gemert wist
onlangs Op Ut Tuffelke, een open
podium voor regionale bands in
het Vierlingsbeekse jongerencen
trum Gryphus, te winnen. Onge
twijfeld zorgt Third Half met haar
onvervalste rock en roll voor een
vlammende opening van het festi
val.
Het Tilburgse Wealthy Beggar
timmert inmiddels ruim vier jaar
stevig aan de weg. Bijvoorbeeld
met de mini-cd Selling The Vibe
en optredens op prestigieuze fes
tivals als Noorderslag en Low
lands. Begin dit jaar bracht Weal
thy Beggar de alom geprezen cd
Roxxx In The Disco uit, ëeen per
fecte popplaat van wereldklassei
volgens critici. Fantastische lied
jes die op een intrigerende en
meeslepende wijze worden ver
tolkt, De van het album afkomsti
ge single Reminder bestormt op
dit moment de hitlijsten. Eind mei
stond Wealthy Beggar op Pink
pop. De roem van Gem snelde de
band het afgelopen jaar ver voor
uit en de verwachtingen rondom
het debuutalbum waren dan ook
hooggespannen. Met het kersver
se Tell Me Whatis New lossen de*
Utrechters die verwachtingen vol
ledig in. Een spetterend en
onweerstaanbaar debuut van vijf
jonge honden met veel branie.
Onvervalste rock ëni roll uit de
jaren zestig, punk a la The Under
tones en The Smiths én de opwin
ding van Oasis en The Strokes,
Gem is een ongepolijste diamant.
Het Brusselse trio Hulk grossie
rt in stoere rock en roll. De heren
zijn bepaald geen groentjes want
een rijk verleden in de Belgische
punk- en rockwereld. zoals in de
zeker niet onbekende band La
Muerte. Op de meesterlijke cd
Party Time put Hulk inspiratie uit
de rock en roll uit de jaren vijftig,
de garagerock uit de jaren zestig,
de hardrock uit jaren zeventig en
de onsterfelijke blues en soul van
alle tijden. Met een honderd pro
cent inzet op het podium heeft de
band bij vlagen iets van AC/DC.
THE SHEER
Medio jaren negentig was
Burma Shave een grote naam bin
nen de vaderlandse popwereld.
De band maakte twee sterke
albums, Stash en Zeal, die vol
stonden met een krachtige
crossover van funk en rock met
een altijd aanwezige, zeer aanste
kelijke groove. Burma Shave
scoorde hits met de singles Hip
pies en Movini Up The Cattle en
het vijftal speelde volop door heel
Nederland en Europa. En toen?
Toen werd het stil rond Burma
Shave. Anno 2004 viert Burma
Shave haar twintigjarig jubileum
en zijn de Hagenezen weer hele
maal terug van nooit echt wegge
weest. De band heeft een nieuw
repertoire opgebouwd met een
knipoog naar het verleden. Het
resultaat is de cd Smile City. Een
verrassende plaat vol funk, blues,
hiphop, rock, oosterse samples,
humor en de onmiskenbare
Burma Shave-groove.
The Apers begonnen ooit als de
Rotterdamse Ramones en zijn
inmiddels uitgegroeid tot the har
dest working men in punkbiz. De
band heeft talloze binnen- en bui
tenlandse optredens op haar
naam staan en met de regelmaat
van de klok brengt het energieke
kwartet platen uit. De laatste in rij
is de onlangs verschenen verza
melaar The Wild And Savage
Apers, een album vol melodieuze
up-tempo punkrock met meer
stemmige zang. Punkrock met
invloeden van The Ramones,
Dead Boys, Billy Childish, Thin
Lizzy, Abba en The Undertones
doet het goed. The Apers zijn daar
het levende bewijs van.
Het enthousiaste Haarlemse
viertal The Sheer is beïnvloed
door The Beatles, The Small
Faces, The Kinks en de Britpop-
invasie van begin jaren negentig.
Het resultaat is het debuutalbum
The Keyword Is Excitement. Een
frisse en optimistische rockplaat
vol feel good muziek. Blur meets
Supergrass. De van het album
afkomstige single It Only Gets Bet
ter is een heuse hit en na optre
dens op Noorderslag en Low
lands, speelde The Sheer enkele
weken geleden op Pinkpop. 2004
zou wel eens het jaar van The
Sheer kunnen worden.
Luie Hond is een van de meest
opwindende Nederlandse bands
van de laatste jaren. Op het podi-
Zondag 20 juni kunnen alle
bezoekers van de kermis in Heide
het dorp van grote hoogte bekij
ken. Men moet daar zelf wel wat
voor gaan doen. Vanaf 15.00 uur
staat gedurende vier uur midden
in het dorp een klimrots opge
steld van ruim zeven meter hoog.
Men kan ook onderling een wed
strijd doen wie als eerste de steile
rotswand heeft beklommen. De
rots wordt geplaatst als een extra
attractie bij de kermis. Ook komt
op zondagmiddag vanaf 16.30 uur
clown Fleur naar de kermis in
Heide. Voor de kleinste jeugd zal
er een mooie voorstelling worden
gegeven. Maar ook kunnen de
kinderen een eigen button
maken, suikerspin draaien of wor
den geschminkt. Op maandag is
er voor de jeugd een extra spring
kussen beschikbaar.
Verder is er natuurlijk ook weer
een groot muzikaal programma
met de kermis in Heide. Het pro
gramma start op vrijdagavond met
een optreden van de bands Clover
en Jellygoose. Voor Clover is dit
het eerste optreden in de nieuwe
samenstelling van dé band. Na
vele uren repetitie is men zo ver
dat men zich wil presenteren aan
het publiek. De rock-coverband
zal alles uit de kast halen om het
publiek op zijn kop te zetten.
Naast Clover komt Jellygoose uit
Wanssum naar Heide. Jellygoose
speelt op eigen wijze nummers
van o.a. Elvis, The Beatles en John
Denver. Natuurlijk is er ook een
gezamenlijk optreden van beide
bands in de tent.
Clown Fleur komt naar Heide
Zaterdag komen de Puppies uit
Leunen naar, Heide feest maken is
hun motto. Tot het moment dat
alle aanwezigen meedoen met
'kruip maar door het poortje' kent
de band geen rust. Het belooft
dus een waar feest te worden
Zondag nadat clown Fleur haar
optreden heeft beëindigd, komt
er een optreden van het duo Dou
ble. Beide muzikanten komen van
de in het verleden zeer populaire
band Spring. In de huidige samen
stelling vermaken zij alle aanwezi
gen. Muziek van kabouter Plop en
K3 tot echte rocknummers en
gouwe ouwe staan op hun reper
toire. Bovendien is er ook volop
gelegenheid om een dansje te
maken tijdens het optreden van
Double. Maandagavond sluit Jos
Hoebers het muzikale gedeelte in
de kermistent af. Jos speelt wat
het publiek aan hem vraagt. Het
liefst krijgt hij vele verzoeknum
mers.
Dinsdagmiddag is er een specia
le middag voor de oudere jeugd in
De Gelderkoel. Het dansorkest
Cobra verzorgt dan de jaarlijkse
55+ middag in Heide. Vanuit de
verre omtrek van Heide komen
mensen om eens gezellig en op
een ontspannen manier te genie
ten van dansmuziek. Net zoals dat
het vroeger eens was. Een echte
aanrader voor mensen die willen
dansen of zo maar eens gezellig
wat willen kletsen. Al met al meer
dan een bezoekje waard aan de
kermis in Heide.
In De Locht is een nieuwe wis
selexpositie ingericht met als titel
"Bomen en mensen, een oeroude
relatie". Bomen hebben vanouds
grote betekenis voor de mens en
zeker niet alleen als hout leveran
cier. Bomen spelen ook een rol in
de godsdienst, de sprookjeswe
reld en het volksleven. Een
bezoek aan deze expositie is
zeker de moeite waard. Tevens is
er sinds kort een expositie inge
richt over strijkijzers .n de maan
den mei t/m september is het
museum elke dag open van 11.00
tot 17.00 uur.
De speciale activiteiten op zon
dag beginnen rond 14.00 uur
(www.delocht .nl)
um was de band een van de
smaakmakers van festivals als
Noorderslag, Mundial en Low
lands en ook menige zaal in
Nederland en België ging hele
maal plat. En nu is er dan ook ein
delijk een plaat: eind januari ver
scheen Hier Is... Luie Hond. Op
dit album laat het Leeuwarder col
lectief zich inspireren door onder
andere Bob Marley en The Skatali-
tes. Het resultaat is een onweer
staanbaar lekkere cocktail van
stuiterende ska, poppy reggae en
groovende rock. Vrolijk, catchy
en relaxed. En voorzien van
Nederlandstalige teksten. Liedjes
met een hoge hitpotentie zoals
bijvoorbeeld de nieuwe single
Nummertje.
THEATERMAKERS
League of XO Gentlemen is de
nieuwe band van Rudeboy, voor
heen zanger en rapper van Urban
Dance Squad en Junkie XL. De
band maakt een explosief meng
sel van hiphop, rock en dance,
zoals is te horen op het in het
afgelopen najaar verschenen
debuut Smiling At The Claptrap
Circuses. Of zoals de band zelf
zegt disc-jock-agressie op peil met
een gelukkig gebrek aan DJ Tië-
sto-gehalte. Op het podium is
League of XO Gentlemen over
donderend Niet voor niets ston
den Rudeboy en de zijnen dit jaar
op festivals als Noorderslag en
Mundial en speelt de band volgen
de week op het grote Parkpop-fes
tival in Den Haag. Breakbeat soul,
zo noemt OLaBOLA haar muziek.
Wereldfunk had het ook kunnen
heten want de muziek van de
Haarlemse band rond zanger Ro
Krom (ex-Gotcha!) en toetsenist
Nico Brandsen vliegt alle kanten
op. Vlotte beats, ronkende Ham
mond-grooves en rauwe plukken
danscultuur uit alle hoeken en
gaten van de planeet. Old school
soul, reggae en ska jungle, african
latin beats... OLaBOLA maakt er
een uiterst dansbare mix van. Een
fraai voorbeeld hiervan is het
nummer Problems waarmee de
band vorig jaar een culthit scoor
de. OLaBOLA, een mooie afsluiter
van het festival. Tijdens Op De
Toffel zullen er ook theaterma
kers actief zijn. Het animatieduo
Hep U Henk Gezien? bestaat uit
Berry Knapen en Hans Savert. Het
tweetal verschijnt op het Vrijthof
als de lakeien Liesbeth en Marjan
en de twee Duitse broers Wolf
gang und Heinrich. Theatergroep
Close-Act brengt mobiel bewe
gingstheater tussen het publiek.
Prachtig uitgedost spelen zij
Aliens en de steltenact Sails. Daar
naast is er de Stille Disco van
433fm.com. Een geruisloze disco
show met hoofdtelefoons. Lief
hebbers van disco, salsa, de radio
rebus en raak actueel
commentaar komen volledig aan
hun trekken bij deze complete
stille-drive-in-disco-live-radio-uit-
zending van 433fm.com. Naast
popmuziek en theater is er ook
een uitgebreide festivalmarkt met
diverse snuisterijen.
Boekrecensie in Peel en Maas
'Hup! Holland, hup! Laat de
leeuw niet in zijn hempie
staan!' Het refrein van dit lied
van Jan de Cler uit 1948 wordt
nog bij elke interland ingezet.
Het is niet de oudste en zeker
niet de laatste Oranjehit.
'We gaan naar Rome', de oudste
Oranjeklassieker. werd geschre
ven naar aanleiding van het
wereldkampioenschap voetbal in
Italië in 1934. En op dit moment
breekt de fine fleur van de Neder
landse tekstdichters zich onge
twijfeld het hoofd over de moge
lijke rijmwoorden op 'Portugal'.
Het Nederlands elftal, zijn spe
lers, trainers en prestaties zijn de
afgelopen zeventig jaar vele
malen bezongen door uiteenlo
pende artiesten als Vader Abra
ham. André Hazes en de Advoca-
do's.
In 'Het lied van Oranje' wordt
op informatieve wijze een histori
sche dwarsdoorsnede gegeven
van het Nederlandse voetballied.
Groenendijk en Tigges vertellen
over uiteenlopende zaken als pla
giaat en parodie, de geschiedenis
van het 'Wilhelmus', marsmuziek
en tribunezang. Alle soorten liede
ren komen aan bod: van overbe
kende meezingers tot geflopte
staaltjes huisvlijt; van zingende
voetballers en trainers tot zingen
de scheidsrechters, verslaggevers
en voetbalvrouwen; van de hoem
pa en de klompendans tot de
alternatieve popmuziek en zelfs
anti-voetbalsongs. Over de rivali
teit met de Rode Duivels en die
Mannschaft. Eén ding is zeker:
zingend is Holland niet te ver
slaan.
Paul Groenendijk en Jummy
Tigges zijn beiden liedarchivaris
en programmamaker voor Radio
Rijnmond. Eerder publiceerden
zij Summertime, Moed gevraagd
bij de 834ste versie en Het lied
van Feyenoord.
Het boek 'Het lied van Oranje'
is - met gratis cd- te koop in boek
handel Van den Munckhof, Prijs:
17,95 euro.