art Rot en Gloed
Authentieke tekst in
klucht van Bredero
aviljoen E voor 24 betalende
alfrustigen 1e en 2e klas
ilasbloem.
Kunst Cultuur
Criminele
komedie in
Castenray
Nieuw
kwartaalblad
Venray's
Mannenkoor
Wolven van de
Calla
KING
Nieuwe
expositie Irok
Lang leve
Casanova
Laeze en
schrieve
STEPHEN
EN MAAS
Donderdag 4 december 2003 - Pagin 13
Venrayse
d, Jan Rot trakteert op
pop en een van de meest
rekende toneelvoorstel-
ran het seizoen 2002-
Gloed. Schouwburg Ven-
presenteert komende
drie totaal verschillende
ele avonden.
issi
,jn iumkunst staat in Schouw-
fcnray ook open voor ama-
q, nstverenigingen en -organi-
jyj Doorlopend tijdens het
Z() n 2003/2004 vinden er
ter gochtendconcerten plaats
theaterzaal of in de foyer
schouwburg. Een groot
muziek- en zangverenigin-
q :eft daarvoor al de theater-
ne| fde foyer besproken. Ook
iap yrtoneelverenigingen uit de
verzorgen tijdens het
rseizoen weer enkele uit-
gen in de grote zaal.
je| Ivereniging De Vlasbloem
istrum presenteert zich dit
net het stuk:'Lang Leve
ik, Dva Het is een blijspel in
m, edrijven. geschreven door
Suez, en vertaald door Hub
Op zondag 7 december
dit blijspel opgevoerd in de
wburg van Venray Aanvang
['g cze avond is 20.00 uur. De
s en speelsters van de Vlas
zijn al enkele maanden
i de weer om een avondvul-
tuk op de planken te zetten
is het zover en kunnen zij
bten zien waar zij de afgelo-
maanden zo hard aan
kt hebben. Over de inhoud
de
van het toneelstuk willen zij niets
kwijt Wat zij u wel willen zeggen
is dat het een avondje uit bete
kent. waarbij u het flink op de
lachspieren zult krijgen Bent u
nieuwsgierig geworden?
Jan Rot trakteert op nederpop
van Schubert in zijn programma
Muziek voor Miljoenen Maar
weten de miljoenen dat wel?
Vraagt hij zich in de subtitel af.
Rot presenteert Muziek voor Mil
joenen op dinsdag 9 december in
Schouwburg Venray. Aanvang
20.00 uur. Enkele klassiekers van
de 19e eeuwse componist, Franz
Schubert, ontdoet Jan Rot van
hun 'air van heiligheid'. Met
Nederlandse teksten, gitaar en
pianobegeleiding van Jakob Klaas-
se maakt hij er miljoenenmuziek
van Een CD met alle dertien
Schubert en zeven nieuwe(re)
'klassiekers is het resultaat. 'Lied
jes worden veel leuker in het
Nederlands roept de rocker-caba
retier enthousiast uit. Maar dan
wel met de restrictie dat die lied
jes een behandeling krijgen, zoals
de selectie in dit programma. Dat
kan nog veel aangenaam en veel
zijdig repertoire opleveren, getui
ge de variëteit waarop de zanger
trakteert. Vrolijke en ontroerende
vertalingen van onder andere dus
Schubert maar ook Elvis en Randy
Newman. Aan de piano topmuzi-
kant Jakob Klaasse. Jan Rot werd
bekend als rocker, begon een
tweede leven als cabaretier en zet
nu de derde stap in zijn loopbaan:
als virtuoze zanger. Wat heette hij
vroeger 'ontwapenend en eigen
zinnig de laatste recensies spre
ken van 'subliem'. Het is net de
wonderlamp van Alladin. Je pakt
een oud lied. blaast liefdevol het
stof eraf. poetst drie keer met je
mouw en de geest komt tevoor
schijn in al zijn oorspronkelijke
kracht. Jan Rot heeft er een kunst
van gemaakt. Met zijn vertaling
van Schuberts Winterreis(e) lijkt
de sneeuw vers gevallen. De sch
lager Du wordt Doe, een oproep
om trouw te blijven aan je eigen
ding.
De winnaar van de NRC NRC
Handelsblad Toneelpublieksprijs
2002-2003, de voorstelling Gloed
is woensdag 10 december te gast
in de Schouwburg Venray. De
voorstelling begint om 20.00 uur.
Voorafgaand aan de voorstel
ling (vanaf 19 00 uur) wordt door
de regisseur Ursul de Geer een
lezing verzorgd. De voorstelling
Gloed was één van de grote
toneelhits van het seizoen 2002-
2003. Na de schitterende kritie
ken die volgden op de première
in december 2002, waren vrijwel
alle voorstellingen uitverkocht.
Eric Schneider, Dries Smits en
Heieen Pimentel spelen deze
toneelbewerking van de roman
van Sandor Marai. De meeste
mensen kennen Ursul de Geer als
televisiepresentator, maar hij
begon zijn carrière als acteur en
regisseur. Nu pakt De Geer zijn
oude passie weer op. En hoe! Met
de voorstelling Gloed levert hij
direct een meer dan aansprekend
visitekaartje af. Deze dialoog tus
sen een bijna zwijgende Dries
Eric Schneider en Dries Smits
in Gloed (foto: Leo van Velzen).
Smits en een praatgrage Eric Sch
neider wordt nu al gezien als een
hoogtepunt uit het theater van de
afgelopen jaren. Niet in het minst
doordat de roman van Sandor
Marai eraan ten grondslag ligt. In
Gloed zien twee jeugdvrienden,
Hendrik en Konrad, elkaar na
jaren weer terug. Ze hebben nog
iets met elkaar uit te vechten
want Konrad ging ooit een ver
houding aan met de vrouw van
Hendrik. Hun gesprek mondt uit
in een ontluisterend inzicht in de
kracht van de passie.
Twee oude vrienden zien elkaar
na eenenveertig jaar terug. De tijd
die zij hebben gewacht op hun
duel om de waarheid. Onvermij
delijk spreken zij over de vrouw
in hun beider leven. Heeft de ene
vriend de ander destijds bedrogen
en hem zelfs willen doden? Stap
voor stap wordt gepoogd hun ver
leden te ontrafelen. Het verleden
wat alles voor hen beiden bete
kent. Dit boek over vriendschap,
liefde, wraak, trouw en schuld is
door Ger Thijs bewerkt tot een
compact toneelstuk.
Henrik de generaal wordt
gespeeld door Eric Schneider.
Dries Smits vertolkt de rol van zijn
vriend Konrad. Heieen Pimentel
maakt op 86-jarige leeftijd haar
rentree op het toneel als de oude
min Nini. Ursul de Geer, die als
eerste de theatrale mógelijkheden
van GLOED onderkende, tekent
voor de regie.
Galerie Irok in Horst opent zon
dag 7 december een nieuwe
expositie met werken van Anton
Karssen, klassieke schilderijen,
Jos van Beek, moderne schilderij
en en Iris Slock, moderne schilde
rijen. De expositie duurt tot 17
januari 2004.
Op de openingsdag is Irok van
13.00 tot 17.00 uur open. Schil
der Anton Karssen heeft als grote
inspiratiebron de Haagse School,
een stijlperiode waarin hij zijn
veelzijdigheid etaleert.
Jos van Beek schildert zelden
vanuit een bepaalde gedachte
maar laat letterlijk zijn schilderij
en in het ontstaanproces 'goed uit
de verf komen'. Hij reageert op
wat hij onder zijn handen gewaar
wordt. Veelal in primaire kleuren.
Iris Slock, kijkt naar mensen, ont
leedt ze en zet ze opnieuw in
elkaar. Zo ontstaan de figuren van
Iris als soms kwetsbare, soms vro
lijke, maar altijd levenslustige
mensen.
De expositie kan bezichtigd
worden tijdens onze openingstij
den: dinsdag, woensdag en don
derdag 09.30-12.00 1300-17.30
uur. vrijdag 09 30-12.00 13 00-
20.00 uur, zaterdag 09.30-16.00
uur en iedere eerste zondag van
de even maanden van 13.00-17.00
uur. Galerie Irok is gevestigd aan
de Meldersloseweg 6 in Horst.
Voorstelling Schouwburg Venray in samenwerking met Literair Café
Theatergroep De Kale speelt
op donderdag 18 december in
Schouwburg Venray De klucht
van de molenaar van Bredero.
De schouwburg presenteert
deze voorstelling in samen
werking met Literair Café Ven-
ray-regio. Aanvang 20.00 uur.
Het verhaal van De Klucht van
de Molenaar gaat over Slimme
Piet, een molenaar aan de stads
poorten, bij wie een mondaine
vrouw uit Leiden, Trijn Jans, komt
aankloppen om onderdak voor
één nacht. De Molenaar en zijn
vrouw Aeltje Melis zijn gastvrij,
maar Slimme Piet raakt van de
stadse bezoekster toch behoorlijk
opgewonden. Dit gegeven zorgt
op zich natuurlijk al voor hilari
sche taferelen, maar het is toch
vooral het bloemrijke taalgebruik,
dat dit stuk zo onweerstaanbaar
maakt.
Het is ondanks het oud-Neder
lands zeer toegankelijk. Vooraf
gaand aan de een uur durende
voorstelling verzorgt Vastert van
Aardenne, die de rol van Slimme
Piet vertolkt, een inleiding over
Bredero en zijn. tijd. Ook vertelt
hij over het leven van de mole
naars in de zeventiende eeuw. Na
de pauze speelt Theatergroep De
Kale met de authentieke tekst van
1613 als uitgangspunt een ener
gieke en bruisende versie van De
Klucht van de Molenaar. Met
behulp van een extraverte, gro
teske speelstijl laten de acteurs
Bredero's beeldende taal in al zijn
volheid klinken: "Ellemallemen-
ten, dat ick byget sulcken wijfjen
hadt, Ick soume warafter ier doot
soenen, dan vernoeght of sat O
mijn ick word so nuwelijck! Oy
mijn, ick word so wyvich!" ("Alle
machtig, als ik verdorie toch zo n
pittig vrouwtje kon krijgen, Zou
ik eindeloos vrijen en haar tot de
laatste snik bestijgen. O jé. ik
word zo hitsig! O jé. ik sta in de
fik!").
Gerbrand Adriaensz Bredero
(1585-1618) was in de zeventien
de eeuw de absolute meester van
de klucht. Bredero was, ondanks
zijn korte leven, één van de
belangrijkste toneelschrijvers van
zijn tijd. Hij begon als schilder,
maar van dat werk is niets van
bewaard gebleven. Bij het schrij
ven verloochende Bredero zijn
opleiding niet. In een kleurrijke,
beeldende, maar niets verhullen
de taal schetst hij zijn personages
en hun belevenissen.
Een eerdere kleine serie voor
stellingen in juni 2002 zorgde
voor groot enthousiasme bij het
publiek en de pers: "De opvoe
ring is een feest.
De vier acteurs die de klucht
brengen hebben verve en Sch
wung... Bredero is een taalvir
tuoos... en hoe goed hebben de
acteurs en actrices van De klucht
van de molenaar die taal weerge
geven." (NRC Handelsblad). "Sim
peler en trefzekerder dan de
enscenering van De Kale kan
haast nietGeen lettergreep en
een betekenis van het Bredero-idi-
oom gaat verloren De Kale's
enscenering onder regie van Vic
tor van Swaay is ronduit verrukke
lijk (Trouw). "De spelers wor
den in de pers terecht bejubeld
om hun schaamteloze behande
ling van dit Bredero-plotje." (De
Groene Amsterdammer)
Kaarten voor deze voorstelling
kosten 12 euro. Donateurs van
Literair Café Venray-regio betalen
op vertoon van hun donateurs-
kaart (maximaal twee kaarten)
slechts 6 euro.
Toneelgroep Vondel uit Casten
ray presenteert De moordgriet,
geschreven door Margit Suez. Op
zaterdag 13 en op zondag 14
december zal een uitvoering gege
ven worden in het gemeenschaps
huis De Wis in Castenray. Aan
vang 20.00 uur. Dit jaar heeft
Toneelgroep Vondel gekozen
voor iets heel anders. Er wordt
een criminele komedie opge
voerd. waarin humor en crimina
liteit hand in hand gaan. Onder
leiding van onze regisseur Piet
Kuypers bezorgen zij u op deze
twee toneelavonden een gezellige
toneelavond. Bent U een liefheb
ber van toneel? Kom dan zeker
kijken. Uiteraard moet u wel in
het bezit zijn van een toegangsbe
wijs. Deze zijn te verkrijgen in
café Het Doelhuis in Castenray.
Ook kunt u telefonisch reserveren
(0478-571308). Zij zorgen er dan
voor dat de kaartjes voor u bij de
kassa klaarliggen. De toegangs
prijs bedraagt vijf euro. Een korte
inleiding op het verhaal: De zus
sen Sofie en Lia wonen samen in
het huis van hun overleden tante
Gertrui. Sofie kan het stelen niet
laten en Lia heeft problemen met
de drank. Sofie heeft op de zaak
van haar neef Anton een belangrij
ke micro-chip gestolen. Anton en
zijn medewerker Paul Pustjens
vermoeden dat Sofie de dievegge
is en gaan op onderzoek uit bij
Sofie en Lia. Het onderzoek ver
loopt wel heel anders dan ze zich
hadden voorgesteld,
Jden van Servaas
i! Iep
tim
lins
ag oude Servaasgesticht was
n l iet volgens de z.g. 'gebon-
paviljoenstructuur. Een
ie symmetrische ordening
paviljoens voor de onder-
g len patiëntengroepen waar-
gebouwen middels gangen
elkaar waren verbonden,
wel het 'relatief gebonden
m' genoemd, naar voor
van de Grossherzogliche
he Heil- und Pflegeanstalt
nau, Duitsland (1842). De
Iegger van dit nieuwe
igstype was de Duitse arts
Roller, die het gesticht
beschouwde als middel tot
ling en daarom sprak van
itstalt. Zo n gesticht diende
leerd te worden op het plat-
en te functioneren als een
in zichzelf besloten
jJ enschap. Servaas was van
grondgedachte een spre-
voorbeeld. Centraal op de
jJ- etrische plattegrond ston-
ec c gebouwen van de religieu-
af( I bestuurlijke macht, het
gebouw en de kapel. Terzij-
J"¥ trvan lagen links en rechts
rïS rtljoens voor de onderschei-
ip( Jtiëntencategorieën. Gedif-
)(jJ lieerd werd niet zozeer naar
1(jj beeld, maar naar de mate
|Ust en onrust en zindelijk-
Ook werd onderscheid
«kt in betalende patiënten -
stelden die zelf of wier
„ei c de verpleegprijs betaalden
)in armlastigen, die verpleegd
n voor rekening, van de
nte van herkomst. Èn zo
er aparte afdelingen voor
'j^Ptigen en afdelingen voor
■patiënten. Paviljoen E was
zo n klasse-afdeling, bestemd voor
24 'halfrustigen' le en 2e klas. De
afdeling was comfortabel inge
richt en de bewoners konden
over ruime kamers beschikken.
Maar in de loop der jaren kwam
daar verandering in. Door chro
nisch plaatsgebrek gedwongen,
werd de capaciteit regelmatig ver
hoogd en bedroeg in de zestiger
jaren 52 plaatsen, meer dan het
dubbele dat oorspronkelijk was
gepland. De eigenlijke naam van
het paviljoen luidde Sint Antoni-
us, maar de meeste mensen
waren van die naam geheel
onkundig. Behalve als woonafde-
ling diende het paviljoen na 1950
ook voor andere, uiteenlopende
doeleinden. De zolder werd inge
richt als gymnastieklokaal en Ven-
raynaar Piet Hoedemakers begon
hier met de bewegingstherapie,
later uitgegroeid tot de Psycho
Motorische Therapie. Hoedema
kers was daarmee een van de
allereerste pioniers van deze the
rapie in ons land. Ook de plaatse
lijke afdeling van het Rode Kruis
was hier jarenlang te gast en hield
hier haar oefeningen. De Venray
se voetbalclub gebruikte pavil
joen E als haar thuisbasis en als
kleedlokaal en de Servaasharmo-
nie hield haar wekelijkse repetitie
op een van de dagzaaltjes van het
paviljoen Hoofd van paviljoen E
was broeder Sisinius. die vanwege
zijn muzikale kennis tot modera
tor van de gestichtsharmonie was
bcnooemd. Hij was een uiterst
beminnelijke man, die altijd staan
de de gehele repetitie kritisch
beluisterde. Daarbij werd hij let
terlijk links en rechts terzijde
gestaan door enkele patiënten die
evenals de broeder instemmend
knikten als de muziek redelijk
Paviljoen E anno 1910. Op de
achtergrond de Grote Kerk. Het
paviljoen lag aan de westkant
van de inrichtingdicht bij de
Oostsingel.
klonk, of bedroefd het hoofd
schudden naarmate de kwaliteit
te wensen overliet. In 1978 moest
het paviljoen plaats maken voor
de bouw van een nieuw therapie
gebouw, het Atelier, dat echter
geen lang leven beschoren was.
Het werd eind vorig jaar gesloopt.
Twan van Els.
Op zondag 7 december speelt
toneelgroep de Vlasbloem uit
Oostrum dit blijspel Lang leve
Casanova in drie bedrijven in de
schouwburg van Venray.
Het stuk wordt hoofdzakelijk
gespeeld/gesproken in het Oos-
trums dialect, ofte wel het Aos-
trums plat. Aanvang van de avond
is 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijg
baar aan de kassa van de schouw
burg in Venray. De spelers en
speelsters hebben de afgelopen
maanden keihard gewerkt om u
een mooie, ontspannen avond
voor te kunnen bezorgen. Afgelo
pen weekend werd dit stuk al
gespeeld in d'n Oesterham in
Oostrum en wel met veel succes.
e-mail:
redactie®
vandenmunckhof.nl
PEEL EN MAAS
In januari 2004 organiseert Vel-
deke-Venray een beginnerscursus
voor mensen die graag kennis wil
len hebben van de Venrayse
streektaal: in de cursus wordt aan
dacht geschonken aan de spel
lingsbeginselen van het Venrays,
waardoor het lezen van en het
schrijven in het Venrays mogelijk
wordt. De cursus wordt verzorgd
door Frits Linssen, een van de
beide auteurs van het Venrays
Woordenboek. De tien lessen van
twee uur worden in zaal In den
Engel gegeven in januari, februari
en maart, en wel van 20.00 tot
22.00 uur. Belangstellenden
wordt verzocht even een briefje
te schrijven (met de naam, adres,
telefoon) naar Veldeke-Venray.
postbus 429 5800 AK Venray.
Graag aanmelden vóór 1 januari
2004. De cursuskosten, incl. les
materiaal en 'n kop koffie in de
pauze bedragen 45,- (niet-leden
betalen 50,-) Dit bedrag voor
10 januari 2004 over te maken
naar Veldeke-Venray, banknr.
15.39.71.002, met vermelding van
Cursus Venrays. Voor de gevor
derden volgt in september 2004
een verdiepingscursus, onder
dezelfde condities als die van de
beginnersgroep.
De inschrijvers ontvangen
begin januari nadere informatie.
.Afgelopen zaterdag heeft Jos
Waals, de beschermheer van het
Venray's Mannenkoor, het eerste
exemplaar van het nieuwe kwar
taalblad uitgereikt aan voorzitter
Harrie Francken. Het blad draagt
de naam VMK Kroniek. "Het koor
is op verschillende fronten in
beweging," zei de trotse preses.
"Dit nieuwe kwartaalblad is een
belangrijk communicatiemiddel
naar onze sterk groeiende achter
ban. Het koor heeft op dit
moment 70 kompeneejleden en
elf cultuursponsors en die willen
we zo goed mogelijk informeren
over onze activiteiten. Het is heel
belangrijk dat deze mensen ons
financieel ondersteunen. Zonder
hun donaties zou de noodzakelij
ke verjonging absoluut niet moge
lijk zijn. We hebben niet alleen
een fantastisch goed muzikaal jaar
achter de rug, vice-kampioen van
Nederland, ook zijn we er weer in
geslaagd om acht jonge mannen
aan ons koor te binden. Inmiddels
hebben we meer dan 120 leden.
En er melden zich nog steeds
jonge leden aan.
Vanuit het hele land wordt met
enige verwondering en bewonde
ring gekeken hoe we dit als koor
klaarspelen." Het VMK heeft op
dit moment helemaal niks te kla
gen over de belangstelling voor
het komende kerstconcert in de
schouwburg. Harrie Francken:
"Anne-Christien Liebrand, direc
teur van de schouwburg, wist mij
al in juni van dit jaar te melden
dat het concert was uitverkocht.
Ze moest zelfs nog een aantal
honderden belangstellenden
teleurstellen. Vanwege die grote
belangstelling hebben we voor
volgend jaar twee optredens
gepland."
Boekrecensie in Peel en Maas
In Wolven van de Calla
naderen Roland de scherp
schutter en zijn metgezellen
het land Donderslag. Maar
voor Donderslag ligt de Calla,
een rijk gebied waar landbou
wers, schapenboeren en ran
chers vreedzaam samenleven.
En waar eens per generatie de
helft van de kinderen als vee
wordt weggevoerd door mee
dogenloze wezens uit Donder
slag. Maar ditmaal zal het
anders gaan. Want er zijn
scherpschutters in de Calla.
Wolven in de Calla is de lang
verwachte vijfde roman van het
magnum opus van Stephen King:
de monumentale Donkere Toren-
saga. Deze cyclus is Stephan
Kings versie van de graallegende,
gsitueerd in een wereld die op
een fascinerende manier anders is
dan dan de onze en toch raadsel
achtig bekend aandoet. Wolven in
de Calla is het vijfde deel van een
langer verhaal dat geïnspireerd is
door Robert Brownings verhalend
WOLVEN VAN DE CALLA
dichtwerk 'Childe Roland tot the
Dark Tower Came'. Het zesde
deel. Een lied voor Susannah, zal
in 2004 verschijnen, en het zeven
de en laatste deel, De Donkere
Toren, later in datzelfde jaar.
'Wolven van de Calla' is te koop
bij boekhandel Van den Munck-
hof in Venray. Prijs: 24,95 euro.
ramma Schouwburg Venray