"Het afschuwelijke regime van Pol Pot
'Ze kwamen en gingen,
en ik bleef zitten'
Slachtofferhulp
helpt
Natuurwerkdag
2003 in de Peei
Tafeltje-Dekje
Brandpreventie
Vincent van
Gogh in
perspectief
0iM
PEEL EN MAAS
Donderdag 30 oktober 2003 - Pagj
Reisverhalen van Guus Geurts
ich
Veulenaar Guus Geurts
maakt momenteel een reis
door onder andere Hong
Kong, Vietnam, China en
Cambodja. Enkele maanden
geleden kon u in Peel en Maas
al een verslag van zijn reis
lezen. Na Vietnam bezocht
Geurts Cambodja, Thailand en
Maleisië. Deze week vertelt hij
over zijn ervaringen in
Cambodja.
Guus Geurts: "Cambodja is een
heel vlak land met alleen in de
oostelijke provincies wat heuvels.
Je kan soms een kilometer of 30
over de akkers heen kijken, de
landbouw is ook wat extensiever
dan in Vietnam. Dit heeft alles te
maken met de vrij kleine bevol
king; zeven tot acht miljoen men
sen. Een gevolg van de burgeroor
log tussen 1970 en 1975 en het
Pol Pot-regime. Onderweg naar
Phnom Penh vallen de vele ver
kiezingsborden van de
Cambodian Peoples Party (CPP)
op.
De CPP, die al min of meer aan
de macht is sinds de Vietnamezen
in 1979 het land bevrijdden van
de Khmer Rouge, is zeer 'popu
lair' op het platteland. Hun leider
Hun Sen is al president sinds
1985. hij is een voormalig Khmer
Rouge lid, en vluchtte naar
Vietnam toen ook hij op de nomi
natie stond om vermoord te wor
den door Pol Pot/Langzaam groei
de hij uit van een communist naar
een kapitalist, die niet vies is van
corruptie en geweld om een
groot aantal van zijn politieke
tegenstanders te liquideren. Zo
pleegde hij een staatsgreep in
1997 en gooide leden van zijn par
tij handgranaten in een demon
stratie van de Sam Rainsy-oppo-
stiepartij. Hij heeft dit jaar ook de
verkiezingen gewonnen, maar de
twee andere grote partijen willen
hem niet aan de benodigde twee
derde meerderheid helpen, als hij
niet opstapt.
Er is nu sprake van een impas
se, maar het is niet uitgesloten dat
de situatie weer uit de hand loopt.
Dat zou betekenen dat het zo
vriendelijke Cambodjaanse volk
met de zoveelste burgeroorlog
geconfronteerd kan worden. De
vreselijkste periode maakte het
land tot nu toe door. nadat het
land bevrijd was van het door de
Amerikanen gesteunde Lon Nol
regime.
In 1975 werden de Kluner
Rouge als bevrijders binnen
gehaald in Phnom Penh, maar dat
zou al gauw uitlopen op een
nachtmerrie. In Phnom Penh kun
je nog een aantal plaatsen bezoe
ken waar je op indrukwekkende
wijze geconfronteerd wordt met
het gruwelijke regime van Pol
Pot. Zo bezocht ik dertien kilome
ter buiten de stad de Killing Fields
van Choeung Ek. Hier werden
gevangenen afkomstig uit de S21-
gevangenis geëxecuteerd met
ijzeren staven (om kogels te spa
ren). en begraven in massagraven.
Zo'n 17.000 mensen vonden hier
de dood. Het gruwelijkste was
een boom met als bijschrift, dat
hier kinderen tegen werden dood
geslagen... Er is een monument
opgericht waarin een aantal van
de vele schedels is tentoonge
steld, ze zijn ingedeeld in groepen
(vrouwen, mannen met leeftijds
groep). Ook zijn de grote gaten in
de grond te bezichtigen, en is er
een expositie met een aantal
indrukwekkende teksten.
Dezelfde dag ga ik naar de voor
malige S21-gevangenis, dat nu het
Tuol Sleng-museum genoemd
wordt. Hier werden verdachte
mensen opgesloten en verhoord,
dit waren in eerste instantie alle
intellectuelen. Zij waren bijvoor
beeld teruggeroepen uit het bui
tenland om hun land te helpen
opbouwen na de 'bevrijding'. De
laatste jaren van zijn regime was
in de ogen van de ziekelijk ach
terdochtige Pol Pot echter bijna
zijn gehele partijkader verdacht.
Dus bijna al zijn strijdmakkers van
het eerste uur werden later ver
moord. Ook hele groepen
onschuldige mensen uit verdach
te provincies kwamen hier
terecht.
Het Tuol Sleng-museum was zo
mogelijk nog confronterender,
met de vele foto's van de gevange
nen (mannen, vrouwen en kinde
ren), voor of na de verhoren. Men
hield alles minitieus bij, inclusief
de verhoren die vaak gepaard gin
gen met martelingen. In principe
opgroeit.
itdai
bekende iedereen naar verloop
van tijd dat men tegen het regime
van Pol Pot was, en dat men ver
raad had gepleegd. Ook moest
men vaak andere namen noemen
van zogenaamd verdachte perso
nen. Na deze schuldbekentenis
werd men afgevoerd naar
Choeung Ek.
In 1979 is een groot gedeelte
van deze documentatie terugge
vonden. De Vietnamese soldaten
werden ook geconfronteerd met
mensen in de martelruimtes die
allemaal vermoord waren. De
ruimtes zien er nog precies zo uit
als toen, met daarbij foto's van de
situatie in 1979. Ook zijn de kla
slokalen (het betreft een voorma
lige school) te zien waar de men
sen individueel of in groepen
opgesloten waren. Mensen lagen
vastgeketend aan hun voeten op
de kale vloer in rijen. Men mocht
niet met elkaar spreken, en werd
alleen losgemaakt als men naar
het toilet moest. De meeste men
sen verbleven echter niet lang in
de gevangenis, alleen mensen die
een hoge positie hadden bekleed
werden soms gedurende maan
den ondervraagd. Uiteindelijk
hebben slechts zeven mensen de
gevangenis overleefd. Zelfs eerde
re bewakers werden later het
slachtoffer. De angst bij bijna
iedereen om de volgende te zijn.
maakte het onder andere mogelijk
dat mensen tot gruwelijke dingen
in staat waren."
JONGENSGROEPEN
"Wat mij naast de gruwelijke
schilderijen het meeste bijblijft, is
een documentaire van een vrien
delijk - en zelfs wat verlegen ogen
de man. Hij vertelde dat hij werk
zaam was als vrachtwagen
chauffeur, die mensen van S21
naar Choeung Ek vervoerde. Hem
werd gevraagd of hij bang was om
bij Choeung Ek mensen dood te
slaan. 'Nee, ik ben niet bang'. En
doodkalm vertelde hij hoe hij ver
der te werk ging.
In een expostitie blijkt dat veel
ex-Khmer Rouge hun daden nog
steeds rechtvaardigen, door
groepsdruk of om zo een beter
leven te krijgen. Ook uit proeven
in de VS (o.a. met psychologie-stu-
denten), blijkt dat bijna iedereen
in staat is tot de vreselijkste din
gen om maar sociaal geaccep
teerd te worden of in ieder geval
in leven te blijven.
Ik blijf me afvragen hoe het zo
allemaal heeft kunnen gebeuren
(hier was o.a. voor het eerst spra
ke van autogenocide; het ver
moorden van je eigen volk), en
hoe ik zelf gehandeld zou heb
ben. Je realiseert je weer in welke
vreedzame periode (tot nu toe)
mijn generatie in het westen
Dit wordt nog eens vq
alsik in Sen Monorom (in<j j.
telijke provincie Mondulkii j a
journalist ontmoette die e liier
ouder was dan ik. Hij is( tj/
zoek aan het doen naar het
ke verloop van de komend 8es'
kiezingen, samen met
Amerikaanse collega. Zew ''8e
beiden in Phnom Penh vot
Engelstalig onafhankelijk dj m
Al gauw gaat ons gesprek® 28
Pol Pot periode, en een daj min
mocht ik hem interviewee ifoatj
zijn ervaringen. rget
Hij was elf toen hij net
'bevrijding' in 1975. net f-e'?
toen 1 tot 2 miljoen andere H-B
ners van Phnom Pen!
opdracht kreeg om binne
paar dagen de stad te verlati jtij(
moest met zijn ouders, brt
zus terug naar het platteland boek
zijn ouders, grootouders ofa ibroe
verre voorouders oorspron ae e:
vanaf waren gekomen. Een M
maanden later werd hij gq ^ce
den van zijn ouders en ingi
in 'jongensgroepen', dit w hc
laatste keer dat hij zijn famili tIbal
Ik sprak uren met hem, en li ngSe
zeer openhartig, hoewel ft rod
pas een dag kende. icvn
Na het interview sliep
echt goed, dat lag naast 22 1
aangrijpende verhaal aan acC
hoop gepieker over hoe ikö
haal zou moeten opschrift Lje
wat ik nu zou moeten doei Ln
dit verhaal. ordt
In Phnom Penh sprak ft ie,
nog een keer op de redact!
de krant, maar omdat zijnb "eur
redacteur geen interview 110Vi
journalisten toestond moet 15 .d
dit in het geheim doen. Ik kt 1
hoofdredacteur gelukkig 'ven01
dat ik research deed voot ^ja
verhaal over de gevli
inheemse mensen, als gevol (Wil
de koffieteelt in Vietnaj dd<
betreur het nog steeds dat ft 'J311
daarna niet meer heb
|JP0<
spreken, maar ik probect
nog steeds te bereiken via®
Ik heb later geprobeerd os
artikel te plaatsen in een kn yssi
tijdschrift in Nederland, maa >Su
was niet echt succesvol, um-)
reden te meer om een b« :&lo
gaan schrijven als ik terugkoi !?-Lc
tio-B'
Met trosjes kwamen en gin
gen ze de voorbije decennia.
Ger van Horck (80) zag het,
glimlachte en bleef zitten. Hij
overleefde als het ware ieder
een bij fanfare Vriendenkring
uit Swolgen. In 1938 werd hij
toegelaten tot de fanfare, 65
jaar later staat zijn naam nog
steeds op de ledenlijst. Met,
sinds dit jaar, een speciale ver
melding: erelid. Zelf musice
ren doet de geboren en geto
gen Swolgenaar sinds kort
niet meer. "Ik heb mijn adem
nodig om te leven", lacht hij.
Tien vragen aan Ger van
Horck.
1) U werd in 1938 lid. Of
beter gezegd: u mocht lid wor
den.
"Ja, dat ging toen niet zo gemak
kelijk. Ik werd eerst aspirant-lid
en vervolgens werd er tijdens de
jaarvergadering gestemd of ik en
de andere aspirant-leden mochten
toetreden tot de fanfare. Lid wor
den was zeker geen automatisme.
Tegenwoordig wordt iedereen
die interesse heeft, meteen
omarmd want de fanfare heeft
nieuwe leden hard nodig."
2) Werd er tijdens de oorlog
gëmusiceerd?
"In het begin nog wel, maar
naderhand niet meer. De Duitse
Kulturkammer stelde allerlei eisen
en ging over tot het in beslag
nemen van instrumenten. Daar
hebben wij overigens geen last
van gehad. In Swolgen werden
geen instrumenten geconfis
queerd. Meteen na de bevrijding,
eind 1945, hebben we de repeti
ties weer opgepakt. Een bijzonder
moment."
3) U komt uit een muzikale
familie?
"Dat viel w;el mee. Mijn vader
kon aardig zingen, maar was geen
muzikant. Muziek maken zit wél
in mijn genen en dat heb ik geluk
kig overgedragen aan mijn kinde
ren en kleinkinderen. Ik heb vier
dochters en een zoon en die
maken of maakten allemaal
muziek. Ze waren ook allemaal lid
van de fanfare. En ook de klein
kinderen bespelen instrumenten."
4) U heeft 8 jaar bugel en 57
jaar tuba gespeeld. Wat sprak
u zo aan in de tuba?
"Een mooi instrument en dat
ging mij het beste af. Dus een aan
gename én praktische keuze. En
het kwam ook goed uit in de
bezetting van de fanfare."
5) Een duur instrument?
"Dat zou ik niet precies weten
Ik heb namelijk nooit een eigen
instrument gehad. De bugel en
tuba bleven altijd eigendom van
de fanfare. Veel muzikanten spe
len op instrumenten die eigen
dom van de fanfare zijn, dat is een
alledaagse constructie."
6) Was het musiceren goed
te combineren met uw werk
als zelfstandige boer?
"Over het algemeen wel. Ik heb
zelden een repetitie gemist. In de
beginjaren was de repetitie voor
ons het avondje uit. Muziek
maken en na afloop een glas bier.
De zaterdagavond was de avond
dat iedereen kon en niemand iets
te doen had. Dat kun je je nu niet
meer voorstellen. Als we nu op
zaterdagavond zouden repeteren,
komt er bij wijze van spreken nie
mand. Want iedereen heeft wel
iets te doen. En de jeugd kun je
dan helemaal vergeten. Vroeger
konden wij kiezen tussen fanfare
en de voetbalvereniging. Het gros
koos voor beiden. Ik heb zelf
nooit gevoetbald, voor mij telde
alleen de fanfare. Toen de fanfare
in 1936 werd opgericht, wilde ik
er al meteen bij. Maar dat mocht
toen niet, ik was nog te jong. Pas
twee jaar later werd ik toegela
ten."
7) De fanfare Vriendenkring
Swolgen kwam ooit uit in de
superieure afdeling. Haalt de
fanfare dat niveau ooit nog
een keer?
"Dat zal moeiüjk worden De
spoeling is dun, de fanfare moet
moeite doen om de bezetting op
peil te houden. De jeugd kan
tegenwoordig uit zoveel kiezen.
Ook andere fanfares kennen dat
euvel. Er zijn eigenlijk ook teveel
fanfares in de gemeente Meerlo-
Wanssum. Volgens mij hebben
Swolgen, Meerlo, Tienray,
Blittcrswijck en Wanssum ieder
hun eigen fanfare. Vijf fanfares op
een inwonersaantal van achtdui
zend, dat is teveel van het goede.
Alle fanfares kampen met dezelf
de problemen: krappe bezetting,
onvoldoende vrijwilligers en
kader, stagnerende instroom van
nieuwe leden. Stel dat al die fanfa
res de krachten zouden bundelen,
dan had je een geweldige fanfare
die in de superieure afdeling niet
zou misstaan. Het is ook de kunst
om de leden te behouden. Wij
konden ons in de superieure afde
ling niet handhaven, omdat er pa
ieder concert een aantal muzikan
ten mee stopte. Vang dat als klei
ne fanfare maar eens op. Het was
sowieso al een prestatie dat wij
dat niveau haalden.
Tegenwoordig is het helemaal
moeilijk om de jeugdleden te bin
den. Als ze elders gaan studeren,
dan gaan ze vaak verloren voor de
fanfare."
8) U bent dit jaar gestopt.
"Ja, het ging niet meer. Ik ben
in 1998 aan mijn hart geopereerd
en ik merk dat ik mijn adem nodig
heb om te leven. Ik heb niet meer
genoeg lucht om een instrument
te bespelen. Ik ben niet meer de
jongste, dat ervaar ik steeds
vaker."
9) Mist u de muziek?
"Oh ja, zeker weten. Maar het
begint te wennen. In het begin
had ik het er moeilijk mee, het
viel tegen om na 65 jaar geen ins
trument meer te bespelen. Maar
alles slijt. Ik heb mij er ook bij
neergelegd dat ik geen muziek
meer kan maken. Mijn adem wil
niet meer. Ik kan me daar wel
tegen verzetten, maar daardoor
krijg ik niet meer adem. Het is
gewoon over. Punt."
10) En uw band met de fan
fare...
die is nog steeds hecht. Ik ga
regelmatig naar repetities, ik
spreek en ken de mensen, en ik
ben dit jaar erelid geworden. Het
blijft toch mijn vereniging, ook al
ben ik de enige overgeblevene
van mijn generatie. Iedereen is
jonger, maar dat heb ik nooit als
vervelend ervaren. Ik voelde en
voel mij nog steeds op mijn
gemak tussen al die jonge men
sen. De jeugdleden hadden mijn
kleinkinderen kunnen zijn, dat
geeft toch een speciaal gevoel. Ik
hoop dat mijn gezondheid het
toelaat dat ik nog vele jaren als
erelid met de fanfare mag optrek
ken."
In Nederland worden jaarlijks
4,5 miljoen misdrijven gepleegd
en vinden er 300.000 verkeerson
gevallen plaats, te vaak met ernsti
ge gevolgen. AI zeventien jaar
komt Slachtofferhulp Nederland
op voor de belangen en de rech
ten van slachtoffers. Binnen de
regio Noord- en Midden-
Limburg/Zuid-Limburg zijn ruim
150 deskundige, vrijwillige mede
werkers hiervoor in touw.
Slachtofferhulp helpt bij woning
inbraken, geweldsmisdrijven,
roofovervallen, zedendelicten en
verkeersongevallen. Helaas kan
eenieder hiervan het slachtoffer
worden. Juist dan is een steun in
de rug, een deskundig advies en
daadwerkelijke hulp en bemidde
ling van groot belang.
Slachtofferhulp helpt: Juridisch,
Praktisch, Emotioneel.
Slachtofferhulp Nederland, regio
Noord- en Midden-Limburg/Zuid-
Limburg is zodanig georganiseerd
dat hulpverlening voor slacht
offers van geweldsdelicten en ver
keersongelukken altijd dichtbij is.
Zij zijn elke werkdag bereikbaar
op tel 0900-0101 of 046^203500
of op de website: www.slacht-
offerhulp.nl. U kunt bij hen altijd
terecht voor een persoonlijk, ver
trouwelijk gesprek over het
gebeurde. Ook als u advies en
hulp wenst omtrent strafzaken,
de rechtsgang, de mogelijkheden
van schadevergoeding en hulp bij
verzekeringszaken kunnen zij u
helpen Met of zonder afspraak, u
bent altijd welkom op een van de
regiospreekuren. Voor regio
Venlo (Vinckenhofstraat 63 te
Venlo) is dit op iedere werkdag
van 10.00 tot 12.00 uur.
Slachtofferhulp werkt kosteloos
en kent geen, wachtlijsten.
PEEL EN MAAS
een abonnement waard
Al ruim vijftien jaar zijn er vrij
willigers actief om warme maaltij
den rond te brengen in Overloon
en omgeving. Sommige van deze
vrijwilligers doen dit al tien jaar of
langer. Enkelen zelfs al vanaf het
begin. Begrijpelijk dus, dat deze
mensen zo jong niet meer zijn en
het laat zich dan ook aanzien, dat
er binnen niet al te lange tijd een
stuk of vier, vijf -of misschien wel
zes- chauffeurs er mee zullen
moeten stoppen.
Dat wil zeggen dat er dus drin
gend behoefte is aan nieuwe
chauffeurs; leeftijd is niet belang
rijk. man of vrouw, het maakt niet
uil. Voorwaarde is wel, dat u een
rijbewijs hebt en goed ter been
bent. U hoeft niet in Overloon te
wonen. Ze hebben zelfs heel
graag nog mensen uit de dorpen
waar de maaltijden worden rond
gebracht: Vortum Mullem,
Groeningen, Vierlingsbeek,
Maashees en Holthees.
Heeft u nog wat tijd vrij (zo'n
1,5 uur per dag gedurende één
week) en wilt u erg dankbaar vrij
willigerswerk doen, of wilt u
eerst iets meer weten over dit
werk, bel dan één van onderstaan
de mensen. Zij komen eventueel
graag bij u langs om wat meer te
vertellen over tafeltje-dekje. Mia
Bloemen. Overloon, coördinator,
tel. 0478-641403 of Greet
Buunen, Groeningen, voorzitter,
tel. 0478-631777.
Onder het motto "voorkomen is
beter dan genezen" krijgt u tijdens
deze lezing praktische tips met
betrekking tot brandpreventie.
Aan de orde komen o.a. omgaan
met gas en elektriciteit Qp cam
pings, het nut van rookmelders en
blusmateriaal in huis, de gevaren
van kortsluiting in ondeugdelijk
aangelegde elektrische kabels en
elektrische huishoudelijke appara:
ten, wat te doen in geval van
brand? Voorbeelden worden aan
gehaald uit de alledaagse praktijk
van de brandweer en hoe een
brandweerteam functioneert.
Ook wordt u voorgelicht over de
snelheid waarmee vuur en rook
zich verspreiden. Aan het einde
van de avond zal worden inge
gaan op vragen van de aanwezi
gen. Deze avond wordt verzorgd
door een medewerker van de
brandweer in samenwerking met
de Volksuniversiteit Venray e.o.
en wordt gehouden op woensdag
avond 12 november in Venray bij
de Volksuniversiteit. Voor infor
matie bel 0478-580185.
Lezing
In 2003 is het 150 jaar geleden
dat Vincent van Gogh in Zundert
werd geboren.
Ter gelegenheid daarvan zijn er
verschillende tentoonstellingen
en herdenkingen, en aandacht in
de media voor allerlei aspecten
van zijn leven en zijn kunst. Een
De Deurnese Peel is zaterdag 1
november één van de ruim 160
werkplekken in Nederland waar
enthousiaste mensen meewerken
in natuur en landschap. Zaterdag
vindt voor de derde keer de
Natuurwerkdag plaats. De jubile
rende stichting Werkgroep
Behoud de Peel organiseert al
bijna heel haar 25-jarige geschie
denis lang in herfst en winter om
de veertien dagen een natuur
werkdag (het Peelwerk), dit in
opdracht van het Staatsbos
beheer. Naast de vaste ploeg doen
ze nu met name een oproep aan
het grote publiek, dus iedereen
van 8 tot 88 jaar die dit soort werk
zelden of nooit eerder heeft
gedaan en bereid is om natuur en
landschap een extra handje te hel
pen. Zij kunnen u een welbestede
en nuttige dag garanderen, lekker
buiten in een schitterend gebied.
Samen met andere mensen een
paar uur fysiek bezig zijn, 's mid
dags kunnen zien wat je 's mor
gens gedaan hebt en moe maar
voldaan weer naar huis. Neem je
familie of vrienden mee en kom
ook. Het belooft erg gezellig te
goede aanleiding om deze avond
nog eens naar zijn werk te kijken.
Aan de hand van veel dia's zal de
plaats van Van Gogh in de kunst
geschiedenis worden verduide
lijkt. Door zijn vele brieven weten
we wie hij bewonderde, wat hij
wilde bereiken, en hoe zijn per
soonlijke leven invloed had op
zijn kunstwerken. Uiteindelijk
wordt hij nu algemeen
beschouwd als een van de grote
voorlopers van de moderne kunst
en ook nu nog is hij een inspiratie
voor anderen.
Deze lezing wordt gehouden
op woensdagavond 12 november
bij de Volksuniversiteit Venray
tel. 0478-580185.
worden, want nu al kunnen)
rekenen op zeker vijftig d
mers. Ze gaan werken in dem
grootse en fraaie veenvlakteii )|*f
Deurnese Peel. Hiergaanwc
zaag, bijl en kniptang het ops |]o:
tend jong berkenbos verwijft j|0'
om deze ruimte goed opa 0rf
houden. Langs de randen hak On
ook wat ouder bos weg ora icV
oeroude open veenlandsduj P'
goed mogelijk te herstellen
bieden ze meer ruimte aai
zich hoopvol herstellenden
begroeiing en aan de grote aa
len ganzen en kraanvogels
hier in najaar en winter
bezoek komen. Vanzelfspret
geven ze ter plekke graag wal
leg over de bijzonderheden *1
de Peelnatuur. De wed j
begint om 10.00 uur op het ve -
melpunt bij de kerk van Liessd j&j
eindigt om omstreeks 15.001
Liessel is te bereiken vanal
A67. Tijdens het werk houdfl
een pauze om de zelf niet
brachte koffie/thee en broody
nuttigen. Vanwege het dras n
terrein raden ze iedereen aan) 11
zen aan te trekken. Neemt u
koffie/thee en een hinclipS f
mee. De locatie is te bercfl
vanaf de A67, afslag nr. 37. n
ting Liessel/Deurne. (Neg t(0
afslag 36.) Na de afslag ft rog
rechts houden en na 400 nt< |rie
op de T-splitsing links juli
Kanaalstraat op richting Lies'
Vanaf de N270 (route Helmo H
Venray) gaat u via het cent'
van Deurne (heuvelstraat) en'
der Liessel aanhoud
Aanmelding vooraf is gewenS y
kunt zich telefonisch melden
0492-515683 of 0493-319610 tü
ook de website www.naf »i
werkdag.nl
