'Slavnost' past perfect in park
Beeld van beweging
Openingsavond 'Slavnost' moet
feest zijn voor heel Venray
Venrayse
bedrijven
druk met
'Slavnost'
Catalogus
Tsjechen N
maken
opnamen
V J
In veel van het werk zijn dit
soort invloeden terug te vinden.
De "struggle for life' van voor en
na de 'Wende', de sfeer van wan
trouwen ten tijde van het com
munisme hebben toch het
wereldbeeld en de visie op kunst
van een groot aantal makers
beïnvloed. Het is dan ook zeker
niet allemaal vrolijke kunst, die
de Tsjechen en Slowaken maken,
ook. al is de muur geslecht en het
gordijn opgetrokken. Maar het
geeft een beeld van een samenle
ving in beweging.
PEEL EN MAAS
ELKE WEEK
UW NIEUWS
lol
RENOVATIE
LEIEN DAKEN
BITUMINEUZE
DAKEN
LOOD-, ZINK-,
I KOPERWERKEN
0478-511094
v Julianasingel 35
Scbourcnsltaolje 16 VENRAY TEL 0478-589295
PEEL EN MAAS
Zaterdagavond opent het
Odapark de poorten voor
'Slavnost' en iedereen die deze
tentoonstelling wil komen bekij
ken. Het cadeautje van Inalfa aan
Venray en de rest van kunstmin
nend Nederland werd gisteren
aan de pers getoond. De redactie
van 'Peel en Maas' liep eerder in
de week al rond aan het handje
van samensteller Joop Wismans.
Een voor-voorbeschouwing.
(door Bert Albers)
Vogels, eekhoorns en andere die-
ren. de permanente bewoners van
het Odapark. hebben even moeten
«kj inschikken. Het centrum van het
iante! park heeft momenteel meer weg van
r. een bescheiden bouwplaats dan van
ie een plek van rust, natuur en bespie
geling. Maar van de andere kant. dat
zijn ze wel gewend. Om het andere
jaar wordt er immers een kunstten-
toonstelling gehouden. De beheren-
meti de stichting is bezig van het park
een regionaal centrum voor kunst en
hine-l cultuur te maken. Regelmatig wor-
I den er kleine concerten gegeven,
dus de beestjes zijn al wat drukte
(ca. gewend. Maar nu de startdatum van
met I 'Slavnost' nadert, neemt de bedrij-
an vigheid toe.
In het Theehuis, dat dienst doet
via als kantoor voor samensteller Joop
6, Wismans, is hel een komen en gaan
Nefit van mensen. Sinds vorige week is
het aantal auto's met de CZ-sticker
toegenomen. De kunstenaars zijn
hun werk achterna gereisd om te
assisteren bij de plaatsing.
Daarnaast lopen de medewerkers
van (Venrayse) bedrijven in en uit.
Wismans zorgt voor koffie, beant
woordt hun vragen, geeft aanwijzin-
j|gen en instructies. 'Slavnost' ligt op
J j schema. Tijd voor een wandeling.
Veel werk ademt sfeer van het
Oostblok
"Die Vesely heeft altijd iets met
belemmeringen, hindernissen", zegt
Joop. We staan voor 'The small
gate', één van de vijf werken van
Ales Vesely, zo'n beetje de bekend
ste van de deelnemende kunste
naars. Zijn werken staan in beroem
de musea als het Guggenheim in
New York en Centre Pompidou in
Parijs. En natuurlijk in tal van
musea in heel Tsjechië. 'The small
gate' komt rechtstreeks uil Amerika.
Veel werk van Vesely is gemaakt
van natuurlijke, gebruikte materia
len. Dikke houten balken, dito ste
nen, roestige stalen platen.
Gigantische schroeven en bouten,
veren die zo onder een treinstel van
daan lijken te zijn gekomen.
Imposant is 'The unstable cube'.
Van buiten een dreigend ogend roe
stig transformatorhuisje. De bezoe
ker kan er naar binnen gaan en staat
dan op een eveneens metalen vloer.
"Die vloer veert", let Wismans uit.
"Als je er alleen op staat merk je
niets, maar met meerdere mensen
beweegt en wiebelt het, wordt het
onstabiel".
De Venrayse kunstenaar is onder
de indruk van Vesely's werk. Het
ademt de sfeer van het Oostblok, de
geur van troosteloze industrieste
den. Het Oostblok is inmiddels zelf
verdwenen, maar laat nog steeds
sporen na in de kunst. Logisch, de
kunstenaars die soms tientallen
jaren hebben geploeterd en gesap
peld, in de bak gezeten en met aller
lei baantjes in hun levensonderhoud
moesten voorzien, zijn niet meteen
vrolijke baasjes geworden na de val
van de muur. Ook van Vesely heb
ben de internationale erkenning en
de opbrengsten van z'n werk geen
vrolijk man gemaakt.
'Die Beranek heeft een instinct
voor ruimte
Jiri Beranek is een andere favoriet
van Wismans. Ook al niet zo'n uit
bundige man. Met z'n baard,
gedrongen gestalte en legergroene
werkplunje lijkt hij op een bosarbei-
der. Beranek staat voor groot en
hout. De wouden van Zuid-
Bohemen waar hij is geboren'druk
ken hun stempel op hel werk.
Somber, vol symboliek en indruk
wekkend. 'De offerplaats' bijvoor
beeld. gemaakt van gestapelde bal
ken en blokjes hout.
Samen met z'n assistent werkt de
Tsjech op de zandvlakte naast hel
park aan het grootste werk van de
zondering van een hoog niveau. Zeg
maar klasse-kunst. Veel steen, ijzer
en verweerd oud. Materialen die
ook Nederlandse kunstenaars veel
vuldig gebruiken vanwege de
natuurlijke uitstraling. Bij de
Tsjechen en Slowaken is dat natuur
lijke niet de enige reden. "Die mate
rialen zijn goedkoop. Ze krijgen het
gratis of voor een habbekrats". zegt
Joop Wismans. "Materiaal is daar
schaars en kunstenaar zijn is er geen
vetpot". Dat geeft volgens Wismans
dan ook een extra dimensie aan de
kunstwerken die dankzij Slavnost
een maand lang in Venray zijn te
zien. "Het heeft meer power", zegt
de samensteller.
Maar het is niet alleen de krachti
ge uitstraling. Opvallend is ook de
fijne afwerking en de ambachtelijke
manier van werken. Hier zitten uren
lassen, plakken, timmeren en
schroeven in. Dat dondert niet hal
verwege de expositie in elkaar.
Mooi voorbeeld is de 'Crucifix' van
Jozef Jankovic. Zes meter hoog, met
een soort van loopbrug, gemaakt
van gebruikt hout. Of de beelden
van de Slowaakse kunstenaar Peter
Roller. Hij werkt met .travertin, dat
bij ons vooral bekend is door het
gebruik in vloeren en vensterban
ken. Gehamerd en gepolijst en voor
zien van symbolen krijgt het materi
aal een heel andere uitstraling.
In sommige werken zit ook
humor: verstop maar 'ns drie gra
nieten bollen in een telraam van het
zelfde materiaal, zoals' Josef
Anderle heeft gedaan.
Toppunt van geduldig werken in
weerbarstige steen toont Pavel
Opocensky. De Tsjech uit het kuur
oord Karlovy Vary is heel eigenzii-
nig bezig met hardsteen. Volgens
Joop Wismans heeft Opocensky een
beetje een obsessie: hij wil stenen
doorzichtig maken. De titelloze
stukken zijn zodanig ingeslepen dat
ze spleetjes licht doorlaten. In een
ander werkstuk zijn verticale cirkels
geslepen. De steen is dermate uitge
hold dat het een soort klankvaf is
geworden.
Maar het mooiste is dat bijna alle
werken in het park staan alsof ze er
horen.
5 september 1996 - Pagina 5
Brouwershuis
Het meeste werk van 'Slavnost' is
monumentaal en staat in het park
aan de Merseloseweg. Een kleiner
deel van de tentoonstelling staat en
hangt in het voormalige woonhuis
van brouwerij De Gouden Leeuw in
de Leeuwstraat. Eigenaar Bouwmij
Janssen heeft hel statige herenhuis
ter beschikking gesteld. Van de
gewelfde kelder tot de hanebalken
op zolder herbergt het huis schilde
rijen. bronzen beelden, glaskunst.
De schilderijen van Blaha zijn groot
en -jawel- een beetje somber.
Donkere kleuren en gekromde
mensfiguren. "Ze passen op een of
andere manier nooit binnen het
kader van het schilderij", zegt
Wismans. Blaha gebruikt dikke
klodders verf, stukken textiel en
heeft weinig aandacht voor afwer
king of duurzaamheid. Dat heeft wel
Stefan Milkov van wie enkele sub
tiele bronzen te zien zijn. Milkov
werkt ook met polyester en glas, net
als Gizela Sabokova. De schilderij
en van Ivan Ouhel en Michael
Rittstein wijken af door hun vrolij
ker kleuren. Rittstein schildert dage
lijkse voorwerpen en mensen, maar
vervormt die op een groteske
manier. De schilderijen van
Jaroslava Pesicova vertonen tal van
stijlkenmerken en dubbele bodems.
Ze passen perfect bij de bronzen
beelden van Frantisek Storek, met
wie ze dan ook vaak samen expo
seerde.
Het pand van de voormalige brou
werij is meer dan een dependance
van het Odapark. Een bezoek aan de
Leeuwstraat is -ook los van het
park- de moeite waard. Bovendien
krijgt de bezoeker de kans het stati
ge huis eens van binnen te bekijken.
'Slavnost' gaat zaterdag 7 sep
tember van start en duurt een
maand. Tot 7 oktober zijn Oda
park en Brouwershuis Janssen
dagelijks geopend van 10.00 tot
18.00 uur. De toegang is gratis.
Vrijdag tot en met zondag worden
er om 14.00 uur rondleidingen
gegeven. Groepen kunnen ook op
andere tijden telefonisch een af
spraak maken: (04780 51 36 90)
De expositie 'Slavnost' bete
kent extra werk vor een aantal
Venrays, bedrijven. Ook het
verenigingsleven draagt een
steentje bij om van het Inalfa-
jubileum een 'echt Venrays
feestje te maken', aldus Erik
Peters, adjunct-directeur van
het bedrijf.
Zo waren grafisch ontwerper
Leo Creemers en tekstschrijver
Paul Jansen betrokken bij het
maken van de fraaie catalogus,
affiches en nieuwsbrieven. De
fotografen Gé Hirdes en Wilbert
Achten verzorgden het fotowerk.
Een deel van die communicatie
middelen werd bij drukkerij Van
den Munckhof gedrukt.
Medewerkers van bouwbedrijf
Raedts en grondverzetbedrijf Van
Rattingen zijn al enige tijd bezig
om het Odapark klaar te maken
voor de tentoonstelling. Ze heb
ben ook een handje toegestoken
bij hel plaatsen van de zware en
omvangrijke kunstwerken. Voor
het transport vanuit Tsjechië was
Vollenberg Transport verant
woordelijk. Standbouwer en inte
rieurinrichter Interstyling heeft
ervoor gezorgd dal de kunstwer
ken binnen mooi staan en even
mooi worden uitgelicht.
Kunstenaars en zakelijke gas
ten van Inalfa moeten natuurlijk
ook ergens worden onderge
bracht. Er zijn kamers gehuurd in
Eurotel. De Zwaan, Asteria en
Wieënhof. Gastèncentrum De
Witte Hoeve is tijdelijk als 'kun
stenaarskolonie' in gebruik. Als
vrijdag en zaterdag de muziek
klinkt en het Odapark baadt in
sfeervol licht, is dat te danken aan
de inspanningen van Jan
Verheijen van Videowerk.
Het Venrayse restaurant
B ui ten lust verzorgt de hele cate
ring voor gasten, personeel en
publiek, met assistentie van De
Kooy uit Wanssum. Alleen al op
zondagmorgen is dat een behoor
lijke klus, als zo'n 650 perso
neelsleden van Inalfa aanschui
ven voor een gezamenlijk ontbijt
in het park.
Ook Venrayse verenigingen
Zijn druk bezig geweest tijdens de
voorbereidingen of hebben een
taak tijdens de festiviteiten.
Sommige verenigingen doen iets
terug voor sponsor Inalfa, ande
ren spekken de clubkas. SV
Venray, de hockeyclub en één van
de Venrayse hondenclubs zijn
actief. Leden en leiding van het
Venrayse jeugdcarnaval hebben
de handen uit de mouwen gesto
ken om het park in staat van
expositie te brengen.
Anti-rimpel
behondelingen
Plaatselijk
Voetrefiexzonetherapie
Oorreflexzonelherapie
Aroma behandelingen
NIEUW: Pedicure behandeling
(allernieuwste apparatuur)
Een voorbezichtiging
Jiri Beranek steekt klein af bij de muur van gestapelde boomstammen. Op de
tentoonstelling. Een werkstuk dat
bestaat uit opgestapelde balken van
een meter of vijf die een liggende
boom dragen. Beranek past uit, kijkt
en zegt tegen z'n assistent waar hij
het gevaarte hebben wil. Joop
Wismans kijkt met bewondering
toe: "Die man heeft een instinct
voor grote ruimten en hoe hij ze
moet invullen".
'Tsjechische kunst met boom uit
de Spur kt
De boom is hel Nederlandse aan
deel in het werk: medewerkers van
grondverzetbedrijf Van Rattingen
haalden het gevaarte maandagoch
tend in de Spurki uil de grond.
Gewicht pakweg 15 ton. Na hel ver
wijderen van de kroon en een deel
van de wortels, weegt de boom nog
altijd zo'n 6000 kg. "Voor die boöm
heb ik stad en land afgelopen", ver
telt Wismans. "Ik heb het werk
gezien in zijn tuin in Tsjechië. Alle
onderdelen zijn met de vrachtauto
gekomen, behalve de boom. Dat
was te ingewikkeld en te duur". In
Nederland een boom vinden die
groot en dik genoeg was én een vork
had, viel niet mee. Totdat een mede
muur komt de grote boom te liggen.
werker van de gemeente Wismans
wees op de boom in de Spurkt.
Toevallig moest die toch al de grond
uit. Er was zelfs al een kapvergun-
ning voor afgegeven.
Dinsdagmorgen arriveerde het
gevaarte met een dieplader op de
zandvlakte. De Venrayse boom
wordt schuin op de muur van
Tsjechische balken gelegd. In de
overstekende vork wordt een
metershoog houten beeld gehangen.
Kunstenaar zijn is geen vetpot'
Terug in het bos rond het Odapark
voor de overige werken. Zonder uil
Aansprekende tentoonstelling 'Slavnost' in Odapark
Centraal Europa is eeuwen
lang een regio geweest met wat
tegenwoordig heet 'de nodige
dynamiek'. Na een kleine
onderbreking- wat is tenslotte
50 jaar in de wereldgeschiede
nis?- is er opnieuw van alles te
doen in landen als Tsjechië,
Polen en Hongarije.
Economisch, maar ook cultu
reel. Het Venrayse bedrijf
Inalfa heeft een fabriek in
Slowakije. Inalfa afficheert
zich als een bedrijf met 'spirit',
dynamiek en met gevoel voor
de maatschappelijke verant
woordelijkheden van een
onderneming. Bovendien heeft
de directie, en met name alge
meen directeur Fred Welschen,
een zwak voor kunst en cul
tuur. Inalfa bestaat in 1996
vijftig jaar en om het jubileum
luister bij te zetten koos het
bedrijf voor een grote tentoon
stelling met kunst uit Tsjechië
en Slowakije. Omdat de kun
stenaars daar dezelfde geest
drift uitstralen in hun werk als
Inalfa in het hare, zo luidt
ongeveer de motivatie van
directeur Welschen.
Gaandeweg groeide 'Slavnost'
uit tot de grootste expositie van
Tsjechische en Slowaakse
kunst die ooit in het buitenland
is getoond.
'Slavnost' -in het Tsjechisch
spreek je het ongeveer uit als het
geschreven staat, in het
Slowaaks klinkt het als 'slaaw-
nost'- staat voor het feest van de
innerlijke vreugde, een feest dat
voortkomt uit geestdrift en
enthousiasme.
De Venrayse kunstenaar Joop
Wismans stelde, op verzoek van
het jubilerende bedrijf, de expo
sitie samen. Over het niveau en
de waarde van 'Slavnost' zegt
hij: "Uniek. Voor Venray abso
luut. Maar ook voor de provincie
en eigenlijk voor heel
Nederland. Zo'n grote tentoon
stelling uit dat deel van de
wereld krijg je misschien nooit
meer bijelkaar".
De Venrayse
kunstenaar/samensteller kreeg
van Inalfa inhoudelijk carte blan
che en die kaart heeft hij goed
uitgespeeld. "Ik wilde in geen
geval een commerciële tentoon
stelling maken. De keuze van het
werk moet alleen bepaald wor
den door het belang van het werk
zelf". Bewust heeft hij daarom
schilderijen en grafisch werk een
beetje links laten liggen.
Daarvan hangt in diverse
Nederlandse galeries genoeg.
Wismans koos kunst die niet
dagelijks in ons land te zien is.
Bijvoorbeeld installaties en
objecten die vanwege hun
omvang of gewicht het land of
het atelier nog nooit hebben ver
laten. Daarnaast wat schilderijen,
kleinere beelden en glaskunst.
Nieuw en ouder werk. Van kun
stenaars die in eigen land en
daarbuiten een goede naam heb
ben.
VRIJHEID
Directeur Welschen van Inalfa
legt een verband tussen de vrij
heid, waarin het Venrayse bedrijf
zich de afgêlópen decennia heeft
kunnen ontwikkelen, en de pas
verworven vrijheid van de kun
stenaars in de landen achter het
vroegere Ijzeren Gordijn. Daar
verandert de samenleving. Soms
in een hoog tempo, soms met
horten en stoten. Nieuwe vrij
heid, met z'n voor- en nadelen,
tegenover de overblijfselen van
een regime waarin kunst en cul
tuur zich voor een deel onder de
oppervlakte afspeelden.
Die vaart en die tegenstellingen
geven volgens Wismans een
extra dimensie aan de kunstwer
ken" die dankzij Slavnost een
maand lang in Venray zijn te
zien.
"Je moet daar veel gedrevener
zijn dan hier om kunstenaar te
zijn. Zeker toen de communisten
nog aan de macht waren. Het was
knokken om te kunnen werken.
Maar ook nu nog hebben veel
kunstenaars er een andere baan
bij. "Blaha is boer, Anderle heeft
een soort van Chinees eethuis.
Maar dat is daar heel gewoon.
Een kunstenaar is ook maar een
mens en ieder mens moet zien
dat 'ie aan de kost komt. Ze wor
den er als kunstenaar niet minder
om gewaardeerd".
Zaterdag in Odapark
Dit weekend start in het
Odapark de expositie 'Slavnost'.
Een evenement dat z'n weerga in
het Venrayse niet kent. Nog nooit
waren zoveel Tsjechische en
Slowaakse kunstenaars met hun
werk op één plek in het buiten
land bijeen. Voor de expositie is
dan ook vanuit heel Nederland en
daarbuiten belangstelling.
'Slavnost' is georganiseerd ter
gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van Inalfa. De Venrayse
fabriek biedt met name de ope
ningsavond op zaterdag aan het
Venrayse publiek aan. Tussen de
kunstwerken wordt een program
ma met veel jazz en klassiek
gepresenteerd. Net als de tentoon
stelling gratis toegankelijk.
Eigenlijk is het allemaal een beet
je ondergesneeuwd bij de aandacht
die 'Slavnost' krijgt in de media.
Gezien het niveau van de deelne
mers en de kwaliteit van het werk
moet de kunsttentoonstelling lande
lijk op televisie en in de kranten. De
Tsjechen sturen een filmploeg om
het thuisfront te laten meegenieten.
Maar Inalfa, het jubilerende bedrijf
dat zonder twijfel voor de expositie
alleen al stevig in de promotiebuidel
heeft moeten tasten, viert dit week
end ook nog 'ns een feestje voor
gasten en personeel. En biedt zater
dag de Venrayse bevolking dus een
muziekprogramma aan met vooral
Tsjechische artiesten.
Dat begint om 20.30 uur, nadat
977. eerst donateurs en begunstigers van
het Odapark van een voorproefje
t.k. Jiebben genoten. Als het weer het
toelaat buiten op de centrale open
plek aan de voet van het Theehuis,
anders in de tent op het grasveld. De
Ihele avond treden daar afwisselend
fop de musici Micha van Weers,
Robbert Muuse, Jiri Stivin. het
luventus Kwintet, Jana Koubkova,
Pavel Jakub Ryba en het Tjechisch
Klarinet Kwartet.
JAZZ EN KLASSIEK
Micha van Weers is een jonge pia
niste. afkomstig uit Venray. Ze stu
deerde aan de conservatoria van
Maastricht en Praag. In binnen- en
buitenland speelt ze theater- en
kamermuziek en begeleidt vocalis
ten. Sinds 1994 vormt Micha van
Weers een duo met de bariton
Robbert Muuse. die onder meer aan
diverse opera's heeft meegewerkt.
Micha van Weers is zaterdavond te
horen als soliste en als begeleidster
van Robbert Muuse.
Jiri Stivin is van vele markten
thuis. Hij studeerde oorspronkelijk
fotografie, maar z'n grote liefde is
de muziek. Hij studeerde aan de
Royal Academy of Music in
Londen. Stivin speelt dwarsfluit en
saxofoon en schrijft muziek voor
film. theater en televisie. Op het
podium vertolkt Jiri Stivin solo en
met diverse ensembles zowel jazz
als klassieke en oude muziek.
Het luventus Kwintet heeft niets
met voetbal, maar alles met muziek
te maken. Het kwintet bestaat uit
(oud-)studenten van het Praagse
conservatorium. Het vijftal -bezet
ting fluit, hobo, klarinet, fagot en
hoorn- brengt klassiek, neo-klas-
siek, maar ook Tsjechische muziek
ten gehore.
Het Tsjechisch Klarinet Kwartet
heeft zich toegelegd op de muziek
van deze eeuw en op interpretaties
van klassieke stukken. Het kwartet
treedt bovendien als begeleidings
groep op van Jana Koubkova. Deze
zangeres heeft wat heet een 'dijk
van een stem' en gebruikt die om
alle stijlen jazz te zingen. Jana
Koubkova staat bekend om haar
improvisaties en 'scat' zingen. Ze
wordt behalve door het Tsjechisch
Klarinet Kwartet begeleid door
Pavel Jakub Ryba op basgitaar.
Zaterdagavond kan het publiek in
het Odapark ook genieten van
mimekunsl. Verantwoordelijk daar
voor is Boris Hybner. De mimekun
stenaar wordt geïnspireerd door de
slapstick-komedies uit de beginjaren
van de film. Dankzij z'n expressieve
gezicht en improvisatie-talent weet
Boris Hybner uiteenlopende gevoe
lens. gedachten en situaties over te
brengen op het publiek.
Bezoekers aan het Odapark
hebben zaterdagavond ook uitge
breid gelegenheid de kunstwerken
te bekijken. Die zijn stuk voor
stuk fraai uitgelicht. Zo lang de
expositie duurt is de poort aan de
Merseloseweg afgesloten. Het
park is alleen toegankelijk via het
parkeerterrein hij het ziekenhuis.
Bij de tentoonstelling
4Slavnosthoort een fraaie
catalogus. Daarin alles over
de werken, de kunstenaars, het
Odapark, de achtergonden en
een beetje over het bedrijf
Inalfa. Het boekwerk, vormge
geven in Venray en gedrukt in
Praag, is te koop op beide
lokaties van 'Slavnost'en kost
19,90. Zolang de voorraad
strekt.
Een ploeg van de Tsjechische
televisie komt vandaag in
Venray aan. Het vierkoppige
team gaat opnamen maken van
de inrichting en opening van
'Slavnost' en de feestelijkheden
rond de vijftigste verjaardag
van Inalfa. Samen met eerder
gemaakte opnamen in Tsjechië
worden ze gebruikt voor een
documentaire voor de
Tsjechische TV.
"Dialoog" van Ales Lamr met op de achtergrond werk van Janoslava
Pesicovate zien in liet Brouwershuis
