€veiimj
BRITISH TAKE VENRAIJ
Stoottroepers waren welkome
afwisseling van de wacht
Venray heeft moeite met de
haar bevrijding
Budapest
Fights
Strikes
Venray
bedankt!
Tanks and Infantry in Maas Bend Link-up
ip.S. Troops in Joint
Push to the River
More Sweets, Sugar,
Meat, Margarine and
Fruit for Puddings
De vergeten
ten kwamen uit de regio Cuijk. Zo
sloot Harrie vriendschap met twee
anderen, Cees Verhoeven en Harrie
van Raaij. Vooral met deze laatste
heeft hij nu nog veel contact.
Van Raaii meldde zich direct na de
bevrijding van Cuijk als vrijwilliger.
Hij werd belast met de bewaking
van de kerk. "We konden wel een
beetje schieten" laat van Raaij
weten "maar gelukkig zijn we geen
Duitsers tegengekomen". Van Raaij
kwam vanuit Cuijk in Vegchel,
terecht waar ze door de Engelsen;
werden opgeleid. De beide Harries j
leerden met diverse vuurwapens
omgaan. Tegen de jaarwisseling
werden ze aktief ingezet.
TAKEN
Het Regiment Stootroepen had
Met de komst van de geallieerde
bevryders, herfst 1944, werd in
Nederland ook een nieuw regi
ment gevormd. Op 21 september
jl. was het 50 jaar geleden dat het
Regiment Stoottroepen werd
opgericht. Dit gebeurde op initia
tief van prins Bernhard. De wor
tels van de stoottroepers liggen in
de jaren van de Duitse bezetting.
Menselyke emoties als verdriet,
ergernis en woede waren de drijf
veren achter het ontstaan van
georganiseerde, gewapende, onge
organiseerde en ongewapende
verzetsgroepen. Toen in de nazo
mer van 1994 door koningin
Wilhelmina besloten werd de
Binnenlandse Strijdkrachten op
te richten waren de Landelijke
Knokploegen, de Ordedienst en
de Bond van Verzet de belangrijk
ste groeperingen. Prins Bernhard
gaf uiteindelijk de opdracht om
van genoemde groeperingen mili
taire gevechtseenheden te vormen.
Het regiment Stoottroepen was
geboren. In oktober 1944 waren
hierbij al 4000 mannen en vrou
wen ingedeeld. Naast veel verzets
mensen kende het Regiment
Stoottroepen ook veel vrijwilli
gers. Mannen en vrouwen die het
na de bevrijding een plicht von
den om by te dragen aan de ver
dere bevrijding van Nederland.
Een van hen is Harrie Bouten van
de Maasheseweg.
EVACUATIE
Harrie Bouten was in de herfst van
1944 17 jaar oud en woonde in
Maashees. Toen de situatie daar
dreigend werd, trok de familie
Bouten zich terug in een van de vele
schuilkelders van dit Maasdorp.
Toen de Engelsen in oktober dichtij
de schuilkelders van de familie
Bouten zaten (bij de Loobeek in de
buurt van het spoor), waagden
40mensen zich uit de schuilkelders
om met een witte vlag door de linies
de bevrijding vierde, was er wel een
uitgebreid programma met kinder
optocht, spelen voor de jeugd, een
fietsenralley en 's middags vanaf 5
uur dansen. Bovendien werd plech
tig de Vrijheidsvlag gehezen.
In 1969 werd er Ctfk ruime aandacht
aan de bevrijding van Venray
besteed. Bijna een week lang stond
Venray in het teken van de bevrij
ding met een tentoonstelling over
oorlog en verzet in de schouwburg,
het ontsteken van het vredesvuur bij
de Vredeskerk gevolgd door een
herdenking waarbij een joodse
onderduikster en een stoottroeper
hun oorlogservaringen in een toe
spraak hadden verwoord. Verder
waren er enkele optredens van de
showband van het Britse Rijnkorps
en was er een forumavond georgani
seerd waarin de tijd van toen (1969)
afgezet werd tegen de oorlog van
1940-1945. Bovendien was er op 18
oktober, die toen op een zaterdag
viel, een grootse sportdag in Venray
georganiseerd.
VIERING
Daarna is er van een viering van de
bevrijding niets meer van gekomen.
Bij gelegenheid van de 40e verjaar
dag van de bevrijding was er slechts
een herdenking op het Engelse kerk
hof en een tentoonstelling in de hal
van het gemeentehuis waar Venray
van toen vergeleken werd met
Venray van nu (1984).
Dit jaar is het 50 jaar geleden dat
Venray na een bloedige slag rond
Overloon en Venray, bevryd werd
van de Duitse bezetter.
Theoretisch gesproken is dit de
laatste kans geweest om deze
bevrijding met die mensen te kun
nen vieren, die er toen bij waren.
Met wat overleg had het mogelijk
moeten zijn om de
herdenking op het Engelse kerk
hof rond de bevrijdingsdatum te
plannen; had men voor de bevol
king iets meer kunnen organise
ren dan een bijeenkomst waar
niet iedere burger bij mag of kan
zijn.
Lichtpuntje is wel het naar Venray
halen van de tentoonstelling van de
Anne Frank Stichting, zodat iedere
burger er opnieuw aan herinnerd
wordt dat onze huidige vrijheid niet
iets vanzelfsprekends is. Dit had een
mooi onderdeel kunnen zijn van een
grootsere viering.
Argumenten dat er geen geld is voor
grootsere vieringen mogen dan ook
eigenlijk niet gebruikt worden....
Vrijheid is immers ook niet te koop.
De redaktie van Peel en Maas
heeft gemeende deze 50e verjaar
dag niet onopgemerkt voorbij te
moeten laten gaan. Daarom heeft
ze in een speciaal katern opnieuw
het verhaal "Het begon in septem
ber" van verzetsman Piet Wintels
afgedrukt. Dit verhaal stamt uit
het slotexemplaar van De Zwjjger,
een illegaal weekblad in deze
regio tijdens de oorlogsdagen. Het
slotnummer verscheen precies een
jaar na de bevryding en mag als
Dinsdag 18 oktober is het precies
:j vijftig jaar geleden dat Venray
V bevrijd werd van de Duitse bezet-
1 ter. Dit wordt op zeer bescheiden
a. wyze gevierd door het houden
van een "besloten" bijeenkomst in
de burgerzaal van het gemeente
huis, nota bene niet op 18 maar op
17 oktober, wat nu door de
I gemeente als
bevrijdingsdatum wordt aange
houden.
Venray doet dus niets of nauwe-
lijks wat aan de bevryding, ter-
D wyl het elders in Zuid Nederland
gebarst heeft van
bevrijdingsfeesten, parades en
andere aktiviteiten.
jt Dat Venray moeite heeft met het
vieren van haar bevryding is niet
nieuw. Dat begon eigenlijk al in
1954, toen Venray tien jaar
bevryd was.
LAATSTE MOMENT
Als we de Peel en Maas van 23
oktober 1954 erbij pakken dan kun
nen we het volgende lezen:
"Maandag herdacht Venray, dat het
voor tien jaren bevrijd werd. Een
kort lof, bijgewoond door een hon
dertal mensen, een bidtocht naar het
oorlogsmonument, daar een korte
■s toespraak van de burgemeester en
dat was alles. Een en ander op het
laatste ogenblik georganiseerd."
De toenmalig hoofdredakteur was in
1954 al van mening dat men niet
eeuwig kan blijven treuren en dat de
herdenking van Venray's bevrijding
wel op een waardigere wijze had
kunnen plaatsvinden. Als suggesties
12 voerde hij een plechtige raadszitting
aan, een educatieve herdenking op
scholen, een kerkelijke plechtigheid
4 van allure, een herdenking op het
Engels Kerkhof en bij het
- Oorlogsmonument. "Men kan dit
alles nog uitbreiden met
verschillende andere gebeurtenis-
ul sen, om zo de herinnering niet
alleen op te halen van wat gebeurd
is in die bange dagen, maar ook in
de tijd daarna, zodat men zich
rekenschap kan geven van wat
ns gebeurd is en van wat gebeurd
moest zijn. Bij deze tiende veijaar-
- dag had men dit o.i. niet achterwege
n moge laten". Het artikel sluit met de
mededeling dat er om minder
j belangrijke zaken herdenkingen en
jubilea worden georganiseerd.
Eenmaal in de tien jaar iets waar-
1 digs en behoorlijks te organiseren
mag toch niet teveel gevraagd zijn.
1969
Venray heeft zich dat in ieder geval
ter harte genomen want op 5 mei
ui 1955, toen overigens geheel
Nederland de tiende verjaardag van
diverse taken. Ze vormede een wel
kome afwisseling voor de Engelse
en Amerikaanse troepen aan het
frond. Verder werden ze voor bewa
kingsdoeleinden ingezet of voor
spionage-aktiviteiten achter de vij
andelijke linies.
De eerste taak van het regiment was
het aflossen van de Welshbrigade die
bij Baarlo aan het front lag. Daar
was het echter relatief rustig. Vanuit
Baarlo kwam het regiment in
Boekend in de tweede linie te lich
ten.
De aktieve strijd kwam pas later,
toen het regiment werd overgeplaatst
naar Grubbenvorst. De Engelsen
lagen daar bij het spoor, vlak aan de
Maas. De Duitsers zaten aan de
andere kant van de rivier. "Daar
kwamen we regelmatig onder vinnig
granaatvuur te liggen" weet Harrie
Bouten nog. De stoottroepers had
den in Grubbenvorst diverse commu
nicatietaken, o.a. bij beschietingen
van vijandige linies. Ook werden
enkelen van hen de Maas overgezet
om de Duitse posities te lokaliseren,
zodat de artillerie gerichter te werk
kunnen gaan.
"Echt gevaarlijke situaties hebben
daar toch weinig gehad. Het enige
angstige moment dat ik meegemaakt
neb was het gevolg van een misver
stand. Ik was met Pietje Joosten op
patrouille naar de Maas. Dat was
echter niet doorgegeven aan de een
heden die daar zaten. Plotseling
stonden we oog in oog met een
Engelse patrouille. Een geluk voor
ons dat ze niet meteen schoten"
BEWAKEN
Daarna kwam het regiment in ruster
vaarwater en werd het belast met
bewakingsopdrach ten
Ogenschijnlijk niet direkt belangrijk
werk maar de realiteit was toch
anders. Vanuit Grubbenvorst trok
Harrie Bouten naar Sambeek alwaar
munitiedepots bewaakt moesten
worden. Vervolgens werd half febru
ari deelgenomen aan het groot offen
sief in het Reichswald. Het
Regiment Stoottroepen trok daarmee
Duitsland in. Ook daar werd men
hoofdzakelijk belast met bewakings
taken. Tot aan de kapitulatie van
Duitsland werden Harrie en zijn
kameraden belast met de bewaking
van een gevangenenkamp in
Sonsbeck in de nabijheid van
Kevelaer.
Voor velen kwam vervolgens de tijd
om af te zwaaien. Harrie van Raaij
deed dat in augustus van 1945.
Harrie Bouten was echter nog jong
en bleef. Hij was een van de eersten
die in 1946 in Nederlands India voet
aan wal zette om vervolgens ruim
twee jaar later definitief af te zwaai
en.
Harrie Bouten heeft nooit spijt gehad
dat hij zich bij het Regiment
Stoottroepen heeft aangesloten. "Die
dagen vergeet je niet, daar blijf je
toch altijd mee rondlopen. De
momenten dat je onder vuur ligt, dat
kameraden sneuvelen..."
Deze week ontving onze redaktie
een brief van dhr. en Mevrouw
Ryder uit Stretford-Manchester. Dit
echtpaar was in de gelegen heid
gesteld om in september, op uitnodi
ging van de Bond van
Wapenbroeders afd. Venray, naar
Venray te komen om daar de herden
kingsplechtigheid op het Engelse
kerkhof bij te wonen. In deze brief
wordt een duidelijke dank uitgespro
ken aan de Venrayse bevolking. De
inhoud van deze brief is veelzeggend
en willen wij U niet onthouden:
Middels uw blad willen wij onze
dank uitspreken aan de hartelijke
bevolking van Venray. Mijn man en
ik waren in de gelukkige omstandig
heid om, op uitnodiging van de Bond
van Wapenbroeders, de plechtigheid
rondom de bevrijding, 50 jaar gele
den, bij te wonen.
Tussen 14 en 21 september hebben
wij een heerlijke tijd gehad in
Venray. We voelden ons zelfs als hel
den op een voetstuk geplaatst. Wij
hebben veel meegemaakt in de oor
log maar om bezet te zijn geweest
door de Duitsers moet een verschrik
kelijke ervaring zijn geweest. Het
zien van de film De Vergeten Slag
heeft ons dat beter doen begrijpen,
evenals het zien van de graven van
al deze jonge mannen. Ik ben dan
ook trots dat ook ik, als ex lid van de
Womans Auxiliary Air Force, een
krans heb mogen leggen op het oor
logsmonument.
Verder willen wij onze dank uitspre
ken aan al die vriendelijke mensen
die wij hebben ontmoet. Het zijn er
haast te veel om op te noemen.
Enkelen willen we echter toch noe
men: Leo en Helma Schaeffers, waar
wij vijf dagen hebben mogen verblij
ven. Ik het het gevoel alsof ik ze al
jaren ken. Verder nog Henny
Meijeren Nico (van Hoek); de
directie van Inalfa voor het beschik
baar stellen van de kantine; de bus
chauffeurs. Ik denk dat ik dit niet
alleen namens mijzelf doe, maar
namens de hele groep, die door de
Bond van Wapenbroeders is uitgeno
digd. Zeer bijzonder was de politie
begeleiding op de weg terug, het het
salueren van de agenten, toen zij ons
verlieten.
Wij zullen het bezoek aan Venray
nooit vergeten en wij zijn trots dat
we in Venray hebben mogen zijn.
Mr. and Mrs. Ryder
waarheidsgetrouw worden
beschouwd.
In de voorbye jaren is de bevol
kingssamenstelling van Venray
sterk veranderd en uitebreid.
Ondanks dat dit verhaal al eerder
in Peel en Maas is gepubliceerd,
tien jaar geleden, leek het ons een
goede zaak de Venrayse bevrij
dingsgeschiedenis nog eens onder
de aandacht te brengen.
narrie Bouten (staande geheel links)
en zijn kameraden in het gevange
nenkamp te Sonsbeck
naar de Engelsen over te steken.
Helaas voor hen stuitte de groep op
enkele achtergebleven Duitsers die
de groep naar Wanssum en Meerlo
stuurden. Zo bleef Harrie drie tot
vier weken in Meerlo, totdat ook dit
dorp bevrijd werd.
Vervolgens volgde de evacuatie.
Omdat de moeder van Harrie
Bouten familie had in het Brabantse
Beers, werd daarheen getogen.
TE JONG
Daar werd Harrie geconfronteerd
met oproepen om aan te sluiten bij
het Regiment Stoottroepen. Er was
echter een probleem: Harrie was te
jong. "We hebben toen wat met mijn
geboortedatum gesjoemeld" weet
Harrie nog. "Op 16 november ben ik
toen tot het regiment toegetreden".
Net als vele anderen had Harrie nog
nooit een wapen in de hand gehad.
Omdat de nieuwe recruten zo snel
mogelijk ingezet moesten worden,
volgde een bliksemopleiding. Via
Vught kwam hij in Vegchel terecht
waar hij het merendeel van zijn
opleiding volgde. Een korte oplei
ding overigens want rond kerstmis
1944 werden zijn in vrachtwagens
vervoerd naar Baarlo. Op het
moment dat het regiment van Harrie
in de vrachtwagens zat, was dat ech
ter nog niet bekend.
VRIENDSCHAP
In het regiment van Harrie zaten
voornamelijk Brabanders. De mees-
37.172 DIM-OUT r. si „m lo 7 am. Mot)N. Sl.K fliM*am. «NK l'KNNV
LEWIS tE*
Een foto gemaakt tijdens de oplei
ding in Vegchel
General Dempsey's troops have captured Vomaij,
he Dutch road and rail junction for which I hey
save been battling for two days.
TI1EY PUSHED ON BEYOND TIIE TOWN
5 UNITS OF GENERAL HODGES'S FIRST
VIERICAN ARMY ADVANCED ACROSS THE
EURNE CANAL, FIVE MILES SOUTH-WEST
20 INa/.i Chiefs
lu Missing 'Plane
'Father Christmas" Llewellin Gives
Colonel Llewellin, Minister of Food, adopted
what one M.I*, called "the new-found role
of Father Christinas" in the House of Commons
to-day. These are the tilings he promised
An extra ounce <>f lea a week far yvcryonc of 70
I I'
£i'cning Standard Cnrrtiponde.
DICRNK. Weiliiosdny-
^Viuglil in the crip of tlic N:i/.
liesiegnl by (lillUU'iit elements
the first Hungarian Army
FINAL NIGHT
De Vergeten Slag is een videopro-
duktie naar een idee van de
Venraynaar Jac van Sinten. In
samenwerking met de Werkgroep
Bevrijding Venray 1944 heeft hij in
1989, vijf jaar gelden dus, een twee
uur durende, uiterst boeiende en
aangrijpende documen taire afge
grond, waaraan ongeveer vier jaar is
gewerkt. De film kwam onlangs nog
in opspraak toen beelden hiervan
gebruikt waren voor een andere film
over de bevrijding. In deze documen
taire is getracht de latere generaties,
in het bijzonder de jeugd, de realiteit
en de emoties van die dagen te laten
meebeleven.
De titel is ontleend aan het feit dat
de gebeurtenissen rondom de bevrij
ding van Venray en Overloon relatief
onbekend zijn bij veel mensen.
De film begint met beelden van de
landing van de geallieerden in juni
1944 te Normandid. Vervolgens
krijgt de kijker te zien hoe de troepen
zich richting Nederland begeven. Na
het mislukken van de operatie
Market Garden komen de ontwikke
lingen rond Venray en Overloon in
beeld.
Op plaatsen waar 50 jaar geleden fel
werd gevochten vertellen
Amerikaanse, Engelse en Duitse
oud-strijders op vaak emotionele
wijze hun belevenissen. Ook komen
diverse burgers van Venray en
Overloon in beeld om hun ervarin
gen te vertellen. De documentaire
eindigt met beelden van het verwoes
te Venray, Overloon en de evacuatie.
Naast Jac van Sinten werd de film
verder samengesteld door de inmid
dels overleden Guus van Dam, Wim
Willemsen en Rudy van Sinten.
De film is dinsdagavond 18 oktober
om 20.30 uur te zien op het kanaal
van Kabelkrant Venray.