€veiimj BRITISH TAKE VENRAIJ Stoottroepers waren welkome afwisseling van de wacht Venray heeft moeite met de haar bevrijding Budapest Fights Strikes Venray bedankt! Tanks and Infantry in Maas Bend Link-up ip.S. Troops in Joint Push to the River More Sweets, Sugar, Meat, Margarine and Fruit for Puddings De vergeten ten kwamen uit de regio Cuijk. Zo sloot Harrie vriendschap met twee anderen, Cees Verhoeven en Harrie van Raaij. Vooral met deze laatste heeft hij nu nog veel contact. Van Raaii meldde zich direct na de bevrijding van Cuijk als vrijwilliger. Hij werd belast met de bewaking van de kerk. "We konden wel een beetje schieten" laat van Raaij weten "maar gelukkig zijn we geen Duitsers tegengekomen". Van Raaij kwam vanuit Cuijk in Vegchel, terecht waar ze door de Engelsen; werden opgeleid. De beide Harries j leerden met diverse vuurwapens omgaan. Tegen de jaarwisseling werden ze aktief ingezet. TAKEN Het Regiment Stootroepen had Met de komst van de geallieerde bevryders, herfst 1944, werd in Nederland ook een nieuw regi ment gevormd. Op 21 september jl. was het 50 jaar geleden dat het Regiment Stoottroepen werd opgericht. Dit gebeurde op initia tief van prins Bernhard. De wor tels van de stoottroepers liggen in de jaren van de Duitse bezetting. Menselyke emoties als verdriet, ergernis en woede waren de drijf veren achter het ontstaan van georganiseerde, gewapende, onge organiseerde en ongewapende verzetsgroepen. Toen in de nazo mer van 1994 door koningin Wilhelmina besloten werd de Binnenlandse Strijdkrachten op te richten waren de Landelijke Knokploegen, de Ordedienst en de Bond van Verzet de belangrijk ste groeperingen. Prins Bernhard gaf uiteindelijk de opdracht om van genoemde groeperingen mili taire gevechtseenheden te vormen. Het regiment Stoottroepen was geboren. In oktober 1944 waren hierbij al 4000 mannen en vrou wen ingedeeld. Naast veel verzets mensen kende het Regiment Stoottroepen ook veel vrijwilli gers. Mannen en vrouwen die het na de bevrijding een plicht von den om by te dragen aan de ver dere bevrijding van Nederland. Een van hen is Harrie Bouten van de Maasheseweg. EVACUATIE Harrie Bouten was in de herfst van 1944 17 jaar oud en woonde in Maashees. Toen de situatie daar dreigend werd, trok de familie Bouten zich terug in een van de vele schuilkelders van dit Maasdorp. Toen de Engelsen in oktober dichtij de schuilkelders van de familie Bouten zaten (bij de Loobeek in de buurt van het spoor), waagden 40mensen zich uit de schuilkelders om met een witte vlag door de linies de bevrijding vierde, was er wel een uitgebreid programma met kinder optocht, spelen voor de jeugd, een fietsenralley en 's middags vanaf 5 uur dansen. Bovendien werd plech tig de Vrijheidsvlag gehezen. In 1969 werd er Ctfk ruime aandacht aan de bevrijding van Venray besteed. Bijna een week lang stond Venray in het teken van de bevrij ding met een tentoonstelling over oorlog en verzet in de schouwburg, het ontsteken van het vredesvuur bij de Vredeskerk gevolgd door een herdenking waarbij een joodse onderduikster en een stoottroeper hun oorlogservaringen in een toe spraak hadden verwoord. Verder waren er enkele optredens van de showband van het Britse Rijnkorps en was er een forumavond georgani seerd waarin de tijd van toen (1969) afgezet werd tegen de oorlog van 1940-1945. Bovendien was er op 18 oktober, die toen op een zaterdag viel, een grootse sportdag in Venray georganiseerd. VIERING Daarna is er van een viering van de bevrijding niets meer van gekomen. Bij gelegenheid van de 40e verjaar dag van de bevrijding was er slechts een herdenking op het Engelse kerk hof en een tentoonstelling in de hal van het gemeentehuis waar Venray van toen vergeleken werd met Venray van nu (1984). Dit jaar is het 50 jaar geleden dat Venray na een bloedige slag rond Overloon en Venray, bevryd werd van de Duitse bezetter. Theoretisch gesproken is dit de laatste kans geweest om deze bevrijding met die mensen te kun nen vieren, die er toen bij waren. Met wat overleg had het mogelijk moeten zijn om de herdenking op het Engelse kerk hof rond de bevrijdingsdatum te plannen; had men voor de bevol king iets meer kunnen organise ren dan een bijeenkomst waar niet iedere burger bij mag of kan zijn. Lichtpuntje is wel het naar Venray halen van de tentoonstelling van de Anne Frank Stichting, zodat iedere burger er opnieuw aan herinnerd wordt dat onze huidige vrijheid niet iets vanzelfsprekends is. Dit had een mooi onderdeel kunnen zijn van een grootsere viering. Argumenten dat er geen geld is voor grootsere vieringen mogen dan ook eigenlijk niet gebruikt worden.... Vrijheid is immers ook niet te koop. De redaktie van Peel en Maas heeft gemeende deze 50e verjaar dag niet onopgemerkt voorbij te moeten laten gaan. Daarom heeft ze in een speciaal katern opnieuw het verhaal "Het begon in septem ber" van verzetsman Piet Wintels afgedrukt. Dit verhaal stamt uit het slotexemplaar van De Zwjjger, een illegaal weekblad in deze regio tijdens de oorlogsdagen. Het slotnummer verscheen precies een jaar na de bevryding en mag als Dinsdag 18 oktober is het precies :j vijftig jaar geleden dat Venray V bevrijd werd van de Duitse bezet- 1 ter. Dit wordt op zeer bescheiden a. wyze gevierd door het houden van een "besloten" bijeenkomst in de burgerzaal van het gemeente huis, nota bene niet op 18 maar op 17 oktober, wat nu door de I gemeente als bevrijdingsdatum wordt aange houden. Venray doet dus niets of nauwe- lijks wat aan de bevryding, ter- D wyl het elders in Zuid Nederland gebarst heeft van bevrijdingsfeesten, parades en andere aktiviteiten. jt Dat Venray moeite heeft met het vieren van haar bevryding is niet nieuw. Dat begon eigenlijk al in 1954, toen Venray tien jaar bevryd was. LAATSTE MOMENT Als we de Peel en Maas van 23 oktober 1954 erbij pakken dan kun nen we het volgende lezen: "Maandag herdacht Venray, dat het voor tien jaren bevrijd werd. Een kort lof, bijgewoond door een hon dertal mensen, een bidtocht naar het oorlogsmonument, daar een korte ■s toespraak van de burgemeester en dat was alles. Een en ander op het laatste ogenblik georganiseerd." De toenmalig hoofdredakteur was in 1954 al van mening dat men niet eeuwig kan blijven treuren en dat de herdenking van Venray's bevrijding wel op een waardigere wijze had kunnen plaatsvinden. Als suggesties 12 voerde hij een plechtige raadszitting aan, een educatieve herdenking op scholen, een kerkelijke plechtigheid 4 van allure, een herdenking op het Engels Kerkhof en bij het - Oorlogsmonument. "Men kan dit alles nog uitbreiden met verschillende andere gebeurtenis- ul sen, om zo de herinnering niet alleen op te halen van wat gebeurd is in die bange dagen, maar ook in de tijd daarna, zodat men zich rekenschap kan geven van wat ns gebeurd is en van wat gebeurd moest zijn. Bij deze tiende veijaar- - dag had men dit o.i. niet achterwege n moge laten". Het artikel sluit met de mededeling dat er om minder j belangrijke zaken herdenkingen en jubilea worden georganiseerd. Eenmaal in de tien jaar iets waar- 1 digs en behoorlijks te organiseren mag toch niet teveel gevraagd zijn. 1969 Venray heeft zich dat in ieder geval ter harte genomen want op 5 mei ui 1955, toen overigens geheel Nederland de tiende verjaardag van diverse taken. Ze vormede een wel kome afwisseling voor de Engelse en Amerikaanse troepen aan het frond. Verder werden ze voor bewa kingsdoeleinden ingezet of voor spionage-aktiviteiten achter de vij andelijke linies. De eerste taak van het regiment was het aflossen van de Welshbrigade die bij Baarlo aan het front lag. Daar was het echter relatief rustig. Vanuit Baarlo kwam het regiment in Boekend in de tweede linie te lich ten. De aktieve strijd kwam pas later, toen het regiment werd overgeplaatst naar Grubbenvorst. De Engelsen lagen daar bij het spoor, vlak aan de Maas. De Duitsers zaten aan de andere kant van de rivier. "Daar kwamen we regelmatig onder vinnig granaatvuur te liggen" weet Harrie Bouten nog. De stoottroepers had den in Grubbenvorst diverse commu nicatietaken, o.a. bij beschietingen van vijandige linies. Ook werden enkelen van hen de Maas overgezet om de Duitse posities te lokaliseren, zodat de artillerie gerichter te werk kunnen gaan. "Echt gevaarlijke situaties hebben daar toch weinig gehad. Het enige angstige moment dat ik meegemaakt neb was het gevolg van een misver stand. Ik was met Pietje Joosten op patrouille naar de Maas. Dat was echter niet doorgegeven aan de een heden die daar zaten. Plotseling stonden we oog in oog met een Engelse patrouille. Een geluk voor ons dat ze niet meteen schoten" BEWAKEN Daarna kwam het regiment in ruster vaarwater en werd het belast met bewakingsopdrach ten Ogenschijnlijk niet direkt belangrijk werk maar de realiteit was toch anders. Vanuit Grubbenvorst trok Harrie Bouten naar Sambeek alwaar munitiedepots bewaakt moesten worden. Vervolgens werd half febru ari deelgenomen aan het groot offen sief in het Reichswald. Het Regiment Stoottroepen trok daarmee Duitsland in. Ook daar werd men hoofdzakelijk belast met bewakings taken. Tot aan de kapitulatie van Duitsland werden Harrie en zijn kameraden belast met de bewaking van een gevangenenkamp in Sonsbeck in de nabijheid van Kevelaer. Voor velen kwam vervolgens de tijd om af te zwaaien. Harrie van Raaij deed dat in augustus van 1945. Harrie Bouten was echter nog jong en bleef. Hij was een van de eersten die in 1946 in Nederlands India voet aan wal zette om vervolgens ruim twee jaar later definitief af te zwaai en. Harrie Bouten heeft nooit spijt gehad dat hij zich bij het Regiment Stoottroepen heeft aangesloten. "Die dagen vergeet je niet, daar blijf je toch altijd mee rondlopen. De momenten dat je onder vuur ligt, dat kameraden sneuvelen..." Deze week ontving onze redaktie een brief van dhr. en Mevrouw Ryder uit Stretford-Manchester. Dit echtpaar was in de gelegen heid gesteld om in september, op uitnodi ging van de Bond van Wapenbroeders afd. Venray, naar Venray te komen om daar de herden kingsplechtigheid op het Engelse kerkhof bij te wonen. In deze brief wordt een duidelijke dank uitgespro ken aan de Venrayse bevolking. De inhoud van deze brief is veelzeggend en willen wij U niet onthouden: Middels uw blad willen wij onze dank uitspreken aan de hartelijke bevolking van Venray. Mijn man en ik waren in de gelukkige omstandig heid om, op uitnodiging van de Bond van Wapenbroeders, de plechtigheid rondom de bevrijding, 50 jaar gele den, bij te wonen. Tussen 14 en 21 september hebben wij een heerlijke tijd gehad in Venray. We voelden ons zelfs als hel den op een voetstuk geplaatst. Wij hebben veel meegemaakt in de oor log maar om bezet te zijn geweest door de Duitsers moet een verschrik kelijke ervaring zijn geweest. Het zien van de film De Vergeten Slag heeft ons dat beter doen begrijpen, evenals het zien van de graven van al deze jonge mannen. Ik ben dan ook trots dat ook ik, als ex lid van de Womans Auxiliary Air Force, een krans heb mogen leggen op het oor logsmonument. Verder willen wij onze dank uitspre ken aan al die vriendelijke mensen die wij hebben ontmoet. Het zijn er haast te veel om op te noemen. Enkelen willen we echter toch noe men: Leo en Helma Schaeffers, waar wij vijf dagen hebben mogen verblij ven. Ik het het gevoel alsof ik ze al jaren ken. Verder nog Henny Meijeren Nico (van Hoek); de directie van Inalfa voor het beschik baar stellen van de kantine; de bus chauffeurs. Ik denk dat ik dit niet alleen namens mijzelf doe, maar namens de hele groep, die door de Bond van Wapenbroeders is uitgeno digd. Zeer bijzonder was de politie begeleiding op de weg terug, het het salueren van de agenten, toen zij ons verlieten. Wij zullen het bezoek aan Venray nooit vergeten en wij zijn trots dat we in Venray hebben mogen zijn. Mr. and Mrs. Ryder waarheidsgetrouw worden beschouwd. In de voorbye jaren is de bevol kingssamenstelling van Venray sterk veranderd en uitebreid. Ondanks dat dit verhaal al eerder in Peel en Maas is gepubliceerd, tien jaar geleden, leek het ons een goede zaak de Venrayse bevrij dingsgeschiedenis nog eens onder de aandacht te brengen. narrie Bouten (staande geheel links) en zijn kameraden in het gevange nenkamp te Sonsbeck naar de Engelsen over te steken. Helaas voor hen stuitte de groep op enkele achtergebleven Duitsers die de groep naar Wanssum en Meerlo stuurden. Zo bleef Harrie drie tot vier weken in Meerlo, totdat ook dit dorp bevrijd werd. Vervolgens volgde de evacuatie. Omdat de moeder van Harrie Bouten familie had in het Brabantse Beers, werd daarheen getogen. TE JONG Daar werd Harrie geconfronteerd met oproepen om aan te sluiten bij het Regiment Stoottroepen. Er was echter een probleem: Harrie was te jong. "We hebben toen wat met mijn geboortedatum gesjoemeld" weet Harrie nog. "Op 16 november ben ik toen tot het regiment toegetreden". Net als vele anderen had Harrie nog nooit een wapen in de hand gehad. Omdat de nieuwe recruten zo snel mogelijk ingezet moesten worden, volgde een bliksemopleiding. Via Vught kwam hij in Vegchel terecht waar hij het merendeel van zijn opleiding volgde. Een korte oplei ding overigens want rond kerstmis 1944 werden zijn in vrachtwagens vervoerd naar Baarlo. Op het moment dat het regiment van Harrie in de vrachtwagens zat, was dat ech ter nog niet bekend. VRIENDSCHAP In het regiment van Harrie zaten voornamelijk Brabanders. De mees- 37.172 DIM-OUT r. si „m lo 7 am. Mot)N. Sl.K fliM*am. «NK l'KNNV LEWIS tE* Een foto gemaakt tijdens de oplei ding in Vegchel General Dempsey's troops have captured Vomaij, he Dutch road and rail junction for which I hey save been battling for two days. TI1EY PUSHED ON BEYOND TIIE TOWN 5 UNITS OF GENERAL HODGES'S FIRST VIERICAN ARMY ADVANCED ACROSS THE EURNE CANAL, FIVE MILES SOUTH-WEST 20 INa/.i Chiefs lu Missing 'Plane 'Father Christmas" Llewellin Gives Colonel Llewellin, Minister of Food, adopted what one M.I*, called "the new-found role of Father Christinas" in the House of Commons to-day. These are the tilings he promised An extra ounce <>f lea a week far yvcryonc of 70 I I' £i'cning Standard Cnrrtiponde. DICRNK. Weiliiosdny- ^Viuglil in the crip of tlic N:i/. liesiegnl by (lillUU'iit elements the first Hungarian Army FINAL NIGHT De Vergeten Slag is een videopro- duktie naar een idee van de Venraynaar Jac van Sinten. In samenwerking met de Werkgroep Bevrijding Venray 1944 heeft hij in 1989, vijf jaar gelden dus, een twee uur durende, uiterst boeiende en aangrijpende documen taire afge grond, waaraan ongeveer vier jaar is gewerkt. De film kwam onlangs nog in opspraak toen beelden hiervan gebruikt waren voor een andere film over de bevrijding. In deze documen taire is getracht de latere generaties, in het bijzonder de jeugd, de realiteit en de emoties van die dagen te laten meebeleven. De titel is ontleend aan het feit dat de gebeurtenissen rondom de bevrij ding van Venray en Overloon relatief onbekend zijn bij veel mensen. De film begint met beelden van de landing van de geallieerden in juni 1944 te Normandid. Vervolgens krijgt de kijker te zien hoe de troepen zich richting Nederland begeven. Na het mislukken van de operatie Market Garden komen de ontwikke lingen rond Venray en Overloon in beeld. Op plaatsen waar 50 jaar geleden fel werd gevochten vertellen Amerikaanse, Engelse en Duitse oud-strijders op vaak emotionele wijze hun belevenissen. Ook komen diverse burgers van Venray en Overloon in beeld om hun ervarin gen te vertellen. De documentaire eindigt met beelden van het verwoes te Venray, Overloon en de evacuatie. Naast Jac van Sinten werd de film verder samengesteld door de inmid dels overleden Guus van Dam, Wim Willemsen en Rudy van Sinten. De film is dinsdagavond 18 oktober om 20.30 uur te zien op het kanaal van Kabelkrant Venray.

Peel en Maas | 1994 | | pagina 13