farkensonderzoekcentrum
ïieuw Dalland' slaat zijn
vleugels wereldwijd uit
Van schapenweidje tot
genetisch wereldcentrum
Dierenarts W.H. Kremer oefent
40 jaar praktijk in Venray uit
fonsumentenwinkel
ïzoekt vrijwilligers
gus ersomstandigheden.
WAO
VAN SOEST
Bedrijf op 'het Rozendaal' bestaat 25 jaar
Boerderij 'Het Rozendaal' van rond 1900 tot 1967
Geslaagd
Negante
ANNENMODE
I HARTJE
ENRAY...
Direktie wisseling
NMB Bank Venray
beëdigd makelaar
en taxateur
in onroerende goederen
VOOR AL UW TAXATIES
Gemmadal 12, 5801 HJ Venray
Telefoon 04780-86408
EN MAAS
Donderdag 28 mei - Pagina
Het terrein, waarop vijfentwintig
jaar geleden het Varkensonder
zoekcentrum 'Nieuw Dalland' werd
gevestigd, werd rond 1900 ontgon
nen door notaris Linssen uit Ven
ray. Het weiland, ter grootte van
17 ha., gelegen aan beide zijden van
de waterloop 'de zytak van de Giese-
vennekens', werd aanvankelijk ge
bruikt door de Venrayse familie
Emonts voor schapenfokkerij en
schapenhandel. In later jaren werd
het gebruikt voor het vetweiden
van vee. Rond 1910 werd dit wei
land verpacht aan de families
Goumans en Janssen, die het
gebruikten voor vetweiden en vee
handel. In 1917 kocht Chr. Gou
mans, die slager en veehandelaar
was, de grond plus ongeveer 8 ha.
heide aan de overkant van de weg
van Piet Emonts. In 1918 eindigde
de samenwerking tussen de fami
lies Goumans en Janssen en vanaf
dat moment werd het bedryf voor
eigen rekening voortgezet door Chr.
Goumans.
EERSTE BEBOUWING
Het meest vlakke gedeelte van de
heide, ter grootte van 6 ha., gele
gen langs de Brabantse grens, werd
met ossen omgeploegd. Het heuve
lachtige terrein - gelegen achter de
latere gebouwen - werd met de
schop en behulp van kipwagentjes
en rails, gelijkgemaakt
De oude schaapskooi stond in de
hoek van het weiland, waar nu het
laboratorium van 'Nieuw Dalland'
staat. Deze werd overgeplaatst naar
de overkant van de weg op het hoog
ste punt van de toenmalige heide
en deed dienst als 'kar-schop'. Hier
voor werd het eerste huisje ge
bouwd met met twee varkens
hokken en een stalling voor vyf
koeien. Daarna werd aan de zuidzij
de van de 'karschop' een schuur ge
bouwd. Het bouwsel had eerst
dienst gedaan als beugelbaan bij
het toenmalige café Thielen aan de
Stationsweg (later De Burggraaf).
Aan de oostzijde van deze schuur
werd een houten stalling bijge
bouwd, die daarvoor had gefun
geerd als paardestal bij de
Coöperatieve Zuivelfabriek aan de
Leunseweg. Hierin was plaats voor
10 stuks vee en 3 varkensstallen.
Het houten gedeelte werd later in
steen opgetrokken. Enkele jaren la
ter werd aan het woonhuis een stal
ling bijgebouwd voor 20 stuks vee,
3 varkenshokken, een hok voor het
mesten van 5 kalveren en een stal
voor 2 paarden.
UITBREIDING
In 1937 werd 12 ha. verwaar
loosd dennenbos, gelegen tussen
het weiland en de Brabantse grens,
aangekocht van de fam. Gadiot uit
Heerlen. Het bos werd gekapt en de
grond ontgonnen. Het gehele per
ceel werd met de hand omgespit
voor de prijs van ƒ1,50 per are door
mensen, die in Venray hadden ge
hoord 'dat in Venray grondwerk
werd uitgegeven, dat goed betaald
werd...' In de hoek van de nieuwe
grond werd een open veldschuur
gebouwd voor het onderbrengen
van het koren. Tot 1947 werd dit al
les geëxploiteerd door de familie
Goumans en bewerkt door een 'zet-
boer' in loondienst. Tbt aan de
tweede wereldoorlog was dit voor
namelijk vetweiden, veemesten,
veehandel en paardenfokkerij. La
ter ging men over op gewoon ge
mengd bedryf.
Achtereenvolgens werd 'Het Ro
zendaal' bewerkt door A. Cremers
uit Merselo, A. van Dijck-Smits uit
Merselo, G. Hendriks-Arts uit Over-
loon, A. van Veghel-Arts uit Merselo,
de fam, Kelders uit Merselo en de
fam. Janssen uit Liessel.
DE OORLOGSJAREN
In september 1944 trok de oorlog
over het Rozendaal. De bevrijdings
legers, die van Overloon naar Ven
ray trokken, kwamen met de rech
ter flank juist over dit gebied. Door
de Duitsers werd de taktiek van de
'verschroeide aarde' toegepast. Zij
dreven 52 stuks vee en 6 paarden
weg. de veldschuur met de gebor
gen oogst werd in brand gestoken
en de andere gebouwen werden ka
potgeschoten of brandden geheel
uit. De familie Janssen was naar
Merselo gevlucht. De beide boerde
rijen in het Zwartwater lagen net
buiten de frontlinie en hadden
niets geleden. Tussen Merselo en
het Rozendaal werden mijnenvel
den aangelegd, waar later nog twéé
ongelukken zijn gebeurd.
IN ANDERE HANDEN
In 1947 werd de boerderij ver
pacht aan de Merselose boer Loui^
Arts, met uitzondering van IC
ha. weiland ten zuiden van de wa
terloop. Dit gedeelte bleef de fam
Goumans beheren voor het inscha
ren van weivee. De pachtovereen
komst werd aangegaan voor de
duur van 12 jaar. In 1955 werd het
verpachte gedeelte verkocht. Vol
gens de toen geldende voorschrif
ten van de pachtwet had de pachter
of diens naaste familie het eerste
kooprecht. Hierdoor kwam het ver
pachte gedeelte in handen van dé
schoonzoon J. Aldenhuysen te Boe
kei. In 1961 kwam ook het niet-i
verpachte weiland in handen van.
deze Aldenhuysen.
In 1964 werd het gehele complex
van 38 ha. met de bestaande ge
bouwen verkocht aan A. Geenen te
Bergeyk en H. Geenen te Borkel. ge
meente Valkenswaard.
In 1967 verkochten zij alles aan
Unilever, die er het Varkensonder-1
zoekcentrum Nieuw Dalland bouw
den. Enkele weken geleden zijn de
aandelen Unilever overgedragen
aan CHV te Veghel, waardoor deze
Coöperatieve Handelsvereniging is
uitgebreid met een varken sfokke-,
rygroepering.
Aan de Erasmus Universiteit te
Rotterdam, Faculteit der Economi
sche Wetenschappen, is op 21 mei
1992, Eugèn Beters. Tuinstraat,
geslaagd voor het doctoraalexamen
bedrijfseconomie (zyn scriptie
onderwerp is 'Milieuzorgsystemen
binnen bedryven: de interne zorg
voor externe kwaliteit').
i de lokatie, waarop het
sonderzoekcentrum 'Nieuw
nd' in Merselo als 'Het Rozen-
of als 'Het Roosendaal' wil
jjven, blijft om het even. Feit is,
jaar nadat Hartog (Unilever)
wanenberg (Akzoconcem) hier
Isse vleesgiganten een varken-
Dekcentrum startten, al-
de naam 'Nieuw Dalland'
heeft gekregen,
van fokmateriaal is
vanaf het mid-
de zeventigerjaren niet al-
in Nederland, België,
Duitsland, Spanje, Por-
en Griekenland,
Polen, Thiland en op de
reden derhalve om
etappes het 25-jarig
te vieren.
FEESTVIERING
i woensdag 3 juni begint de
r/iering met een 'Nederlandse
een feestelijke zitting, waar-
1 alle Nederlandse relaties zyn
jnodigd. Dankzij de goede kon
en tussen de jubileum-commis-
van 'Nieuw Dalland' en de
aren van de Merselose Mu-
en, kan de zitting gehou-
worden in de feesttent in
elo, die voor deze gelegenheid
j dag eerder wordt opgebouwd,
rekers op deze dag zyn drs. C.J.
ler, technisch direkteur van het
erende bedryf, burgemeester
|J. Waals, burgemeester van
iy. ir. R. Tkzelaar, voorzitter
it Produktschap voor Vee en
prof. dr. ir. E. Brascamp.
r veefokkerij te Wagenin-
heer Ch. Luyk. algemeen
ïur van 'Nieuw Dalland'.
diojuni wordt in 'De Bergen'
inroy het personeelsfeest geor
eerd, waarna in september
"jray. ir.
ffkhet Pn
l f l pro!
leraar
een tweedaags congres wordt ge
houden voor alle exportrelaties uit
de gehele wereld.
HOOGWAARDIG PRODUKT
Op 'Nieuw Dalland' gaat het er al
sinds 1967 om, om een slachtvar-
ken op de markt te brengen, dat tot
het beste van de wereld behoort of
wel hoogwaardig (mager) varkens
vlees te produceren, tegen een
aantrekkelijke prijs. De 1400 op
'het Roosendaal' aanwezige zeugen
zyn uiteindelijk goed voor drie mil
joen slachtvarkens per jaar, het
geen een aandeel op de Neder
landse markt betekent van 14%.
In 1967 werd begonnen met een
aantal in Nederland, België, Zwe
den, Engeland en Canada aange
kocht fokmateriaal, waaruit gelei
delijk aan een fokpopulatie is
opgebouwd. Door intensief onder
zoek is het uiteindelijke doel de
kostprijs per kg. varkensvlees zo
laag mogelijk te doen zyn en waar
bij een goede kwaliteit van de
slachtvarkens wordt gewaarborgd.
Vanuit het Merselose bedryf gaan
de fokvarkens, voorzien van en uit
gekiende 'handleiding' naar fok
kers en mesters, die de dieren op
het juiste gewicht brengen om
geslacht te kunnen worden.
GROTE GROEI
In 1970 werd een tweede bedrijf
gesticht in Westerbeek. dat evenwel
in 1989 werd afgestoten. In 1973
werd begonnen met kunstmatige
inseminatie, waarvoor het bedryf
momenteel over twee stations be
schikt: een in Merselo en een in
Venhorst. Naast het laboratorium
op het Roosendaal, is er ook een in
Overloon gevestigd.
Intussen heeft 'Nieuw Dalland'
sinds 1989 een nieuw bedryf in
Jde Consumentenwinkel Ven-
f Kan eenieder terecht voor gratis
Ijmaat gesneden informatie, ad-
Pen hulP op het gebied van: het
van duurzame produkten en
9ten: het verlenen van dien-
budgetteren, financiële rege
lingen en voorzieningen; consu-
mentenklachten.
De afgelopen 2Vz jaar is duidelyk
geworden dat de Consumentenwin
kel in een behoefte voorziet. Het be
lang van de winkel wordt algemeen
onderschreven.
rtieve trenchcoat
er keuze, ook in de
raeligere prijsklasse
Grotestraat 27, VENRAY
wte rederingen worden door ons in eigen alelrer gratis voor u verricht
In verband met zyn benoeming
tot direkteur van het NMB kantoor
te Wychen per 1 juni a.s., zal de
Keer J.A.F.E.M. Keyzers zyn funktie
by de NMB Bank te Venray
beëindigen.
Zyn opvolger is de heer drs. A.
Splinter. De heer Splinter is na zijn
studie in Utrecht als management-
trainee begonnen bij de XMB-Post-
bank Groep. Na funkties op diverse
kantoren is hy m.i.v. 1 juni a.s. be
noemd tot direkteur van de NMB
Bank te Venray.
De gezamenlijke receptie zal
plaatsvinden op donderdag 4 juni
a.s. van 18.30 tot 20.00 uur in Dans
centrum Janssen, Raadhuisstraat. 6
te Venray.
Rijverbod
In de nacht van zaterdag op zon
dag kreeg een 43-jarige auto
bestuurder uit Deume op de
Deumeseweg een ryverbod opge
legd wegens gekonstateerd drank
gebruik.
'Een dag niet gelachen, is een dag
niet geleefd'. Deze slogan heeft die
renarts W.H. Kremer een leven lang
tot de zijne gemaakt. Daarom is het
niet verwonderlijk, dat hy aan
vrienden, kennissen en relaties
heeft kenbaar gemaakt dat hy
dankbaar is voor het feit, dat hy 40
jaar lang zijn praktijk als dieren
arts in Veniay in goede gezondheid
en met veel plezier heeft kunnen
uitoefenen.
Volgens hem een zeldzaam jubi
leum, want er zullen in Nederland
weinig ^dierenartsen zyn, die ever}
lang, of langer, in eenzelfde plaats
een dierenartsenpraktyk hebben
uitgeoefend. Vandaar een ontvangst
in de foyer van de schouwburg op
vrydag 29 mei a.s. van 19.00 tot
21.00 uur voor allen, die op eniger
lei wijze in de afgelopen 40 jaar met
hem en met zyn vrouw te maken
hebben gehad.
In 1952 kwam de uit het Zuidlim
burgse afkomstige boerenzoon naar
Venray, om zich met de bekende
Venrayse veearts dr. L. Sala te asso
ciëren. Een jaar eerder had dr. Sala
gekonstateerd, dat er tbc was uitge
broken onder het vee in Venray en
omgeving. Hij adviseerde de toen
malige burgemeester mr. A. Jans
sen tot het instellen van een
tbc-vrye markt onder toezicht van
de Gezondheidsdienst van Dieren
in Limburg. Deze markt kreeg lan
delijke bekendheid. De jonge vee
arts Kremer werd meteen ingezet
in een vijfjarenplan om zodoende
te komen tot het tbc-vry maken van
de veestapel en het opruimen van
het niet tbc-vrye vee. Door de inzet
van beiden werd vry spoedig een
herstel van de veestapel bereikt en
tbc-vry verklaard tot en met heden.
ONTWIKKELINGEN
De geschiedenis van veertig jaar
dierenartsenpraktyk is in feite ook
de geschiedenis van een mensenle
ven, waarin voor beide de ontwik
kelingen niet stil hebben gestaan.
Voor een dierenarts uit de vijftiger
jaren stond in feite de massa
De jubilerende dierenarts W.H.
Kremer in aktie bij een zeer recente
paardeverlossing op het bedrijf van
de heer Gerrit Peters in Oirlo.
bestrijding van veeziekten als tbc,
het gevreesde mond- en klauwzeer
en abortus-Bang centraal. Veel tijd
moest besteed worden aan inentin
gen, maar ook aan het beter maken
van zieke dieren op dikwijls veraf
gelegen kleine boerderijen met 8 k
10 stuks rundvee, wat varkens en
een paard.
De jubilaris weet zich nog maar al
te goed te herinneren hoe de boer
derijen over slechte, onverharde
wegen 'bereikbaar' waren en meer
dan eens moest hij 's nachts met
een kar en paard of een traktor wor
den opgehaald om medische hulp
aan de dieren te kunnen verlenen.
Vooral in de dooiperiode was dat
een ramp. De Lorbaan was in de
vijftiger jaren nog niet verhard,
evenmin als de Midden Peelweg, de
Paardekopweg en Klein Oirlo.
In de loop der jaren zijn de om
standigheden danig veranderd. Me
de door ruilverkavelingen zijn alle
boerderijen goed bereikbaar gewor
den. Het gemiddelde aantal stuks
rundvee per bedrijf bedraagt thans
tachtig, terwijl het aantal boerderij
en sterk is verminderd en er grote
varkens- en pluimveebedrijven zyn
gekomen. Op tal van bedrijven
heeft de technologie haar intrede
gedaan en zijn de leefomstandighe
den voor het dier zeer verbeterd.
VERLOSKUNDE
ten. Wy zyn hier in Noord-Limburg
al heel gauw met de keizerssnee be
gonnen. Dit vind ik een grote ont
wikkeling. Nog steeds heb ik er veel
plezier in wanneer een jong dier op
de wereld komt. Dat is mooi, dat is
prachtig. Daar geniet ik telkens
weer van'.
NIET EERLIJK
Pratende over de huidige situatie
met grote bedryven, wijst dr. Kre
mer op een geweldig probleem.
'Thans wordt de boeren verweten,
dat zfj hun bedrijven zo geweldig
hebben uitgebreid, met alle gevol
gen van mestoverschotten en mi
lieuverontreiniging. Maar de
overheidmet name destijds minis
ter Mansholt en ook het bankwezen
en de voorlichting hebben na de
oorlog steeds de boeren voorgehou
den de bedryven te vergroten en
nog eens te vergroten. En dan niet
te vergeten het Marshall-plan waar
door enorm veel geld uit Amerika
is overgekomen om hier in deze
streek in Noord Limburg de bedrij
ven geweldig te ontwikkelen. En nu
gaat men de boeren straffen voor
hun voorbeeldig gedrag met super
heffing, mestwetten en hinderwet
ten. terwyl zy er in mijn ogen
helemaal geen schuld aan hebben.
Dat vind ik een oneerlyke zaak'
zegt de jubilerende dierenarts met
nadruk.
'In de voorbije veertig jaar is in de
agrarische, sektor meer veranderd
in de produktiemethodes en tech
nologie, dan in honderden jaren
daarvoor.
De moderne boeren hebben by na
allemaal een computer. Tegenwoor
dig moet je eerst de computer-
lysten bekijken voordat je op de
stal komt. Hierdoor en ook door
goede voorlichting is ons werk van
tegenwoordig meer gericht op het
preventieve dan op het curatieve
van vroeger', aldus dr. Kremer.
De veeverloskunde heeft, in ver
gelijking met vroeger, grote ontwik
kelingen doorgemaakt Hierover
vertelt hij: 'Door de superheffing
zyn de mensen gedwongen gewor
den om over te stappen op het
vleestype. Minder melkdieren,
maar meer zwaardere vleesrassen,
met als gevolg moeilijkere geboor-
KLELNE HUISDIEREN
Mede doordat de mensen ouder
worden en hun eenzaamheid wil
len verdrijven maar ook door meer
vrye tyd, is in de loop der jaren de
relatie tussen mens en kleine huis
dieren sterk gegroeid. Hierdoor
wordt ook steeds meer een beroep
gedaan op de hulp van een dieren
arts. Maar deze specialiteit laat hij
grotendeels over aan zijn collega's
W. Loonen met wie hij al meer dan
25 jaar plezierig samenwerkt en G.
Gelling, die zes jaar geleden het
team is komen versterken.
VLEESKEURINGSDIENST
Van 1955 tot 1987 was dr. W. Kre
mer als semi-ambtenaar hoofd van
de Vleeskeuringsdienst van de ge
meente Venray. In 1987 werd de ge
meentelijk dienst opgeheven en
overgenomen werd door de Rijks
dienst voor Vee en Vlees. Op dat mo
ment zo herinnert hy zich. was hy
nog de enige, die naast zyn diere
nartsenpraktijk ook vlees keurde.
GELUKKIG IN VENRAY
Terugkijkende op zijn lange loop
baan. betrekt hij dankbaar zijn
echtgenote in het gesprek. Zeker
niet afkomstig uit een agrarisch mi
lieu, heeft zy van jongsaf aan altijd
een grote dierenliefde gehad. Zy
was het, die haar man steeds ter zij
de heeft gestaan, telefoon aannam
en dikwijls de mensen geruststelde
bij spoedgevallen.
Intussen is dr. Kremer de ver
trouwensman geworden van de
tweede generatie veehouders, met
wie hij lief en leed deelt en prettige
kontakten onderhoudt. 'Ik beleef
veel genoegen aan de omgang met
de mensen. Als Zuidlintburger van
origine, kon ik veertig jaar geleden
hier goed aarden en nog steeds ben
ik blij, dat ik hier in Venray ben be
gonnen' zegt hij.
ANDERE BEZIGHEDEN
'Ik moet altyd bezig zyn, ook op
andere terreinen dan myn diere
nartsenpraktyk' is zyn levensfilo
sofie. Vandaar zyn vele funkties in
het maatschappelijke leven. Als lid
van het kerkbestuur van de paro
chie SL Petrus Banden is hy belast
met de inning van de gezinsbijdra
gen. Tévens is hy voorzitter ran de
Stichting tot behoud en restauratie
van de Grote Kerk. Vandaar zijn
verzoek om als feestgeschenk een
bijdrage te geven voor de noodzake
lijke restauratie van de kerktoren.
'Een verzoek, geen verplichting' liet
hij ons in het gesprek weten.
Hij was verder o.m. 25 jaar
bestuurslid van de Koninklijke Har
monie Euterpe, waarvan hij thans
beschermheer is. Maar ook de ka
narievereniging 'De Huisvriend'
heeft hem als beschermheer. Jaren
lang was hij voorzitter van de kath.
MAVO 'De Kolk', waarvan hij thans
erevoorzitter is. In 1973 was hy
oprichter van de Venrayse wijn
club, want wynen zyn zyn grote
passie. Vanwege zijn grote kennis
van wijnen werd hy in 1975 be
noemd tot Vigneron d'honneur de
Saint Emilion, wat zoveel betekent
als ereburger van St.Emilion. In
1983 werd hy door de Paus be
noemd tot Ridder in de Orde van St.
Silvester.
Ongetwijfeld zullen het er velen
zyn, die de jubilerende dierenarts
vrydag de hand zullen komen
drukken. Niet ten afscheid, want
als hij gezond mag blijven hoopt hy
met dezelfde energie en hetzelfde
plezier nog enige tyd te kunnen
doorgaan.
Op het jubilerende bedrijf in
Merselo werken op dit moment
150 mensen, die als het ware
ieder varken bij zijn naam ken
nen en op de hoogte zijn van al
le noodzakelijke kenmerken
van het dier.
Meuse in Frankrijk - in de nabij
heid van Verdun - gesticht. Een
tweede bedryf in Noord-Frankrijk
is in voorbereiding.
Interessant is het te weten, dat in
Nederland per jaar 70.000 'Dalland
fokdieren' worden verkocht en dat
het K.I. Centrum goed is voor
350.000 doses sperma per jaar.
EXPORT
In het midden van de zeventiger
jaren is begonnen met de export
van fokmateriaal naar de in de aan
hef genoemde landen. Belangrijk
hierbij is, dat hierbij tevens de Ne
derlandse technische know-how
wordt bijgeleverd. De export be
draagt op dit moment 20.000 fok
dieren per jaar. Momenteel wordt
getracht het aantal landen export
landen uit te breiden.
CHV VEGHEL
Tbt 1982 was 'Nieuw Dalland' een
zelfstandige dochter van het
Unilever-concem. Doordat de be
langen van de Vleesgroep voor het
concern geleidelijk aan minder
werden, kon het Merselose bedrijf
tot vrye verkoop overgaan. Enkele
weken geleden werden de aandelen
van Unilever in het Varkensonder
zoekcentrum 'Nieuw Dalland' over
gedragen aan CHV te Veghel, die
daarmee haar aktiviteiten met een
varkensfokkerijgroepering heeft
uitgebreid.
Vanaf 1992 vindt een uitbreiding
van aktiviteiten plaats, waardoor er
meer menskracht nodig is: enthou
siaste mensen die zich minimaal 6
uur per week willen inzetten voor
het geven van voorlichting aan on
ze klanten. Een opleiding in de
Consumentenvoorlichting is niet
noodzakelyk, wel de bereidheid
deel te nemen aan de interne scho
ling die wy u bieden.
Heeft u interesse? U kunt uw
schriftelijke sollicitatie richten aan
de Consumentenwinkel, Markt
straat 8 5801 BM Venray .t.a.v. mw.
S. van Huisseling. Nadere informa
tie kunt u telefonisch verkrygen op
dinsdag en op woensdagmiddag op
tel.nr. 04780-10799.
