snovatie Venrayse pleinen
3yt:J
van start
gegaan
De betonnen 'heilige'
van het Henseniusplein
Wethouder op bezoek bij
asielzoekers in Venray
fllll
ill
BOEKENWEEK 92
ëöét'*'
M
Godefridus Hensenius, de Bollandist
PEEL EN MAAS
L|'
genlevens) begon in te laten. Een
groep Jezuieten specialiseerde zich
daarin. Het plan van een kritisch-
wetenschappelyke behandeling
van de heiligenlevens was in 1603
uitgegaan van de Utrechtse Jezuiet
Heribert Rosweyde. Joannes Bol-
landus nam in 1629 zyn taak over
en zette het grootse plan van Ros-
weijde hechter in elkaar. Hy kreeg
daarbij o.m. medewerking van de
Venrayer Godefridus Henschenius.
Het schrijverscollege, dat zich
Bollandisten noemde, heeft o.m. ge
werkt in het Antwerpse Professie
huis, dat gelegen is naast de kerk,
waarin Godefridus Henschenius in
1681 werd begraven. In 1643 ver
scheen het eerste deel van de 'Acta
Sanctorum', dat de oudste boeken
serie van de wereld is geworden.
Men hoopt nog in deze eeuw - 360
jaar later - het zeventigste deel te
publiceren.
De 'Acta Sanctorum', het grote
standaardwerk over de heiligen,
waaraan de Venrayer Hensenius
mocht meewerken, laat nauwelijks
een spaan heel van de 'Legenda Au-
rea' en dat werd het schryverscolle-
ge niet in dank afgenomen. In heel
wat kringen werd het werk met
veel argwaan bekeken, want plotse-
11T/M 21 MAART
"Twee
jaargetijden
minder
A.Alberts
S
y;
j
A. Alberts kijkt
terug op ons
Indische verleden.
Essay over een
voorbije samenleving.
Voor slechts f 4.95,
zolang de voorraad strekt.
jij A m
f >- i 'aw..,™'"' - C2"
jfgelopen dinsdag is een begin
aaakt met de renovatie van het
pseniusplein en het Sehouw-
jgplein. Dat gebeurde door de
op van diverse obstakels op het
louwburgplein. Volgende week
t 'de schop daadwerkelijk in de
lid' en zullen met name de ver-
jdeelnemers ervaren dat Ven-
s aan haar centrum
AUTOVRIJ
fcrig jaar juni presenteerde de
;ente het nieuwe plan om deze
b Venrayse pleinen aan te pak-
t het de rest van het cen-
i de laatste jaren een facelift
[ondergaan was het logisch dat
i twee pleinen een beurt
£en. Financiële tekorten scho-
e plannen in eerste instan
tie vooruit De gemeente Venray
klopte daarom nu by de provincie
aan voor financiële middelen. Im
mers een verfraaiing van het cen
trum is een versterking van de
regiofunktie van de gemeente Ven
ray.
Naast een enorme visuele veran
dering is het autovry worden van
deze pleinen de voornaamste veran
dering. Bevoorradend verkeerden
aanwonenden kunnen nog wel ry-
dend van de pleinen gebruik ma
ken maar parkeren is na de
renovatie verleden tyd.
De indeling van de nieuwe plei
nen is zodanig dat er een meer
ruimtelijk idee ontstaat Een
groenstrook zal een scheiding ma
ken tussen de beide pleinen. De ge
meente wil met deze opzet de
toto: G6 HinJes/GLH
pleinen meer geschikt maken voor
recreatieve doeleinden.
INSPRAAK
De gemeente Venray heeft toen
op 19 juni en op 11 juli een tweetal
inspraak/informatie-avonden ge
houden die goed bezocht werden
door aanwonenden en onderne
mers. Dat leidde tot veel reakties,
met name op het groot aantal
fietsparkeerplaatsen voor de win
kels, het geplande podium op het
Schouwburgplein, en het autovry
maken van de pleinen. Vooral de
ondernemers op het Hensenius-
plein, die by de renovatie van dit
plein, twaalf jaar geleden, baatbe
lasting moesten betalen voor o.a. de
parkeerplaatsen op dat plein, had
den bezwaren tegen het verdwijnen
van die plaatsen. Ook werden door
en maas
Met een doos primula's en een
vaantje van de gemeente Venray
ging wethouder J. Driessen maan
dagavond met een aantal leden van
de commissie sociale zaken op be
zoek bij vier Libanese asielzoekers.
Sinds kort woont dit viertal in een
woning aan de Kruidenlaan. Dit be
zoek had alles te maken met de uit
voerige informatie, die deze avond
tijdens de commissievergadering
werd gegeven over de Regeling Op
vang Asielzoekers (ROA) Deze uitleg
was nodig, omdat ingevolg de nieu-
weregeling het aantal asielzoekers,
ook in de regio Venray, zal worden
verdubbeld.
De duidelijke uitleg werd gegeven
door de heren J. Willems, regionaal
coördinator opvang asielzoekers, H.
Willems, lokale roa-funktionaris,
belast met de plaatselijke (materië
le) opvang van asielzoekers in
Venray. W. v.d. Einden, maatschap-
pelijkwerker by het RIM, belast met
de immateriële opvang van asielzoe
kers in Venray en de regio en de
begeleiding van de vrijwilligers-
groepen in de regio en Y. Canli,
voorzitter van de Venrayse vrywilli-
gersgroep.
In de regio Venray zyn momen
teel 57 asielzoekers en gestreefd
wordt tegen het einde van het jaar
te komen tot 68 strukturele plaat
sen, waarvoor 17 k 18 woningen
beschikbaar komen. De woningen
zullen meestal door vier personen
worden bewoond. De momenteel in
Venray aanwezige asielzoekers zijn
afkomstig uit Libanon, Zaïre, Soma
lië, Iran en Ghana. Volgens de
nieuwe regeling kunnen ook vluch
telingen uit Somalië, Etiopie, Afga-
nistan. Iran, Irak en Sri Lanka,
worden gedoogd. Na een eerste ver
blijf in een opvangcentrum worden
de asielzoekers, in afwachting van
een eventuele definitieve verblijfs
vergunning in een groot aantal
gemeenten in normale woningen
worden ondergebracht. De wonin
gen zullen een standaard inrich
ting krijgen voor een bedrag van 8
k ƒ10.000,- De asielzoekers worden
begeleid door een aantal vrijwilli
gers, waarvan er in Venray 16 be
schikbaar zijn. Gehoopt wordt dat
dit aantal kan worden uitgebreid.
Afgelopen dinsdag zijn de werk
zaamheden aan het Schouwburg
plein begonnen door de bestrating
te verwijderen. De tegels zullen el
ders worden hergebruikt en worden
daarom Tietjes opgestapeld.
ondernemers problemen verwacht
met de aan- en afvoer van goederen.
Dat leidde ertoe dat op 11 juli een
aangepast plan werd gepresenteerd
dat zoveel mogelijk met de wensen
van de betrokkenen rekening heeft
gehouden.
Bovendien zal wethouder Trujjen
binnenkort met de ondernemers
van het Henseniusplein aan tafel
gaan zitten om de perikelen rond
om de baatbelasting, uit de wereld
te helpen. Overigens wordt voor de
ze renovatie geen baatbelasting aan
de ondernemers gevraagd.
DRIE FASES
De werkzaamheden zullen iri drie
fases uitgevoerd gaan worden. Deze
week is al begonnen met het
Schouwburgplein. De obstakels
worden verwijderd. Volgende week
zullen ook de grondwerkzaamhe
den beginnen. Het verkeer zal dan
met de nodige verkeersmaatregelen
te maken krijgen. Daarover meer
op de pagina Gemeentepraat.
Deze eerste fase duurt ook het
langst omdat hierbij ook riolerings
werkzaamheden uitgevoerd moe
ten worden. Verwacht wordt dat
eind mei dit gedeelte voltooid is en
dat begonnen wordt met het pleint
je voor café Hulsman. Deze fase is
rond half juni gereed waarna het
andere deel van het Hensenius
plein aan bod komt.
MARKT
Op vrijdag 24 juli zullen de werk
zaamheden tot een einde moeten
zijn gebracht want op maandag 27
juli zal de jaarmarkt op de nieuwe
pleinen gehouden worden. 'Dat is
een datum die vast staat' liet wet
houder Truyen vorige week weten.
De Venrayse markt zal overigens
vanaf volgende week maandag tot
24 juli verhuizen. Alle kramen van
het Henseniusplein zullen dan op
het Gouden Leeuw terrein worden
geplaatst. De markt op de Grote
Markt blyft ongewijzigd.
Deze maatregel zal overigens tot
gevolg hebben dat op de maandag
middag maar liefst 175 parkeer
plaatsen minder beschikbaar zyn.
De gemeente vraagt daarom alle
medewerking van de langparkeer-
ders. 'We rekenen erop dat die hun
auto verder weg zullen zetten, bij
voorbeeld op het Kennedyplein of
op het terrein achter de Hoen
derstraat'.
In welke hoedanigheid de markt
na de renovatie op de pleinen terug
komt, en of de markt op een of twee
lokaties gehandhaafd zal worden, is
nu nog niet duidelijk.
OVERLAST
De wethouder stak niet onder
stoelen of banken dat we de komen
de tijd met veel ongemakken te ma
ken krijgen. 'We zullen in ieder
geval proberen om alles zo goed mo
gelijk te laten verlopen'. De wethou
der gaf ook aan dat het na deze
renovatie nog niet gedaan is met de
werkzaamheden in het centrum.
'Dit is het eerste plan uit de nota
centrumontwikkeling. De gemeen
te zet momenteel de te nemen stap
pen op een ryije om de nota
centrumontwikkeling uit te voe
ren'. Zo zal er voor de zomervakan
tie een plan voor vervangende
parkeerplaatsen in de zuidoost
hoek van het centrum worden ge
presenteerd, tussen de Patersstraat
en de Julianasingel. 'De bewoners
zyn hierover inderdaad nog niet
geïnformeerd maar dat kan ook pas
als er konkrete plannen zijn'. Ook
over de bedryfsweg tussen de Gro
testraat en de Julianasingel zullen
binnen niet al te lange tijd beslui
ten genomen gaan worden.
De wethouder vergelijkt de ko
mende overlast overigens met de
verbouwing van een huis. 'Als je
boekhandel
van den munckhof
grotestraat 68 venray
Donderdag 12 maart - Pagina
een huis verbouwt heb je eerst een 9
hoop ongerief maar daarna heb je I
wat moois over. W\j willen het een- J
trum afbouwen*.
Overigens is de financiering van je
de pleinen nog niet helemaal rond. 9
De totale kosten liggen rond de 1,8 I
miljoen gulden. Van de provincie
krygt Venray acht ton aan economi- 9
sche subsidie en ƒ215.000,- uit het 1
fonds stads- en dorpsvernieuwing. 3
Dit is ongeveer twee ton minder J
dan de gemeente Venray gevraagd 1
had. Wethouder Tru\jen hoopt eind
deze maand aan te kunnen geven I
hoe dit tekort gedekt zal gaan
worden.
Tegelijk met de werkzaamheden
op de pleinen is men ook begonnen M
om de. obstakels in de Grotestraal te
verwijderen. Dit gebeurt mede op
aandrang van de Venrayse winke- fl
liers. De aankleding van de pleinen fl
èn van de Grotestraat zal in de toe- [I
komst een identiek karakter fl
krijgen.
ling werden de heiligen verstande
lijk benaderd, terwijl in de vorige
eeuwen de kritische geest en het
historische begrip nog totaal ont
braken. De boeken reeks belandde
hier en daar op de plaatselijke in
dex, maar heeft van de Kerk zelf
nooit een enkele afwijzing gekre
gen. Men wist immers, dat die heili
gen soms wat te veel mirakelhooi
op him vork namen.
Als het werk voltooid is - naar ver
wacht wordt nog vóór het jaar 2000
- zullen er ruim 25.000 heiligen offi
ciéél geregistreerd zyn. Nu we we
ten, dat Hensenius daar een
aanzienlijke bijdrage aan heeft gele
verd, zullen we hem wellicht met
andere ogen bekyken en hem zyn
zitplaats in Ven rays centrum van
harte gunnen.
Het betonnen beeld van de
Maastrichtse beeldhouwer Rob Stul-
tiëns, dat sinds november 1957 op
het Henseniusplein staat Een zit
tende reus van 2.40 meter op een
sokkel van 1.60 Tneter. Volgens zijn
levensbeschrijving tvas Hensenius
een grote, forse man, een onver
moeid trekker en reiziger, een groot
talenkenner en een onverschrokken
geschiedvorser. Zo heeft de beeld
houwer hem gestalte gegeven: de
handen gevou wen over z ijn levens
werk, het boek waarin hij de hande
lingen van de heiligen heeft
opgeschreven.
'n abonnement waard
In een van de eerste delen van de
Acta. Sanctorum' staat de Venrayer
Godefridus Henschenius afgebeeld
in de kledij van de Jezuieten uit de
zeventiende eeuw, kompleet met
kalotje
proberen het duideljjk te maken.
Onze voorouders zochten in hun
leven veel steun en uitkomst bij de
talloze heiligen, die ons katholiek
geloof voor alle mogelyke (en on
mogelijke) zaken ter beschikking
had. Men kende huisheiligen, die
gespecialiseerd waren in het oplos
sen van huiselijke problemen; vee-
heiligen, die aan ziekten onder het
vee een halt toer riepen; weerheili-
gen, die op tyd voor regen of zonne
schijn dienden te zorgen;
pestheiligen, die in geval van
besmettelijke ziekten hun genees
kunst moesten vertonen etc. etc. Op
den duur had elke stad, elk dorp,
elk gehucht wel een eigen heilige,
die bijzonder in de belangstelling
stond. Om die plaatselijke heilige zo
heilig en dus zo suksesryk moge
lijk te maken, werden de meest on
waarschijnlijke verhalen rond hem
of haar gesponnen. Verschijningen
en voorspellingen waren schering
en inslag. In pogingen om andere
plaatsen de mild schenkende en
verbruikende bedevaarders af te
snoepen, liet men vaak de plaatse
lijke heilige de ene sterke truc na
de andere uitvoeren. Een blinde
ziende maken volstond al lang niet
meei'. Wanneer een heilige er om
werd verzocht, moest hy (of zij) al
minstens een dood kindje opnieuw
tot leven kunnen wekken om nog
tegen de konkurrentie te kunnen
optornen.
'DE GULDEN LEGENDE'
Dat in feite de heiligen alleen
maar een voorspraak bij God kon
den zyn, werd door onze voor
ouders meer dan eens vergeten.
Men kende de heiligen en de reli
kwieën een haast onbeperkte
macht toe. Dat had ook zyn invloed
op de beeldende kunsten, zoals
beeldhouwers eri-i kunstschilders,
die ontelbare heiligen in beeld
brachten.
Ene Jacobus a Voragine, een zali
ge Italiaanse Dominicaan uit de
dertiende eeuw, heeft in zijn leven
al die heiligen - voornamelijk uit de
middeleeuwen - onkritisch be
schreven in zyn Legenda Sancto
rum, ook Legenda Aurea (Gulden
Legende) of Historia Lombardica.
De eerste Nederlandse vertaling
verscheen in 1478 in Gouda. Ook na
zyn dood werd zijn verzameling
heiligen nog voortdurend aange
vuld en gerangschikt in volgorde
van hun gedenkdagen. De schrijver
van de Legenda Aurea gooide er
jammer genoeg met de historische
pet naar. Hy verwarde diverse heili
gen en haalde ettelijke geschiede
nissen door elkaar. Dikwijls schreef
hy kritiekloos over wat er over de
heiligen werd verteld of wat er vroe
ger over hen was geschreven. Bo-
Bij de bevrijding van Venray in
oktober 1944, werd het oude stand
beeld van Hensenius, dat toen mid
den op het naar hem genoemde
plein stond binnen een hekwerk,
onherstelbaar vernield. Het was
een staande figuur, met een boek in
zijn hand. Een vriendelijke geleer
de, waaraan te zien was, dat hij een
reizende geleerde was, die voor zijn
werk meerdere malen te voet naar
Rome, FloreTice en Napels ging.
vendien ging hy nogal kwistig om
met het bloed van de martelaren en
voorzag hy menig heiligeleven van
een stichtelijke beschouwing. Een
wondertje meer of minder ging hy
niet uit de weg. Veel van zijn be
schrijvingen over de levens van hei-
ligenliepen uit op een regelrechte
horror-story en werden niet zelden
gekruid met een dosis sexuele
frustratie.
HERVORMING
Maar toen kwam de zestiende
eeuw met haar Hervorming.... Ene
zekere Maarten Luther zag dat gesol
met heiligen niet zo zitten en eer
lijk gezegd konden heel wat rooms-
katholieke denkers hem geen onge
lijk geven. Tot dat toe hadden zy de
verering van 'Gods lieve heiligen'
getolereerd als 'goed en nuttig' voor
de gelovigen en voor de excessen
hadden ze dan maar een oogje, of
zelfs twee, dichtgeknepen. Toen
echter de protestantse leer naar een
onvermoed, sukses en de beelden
storm begon te evolueren, trachtte
de Kerk eindelijk paal en perk te
stellen aan de heiligenverering.
Heiligenverafgoding drukt nog
beter uit, wat zich in die tyd afspeel
de.
DE BOLLANDISTEN
Een van de gevolgen was. dat men
zich ook binnen de Kerk op hoog
wetenschappelijk niveau met een
hagiografie (beschrijving van heili-
u a
rel
ju de gemeente begonnen is met
ikonstruktie van het Hense-
ilein, willen we even stilstaan
Ie man, wiens naam aan het
in is gegeven en wiens beeld
ds 23 november 1957 het plein
rt. Ook de Henseniusstraat is
P Godefridus Henschenius ge-
jd. Er z(jn overigens weinig
'enrayers, die zo'n ruime aan-'
it hebben gekregen als deze in
in Venray geboren Jezuieten-
,er, die het grootste gedeelte van
[leven in België doorbracht. Hy
irf in Antwerpen op 11 septem-
'"81 en werd begraven in de
van de Antwerpse St. Caro-
•rromeuskerk.
'BETONNEN HEILIGE'...
Jet standbeeld van Hensenius is
ontweip van de Maastrichtse
ihouwer Rob Stultiëns en werd
ten in de vroegere Venrayse Be-
industrie J.P.A. Nelissen. Hoe-
[het beeld in de volksmond 'de
e van beton' wordt genoemd
Jdefridus Henschenius (Hense-
óf voordat zyn naam naar de
loonte van die tyd op 'z'n La-
werd geschreven, gewoon:
sen of Henskens) nooit tot 'de
der altaren' verheven, hetgeen
"Igen, dat de goede man nooit
is verklaard. Wel heeft hy
zijn hele leven lang bezigge-
jden met het beschrijven van de
tos van degenen, die het wèl tot
i heiligverklaring hebben ge-
ACTA SANCTORUM
doorsnee Venrayer weet maar
inder weinig van Godfried Hen-
N en nog minder van zyn
k. waardoor hy hier in Venray
Jlein- en straatnaam èn in stand
een historische figuur is ge-
Als men al weet te vertellen,
een Bollandist was en mee-
j J de 'Acta Sanctorum', dan
heel veel; hoewel... weet
idan ook wht Bollandist en Acta
"*>rum betekent? We willen
0
