SPORTIEF wMET BROOD
Hoe vaak gebruikt men
een woordenboek???
Écht...Je Proeft 't!
Wetenschapsdag '91 in het
Nationaal Oorlogs- en
ferzetsmuseuni Overloon
Bakkerij Pierre Pijpers
weer in aktie tijdens de
feek van het brood' 1991
1
7,50
echte bakker
«slaagde fietstocht VZO Ysselsteyn e.o.
rühschoppen
in zaal
ïïïïi den Engel
PEEL EN MAAS
Onvrede
binnen PvdA
Het Venrays woordenboek nader bekeken
WEEK VAN
BROOD 1991
Zaterdag 5 oktober luiden wij de "Week van het Brood" in, die dit jaar het thema
heeft: "SPORTIEF MET BROOD"
Scouting
kollekteert
Donderdag 3 oktober - Pagina 9
ankzij het grote aantal deelne-
rs en een mooi uitgezette tocht
de 15 september gehouden
stocht een groot sukses gewor-
,Ruim 300 mensen namen deel
deze fietstocht. Alle deelnemers
den een kijlye nemen in de be
ven van twee leden van de VZO,
weten Timmerbedrijf P. van
nhoven in Vredepeel en slagerij
ihof in Ysselsteyn.
t doel van deze fietstocht was
hanciële ondersteuning van de
hting Don Bosco Ruiters; aan
werd jl. vrijdag een cheque
handigd van ƒ1.000,-. Ook kon
rganisatie een vijftal leuke prij-
overhandigen aan de gelukkige
i. De winnaars, getrokken
uit de ingeleverde formulieren zijn:
L. Snoeks, Veulen; Martijn Claes-
sens, Ysselsteyn; B. Wismans, Ys
selsteyn; L. Jenniskens, Leunen;
Silvia Swinkels, Heide.
De organisatie bedankt alle deel
nemers voor hun bijdrage tot het
slagen van deze dag. Voor him infor
matie volgen de antwoorden op de
gestelde vragen:
1. stekelvarken; 2. 1905; 3. 256
(per 1-8-91); 4. nul; 5. vuren, meran-
ti, merbau, grenen; 6. 5e keer; 7.
agent, kelner, imker, timmerman,
kastelein; 8. 888 88 8+8 8; 9. 3.
Op de foto de overhandiging van
de cheque ter waarde van ƒ1.000,-
aan de Stichting Don Bosco Ruiters.
motto Oorlog hoort in het
eum verwoordt de belangrijk-
doelstelling van het Nationaal
gs- en Verzetsmuseum Over-
Gelegen in een groot park,
in september-oktober 1944
historische tankslag woedde, is
museum een monument ter
nnering. Maar ook is het een
t, modern en interessant
eum dat met originele voorwer-
dokumenten, wisseltentoon-
ïgen en eigentijdse,
I||j o-visuele middelen de geschie-
s van de Tweede Wereldoorlog
eeld brengt en uitlegt.
museum dat door zijn
ïen- èn buitenafdelingen een
ek bij elk weertype de moeite
•d maakt.
Nationale Wetenschapsweek
is een week met verrassende
nra, lemen ten. Om eens te tonen
veelomvattend wetenschap is,
te laten zien hoe wetenschap-
werk gaan en om mensen
ans te geven zelf aktief met we-
ip aan de slag te gaan.
Wetenschapsweek '91 opent
ndag 6 oktober met de Weten-
p op zicht-dag. ook het Natio-
Oorlogs- en Verzetsmuseum
ip deze dag weer een interes
programma presenteren:
n 13.00 uur zal de heer Driesen
rondleiding in het park verzor-
waarbij hij uitleg geeft over het
rijgen, het opstellen en het
lerveren (en de problemen
b\j!) van de unieke objekten die
steld staan in het park van het
Nationaal Oorlogs- en Verzetsmu
seum Overloon. Tijdens deze rond
leiding zal een demonstratie
gegeven worden met de Russische
T-34 tank.
Vervolgens zal er door de Explo
sieven Opruimingsdienst (EOD) om
14.30 uur een lezing gehouden wor
den over de geschiedenis en het
werk van deze speciale dienst van
de Koninklijke Landmacht. Aan
sluitend op deze lezing volgt een
rondleiding in de tentoonstelling
'De oorlog aan scherven. Ontwikke
ling en werkzaamheden van de Ex
plosieven Opruimingsdienst 1945
tot heden'. Daarna kan men getuige
zijn van een van de gevaarlijke
werkzaamheden van de EOD: het
demonteren van een bom.
Om 16.00 uur zal het programma
van de EOD herhaald worden.
Het komplete programma van
Wetenschap op zicht en de bon om
gratis toegang zijn te vinden in de
Informatiekrant. Deze krant is ver
krijgbaar bij de VW-i-kantoren, de
deelnemende instellingen en de
openbare bibliotheken.
Op deze zondag 6 oktober zal er
voor de bezoekers die met het open
baar vervoer komen een speciaal
busje rijden tussen NS-station Vier
lingsbeek en het Nationaal Oorlogs-
en Verzetsmuseum Overloon. Op
vertoon van de bon is deze rit
gratis.
Vertrek NS-station: 12.15 en 14.15
uur; vertrek museum: 16.30 en
17.30 uur.
motto van de 'Week van het
dit jaar is 'Sportief met
want bij de sport is brood
belangrijk voedingsmiddel om
vele vitaminen en mineralen,
kker Pierre organiseert ook dit
weer van alles. Op zaterdag 5
kan met sportief zijn hart
1 Jilen aan sportiviteitsspelletjes
voetballen, vissen, kruisboog-
pten en fietsen. By het geluks-
l I maakt men kans een van de 50
M elijke taarten of vlaaien te
Mb.K
het kader van een jaarlijks te-
Brende aktiviteit van het ko-
tyk erkend harmoniekorps
0 des Montagnes uit Tilburg
t orkest zondag 6 oktober Ven-
Bzoeken. Dit orkest zal dan de
van 11.00 uur in de Grote
muzikaal opluisteren waarna
fóellig Frühschoppen is in zaal
111 Engel te Venray. U allen bent
—■{harte welkom, evenals u van
welkom bent op het groots op-
uitwisselingsconcert van dit
jrgs orkest met fanfare Vrien-
Pthing te Overloon. Dit concert
F IJl plaats in het gemeenschaps-
fte Overloon op vrijdag 4 okto-
1 aanvang 20.00 uur, entree
Op zaterdag 12 oktober is er een
gezinsfietstocht van 25 km ge
pland. De route gaat door het rijke
Venrayse bosgebied en op drie
rustplaatsen mag men opdrachten
uitvoeren en quizvragen beant
woorden. De start is tussen 11.00
en 13.00 uur op de Grote Markt en
by inschrijving betaalt men ƒ1,-
p.p., die geheel ten goede komt aan
het Jeugd Rode Kruis. Men ont
vangt een routebeschrijving, een
pen en een versnapering voor on
derweg. Er zijn punten te scoren en
daar zijn enkele prijsjes aan ver
bonden, maar voorop staat gezellig
heid en sportiviteit met zijn allen
en u steunt het Jeugd Rode Kruis
afd. Venray.
'n abonnement waard
Bejaarde bestuurder
dacht slim te zijn
Op de Veulenseweg kontroleerde
de politie een zg. 16 km auto. Dat
bleek een Daf 66 personenauto te
zijn, bestuurd door een 82-jarige in
woner van Veulen. Die had zijn auto
laten ombouwen en die voorzien
van een 16 km plaat (bedoeld voor
landbouwverkeer), om daarmee
verder te kunnen rijden zonder ry-
bewijs.
De politie gaf hem te verstaan dat
dit een oneigenlijk gebruik is en
derhalve niet mag. Deze keer werd
geen proces-verbaal afgegeven
maar bij herhaling zal dat zeker
volgen.
Binnen de diverse PvdA-afde-
lingen in deze regio heerst onvrede
over het WAO-beleid van de eigen
partij. Dit heeft er onder andere al
toe geleid dat dhr. F. Ophey, raadslid
van de gemeente Vierlingsbeek
voor de Progressieve Kombinatie,
uit de PvdA is gestapt. Wel zal dhr.
Ophey raadslid blijven voor de Pro
gressieve Kombinatie.
In Venray heeft het bestuurslid H.
van Egmond van de PvdA zyn
bestuursfunktie neergelegd, vanwe
ge de WAO-plannen. Hy kontinu-
eert wel zyn lidmaatschap van die
partij. 'Ik zal blijven vechten bin
nen myn partij en binnen de FNV',
aldus dhr. Van Egmond. Ook zyn
funktie als sekretaris van de Onder-
nemersraad bij Rank Xerox en zijn
werk als lid van de commissie so
ciale zaken zal hy normaal voort
zetten.
Ouders tevreden over
optreden politie
Er kwamen klachten bij de poli
tie binnen dat een aantal jeugdigen
in de leeftijd van 12 tot 15 jaar aan
het 'klieren' was in de omgeving
van basisschool De Vlaswei in
Land weert. Zo werden bijvoorbeeld
enkele vernielingen aangericht. De
politie kwam en kon volgens het
politierapport, een aantal jongelui
in de kraag grijpen. Enkelen had
den een zg. vlindermesje by zich,
die verboden zijn. Die mesjes wer
den in beslag genomen. De knapen
werden vervolgens onderhouden
over hun gedrag en hen werd mede
gedeeld dat ze de rekening van de
vernielingen tegemoet kunnen
zien. De ouders werden van de da
den van hun zoons in kennis
gesteld en die hadden lof voor het
optreden van de politie.
Drank in bestuurder
In de nacht van zondag op maan
dag hield de politie op de Oude
Oostrumseweg een personenauto
staande. Bij onderzoek bleek dat de
bestuurder teveel alkohol had ge
nuttigd. Nadat de bekende proeven
waren afgelegd kon hij met een
ryverbod en de aanzegging dat
proces-verbaal zal worden opge
maakt, huiswaarts keren. Hoe deze
22-jarige inwoner van Ottersum
thuis is gekomen kon de politie
niet mededelen.
Deze vraag kan men veelal niet
anders dan globaal beantwoorden.
Als men veel schrijft, by voorbeeld
vanwege het beroep, heeft men
meer kans dat men gebruik moet
maken van een woordenboek dan
wanneer men maar zelden de pen
op papier zet.
Woordenboeken worden vooral
gebruikt in de tyd dat men naar
school gaat. Woordenboeken van de
eigen taal (men bedoelt daarmee de
'eigen' standaarDtaal!) gebruikt
men minder dan woordenboeken
van vreemde talen. En weer ge
bruikt men ze meestal voor schrif
telijke taal.
Vroeger, toen de vertaling uit de
vreemde taal nog het hoofdbestand
deel van het vreemde talenonder
wijs was, had men vooral het
woordenboek Vreemde taai-Eigen
taal nodig. Nu wordt er in het on
derwijs meer het boek met omge
keerde ordening gewerkt
Men zou kunnen stellen:
a. Een woordenboek Eigen taai-
Vreemde taal gebruikt men voor
al als men de vreemde taal leert
b. Een woordenboek Vreemde taai-
Eigen taal gebruikt men vooral
als men vanuit de vreemde taal
moet vertalen naar de eigen taal.
Woordenboeken zijn koppelingen
van twee talen. Als men een ideale
gebruiker ervan is, komt er een mo
ment dat men ze niet meer ge
bruikt Men kent dan de beide talen
in die mate, dat men dit hulpmid
del niet meer nodig heeft Onge
bruikte woordenboeken kunnen
duiden op berusting in 'onkennis'
en op volledige beheersing...
WAT VERWACHT MEN VAN HET
WERK VAN VELDEKE VENRAY
IJveraars voor instandhouding
van taal zullen ervoor zorgen dat
hun taalkundig werk meerdere
funkties heeft.
a. Een voorbeeldfunktie. Dat werk
moet aantonen dat de betreffen
de taal even geschikt is voor ge
bruik op een bepaald gebied als
een andere taal.
b. Een bewaarfunktie. In dat werk
moet de taal van het ogenblik
vastgelegd worden. In de meeste
gevallen wordt dan niet alleen de
op het moment gangbare taal ge
bruikt, maar ook de taal die men
zich herinnert van 'vroeger'.
c. Een leerfunktie. Deze hangt
nauw samen met de vorige. Uit
dat werk moeten andere kunnen
leren hoe de taal in kwestie ge
bruikt kan worden.
d. Een wetenschappelijke funktie.
De gebruikte taal moet zó weerge
geven zijn, dat latere weten
schapsbeoefenaren er uit kun
nen putten.
Wat voor werk van y veraars in het
algemeen geldt, geldt ook voor him
woordenboeken. Deze worden ook
samengesteld om het prestige van
een bepaalde taal te verhogen.
Vaak is er de handicap dat ande
ren de mogelijkheden van een niet-
standaardtaal te gering schatten.
Woordenboeksamenstellers moe
ten dan laten zien dat dat een mis
vatting is. Ze kunnen dat doen door
in een woordenboek niet alleen
maar trefwoorden en hun beteke
nis te geven, maar er ook voorbeel
den van kOrrekt gebruik by te
geven. De aanblik van dergelijke
woordenboeken wordt er dan meer
een van een encyclopedie. Die in
druk wordt nog gegeven over tech
nische zaken als er verklarende
illustraties in staan. Zo ook het Ven
rays woordenboek.
HET VENRAYS WOORDENBOEK
Op vrijdag 11 oktober 1991 zal het
Venrays woordenboek verschijnen.
Het is een boekwerk waar Veldeke
Venray trots op is. De uitgave hoort
thuis in elke schoOl in Venray en
omgeving, in mediatheken in Lim
burg en oost-Brabant, in universi
teitsbibliotheken, in gemeente
archieven rondom Venray en vooral
in de boekenkast van iedereen die
te maken heeft met met-stan
daardtaal.
Het komplete werk zal ƒ49,50
kosten. Dat lykt een respektabel be
drag, maar als men nagaat hoeveel
werk in de samenstelling van het
Venrays woordenboek is gestoken,
is het een opruimingsprys.
Het is onmogelyk om een boek
als het Venrays woordenboek gede
tailleerd aan de orde te stellen. Hier
volgen wat indukken, die de lezer
van dit stuk kunnen helpen om
juiste verwachtingen te hebben van
het werk.
KEUZES IN HET
VENRAYS WOORDENBOEK
Keuzes zijn altijd aanvechtbaar;
ze zijn altyd het resultaat van we
ging van argumenten. De sa
menstellers hebben heel wat
knopen moeten doorhakken voor
ze aan het eigenlijke werk konden
beginnen. Een dergelijk karwei kan
niet overhaast voltooid worden.
Ook is het niet mogelijk om met de
letter A te beginnen om vervolgens
met de Z te eindigen.
Direkt na de start kwamen de
problemen rond de schrijfwijze. De
moeilijkheid was vooral de klanken
(de Venrayse taal kent veel meer nu
ances en klankverschillen dan het
Nederlands), vast te leggen. In de
Inleiding (die niet altyd even
eenvoudig is) wordt een zo goed mo-
gelyk beeld gegeven van de klank
karakters, de spraakkunst en de
taalopbouw.
Het Venrays woordenboek hoort
tot de woordenboeken Eigen taai-
Vreemde taal. Een probleem daarby
is, dat men in principe het woord
waar men meer over wilt weten
moet kennen in het Venrays. Ach
ter in het boek is daarom een ru
briek opgenomen met een lyst van
trefwoorden Nederlands-Ven rays,
dat het boek vry uniek maakt.
Er is gekozen voor een spelling
die bijna uiterst konsekwent fono
logisch is. Eenvoudig gezegd: de re
gel 'Schryf het woord zoals je het
geïsoleerd uitspreekt' wordt byna
altyd toegepast. Het principe 'één
teken voor één klank' ook. Weten
schappers zullen het daar gemak-
kelyk aan hebben, nu en in de
toekomst
De spelling was al grotendeels ge
regeld (met als genius Willy
SNSTJESNEIHÖD SE»iWlEIJÉSOÜflESSE PMJEPffiWÏ Vf' «fflfPf OEEBWEtatilE B0UHfB»86
170 tal/715 (J 225 tal/900 kj 220 kdl/925 Id BROOQ DAAR2TWSTI71 2S0 knl/lOSO ki 225tal/90OkJ Z10 kml/895 kj
Alle sportieve klanten die a.s. zaterdagmorgen tussen 8.30 en 9.30 uur in trainingspak of sportkleding bij ons
in de winkel komen kopen, tracteren wij geheel gratis op een broodontbjjt voor 2 personen.
Tussen 11.00 en 13.00 uur presenteren wij "Sportief met Brood" in onze winkel.
Wij maken voor u tegen een zeer sportieve prijs:
sneetje snelheid sesammetje souplesse puntje prestatie
kadetje kracht croissantje conditie bolletje beweging
zaterdag 5 oktober
Lokale Omroep Sevenum (LOS) 105.5 FM.,
programma "Weekend Wijzer" tussen 15.00 en 18.00 uur.
Tijdens de Week van het Brood willen wij enkele sportver
enigingen tracteren tijdens de training of competitiewedstrijd.
Een aantal sportverenigingen uit Sevenum en Venray zullen
tijdens dit programma worden uitgeloot.
maandag 7 oktober
Bij aankoop van minimaal f 5,-, een fleurige attentie voor
iedere kopende klant.
dinsdag 8 oktober
Broodverrassingsdag!
woensdag 9 oktober
Op deze dag mogen alle kinderen t/m groep 8 in onze win
kel een lekkere tractatie komen halen.
donderdag 10 oktober
Als er in de winkel aan de kassa gerammeld wordt met de
bel, bent u weer een 10e klant en ontvangt u een lekkere
peperkoek.
vrijdag 11 en zaterdag 12 oktober
aanbieding:
4 ons rozijnen
4 ons meergranen
4 croissants
2,75
1,95
4,20
8,90
voor
Openingstijden Venray:
maandag 13.00-18.00 uur
dinsdag t/m vrijdag
9.00-18.00 uur
vrijdags koopavond tot 21.00 uur
zaterdags 8.30-16.00 uur
tussen de middag open!!
KERKSTRAAT 13 SEVENUM 04767-1254
GROTESTRAAT 57 VENRAY 04780-12628
Schols). In de Inleiding wordt
duidelijk stelling genomen ten op
zichte van de spelling, en verande
ringen in de levende taal. In de
trefwoorden vindt men vermelding
over gedateerdheid van bepaalde
woorden en uitdrukkingen.
De keuzen bij de verzorging van
het Venrays woordenboek zijn ge
daan door vakmensen: het geheel
zier er keurig uit:
- de gebruikte lettertypes;
- de rustige bladspiegel;
- de instruktieve en soms amusante
tekeningen;
- de afdruk van oude, veelal nog
niet eerder gepubliceerde foto's,
die het bekijken waard blyven.
De Veldeke Venray werkgroep die
zich heeft bezig gehouden met het
samenstellen van dit uniek boe
kwerk hebben een Venrayse schat
bij elkaar gebracht waarvoor ze veel
lof verdienen. Dit werk kan zich
meten met de beste werken van
amateurkringen op dit gebied in
den lande.
WAT NU?
Als het Venrays woordenboek on
gebruikt in boekenkasten blijft
staan, is dat zonde, niet alleen van
het vele werk, wat in ruim 17 jaar is
verricht, maar ook omdat er dan
niets gebeurd met één van de
doelstellingen van Veldeke: het in
standhouden en bevorderen van de
Limburgse dialekten als spreek- en
schrijftaal. Veldeke kring Venray
ziet als één van haar voornaamste
taken, ervoor te zorgen dat de niet-
standaardtaal waarvoor ze ijveren
aanzien en daarmee volledige er
kenning krijgt Met dit woorden
boek kan men in ieder geval het
onderwijs in.
Het Venrays woordenboek is door
de samenstellers zo gemaakt dat
het een basis vormt waarop terug
gevallen kan worden. Het nodigt als
het ware uit tot verder werk. Ver
heugend is het daarom dat uit het
bedrijfsleven Vissers Wegenbouw
en Aannemingsbedrijven BV met
vestigingen in Drunen, Maastricht
en Venray aan alle basisscholen,
scholen voor het voortgezet-,
beroeps- en speciaal onderwijs in
de gemeente Venray (in totaal 35
scholen!) een exemplaar van het
Venrays woordenboek beschikbaar
stelt. Vissers Wegenbouw schenkt
hiermede materiaal waarmee men
docenten en leerlingen kan gaan
overtuigen van de plaats die een
streektaal in taalvorming zou moe
ten hebben.
PRESENTATIE
Op 11 oktober zal het Venrays
woordenboek gepresenteerd wor
den. De verkoop start op 12 oktober
in zaal In den Engel tussen 10.00
en 17.00 uur, waar de twee sa
menstellers Willy Schols en Frits
Linssen aanwezig zullen zijn om
het boek desgewenst te signeren.
Ook de gereserveerde exemplaren
kunnen dan worden afgehaald.
Vanaf 12 oktober is Venrays woor-"
denboek eveneens verkrijgbaar bij
Kantoor- en Boekhandel Van den
Munckhof, Grotestraat en bij de
Lectuurhal, eveneens Grotestraat,
alsmede bij diverse banken in de
gemeente Venray. De verkoopprijs
bedraagt ƒ49,50.
'Zwartreizigers'
Treinpersoneel van de personen
trein Nijmegen-Venlo vroeg as
sistentie van de politie voor twee
zwartrijders in de trein. De kon-
dukteur had ter hoogte van Vier
lingsbeek ontdekt dat een jonge
man en een jongedame geen geldig
treinkaartje konden tonen. Hy
bood hen de rekening van ƒ112,-
aan maar ze weigenden te betalen.
In Venray sprong het tweetal uit de
trein. De gealarmeerde politie trof
hen op de Stationsweg aan en
bracht ze terug naar het station
waar ze werden overgegeven aan de
spoorwegpolitie. Daar werd ontdekt
dat een van de twee ook nog een
valse naam had opgegeven en daar
voor kreeg hy proces-verbaal aange
zegd. De boete van ƒ112,- elk, werd
wel betaald.
Gewond bij kruising te
Ysselsteyn
Doordat een 50-jarige bestuurder
uit Bergen op de grote kruising te
Ysselsteyn (Deumeseweg-Peelweg)
door het rode verkeerslicht reed en
een 24-jarige bestuurder uit Venray
van een personenauto door het
groene verkeerslicht reed, ontstond
er een botsing tussen beide auto's.
De bestuurder uit Venray moest
met verschillende verwondingen
van minder ernstige aard naar het
ziekenhuis worden vervoerd. Ver
der was er behoorlijke materiële
schade.
Zoals de scouts onlangs hun
groepsjaar hebben geopend en
reeds druk doende zijn met het
nieuwe spelaanbod mag het duide-
lyk zijn dat ook hiervoor het gehele
jaar geld noodzakelyk is. Een keer
per jaar mag een jeugdvereniging
als scouting voor haar eigen club
koliekteren onder de naam 'jeugd-
kollekte'.
Aanstaande zaterdag 5 oktober
zullen onze juniorleden dan ook bij
u langs de deur komen voor een
vrywillige bijdrage voor onze
groepskas. De jongsten worden be
geleid door hun leiding en de iets
oudere scouts hebben in ieder geval
een machtiging bij zich. Uiteraard
dragen zij allen hun mooie scou
ting uniform. Mogen wy op uw.by-
drage rekenen? Bij voorbaat
hartelyk dank!
