,5rcci
Rabobank
Venrayse broeder dupe van
poststakingen in Zaïre
AV Venray-Regio organiseert
zondag 29 september a.s.
9e Halve Marathon Venray
'Kruisen- en
Kapellentocht'
suksesvol
van start gegaan
Meer bank voor je geld
Veel mensen werken mee aan
het Venrays Woordenboek
Gimsel natuurvoeding steunt
ook dit jaar de Novib-aktie
'Kappen met kappen'
Keuze voor rentetype
hypotheek is soms moeilijk
Concert bij gelegenheid van
40-jarig jubileum J. v.d. Tillaart
70 SLAAPKAMERS EN ALLE
SOORTEN SLAAPSYSTEMEN
Ga direct naar de
Rabobank voor de voordeligste 1
hypotheek.
Broeder Jenniskens weer terug naar Zaïre
Variabel, of vast?
En bij vast, voor hoe lang?
peel en maas
Donderdag 26 september - Pagina 7
Een van de doelstellingen van
Veldeke is het instandhouden en
bevorderen van de Limburgse dia-
lekten als spreek- en schrijftaal. By
de oprichting van de kring Veldeke
Ven ray in 1973 heeft de vereniging
zich dan ook voorgenomen vooral
aandacht te schenken aan de
streektaal. Bestuurslid Jos Feller
beeft destijds de eerste aanzet gege
ven voor een spelling van de eigen.
Venrayse woorden. Aan de hand
van notitieboekjes met een alfabeti
sche indeling werden woorden ver
zameld en overgebracht naar een
kaartenbak. Nieuwe ideeën ont
stonden tydens een bijeenkomst
waarin Th. van de Voort, auteur van
het woordenboek 'Meerlo-Wans-
sum' tekst en uitleg kwam geven.
Enkele Veldeke-leden bundelden
de krachten en in 1974 vormde zich
een werkgroep die zich bezig hield
met het vastleggen van alle, zeker
de waardevolle woorden en uit
drukkingen uit de Venrayse taal.
Fien Truijen-Hendricx (f 1986),
v.d. Ven-Willems, Tb v.d. Pas-
Vermeulen en Til Loonen-Theuws
kwamen onder leiding van Tbon
Claessens daarvoor wekelijks bij
elkaar.
Direkt na de start van de werk
groep kwamen de problemen rond
de schrijfwijze van het Venrays. De
moeilijkheid was vooral de klanken
vast te leggen die in het Nederlands
niet bestaan. Het dialekt kent veel
meer nuances en klankverschillen
dan het Nederlands. In 1979 maak
te Willy Schols een opzet voor een
schrijfwijze waarin al die klanken
zouden worden aangegeven. Hij ge
bruikte daar liggende streepjes, ac
centen en trema's voor, hetgeen
voor sommige lezers van het Ven-
i dialekt aanleiding vormde tot
diskussie over de leesbaarheid. De
leestekens kunnen echter taalkun
dig niet gemist worden, wil later
i onenigheid ontstaan over de
Juiste uitspraak en betekenis.
Inmiddels hadden Til Loonen-
Theuws en later Tb v.d. Pas-Vermeu-
len de werkgroep verlaten. Verster
king kwam er door Engelbert
Oudenhoven (t 1988), 'moeder'
Keysers-Derckx, Jeanne Custers-
Creemers. Frits Linssen en tijdelijk
Piet Koenen (t 1981). Het verzame
len en alsnog natrekken van de
woorden en uitdrukkingen uit onze
streektaal bleek een gigantisch
karwei.
Met een niet aflatende ijver en
met grote inspanning, maar met
veel plezier, werd dit karwei na 13
jaar afgerond. In 1987 heeft het
bestuur van Veldeke Venray de he
ren Willy Schols en Frits Linssen
aangezocht om de uiteindelijke ver
schijningsvorm op zich te nemen.
Beiden blijven zich evenwel ervan
bewust, de wijsheid niet in pacht te
hebben. Iedere taal, ook de Venray
se, is een mysterie; niet alles is
daarom bij voorbaat te begrijpen, te
verklaren en op te lossen.
Vervolgens wachtte echter nog
een gigantische klus: de woorden
moesten uitgetypt en voor publika-
tie 'gezet' worden. Frits Linssen
zorgde voor het typewerk en Sjef
van Boven was bereid het geheel te
gaan 'zetten'. Tbt op heden heeft dit
enorm veel vrije tijd gekost. Velde
ke Venray prijst zich gelukkig dat al
die uren gemaakt zijn door pure
hobbyisten, wat de aankoopprijs
aantrekkelijk maakt
Inmiddels zijn er vijf korrektie-
rondes geweest en is fotomateriaal
uit het archief van Jan v.d. Putten
en zijn tekeningen van Tbon Fleur-
kens in het boek opgenomen.
Op 11 oktober zal het Venrays
Woordenboek gepresenteerd wor
den. Na 17 jaar is het tijd, dat het
boek verschijnt
De verkoop van het Venrays Woor
denboek start op zaterdag 12 okto
ber in zaal In den Engel tussen
10.00 en 17.00 uur, waar de twee sa
menstellers Willy Schols en Frits
Linssen aanwezig zullen zijn om
het Venrays Woordenboek desge
wenst te signeren.
Ook de gereserveerde exempla
ren kunnen dan afgehaald worden.
Vanaf 12 oktober is Venrays Woor
denboek eveneens verkrijgbaar bij
Kantoor- en Boekhandel Van den
Munckhof, Grotestraat Venray en
bij de Lectuurhal eveneens in de
Grotestraat, alsmede bij diverse
banken in de gemeente Venray. De
verkoopprijs bedraagt ƒ49,50.
GROTE KEUZE EN EEN GOED ADVIES
Gildeweg 17 - BEERS (bij Cuyk) - 08850-22337 Vrijdag koopavond
Van donderdag 26 september tot
en met zaterdag 12 oktober '91
wordt in de 34 winkels van Gimsel
Natuurvoeding in Nederland een
aktie gevoerd ter ondersteuning
van de Novib-aktie 'Kappen met
kappen'.
In oktober 1990 slaakte Novib
voor het eerst de noodkreet 'Kap
pen met kappen!' Een kreet recht
uit het hart. De tropische regen
wouden gaan er aan, in een razend
tempo.
Snelle winst
De laatste eeuw hebben regerin
gen de rijkdom van het regenwoud
ontdekt: tropisch hardhout, delf
stoffen, energie, en woonruimte om
overbevolkte gebieden te ontlasten.
Steeds sneller worden de tropische
regenwouden omgehakt, openge
legd, onder water gezet Het resul
taat: een enorme winst voor een
handjevol projektontwikkelaars, en
goedkope grondstoffen voor de
export.
Elk jaar wordt een oppervlakte
vernietigd van maar liefst 50 keer
Nederland. Het resultaat van dit
korte-termijn-denken is dat 's we
relds belangrijkste eco-systeem in
snel tempo verdwijnt Wat de na
tuur in miljoenen jaren heeft opge
bouwd, wordt in enkele tientallen
jaren vernietigd.
Groene longen
Met de ontelbare soorten planten
en dieren, gaat ook de bron verlo
ren voor toekomstige medicijnen,
natuurlijke grondstoffen en voed
sel. Dat is rampzalig voor de miljoe
nen mensen die direkt van het
woud afhankelijk zyn. Maar de
houtkap bedreigt ook de toekomst
van de wereld. Het ecologisch even
wicht op aarde raakt kompleet ver
stoord als de regenwouden de
groene longen van de aarde ver
dwijnen. Om dit te voorkomen,
wordt overal ter wereld aktie tegen
de ontbossing gevoerd. Kappen met
kappen!
Gezonde toekomst
Gimsel is een franchise-
°rganisatie voor natuurvoedings
winkels. Gimsel wil een gezonde
toekomst voor mens en milieu be
vorderen door de verkoop van bio-
logisch(-dynamisch)e produkten.
Voor die toekomst is een duurzame
landbouw en een verantwoord be
heer van de natuur de regenwou
den van levensbelang. De bij
Gimsel aangesloten winkeliers on
derschrijven van harte de doelstel
lingen van 'Kappen met kappen', en
leveren een praktische bijdrage
door de aktie ook dit jaar onder de
aandacht van hun klanten te
brengen.
Verleden jaar verkochten de
Gimsel-winkels zo'n 18.000 handge
maakte aktieboompjes aan een en
thousiast en betrokken publiek,
wat een netto aktiesaldo van maar
liefst ƒ23.000,- voor 'Kappen met
kappen' opleverde.
Ansichtkaarten
Dit jaar worden ansichtkaarten
verkocht met kleuropnames van
het tropisch regenwoud. Michel Pel-
landers maakte sfeervolle foto's van
het dagelyks leven van de kayapó-
indinanen in de regenwouden van
Brazilië. Uit de foto's die Fred Hoo-
gervorst in Maleisië van nog onge
rept gebied maakte, spreekt de
majestueuze schoonheid van de
wouden.
De Gimsel-aktie is dit jaar spe
ciaal gericht op Brazilië. De op
brengst wordt gebruikt voor het
opzetten van ecologisch verant
woorde bosbouwprojekten in het
Amazone-gebied
De aktie-kaarten worden per setje
van 4 verschillende kaarten in een
pergamijnen zakje verkocht. Een
setje kost ƒ3,95. Na aftrek van
kosten blijft een netto bedrag van
ƒ2,10 over voor 'Kappen met
kappen'.
De kaarten zijn van 26 september
t/m 16 oktober 1991 bij de Gimsel-
winkels te koop. Voor verkoop
adressen en andere informatie kan
gebeld worden naar Gimsel Winkel-
groep: 085-515129.
Diefstal van kleding
Er werd aangifte gedaan van
diefstal van kleding uit een kleding
zaak aan De Bleek. Er werden vier
vesten, vier truien en acht sweaters
ontvreemd, en dat alles ter waarde
van ƒ3.350,-.
De diefstal is waarschijnlijk ge
beurd doordat medeplichtigen het
personeel hebben afgeleid.
Inderdaad. De voordeligste hypotheek krijgt u als u recht
streeks naar de Rabobank gaat. Maar er is meer: meer keus in
hypotheken. Meer kennis van de lokale woningmarkt. En meer
begeleiding bij de financiering van uw huis.
De in de buurtschap Brukske ge
boren broeder Harry Jenniskens
(67) gaat volgende week weer terug
naar zijn missiepost in het bisdom
Kongolo in Zaïre. Al 34 jaar werkt
hij daar tussen de arme inlandse
bevolking. De mensen in zijn bis
dom houden zich voornamelijk be
zig met landbouw.
In het bisdom is broeder Jennis
kens een groot landbouwprojekt
aan het opzetten. Daarvoor wordt in
het dorpje Budi een vormingscen
trum gebouwd waar 12 boerenge
zinnen énkele maanden stage
lopen. De mannen leren hoe het
land wordt bewerkt met behulp van
ossen en de vrouwen krijgen huis
houdelijke kursussen. Om zyn
plannen te kunnen uitvoeren, is
byna acht ton nodig.
De broeder had daarvoor geld
aangevraagd bij de Nederlandse
medefinancieringsorganisatie Ce-
bemo. Doordat dokumenten over
een landbouwprojekt van de broe
der, gericht aan de Nederlandse
medefinancieringsorganisatie Ce-
bemo, in Zaire zoek zijn geraakt, is
hij in eerste instantie enkele tien
duizenden guldens misgelopen. De
politieke situatie in Zaïre is op dit
moment onrustig als gevolg waar
van er allerlei stakingen zyn. Post
wordt niet meer bezorgd of ver
stuurd, treinen staan stil en de we
gen worden niet onderhouden.
'Omdat er geen geld kwam is het
landbouwprojekt nog niet van de
grond gekomen', zegt broeder Jen
niskens. Op dit moment is de missi
onaris op vakantie by zyn familie
in Ysselsteyn. Tbt zyn grote verba
zing bleek dat by aankomst in ons
land dat Cebemo geen dokumenten
van hem had ontvangen. 'Als de do
kumenten waren aangekomen was
het geld meteen overgemaakt, maar
omdat Cebemo niets meer hoorde
van mij, dacht men dat het projekt
niet door zou gaan', aldus de broe
der. Hy heeft de zaak ondertussen
opnieuw aangekaart bij Cebemo en
heeft goede hoop dat er binnenkort
positief wordt beslist. 'Door al die
toestanden zyn de mensen in ons
bisdom wel de dupe omdat het pro
jekt nog niet van de grond is geko
men. Op kleine schaal ben ik alvast
gestart met het projekt Mede dank
zij geld dat familie, kennissen en
vrienden hadden gestort op myn
bankrekening in Ysselsteyn kon ik
alvast op kleine schaal aan de slag
gaan', aldus Jenniskens.
KUDDE
Broeder Jenniskens, door de in
landers 'Frère Martin' genoemd,
heeft in zyn bisdom in zyn eentje
al veel op poten gezet. Zo heeft het
bisdom een kudde van bijna dui
zend koeien. Van de opbrengst van
melk en vlees kan het bisdom
funktioneren en delen van projek-
ten betalen. De Venrayse broeder is
ook zaakvoerder van de plaatselyke
boerenbond in Budin en beheerder
van de diocesane spaarpot de zoge
heten koeienbank. Hij lanceerde
het idee om in de Budi-zone, waar
30.000 kleine boeren wonen, een
projekt te starten om jonge boeren
op te leiden. Met zestig jonge gezin
nen gaat hij aan de slag. Samen met
de jonge gezinnen gaat hij grote vel
den in produktie brengen. Er wor
den 12 huisjes gebouw voor de
(stage)gezinnen, twee voor de die
renarts en de direkteur en drie wo
ningen voor personeel.
Als lezers van Peel en Maas het
werk van de broeder willen steu
nen kan dat door geld over te ma
ken op bankrekening 15.93.13.872
Rabobank Ysselsteyn tn.v. Broeder
Jenniskens.
Op zondag 29 september a.s. orga
niseert Atletiekvereniging Venray-
Regio voor de 9e keer de Halve Ma
rathon Venray. De atleten gaan om
13.00 uur van start Om 11.00 uur
valt het startschot voor trimlopen
over 5 en 10 km. Het parcours ligt
in de Venrayse wijk Veltum en is ge
heel verkeersvry en ook voor rol
stoelatleten zeer goed te beryden.
De wedstrijden zyn open voor
KNAU-atleten eh rekreanten. Start
en finish zyn op de atletiekbaan in
sportpark De Wieën.
PRIJZEN
By de atleten staat de Halve Mara
thon van Venray al als 'zeer snel'
bekend. Veel atleten zien dezè halve
marathon als een ideale laatste
voorbereiding op een najaarsmara
thon. Het parcoursrekord staat by
de mannen op 1.06.39 en werd vo
rig jaar tot stand gebracht door
Leon Wijers (AVNymegen). Op ver
betering ervan staat een premie.
Ook voor de vrouwen en rolstoelat
leten is er een premie als een tyd
onder resp. 1.16.00 en 1.03.00
wordt gerealiseerd. Op de halve ma
rathon zyn er voor de eerste tien
aankomende atleten (in de katego-
rieën mannen en vrouwen) geld
prijzen beschikbaar Op alle lopen
zyn er aparte klasseringen voor re
kreanten en de KNAU-kategorieën,
mannen en vrouwen.
VOORZIENINGEN
De lopers zullen onderweg op de
hoogte worden gehouden van de
tijd. Bovendien zyn er verversin
gen op ca. 5,10 en 15 km en na de
finish. De atleten hebben de moge
lijkheid zich na afloop te douchen
en op de atletiekbaan is informatie
te krygen over de loopsport en het
lidmaatschap van AVVenray-Regio.
Er is voor deelnemers en toeschou
wers ruime parkeergelegenheid.
Mogelijk worden de wedstrijden op
video opgenomen. De banden zul
len worden vertoond tijdens en na
afloop van de wedstrijden.
INSCHRIJVING
De voorinschrijving is inmiddels
gesloten, maar het is mogelijk te
gen een meerbetaling van ƒ1,50 tot
een half uur voor de wedstrijd in te
schrijven. By inschrijving op de
wedstrijddag betalen deelnemers
aan de 5 en 10 km ƒ6,50 en aan de
halve marathon f9,-. Inlichtingen
bij Mieke Alkim, tel. 04780-85514.
Winkeldiefstal
Door winkelpersoneel van een
schoenenzaak werd een 15-jarige
meisje betrapt toen ze twee paar
schoenen wilde meenemen zonder
te betalen. Zij werd aan de politie
overgegeven, die haar meenam. Na
verhoor en opmaking van proces
verbaal werd ze door haar moeder
opgehaald.
Inbraak in Groene
Kruisgebouw
Met geweld was toegang verkre
gen tot het wijkgebouw van het
Groene Kruis aan de Litsenbergweg
in Ysselsteyn. Uit de ruimte die
door de tandarts wordt gebruikt
was o.a. de radio ontvreemd evenals
enkele goederen. De totale waarde
bedraagt inclusief de schade onge
veer ƒ1.000,-.
Zaterdagmorgen heeft wethouder
J. Driessen, met in zyn gevolg een
aantal bestuursleden van de Werk
groep Kruisen en Kapellen, de
Stichting Venray ronduit en enige
belangstellende 'fietsfanaten', de
eerste van een serie thematische
fietsroutes gereden. Omdat de
Werkgroep Kruisen en Kapellen dit
jaar tien jaar bestaak heeft de Stich
ting Venray Ronduit (vroeger Stich
ting Asperge Fietsfeest) deze eerste
thematische wandel-, fiets- en auto
route langs de vele door de Werk-
groep opgeknapte veldkruisen en
kapellen geprojekteerd.
Wie anders dan Koos Swinkels,
voorzitter van de Werkgroep Krui
sen en Kapellen, had zaterdag een
betere uitleg kunnen geven over
hetgeen deze tocht te bieden heeft?
'Enorm interessant' was dan ook de
mening van degenen, die de eerste
tocht hebben gefietst en natuurly k
was men vol lof over het werk dat
de Werkgroep in de afgelopen tien
jaar voor het behoud en onderhoud
van de kleine monumentjes van de
votie heeft verricht Het beste kan
deze tocht wandelend, fietsend op
per auto worden gemaakt wanneer
men zich laat gidsen door het in
herdruk verschenen boekje 'Monu
mentjes van Devotie'. Wethouder
Driessen deed overigens de sug
gestie by ieder 'heilig huisje' als
toegevoegde waarde een korte be
schrijving aan te brengen.
De Stichting Venray Ronduit is
van plan een hele serie themati
sche tochten op papier te zetten,
waarbij b.v. wordt gedacht aan een
boerderijentocht en een jaarlyks
terugkerende aspergetocht Te zy-
ner tijd zullen alle routes in een
verzamelmap worden gebundeld
ten behoeve van hen, die al wande
lend, fietsend of autorydend nader
kennis willen maken met hetgeen
Venray aan bijzonderheden te bie
den heeft
De routebeschrijving van de
Kruisen- en Kapellentocht <is ver
krijgbaar bij het VW-kantoor aan
de Grote Markt voor ƒ2,-.
De maandelijkse woonlasten van
een koopwoning worden in belang
rijke mate bepaald door het rente
type van de hypotheek die u kiest.
Immers, een hypotheek met varia
bele rente is over het algemeen
goedkoper dan een vastrentende
hypotheek. Meestal geldt: hoe lan
ger de rentevaste periode, hoe ho
ger het rentepercentage. Wat is
wijs? Een hypotheek met variabele
of met vaste rente? Het antwoord op
die vraag hangt mede af van de fi
nanciële rek die u over een langere
periode in uw inkomen heeft Wilt
u 'vast', dan staat u vervolgens voor
de vraag, hoe lang de termyn waar
in de rente niet wyzigt, vast moet
zijn? Met name die laatste keuze is
soms moeilijk te maken; vooral als
de hypotheekrente hoog is, zoals
nu. Is er een kans dat de rente
daalt dan kan het aantrekkelijk
zijn de keuze voor 3, 5,10 jaar vast
of zelfs langer, nog even uit te
stellen.
De invloed van het rentetype
Als de hypotheekrente wijzigt
kan dat invloed hebben op uw
bestedingsmogelykheden. By een
hypotheek met variabele rente
krygt u daar vrijwel direkt mee te
maken. By een hypotheek met
vaste rente merkt u dat behalve
als de rente terug is op het oude ni
veau pas op het einde van de
vaste periode, wanneer een nieuwe
termijn moet worden afgespoken.
Bij een hypotheek van ƒ150.000,-
betekent een styging of daling van
de hypotheekrente met 1%, dat u
per maand ƒ125,-. duurder of goed
koper uit bent Over het algemeen
neemt de fiscus overigens een be
langrijk deel van dat verschil voor
haar rekening.
Voordeel door keuze uit te
stellen
Voor kopers van een huis is de
ontwikkeling van de hypotheek
rente altijd een onzekere faktor.
Veel mensen vinden de zekerheid
dat hun woonlasten in een bepaal
de periode niet wijzigen, belangrij
ker dan de feitelijke hoogte van die
lasten. Zij geven de voorkeur aan
een vaste boven een variabele hypo
theekrente. Maar hoe lang moet die
vaste periode duren?
Met sommige hypotheken bestaat
de mogelijkheid om die beslissing
voor u uit te schuiven en te profite
ren van een rentedaling die zich
eventueel zou kunnen voordoen.
De Rabobank Starthypotheek is
daar een voorbeeld van. Deze hypo
theek koppelt de laagste rente aan
een vaste periode van minimaal
één jaar. Bij nieuwbouwwoningen
loopt die vaste periode zelfs tot één
jaar na de verwachte opleveringsda
tum van de woning met een maxi
mum van twee jaar. In die periode
kimt u op ieder moment en zonder
extra kosten kiezen voor elke vaste
renteperiode die u wenst Bij de Ra
bobank kunt u ook nog kiezen voor
een soort kruising tussen variabele
en vaste rente, de Rente Stabiel Hy
potheek. Bij deze hypotheek wyzigt
de rente alleen als het verschil gro
ter is dan 2% en dan nog alleen
voor het meerdere boven die 2%.
De Rabobank kent de plaatselyke
woningmarkt trouwens als geen
ander en is in staat u zo objektief
mogelijk te adviseren.
(advertentie)
Bij gelegenheid van het 40-jarig
jubileum van dhr. J. v.d. Tillaart als
musicus (waarover elders in dit
blad meer), zal op zondag 6 oktober
in de Venrayse schouwburg een
concert gegeven worden.
Het concert zal geopend worden
door het Dameskoor Venrode, o.l.v.
dhr. V.d. Tillaart Het dameskoor zal
de volgende nummers ten gehore
brengen: Thnzen und Springen;
Abendruhe; As torrents in sum
mer; Leanynézö; Oj Moravo,
Volkslied uit Joegoslavië, Servië.
Als tweede zal tydens het concert
optreden A Capella Swalmen, een
71 leden tellend koor o.l.v. dhr. Cor
Dorssers. Zij zullen de volgende
nummers zingen: Limburg myn
heerlyk land; Abend im Gebirge;
Schon die Abendglocken klangen;
Glücklicher Sonnentag; Am Him-
mel da funkeln Sternen; Wie sjoen
ós Limburg is.
Het concert wordt afgesloten met
een zeer bijzonder optreden, nl.
van het Gent's Quartet. Dit viertal
heeft zich toegespitst op de Bar
bershop Music en heeft hiermee in
ternationaal een zeer bekende
naam opgebouwd. Een van de leden
is de oud-Ven ray naar Theo van
Dijk.
Het Gent's Quartet zal met de
volgende nummers' optreden: Dark
ness on the delta; If I could write a
song; I may be gone for a long, long
time; Back in Dixie; What a won-
derfull world.
