1t acljattttt
imtt bt drnte ÜCerk
STEUN DE ACTIEWEEK VAN AMNESTY INTERNATIONAL
16 T/M 22 OKTOBER
WORD LID GEEF GELD
J
SPIO
Stichting
Hengelsport
Venray
CC Peel en Maas
Trimclub
Venray
Bond
voor Ouderen
F.C.C. Flying
Flies Venray
Midgetgolf
Buitenlust
Tennisclub
Rodhe
BILJARTEN
PEEL EN MAAS
Opel lanceert
wederom het
Winterplan
PEEL EN MAAS
Donderdag 19 oktober Pagina 5
L
Without the help of
Amnesty International
our conditions would
have been disastrous.
Alfonso Cuadra Hemindes Imei moeder). El Salvador.
Gelukkig ontvangen we regelmatig dergelijke dankbetuigingen. Deze is van de moeder van Alfonso
Cuadra Hernóndes uit El Salvador. Dat motiveert ons om door te strijden. Tegen oneerlijke processen,
tegen politieke moorden, tegen marteling en doodstraf, tegen onmenselijke behandeling van mede
mensen. Ons wapen is onze stem. De stem tegen het onrecht. U kunt ons steunen. Dat is nü hard nodig.
Want de mensenrechten worden nog steeds in veel landen genegeerd. En kinderen zijn hier ook het
slachtoffer van.
In het hele land zijn er activiteiten. Ook bij u in de buurt. We rekenen op uw steun, want met uw
steun laten wij onze stem horen. U kunt ook rechtstreeks
een bijdrage overmaken op giro 454000. Of onderstaande -ft. AMNESTY INTERNATIONAL
bon invullen.
Ik steun de strijd van Amnesty International voor vrijheid en rechtvaardigheid. oooi
Mijn naam:Ik word lid voor f 47,50 per jaar.
Adres:Stuur mij een acceptgiro.
Postcode:Stuur mij eerst meer informatie over
Plaats:Amnesty International.
Stuurt u deze bon naar: Amnesty International, Antwoordnummer 10840,1000 RA Amsterdam, Een postzegel is niet nodig.
Vrijdag 27 oktober:
buitengewone leden
vergadering.
Onderwerp: Zwem- en
rekreatiecentrum.
Aanvang: 19.30 uur
SPIO-huis.
WATERPOLO
Trainingen:
Heren: vrijdag 20 okt. 21.15 uur;
dinsdag 24 okt. 22.15 uur.
Dames: zondag 22 okt. 10.00 uur
en woensdag 25 okt. 19.15 uur.
Pupillen: zondag 22 okt. 11.00
uur.
Aspiranten: zondag 22 okt. 12.00
uur.
Wedstryden:
Heren 1: Zaterdag 21 okt. SPIO
1-ZEPS 1. Aanvang om 18.45 uur.
Vertrek 17.45 uur vanaf de Wette-
ling. Afmelden: Perry Brands, tel.
04780-80298. Coach: Wout Wouters.
W. officials: Hilda van Osch, Ivonne
Beckers, Jacqueline Martens.
Aspiranten: Zaterdag 21 okt
SPIO A-ESZET A. Aanvang 19.30.
Vertrek 18.30 uur vanaf de Wette-
ling. Afmelden: Paul Flinsenberg,
tel. 10490. Coach: Paul Flinsenberg.
W. officials: Ludwig Coenen, Jac
queline Marten.
Dames 2: Zaterdag 21 okt SPIO
2-ESZET 2. Aanvang 20.15 uur. Ver
trek om 19.15 uur vanaf de Wette-
ling. Afmelden: Marleen Hartjens,
tel. 04925-1817. Coach: Jo Houben.
W. officials: Marc van Ampting, Lud
wig Coenen.
Heren 2: Zaterdag 21 okt: SPIO
2-ESZET 3. Aanvang: 21.00 uur. Ver
trek om 20.00 uur vanaf de Wette-
ling. Afmelden: Pepijn Dobbelaer,
tel. 81063. Coach: John van Bers. W.
officials: Marie-Jose Flinsenberg,
Marc van Ampting.
Uitslagen:
i D2: SPIO 1-RZ 1 3-12
Hl: ZVH 1-SPIO 1 7-4
KUNSTZWEMMEN
Wij vieren vakantie en dat bete
kent dat deze week alle trainingen
I vervallen. We zien jullie op zaterdag
28 okt. weer terug!
Voor de F-diplomahoudsters gaat
dat donderdag de 26e in voor de
droogt raining.
In de overetortvyver Het Brukske
en De Metaalweg mag weer gevist
worden.
De klokken
van de Grote Kerk
INLEIDING
Het klokkengieten was tot in de
late Middeleeuwen nog steeds
voor een groot deel het vak van
rondreizende gieters. Dit oude
handwerk werd vroeger uitge
oefend nabij de kerktoren of op de
markt. Daar modelleerde de klok
kengieter zijn vorm. daar werd
een veldoven gebouwd en het me
taal gesmolten. Daar werd ook uit
eindelijk de klok, nadat ze
gegoten was, verder afgewerkt en
in de toren opgehangen. Men
I hoefde het werkstuk niet ver te
transporteren en men kreeg daar-
by hulp van de plaatselijke bevol-
jking, die zich op die manier
daadwerkelijk inzette voor hun
kerk.
j nOE "ONTSTAAT" EEN KLOK
Praktisch op dezelfde manier
als honderden jaren terug. De
I zoals bloemenranken, banden en
opschriften.
Nu komt de eerste moeilijkheid,
namelijk om rond deze "origine
le" vorm, de contra-vorm te ma
ken. De klok van was wordt nu
weer in de cement gezet. Men
heeft dus feitelijk drie lagen: de
cementen binnenklok, de was-
j klok en de contra-vorm.
Nu ontsteekt men in die bin
nenklok een vuurtje. Dat doet
niet alleen de cement van vorm
en contra-vorm inkrimpen en
drogen, maar ook de waslaag
smelten. Over bljjft de originele
en de contra-vorm.
Beide vormen worden nu op de
A.s. zaterdagavond onze jaar
lijkse feestavond in zaal In de En
gel. Het CC. bestuur rekent op
"volle bak", niet alleen van de
kampioenen, maar verwacht
ieder lid met of zonder dame op
deze prijsuitreiking.
U komt toch ook. Zaal open van
af 20.00 uur.
Onze aktiviteiten voor de ko
mende week:
Lo persgroep:
Zaterdagmorgen: duurloop van
10 km op het Rank Xerox-circuit.
We vertrekken om 7.15 uur vanaf
hoofdingang R.X.
Maandag- en donderdagavond:
vertrek o'm 18.30 uur vanaf St. An-
thoniusveldweg 1. Doel: konditie-
looptraining over 10 km op harde
ondergrond voor langere afstand,
route Singels Venray
Trimmers:
Zondagmorgen ook op het Rank
Xerox-circuit een gevarieerd trim-
programma. We verzamelen en van
gen aan om 9.00 uur bij hoofd
ingang R.X.
Inlichtingen verstrekt gaarne: P.
Loomans, Ouverturestraat 14, Ven
ray, tel. 85384.
Op vrijdag 20 oktober wordt in
de Merthal Horst een informatie-
beurs voor ouderen georganiseerd.
Op deze beurs zullen diverse wel-
zijnsinstellingen zich presenteren,
o.a. het Groene Kruis, de Gezins
zorg, de' verzorgingshuizen Horst
en Sevenum, de telefonische hulp
dienst. meer bewegen voor oude
ren, etc. etc. Entree 65+ 1,-.
Programma (iets gewijzigd)
Ieder gaat op eigen gelegenheid.
De bus van de Zuid Ooster vertrekt
om 10 voor 2 en is 10 over 2 aan de
Merthal te Horst. Wij bezoeken
eerst de tentoonstelling. Dan ge
bruiken we koffie met gebak en
gaan dan met een gids naar de
kerk. Van hieruit gaan wij naar
huis.
De kosten bedragen in totaal
voor koffie met gebak, entree en
gids in de kerk 4,50. Veel plezier.
Voor de Welfare tentoonstelling
op het Schuttersveld wordt u uitge
nodigd op vrijdag 27 okt. van 19.30-
21.30 uur; zaterdag 28 okt. van
14.00-17.00 uur en zondag 29 okt.
van 10.30-12.30 uur en van 14.00-
16.00 uur.
Het is echt de moeite waard en de
koffie is er goed en goedkoop
0,50.
Dinsdag 7 nov.: Kienen in den
Engel
kop in de aarde ingegraven, vlak
by de grote oven, zodat hét klok-
kenspijs, die in die oven wordt
klaargemaakt tussen beide vor
men kan vloeien.
In de oven heeft men dagen te
voren de stukken brons en tin
(een klok bestaat voor 80% uit
brons en 20% uit tin), gelegd naar
rato men klokkenspijs nodig
heeft. Urenlang wordt de oven met
hout gestookt. De gieter luistert
naar het koken van het metaal.
Zijn meesteroor weet nog voordat
de meetwerktuigen het aanwijzen
of het metaal zijn juiste hitte
(1200 graden) heeft bereikt.
Dan is het grote ogenblik geko
men. De ovenmeester knielt voor
het ovengat om de meegebakken
prop aarde, die het wit-hete metaal
scheidt van goot en klokken-
vormen, weg te kunnen stoten.
Uit de oven golft dan een fel witte,
hete stroom metaal via de stenen
goten en de gietmonden naar de
kop van de klok, daar diep in de
grond. Het vult de tussenruimte
tussen de twee vormen en vormt
er een nieuwe klok.
In een goed half uur is het won
der voltrokken.
In de aarde koelt het metaal
langzaam af en over enkele dagen,
als die geweldige hitte is wegge
trokken, en het brons weer
gestold is, kan 't werk beginnen
om de klok te "lossen".
De afwerking van de klokken
vraagt geruime tyd. Meestal'wor
den de klokken iets dikker gego
ten, zodoende heeft mengde kans
met slypen de juiste goede toon te
kunnen bereiken. Elektronisch
worden heden ten dage telkens
Junior Kampioenschappen
Ook dit jaar zijn de Junior Kam
pioenschappen weer verreden. Om
hier aan deel te kunnen nemen,
zyn er eerst* vier wedstrijden in de
afdeling geweest, om te mogen strij
den, wie er junior kampioen zal
worden. De geklasseerde junioren
moesten drie wedstrijden crossen
voor dit kampioenschap. De eerste
wedstrijd was op 17 sept, in St Wil-
librord. de tweede in Wolvega op 1
okt. en de derde was afgelopen za
terdag in Ysselsteyn (bij Utrecht).
Van FCC Flying Flies hebben
Danny Donders en Ralf Spackler
hieraan deelgenomen. Danny heeft
de wedstrijden allemaal groed ge-
crosst. Hy wist zondag alles te win
nen en werd Junior Kampioen in
de klasse van de 15-jarige junioren.
Bij Ralf ging het niet allemaal zo
goed, maar hij wist toch nog een al
gemene achtste plaats te behalen.
Jongens nog gefeliciteerd met deze
behaalde plaatsen.
Op de drie wedstrijden werden er
ook nog de Amev-wedstrijden ver
reden. Deze werden dit jaar ook in
kompetitieverband verreden.
Totale uitslagen:
Girls 8-9 jr: Caroline de Bruyn 7e;
Girls 12-13 jr: Monique Hofmans 6e;
Girls 16+: Anita v.d. Mortel le: Ex
perts: Mark de Bruyn le; Patrick
Claessens 3e.
Pro-money race: Anita v.d. Mortel
2e.
Zondagmorgen, in alle vroegte,
toog ons eerste team op weg naar
het verre Maastricht om daar de
strijd aan te binden tegen hun eer
ste. Op papier was dit al een verlo
ren wedstrijd, aangezien hier
werkelijk niemand kan winnen; en
de werkelijkheid lag ditmaal niet
anders. Ronde na ronde ging verlo
ren, zij het dat er geen echte grote
verschillen kwamen. De beste spe
lers waren Hans Peeters en Gerrit
Janssen die beiden gelyk eindig
den met 08 slagen over vier ronden
en zodoende zelfs hun A-kwalifika-
tie behaalden, zeer zeker op deze
lastige uitbaan een knappe
prestatie.
Voor komende donderdag staat er
niets op het programma evenals
voor het komende weekend, zodat
er, wind en weder dienende, even
tueel een partijtje gegolfd kan wor
den, op onze eigen banen.
Binnenkort krijgt eenieder de
uitnodiging binnen voor de uitwis
seling met MGC de Bosrand uit Ar-
cen voor de jaarlijkse Indoorgolf-
wedstrijden. Voor ons worden deze
gehouden in zaal Van Dijk te
Oost rum en de uitwedstrijden zul
len in Lomm gespeeld worden.
opnieuw de tonen gekontroleerd.
Bij het schuren en polijsten hoort
men de klok al zingen en een ech
te kenner kan dan al horen of de
juiste toonhoogte bereikt wordt.
Zó ontstonden ook de Venrayse
klokken, welke hier, zover de ge
gevens te achterhalen waren, na
der beschreven zuUen worden.
De Grote Klok
GEGOTEN IN HET
GRIJS VERLEDEN
Wie de maker is geweest van de
ze enorme klok is tot heden onbe
kend. Mogelijk was het de
De Apostelklok. in 1942 uit de to
ren gehaald, op last van de Duitse
bezetter.
Lustrum TC Rodhe
AAn aUe leden en oud-leden is de
ze week een konvokatie verzonden
óm deel te nemen aan de festivitei
ten tydens het 10-jarig bestaan in
november a.s. Het is de bedoeling,
dat de inschryfkaarten vóór 1 no
vember op het paviljoen zyn ingele
verd, i.v.m. reserveringen e.d.
Mocht men deze week dus geen
brief in de bus hebben gevonden,
dan dient men even telefonisch
kontakt op te nemen met het pavil
joen. tel. 88453.
40-plussers
Zondag 22 okt starten de 40
Rodhanen weer aan hun maande
lijkse winteraktiviteit Dat velen de
ze aktiviteit zeer op prys stellen
bl(jkt uit het feit dat zo'n dertigtal
liefhebbers van de party zyn. De
avonden, die o.l. staan van Rob Da
vid zyn dan ook bijzonder gezeUig
en sportief.
D.O.S.
Uitslagen:
BCY 2-DOS 2
2-7
DOS 3-SVD 2
94)
DOS 4-VOP 2
2-7
BCY 3-DOS 5
3-4
DOS 6-HGL 9
0-7
Programma maandag 23 okt:
OGO 3-DOS 2 Overloon
DOS 5-L'67 3 Oldtimer
Programma dinsdag 24 okt.:
KOT-B-DOS Cl Reuver
Programma donderdag 26 okt:
DOS 3-OGO 4 Oldtimer
DOS 4-Steeg 2 Oldtimer
Anker 5-DOS 6 VoUe Maan
Programma vrijdag 27 okt.:
OBK 1-DOS 1 Oldtimer
V.O.P.
Uitslagen:
Jeugd: KOT-VOP 2-5
Doelha Verzyde won zijn partij in
14 beurten met een zeer goed ge
middelde van 2.71.
VOP-Acquit 7-0
Met een goede party van Marcel
Arts nl. 2.68 gem.
C2: Grubbenvorst-VOP 7-0
B: VOP A-de Lichtenberg 7-0
Opnieuw drie prima partyen van
het A-team, R. Dericks 0.777, P.
Linders 0.627 en W. Janssen 0.773
De Bascule-VOP B 7-0
VBB: Parkzicht-VOP 1 2-7
De knaller van de week was voor H.
Hendriks. Henk had slechts 8 beur
ten nodig om zyn party met 6.75
gem. uit te maken.
uw weekblad
klokkengieter van nu bouwt even
als zijn middeleeuwse voorganger
eerst een stenen vorm op, een
soort stenen torentje dus. waar
omheen later met cement de
klok zyn definitieve vorm krygt
Met speciale mallen weet men pre
cies de vorm van de klok te
maken.
Is deze stenen en cementen
vorm klaar dan komt over het ge
heel een waslaag. In deze waslaag
brengt men ook de versieringen
aan. die men op de klokken vindt
Venrayse klokkengieter Jacob van
Venrode die in de 15de eeuw
toen de voormalige Venrayse kerk
toren werd opgebouwd in deze
streek zeer aktief was. Hij goot di
verse klokken in Noord- en
Midden-Limburg en in het aan
grenzend Duits gebied.
Wie zich even indenkt wat deze
4.000 kg wegende klok aan mate
riaal vereiste, hoe groot de trans-
portmoeilykheden waren, staat
verbaasd hoe het mogelyk is ge
weest dat in die tyd Venray een
dergelijke klok ryk kon zijn.
Meer gegevens zijn voorhanden
over het lot van deze klokken reus,
als zy in 1618 moet hergoten
worden.
HERGOTEN:
1618 HANS NOORTMEYER
De klok werd in opdracht van
Everardus Vallanus (Van Dael),
pastoor te Venray en by accoord
van 4 april 1618, door de Dort-
mundse klokkengieter Hans
Noortmeyer hergoten. Er is duide
lijk sprake van hergieten, want in
de overeenkomst staat: "Van dezel
ve clocke ende spyse of materie te
hermaken en vergieten ter eere
en dienste Godts eene nieuwe
clock, in gelyke forme, grootte,
hochte, wijdte en dickte..."
Tben Noortmeyer met zijn ar
beid klaar was zulks gebeurde
gewoonlyk op het kerkhof, waar
ook de veldoven was opgericht
woog deze klok 7695 ponden...
Voor het hergieten ontving mr.
Hans Noortmeyer 283 gulden en
17 stuivers. Op St. Peter- en Pau-
lusdag van 1618 werd de klok
gewyd.
HERGOTEN:
1645 PETER HEMONY
Gegevens in het kerkarchief ma
ken melding van een torenbrand
in 1640. De vraag is gewettigd of
by deze brand die slechts na 5
uren geblust kon worden de
Grote klok geen schade heeft gele
den. want zy moest in 1645 weer
Net als in voorgaande jaren lan
ceert Opel voor de winterperiode
weer het Winterplan, waarbij de
auto op vitale onderdelen wordt ge
kontroleerd. Treedt desondanks
toch pech op, dan wordt deze giatis
verholpen. De kosten van het Opel
Winterplan bedragen slechts 25
gulden.
"Het winterplan heeft zich de af
gelopen jaren ontwikkeld tot een
zeer gewaardeerde service-verle
ning voor de Opelrijder/ster, tegen
een minimale, vergoeding. Door de
toenemende interesse zyn de
kosten van het Winterplan al jaren
lang hetzelfde gebleven. Dit jaar
plannen wij ca. 100.000 Winter
hergoten worden. Pastoor Petrus
Verbèrckt gaf hiertoe de opdracht
en bij accoord van 26 februari
1645 werd zij in dat jaar hergoten,
door niemand minder dan Peter
Hemony. een vakman uit het be
roemde Franse geslacht van klok
kengieters.
Peter Hemony werd geboren te
Levécourt in het oude Hertog
dom Lotharingen. Samen met zijn
broer Franqois ven-aardigde hy in
de loop van de 17de eeuw diverse
klokken en beiaarden in Noord
en Zuid-Nederland en in België.
Beroemd zyn zijn beiaarden van
het Belfort te Gent, Mechelen,
Ostende en Maastricht; zijn klok
ken o.a. de nieuwe Klokke Roe
land te Gent en van het stadhuis
te Amsterdam waar hij in 1668 de
aanstelling ontving tot stads
klokken- en gesehutgieter.
Peter Hemony overleed op 17 fe
bruari 1680 te Amsterdam, eenen
zestig jaar oud. Hij werd in de
Nieuwe Kerk aldaar begraven.
Deze klokkengieter was een van
de beroemste van die tijd. en de
Venrayse pastoor had een goede
keus met hem gedaan.
De nieuwe klok woog nu 3.564
kg. Peter Hemony ontving voor
zyn werk 320 rijksdaalders. De
plan certificaten uit te reiken. Wy
vinden het zeer belangryk dat onze
klanten ook onder strenge winter
se omstandigheden optimaal ge
bruik kunnen maken van hun
auto".
Tijdens de Winterplan inspektie-
beurt worden de navolgende onder
delen gekontroleerd: radiateur
dop, kachelradiateur, thermostaat,
waterslangen, slangklemmen, wa
terpomp, v-snaar, koelvloeistof en
acco. Na goedbevinden krygt de
klant een Winterplan Certificaat
uitgereikt, waarmee de Opeldealer
borg staat voor het goed funktione-
ren van het koelsysteem. Treden er
desondanks defekten op, dan wor
den deze gratis (voor de klant) her
steld. Tevens ontvangt de klant, een
Winterplan ijskrabber.
Het Winterplan, een hartverwar
mende aktie van de Opeldealer.
U bent van harte welkom by Ate-
be Garage, Oude Oostrumseweg 4,
Venray.
(adv.)
port over het kerkhof.
helft van dit bedrag werd hem di-
rekt uitbetaald, de andere helft
ontving hij het jaar daarop. Zó was
overeengekomen. Vóór 23 april
1645 was de klok (met opschrift)
reeds in de toren opgehangen.
In de periode van 1645 tot 1849
wordt er van deze klok in het ker
karchief geen melding gemaakt.
Wèl in het jaar 1849, toen er een
ernstig ongeluk gebeurde. Tben
namelijk de klokken geluid wer
den op 22 januari van dat jaar
bij gelegenheid van het overlyden
van Koning Willem II viel de
klepel uit de Grote klok en doodde
een van de klokkenluidere, een ze
kere Jan Schreven...
Bij de plechtige dogmaverkla
ring van Maria's Onbevlekte Ont
vangenis het feest werd gevierd
op 6 mei 1855 viel bij het klok
kenluiden een stuk van 150 kg uit
de klok. die daardoor onbruikbaar
werd. Vermeldenswaard is dat uit
genoemd stuk klok. een gedeelte
gebruikt werd voor het gieten van
een klokje voor de kapel te Smakt
HERGOTEN:
1870 PETIT EN FRITS EN
De klok zw\jgt tot 1870. Dan laat
ONDER INVLOED
In Veltum trof de politie een
20-jarige uit Venlo afkomstige man
achter het stuur van zyn auto aan.
De politie achtte het raadzaam, ge
zien de alcohollucht om hem aan
een blaastest te onderwerpen. Het
resultaat was zodanig dat men hem
een ryverbod van 12 uur moest
opleggen.
DIEFSTAL PORTEMONNEE
Een Venrayse dame, wachtende
by een kassa van een levensmidde-
lenbedrijf, bemerkte dat ze een ver
keerde fles had meegenomen. Zij
ging die fles omruilen maar vergat
haar portemonnee uit het winkel
wagentje te halen. Toen ze na een
minuut weer by de kassa terug
keerde was haar portemonnee ver
dwenen. Er zat 150,- in. Noch de
kassière noch de in de ry staande
klanten hadden iets van de diefstal
bemerkt,
pastoor Henricus van Haeff de
Grote klok voor de derde keer
hergieten. Op 2 mei van dat jaar
haalde de molenmeester Jochyms
haar uit de toren en werd ze op
het kerkhof in stukken geslagen
en naaivde klokkengieterij van Pe
tit en Fritsen te Aarle-Rixtel ver
voerd. By accoord van 2 mei 1870
werden acht voorwaarden gesteld,
waarvan één vermeldde, dat de
klok binnen vier maanden klaar
moest zyn. Z(j werd gegoten op St.
Petrus-Bandendag (1 augustus), en
woog 3.967 kg. Op 5 oktober van
dat jaar volgde de doop. Peter en
meter waren burgemeester J.S. Es-
ser en echtgenote.
Het is merkwaardig hoe men tel
kens tot de ontdekking komt dat
de oorspronkelyke naam van de
klok zich in de volksmond wijzigt
Dit bl\jkt uit de ons bekende op
schriften van de Grote klok. Zo
wordt de oorspronkelyke Jesus-
klok, Petrusklok en later Aposte-
lenklok genoemd.
Dan heeft z(J vreugde en leed
van Venray verkondigd tot 1942,
toen in november, jong en oud
aan de klokkentouwen trokken,
als een luid protest tegen de bruta
le klokkenroof door de Duitsers.
(wordt vervolgd)
door MA M. KRATSEN
