V.s. zaterdag officiële
S heringebruikname
srijattett
an bz (&vatz Kzvk
Bijen oorzaak van grensverschilien
Rekonstmktie Grote Markt gereed
'De Heeren
van Ruysdael'
groot sukses
Gratis popcorn
bij Vertinden
Juwelier
Uit de oude
doos
iuni P*L EN MAAS
Donderdag 29 juni - Pagina 5
Venetiaanse kooplieden zouden
in 1485 zijn gebeente uit zyn ge
boortestad Montpellier hebben
meegenomen. Rochus is nooit offi
cieel heilig verklaard, maar werd er
niet minder om vereerd. Zijn feest
dag viel op 16 augustus, de dag
waarop hij stierf aan de pest, de
ziekte, die hij gedurende zijn korte
leven trachtte te bestrijden.
Nu wij het toch over imkers hebben, die SL Ambrosius ais hun pa
troonheilige kozen, is het interessant te vermeldendat in vroeger jaren
bijenvolkeren dikwijls de inzet waren van grensgeschillen in de Peel. Zo
als bekend, waren de grenzen van de verschillende gemeenten in de Peel
moeüijk vast te stellen. We behoeven alleen maar te denken aan de Vre-
depaal in Vredepeel, die in vroeger eeuwen herhaaldelijk werd ver
plaatst door turfstekers, schapenhouders en imkers uit Venray.
Overloon, Vierlingsbeek, Oploo. Bakél en Deume
Pastoor MJ. Janssen schreef hierover: "Omstreeks het midden van de
16de eeuw was er een geschil ontstaan tusschen Venray en Overloon
over den eigendom van het heideveld De Zwarte Horst In de herfst van
1548 vorderden de inwoners van Loon het standgeld en bij weigering
namen ze twee bijenstokken (een bijenstok is het "stamhuis" van de
zwermen, die zomers uittrekken) van de kapelaan Van de. Bersberg
uit Broekhuizenvorst mede en plaatsten die tot verzekering in hun
dorp. Op klachten hierover lieten de Venrayers zich niet onbemoeid en
riepen op zaterdag 22 september twee ingezetenen van Vorst Broek
huizenvorst) tot eene beëdigde verklaring. Voor "den gespannen bank
Schepenbank) verscheen de priester Van den Bersberg en Linart
Schoemaker, die verklaarden, dat zij altijd het standgeld aan Venray
betaald hadden en aan niemand anders. De getuigenissen moesten die
nen om het goed recht van die. van Venray op De Zwarte Horst te bevest i
gen en tevens om hun belasting te erkennen. Dit getuigen verhoor van
22 september 1548 werd tacht ig jaar later nog "ter roüe" gebracht in
verband met een geschil tussen de schepenen van Venray met de voor
zitter Duren van de Rekenkamer, een geschil, dat eerst in 1632 werd
beëindigd".
De grensgeschillen bleven voortduren Over en weer werdeïi door die
van Bakél, Deume en Venray bijenkorven weggehaaldL In 1662 namen
inwoners van Venray op Bakels grondgebied een aantal bijenkorven
mee. Hierop volgde een inbeslagname door de inwoners van Bakel van
doortrekkende karren en goederen uit Venray. In 1680 ontvingen die
van Bakel een dreigbrief uit Venray, omdat er wéér bijenkorven op Ven
ray s gebied waren ontvreemd. "Mocht dit vergrijp zich nogmaals voor
doen", zo werd gedreigd,"dan zouden alle heesten, die de Venrayers op
Bakels gebied aangetroffen, meegenomen worden".
Dit zijn slechts enkele voorvallen. In de archieven van de Raden van
Gelderland en Brabant en zelfs bij de Raad van Staten der Vereenigde
Nederlanden bevinden zich nog talloze (onbestudeerde) archiefstukken
van even zovele Peelkwesties.
Maar onda nks de vele geschillen hebben in de loop der eeuwen de Ven-
rayse bijenhouders, onder bescherming van hun patroonheilige SL Am
brosius, een belangrijke bijdrage geleverd aan een voor deze streek
onmisbare tak van nijverheid.
Het beeld van St Rochus
Volgens een beschrijving van dr.
Timmers is het beeld van St. Ro
chus in de Grote Kerk van Venray
gekleed in een van voren geopende
tunica, waaronder een korte broek
zichtbaar is. Verder een loshangen
de mantel en een van het hoofd te
ruggeschoven baret. In de linker
hand draagt hij een staf, met de
rechter toont hij het ontblote been.
Rechts beneden een hondje met
een brood in zyn bek.
Het 89 cm hoge eikenhouten
beeldje is voorzien van een moder
ne polychromie. Het dateert uit het
eerste kwart van de 16de eeuw en
wie het vervaardigde, is tot op he
den niet bekend.
De inventarislijst van de Grote
Kerk uit 1833 vermeldt, dat het
(stand)beeld van St Rochus op het
altaar van O.L.Vrouw ter Nood
stond, samen met de beelden van
St. Jan en St. Cornelius. Nu staat
het tegen een der voorste pilaren in
de zuidbeuk.
St. Rochus is bij uitstek de pest
heilige van de 15de eeuw. Europa
werd in de late middeleeuwen her
haaldelijk door pest-epidemieën ge
troffen. Ook in deze streek, waar
deze ziekte geregeld toeslag, komen
w\j St. Rochus soms naast de H.
Lucia vele keren tegen.
Tussen 1550 en 1750 werden in
Noord-Limburg meerdere kerken
en kapellen aan hem toegewijd, zo
als in de wegkapellen in Bergen (Op
de Kamp), in Meterik, Maasbree, Ot-
tersum (In 't Ven), Genooi (kapel
van O.L. Vrouw), Veltum (grote en
kleine kapel) en in de kerken van
Venray, Horst, Mook en Venlo. Ook
in het voormalige patersklooster in
Venray stond een Rochusbeeld.
LEVENSSCHETS
In het Zuidfranse Montpellier
wei"d Rochus in 1295 geboren. Na
de dood van zijn ouders schonk hij
hun vermogen aan de armen en
hospitalen. Op 22-jarige leeftijd on
dernam hij een pelgrimstocht naar
Rome. Onderweg trok hy zich het
lot aan van de vele pestlyders in
Noord-Italië, totdat hy zelf door de
ze ziekte werd besmet.
Volgens de legende leidde Rochus
daarna een teruggetrokken leven.
Een hond zou hem regelmatig een
brood hebben gebracht Daarom
het hondje, dat bij het beeld van St.
Rochus altijd wordt afgebeeld. Hy
stierf op 16 augustus 1327 en zyn
verering verspreidde zich in alle
richtingen van Europa.
tal parkeerplaatsen is terugge
bracht tot 12 en er staan een
negental bomen op het plein. Ver
der staan er fietsenrekken op de
trottoi rgedeelten
Hoewel de winkeliers tevreden
zyn, plaatsen ze toch enige kantte
keningen by deze fietsenrekken.
Zy zyn van mening dat die fietsen
rekken de ingang van de winkels
teveel belemmeren. De praktijk zal
dit moeten uitwijzen. Het is wel zo
dat de fietsenrekken pas op het al
lerlaatste moment aan de plannen
van de rekonstruktie zijn toege
voegd. Ook bij de parkeerplaatsen
zetten de winkeliers vraagtekens.
De angst bestaat dat er massaal
langs de vakken geparkeerd gaat
worden.
MARKT
Ondanks dat de gemeenteraad
besloten heeft dat de markt van de
maandagmorgen naar de maandag
middag verhuist, bestaat hier nog
steeds onzekerheid over. De markt
kooplieden willen deze beslissing
by de provincie aanvechten. Boven
dien zijn de marktkooplieden mo
menteel met een enquete bezig om
te kyken wat het winkelend pu
bliek ervan vindt. Hierby wordt
ook gevraagd of het publiek de
markt liever gesplitst ziet of by el
kaar, zoals nu het geval is. De markt
zal in ieder geval tot aan de Venray-
se Kermis op het Henseniusplein
blyven. Zoals de kaarten er nu by-
liggen zal na de kennis de markt op
maandagmiddag op de Grote Markt
terugkeren.
OPENING
Het grote buffet, dat a.s. zaterdag
wordt georganiseerd, begint om
half tien en duurt tot half elf. Daar
na zyn er de nodigde aktiviteiten
op de Grote Markt. Dansgroep "De
Hakkespits" zal een demonstratie
volksdansen verzorgen. Het Wereld
Natuurfonds zal met een stand aan
wezig zijn. Verder zal aan de kinde
ren, op vrydagavond en op zater
dag, suikerspinnen en popcorn uit
gedeeld worden. Voor de volwasse
nen zal restauranthouder Geert
Bakens, samen met de Champig-
nonschool Horst, zo'n 250 kg cham
pignons verwerken tot kleine
hapjes. Gratis natuurlyk.
Sigarenhuis Chris Jansen aan de
Grote Markt 22 te Venray meldt dat
de Heeren van Ruysdael enorm in
de belangstelling staan. "Deze plan-
tagezuivere sigaren van Nederlands
fabrikaat zijn een groot sukses. We
hebben zoveel spontane en enthou
siaste reakties gehad op de nieuwe
reeks. Blykens hun reakties zyn de
sigarenliefhebbers zeer gesteld op
de bijzondere smaak en samenstel
ling van de reeks en zyn ze het er
over eens dat het hier om topsiga-
ren gaat", aldus de heer Jansen.
De heer Jansen verklaart het suk
ses als volgt: "De Nederlandse si
gaar mag zich in een hernieuwde
belangstelling verheugen. Steeds
meer liefhebbers, met name onder
jongeren, kiezen bewuster voor een
goede sigaar. Een goede sigaar is na
melijk heel lekker, da's pas echt ge
nieten. Al jaren houd ik myn
klanten voor dat ze een goede si
gaar moeten roken. Nu kan ik ze
vertellen dat er een sigaar is die
zich door zijn byzondere smaak en
samenstelling onderscheid. In
plaats van veelheid en variatie in
melanges, is gekozen voor eenvoud
en zuiverheid".
De liefhebber kan genieten uit ze
ven modellen, die elk hun eigen
herkenbare smaak hebben: cigaril-
los, tuitknak, panalella, senoritas.
half corona, grote corona en long
corona. Volgens de heer Jansen kan
men de sigaren het beste vergelij
ken met een goede chateau-wyn.
"Elk model heeft een eigen herken
baar en natuurzuiver karakter".
De 'Heeren' zyn verpakt in ceder
houten kisten, met daarin papieren
inleggers.
Dhr. Verlinden, eigenaar van Ver-
linden Juwelier, als zaak al weer 6
Jaar gevestigd aan de Grote Markt,
is zeer verheugd met de re
konstruktie van de Grote Markt. Nu
6 jaar na de verhuizing van de Gro
testraat naar de Grote Markt is pas
die verandering gerealiseerd welke
reeds jaren eerder gepland was. B(j
de opening van de zaak aan de Gro
te Markt heeft Verlinden juwelier
destijds een bedrag van 1.000,-
aangeboden aan het gemeente
bestuur van Venray met als doel,
het planten van een boom op de
Grote Markt. Waarschijnlijk is deze
boom destijds wel ergens geplant
Mede door de veranderende inde
ling van de Grote Markt is de funk-
tie van Venray als regionaal
koopcentrum weer een stapje dich
terbij gekomen. Deze funktieveran-
dering en groei van Venray is ook
by Verlinden Juwelier goed merk
baar. Een gestaag groeiende kring
van kliëhten die vanuit een immer
grotere omgeving naar Venray ko
men vragen een meer en meer
gespecialiseerder en uitgebreider
assortiment. Het aanbod van mer
ken bij deze juwelier is dan ook gro
ter dan verwacht mag worden. By
groeibriijantsieraden bijvoorbeeld
kan men kiezen uit de merken DIA-
MONDE DESIREE en LE CHIC.
Ook is de keus uit horlogemerken
overweldigend. Gezien hebben wy
horloges van LONGINES, ZENITH.
CERTINA, SEIKO. BOUCHARD, PULr
SAR. PRISMA, GOLANA, EDOX. CA
SIO en BENETTON.
Als verlovingsringenspecialist staat
Verlinden Juwelier reeds jaren in
een grote regio bekend. Men kan
kiezen uit de merken DESIREE.
MARTINSHOF. COLOMBINE en
GERSTNER.
Op zaterdag 1 juli by de inge
bruikneming van de Grote Markt
heeft juwelier Verlinden voor een
dag nog een extra artikel in het as
sortiment opgenomen, goudgele
popcorn. Op de Grote Markt zal van
uit de popcorn kraam de gehele dag
goudgele popcorn gratis worden
uitgedeeld.
Twee foto's van de Grote Markt,
zoals die er voorheen uitgezien
heeft. Links een foto van 1950. De
bomen staan hier nog op de markt.
Een glimp van 'n auto duidt aan dat
het plein langzaam als parkeer
plaats gaat dienen.
Rechts een foto vanuit de Grote
Kerk, gemaakt in 1967. De parkeer-
funktie van de Grote Markt is dui
delijk waarneembaar. De indeling
zoals hier afgebeeld, is nagenoeg
hetzelfde gebleven tot de re
konstruktie.
een zeer talryk gilde in de bijen- en
honingrijke Peelheide, zijn enkel
hoofd, mijter en handen fijn besne
den; de rest is een rij ruwe, nauwe
lijks behouwen blok, wijl het beeld
vroeger met albe, stola en kap van
zijde en brokaat gekleed was".
Het eikenhouten 90 cm hoge
beeld dateert uit het begin van de
16de eeuw. De inventarislijst van
1833 vermeldt: "Een standbeeld
van St. Ambrosius, bisschop, in het
regste schip zuidbeuk)". Nu is
het geplaatst tegen een der pilaren
in de noordbeuk.
LEVENSSCHETS
De H. Ambrosius werd waar
schijnlijk omstreeks 340 in Trier
geboren als zoon van een Romeinse
familie. Hij is een van de grote lera
ren van de westerse kerk. Het volk
van Milaan koos hem, toen hij nog
geloofsleerling was. eenstemmig tot
zijn bisschop. Hij verdedigde het ge
loof tegen de ketterij van de Aria-
nen. Mede onder zyn invloed
keerde de H. Augustinus terug tot
het ware geloof. St. Ambrosius
stierf op 5 april 397 in zijn bis
schopsstad Milaan. Zyn feestdag
werd gevierd op 7 december, de ver
jaardag van zijn bisschopswijding.
HET AMBROSRTSGILDE
Omdat de Venrayse imkers in
vroeger jaren broederlijk in het
Ambrosiusgilde waren verenigd, is
het interessant iets te vernemen uit
een notitieboek, dat dit gilde heeft
bijgehouden.
In 1872 werd vermeld, dat de bij
enstand bestond uit 201 korven.
Nieuwe gildebroedei's waren Mat
thias Fleurkens (Boschhuizen), Jo
hannes Willemsen (Heide), Peter
Nellen (Schei) en Henricus Evers
(dorp).
In 1873 bestond de bijenstand uit
344 korven. Door de dekenen wer
den toen Willem Jenniskens en Pe
ter van der Voort als korvenopzet-
ters gekozen. Er werd melding ge
maakt van het feit, dat de organist
en bijenhouder H. Messemaeckers
bij de verkiezing trakteerde... Het
aantal korvenopzetters schommel
de in de jaren tot 1876 rond 380,
waarna het aantal terugliep.
Honing en bijenwas waren voor
Venray van groot belang omdat was-
kaarsen'in feite het enige verlich
tingsmateriaal waren. Vandaar, dat
er in het Peelgebied met zyn uit
gestrekte heidevelden veel imkers
waren, waaronder handige doe-het-
zelvers, die bijenkorven vlochten in
de vorm van een Ambrosiusbeeld.
Hiervan zijn er in Venray nog
bewaard.
taflea'
Met een groots opgezet ontbijt zal
s. zaterdag de officiële heringe-
napkname plaatsvinden van de
rote Markt. Zo'n 500 genodigden
lllen deelnemen aan een door de
jnkeliers verzorgd ontbijt. Onder
en deken Buschman, medewer-
ers van het IMBO en Vissers We-
mbouw, alsook het college van b.
w. met enkele ambtenaren.
Burgemeester Defesche zal offi-
jeel, op een zeer ludieke wijze, de
jrste stap op de Grote Markt zet-
in. Hiermee komt een einde aan
e metamorfose, die de Grote Markt
I drie maanden tijd onderging.
WERKZAAMHEDEN
Op dinsdag na Pasen, 28 maart,
ging de eerste spade de Marktstraat
in. Een nieuwe riolering ging de
grond in, alsook enkele leidingen
van de nutsvoorzieningen. Kort
daarop ging de zuidkant van de
Grote Markt open, waarna de
noordzijde, in mei, volgde. De oude
bestrating werd verwijderd en ver
vangen door sierbestrating (trot
toirs) en oude klinkers (weggedeel
te). Ook de bunker aan de Grote
Straat, moest verdwijnen.
Overlast voor het winkelende pu
bliek werd zoveel mogelijk met
houten schotten opgevangen. De
winkeliers kunnen, ondanks de
overlast, terugzien op een prettige
samenwerking met de medewer
kers van Vissers Wegenbouw. Het
ontbijt, a.s. zaterdag, moet dan ook
gezien worden als een bevestiging
hiervan.
Er moet gezegd worden dat het
weer geheel in de kaart van de
werkzaamheden speelde, zodat
exact volgens planning de Grote
Markt gereed is.
Behalve de nieuwe bestrating is
ook de indeling veranderd, het aan-
(Naar gegevens van Ben Kruysen.)
beeld van St Ambrosius
Pastoor Pascal Schmeits schreef
111*1914 over het beeld van St. Am-
irosius: "Van dit beeld van de pa-
roonheilige van de imkers, eertijds