Blij er geweest te zijn, maar een tweede keer? PEEL EN MAAS Desiree IEQ1IC Spio in Oost Berlijn: Op weg naar het vrije westen Angstig avontuur in Oost Berlijn SHOW TIMG voor briljant !f Jacht op hazen Zwart geld in Oost Berlijn DONDERDAG 29 OKTOBER 1987 Nr. 44 HONDERDENACHTSTE JAARGANG „In Oost Berlijn is heel veel anders. Maar geen angst. Nergens komt men gemakkelijk, probleemloos en snel n het andere Duitsland dan van Ber in-West naar Berlijn-Oost"staat lezen in een boekje van het [West]- ïerlijnse informatiecentrum voor oeristen. Dat de werkelijkheid wel even iets anders is, hebben de 117 leden, inclu sief de leiding, van de Venrayse zwem vereniging Spio vorige week donder dag ervaren. Het Lehrter Bahnhof in West Ber- ijn is misschien net zoals alle andere 36 Westberlijnse spoorwegstations. Er lijden treinen af en aan richting Wannsee en het Oostberlijnse station Friedrichstrasse. Geen controle, geen douane, geen politie. Alleen: men kan voor een kort reisje „door de muur" naar het oosten geen retourtje krijgen, den betaalt slechts DM 2.30 voor een hkeltje. Maar nauwelijks is men het West- Berlijnse station uit, of men wordt al geconfronteerd met het unheimische van het oosten. De trein rijdt door een kosteloze, kale vlakte, welke langs le spoorlijn is afgezet met hekken en muren. Men ziet de met bewapende Vopo's bemande wachttorens in het Omdat de waterpolo-jongens en meisjes van Spio zondagmiddag in Vest Berlijn nog wedstrijden moesten pelen (en wonnen!) konden zij pas urn half zes beginnen aan hun rond iOO km lange thuisreis. De wedstrijd- wem(st)ers en kunstzwemsters waren s morgens om half tien met de lubbeldekker van Van Ham vertrok- ten en waren om half zes in Venray. De Spioërs in de tweede bus hebben linnen zien hoe het er aan de grens ussen Oost- en West-Duitsland toe- aat. Aan den lijve ondervonden zij veer de uiterst strenge passencontrole, lie overigens binnen een uur was afge- open. Maar intussen konden zij rustig tekijken hoe de controle elders op het mmense betonnen terrein plaatsvindt. Vrachtauto's en bussen worden van inderen met schijnwerpers beschenen, erwijl geüniformeerde met spiegels an stokken de onderkant van de oertuigen bekijken. Met ladders dimmen de Vopo's en douaniers op de wagens, lichten met lange haken de eilen van de vrachtauto's en maken elfs de afsluiters van de tankwagens K om eventuele verstekelingen op te poren. Via kleinere ladders klimmen onden met hun begeleiders de vracht wagens in. Geen wonder, dat de Venrayers Ipgelucht applaudiseerden, toen de us het vrije westen weer inreed na een xh uur durende tocht over de 188 km inge kaarsrechte transitroute naar en an West-Berlijn door de D.D.R. kale stuk niemandsland tussen beide stadsdelen. Eenmaal in het station Friedrich strasse begint de ellende. Het station wemelt van gewapende mannen en vrouwen van de Volkspoli- zei, waarvan velen met walkie-talkies. De reizigers worden samengebracht in een ongezellige hal met een twintigtal deuren, waarvoor rijen mensen wachten. Af en toe gaan een paar deurtjes open, om direct weer achter degene, die naar binnen mag, te sluiten. Het is alsof men staat te wach ten voor het maken van een röntgen foto in een ziekenhuisDe deuren ziin eens bruin geweest, maar zijn nu grauw, zoals de hele omgeving. Spio-voorzitter Tino Zandbergen meldt zich bij de Vopo met het verzoek meer deurtjes open te maken voor zijn grote groep van 117 personen en tot zijn grote verbazing gaan er inderdaad vier deuren extra open. Een niet verwachte service op een Oostberlijns station.... Telkens verdwijnen vijf jongeren onder leiding van een volwassene achter de verveloze deur. Achter de deur bevindt zich een glazen ruit met daarachter een vrou welijke, geüniformeerde beambte. De passen worden ingenomen en de foto's vergeleken met het gezicht van de houd(st)er. Lang blikken de ogen van de streng kijkende beambte van foto naar gezicht en van gezicht naar foto, terwijl herhaaldelijk een tele foongesprek wordt gevoerd. Met wie? Met wat? De nummers van de passen worden op één doorlaatbewijs (dagvisum) ge plaatst. En na het inwisselen van 25 D.Mark tegen 25 (waardeloze)O-Mar ken, kan men doorgaan. De deur valt dicht en kan van die zijde niet meer open. Welkom(?) in Oost-Berlijn. Buiten sommeert een met 'n machinepistool gewapende Vopo het gezelschap tot doorlopen. Samenscho lingen zijn verboden. Men voelt zich bespied door verrekijkers, vanachter de ramen van de bovenste verdieping. Vopo's met telefoons en walkie-tal kies houden alles in de gaten. OOST BERLIJN Unter den Linden, Alexanderplatz, Funkturm, Rathausnamen, die vooral bij de ouderen tot de ver beelding spreken. Het oostelijk stadsdeel lijkt een museum op zich te zijn, waarvoor men op het station entree heeft moeten betalen. De meeste in oude stijl gerestaureerde gebouwen zijn grauw, evenals de monumenten en beelden. Voor het beroemde Perga- De stoere mannen van Spio's heren- waterpoloteam, dat de tweede prijs in de wacht sleepte, na een verbeten strijd, waarbij een behoorlijke achterstand werd weg gewerkt. mon-museum staan honderden men sen geduldig te wachten om binnen te kunnen komen. Men moet er minstens anderhalf uur voor over hebben om o.m. het altaar van Pergamon, een deel van de Zeus-tempels en de verza meling „Grossstadtproletariat" te zien. Voor ieder restaurant of café staan rijen mensen geduldig te wachten en voor de supermarkt staan tientallen Oostberlijners in de rij voor een wagentje De brede rijbanen van Unter den Linden vormen een schril contrast met de Kurfürstendamm aan de andere kant van het Brandenburgertor. Men ziet (en ruikt) de honderden Trabants, Wartburgs, Lada's en Skoda's. Er is letterlijk geen hond te zien evenmin als fietsen. Men waant zich van alle kanten bespied door de geüniformeer den. De oude beelden op de daken van de hoge grijze gebouwen warden aangezien voor Vopo's. WASSEN BEELDEN Voor een Romeins aandoend ge bouw, staan voor de ingang twee op het eerste gezicht wassen beel den in het uniform van de Volks armee; gehelmd, de benen iets uit el kaar en in de hand met gebogen arm en geweer met bajonet. „Mahnmal für die Opfer des Faschismus und Militarismus vermeldt de folder. Dan opeens knippert een van de „wassen beelden" met zijn ogen En als op een stil commando gaat het geweer van de ene naar de andere hand. In een naastliggend gebouw, met het opschrift „Erewacht van de Duitse Volksarmee", verschijnen op eens drie eender uitgedoste Volksar- meeërs. Volgens de folder „im Stech- stritt"(paradepas, waarbij de gelaars de benen stijf omhoog gaan). Solda ten, die zoals de folder zegt: Bei der Wachablösung (jede Stunde) ihren Vorbildern aus alten Zeiten nicht hinterherhinken...." De nieuwe wach ten zetten hun verstand op nul, hun blik op oneindig en wachten een nieuw uur .onbeweeglijk op de aflossing. Viermaal in dit uur zullen zij het ge weer in de andere hand nemen. Binnen brandt een eeuwige vlam als gedenkteken voor het offer van het fa- cisme en militarisme BRANDENBURGER TOR Spio gaat nog even naar de Bran denburger Tor, die men daags tevoren van de westkant had bekeken. In West De eerste prijs voor de waterpo- lodames van Spio. Geen stempel in pas.... Door een fout van de ge meente Venray, heeft een 20-jarige waterpolospeelster van Spio een angstig avontuur tje gehad op het station Fried richstrasse in Oost-Berlijn. Bij de strenge passencontrole op het station bleek dat de ge meente Venray bij het afgeven van de pas verzuimd had een stempel te zetten over haar pasfoto. Terwijl de anderen de controle hadden gepasseerd en buiten het unheimliche station, dat streng werd bewaakt door gewapende mannen en vrou wen van de Volkspolizei, wachtten, bleven Linda Ponjéé en Tino Zandbergen weg. Voor de ramen van de bo venste verdieping van het station zagen de Venrayers de Vopo's staan met verrekijkers, telefoons en walkie-talkies. Tussen oost en west zagen zij de angstaanjagende kale vlakte met wachttorens, schijnwerpers en versperringen met in de verte de muur, die Oost- en West- Berlijn scheidt. Na drie kwartier kwamen Linda en de voorzitter van Spio naar buiten. Linda had nieuwe pasfoto's moeten laten maken, kreeg een Oost-Berlijns visum en mocht na het betalen van 14 Ostmarken en 't verplichte om wisselen van 25 Westmarken in Oostduits geld (1 op 1) het sta tion verlaten. Berlijn eindigt de Strasse Des 17 Juni (herinnering aan de Volksopstand in Oost-Berlijn op 17 juni 1953) tegen de Brandenburger Tor, een bouwwerk met voor Berlijners symbolische waar de. De poort staat op Oostduits gebied; de muur verhindert de door gang naar Unter den Linden. De Westberlijners hopen op het slechten van de muur en laten daarom de weg doodlopen tegen de poort. De aanleg van een draaikom vóór de poort ten behoeve van het verkeer zou deze .hoop kunnen verstoren. De doodlo pende Strasse is het symbool van hoop memoire sieraden op z'n mooisi combinaties met saffier/robijn tevens smaragd en diamant "Het nieuwe groeibriljant" zich onderscheidende briljant sieraden in groeibriljant inruil alle groeibriljant merken mogelijk van woensdag 28okt. t/m zaterdag 7 nov. VERLINDEN JUWELIER Grote Markt 7, Venray, Tel 04780-86817 r£MElAy Op zich is 'n haas 'n geweldig inte ressant dier. Het loont de moeite om hem eens te observeren en dan valt het op dat er zekere tegenstellingen zijn te constateren ten opzichte van de men selijke haas, de Piëlhaas wel te ver staan! Hoewel, er zijn ook wel gelijkenis sen! Het is bekend dat 'n haas zich niet zo gemakkelijk laat vangen en zeker nu, zo rond november, zal ie z'n „trukken-doos" open trekken om St. Hubertus voor schut te zetten. Want mocht men op hem jagen dan zet ie, al zig-zaggend, de „sokken er in"! Met andere woorden: hij kiest het hazenpad en daarmee weet hij zich veelal, gebruik makend van 'n strate gische creativiteit, buiten schot te hou den! Een Piëlhaas daarentegen neigt.zo rond november uit zijn Hazeslaap te komen. Maar het duurt toch nog even om hem goed wakker te krijgen. De tijd van „de sokken er in" schijnt voor hem nog niet te zijn aan gebroken, ondanks dat men op hem begint te jagen. Ook zijn „trukken- doos" wil hij nog niet opentrekken. Hij bewaart zijn creativiteit blijkbaar voor later. En dat nu is jammer! Want op 15 november a.s. wordt het „Piëlhazen- seizoen" ingezet met „Hazepaèper". een karnavalsgerecht dat met het juiste sausje moet worden overgoten! En wie kan daar beter voor zorgen dan 'n Piëlhaas"? Een van de ingrediënten is de vier nieuwe „vastelaovesliedjes", terwijl e.e.a. ook nog gegarneerd zou kunnen worden met 'n paar kamavalistische „play-back acts". De vraag is dan ook of die hazen of hazinnen, die hun creatieve trukken- doos open willen trekken, zich willen melden om op 15 november a.s. „Hazepaèper" op smaak te brengen?! De aanmelding kan geschieden bij comm. Geluid en Liedje van de Piël haas, due overigens nog 'n prachtige „act" beschikbaar heeft voor 3 4 personen. Blief wakker!! In de fraaie dubbeldekkers van Au tobusbedrijf Van Ham Venray, maak- ,ten de Spio-leden de reis naar Berlijn. Links van de poort staan op West- berlijns gebied twee geünoformeerde Russen op wacht voor het Sovjet gedenkteken, geflankeerd door pant serwagens, die in 1945 het eerst Berlijn hebben bereikt. Men mag hier niet stil blijven staan In Oost-Berlijn eindigt Unter den Linden tegen barricaden. Ongeveer vijfhonderd méter „niemandsland" tussen poort en barricades. Hier houdt de wereld op.... In het kale gebied slechts gewapende Vopo's, wachttorens, schijnwerpers en doodse stilte. Hier kan men slechts denken Linda Ponjée kan weer lachen na haar angstig avontuur en toont haar pas zonder stempel en haar nieuw Oostduits visum. aan de politieke waanzin anno 1987 „Goddank, dat ik weer terug ben", verzuchtte demonstratief een Oostber- lijner op het station Friederichstrasse, toen hij uit het westen terugkwam. „Blij dat we het gezien hebben", zeiden de Venrayers, „maar of we ooit nog eens naar Oost-Berlijn gaan, daar moeten we diep over nadenken", voegden zij er unaniem aan toe, toen zij door de passencontrole op station Friederichstrasse waren. Toen waren zij er ook achter, waar om op de heenweg geen retourtjes werden verkocht. De terugreis móést met Oostmarken worden betaald en inwisseling van het (waardeloze) geld van de D.D.R. tegen Westduits geld is onmogelijk. Wanneer men Oost-Berlijn binnen komt is men verplicht 25 Westduitse marken om te wisselen tegen een gelijk aantal Oostduitse marken. Met het Oostduitse geld kan men niets doen in het westen. Er wordt zelfs voor gewaarschuwd geen geld met „Privatpersonen" te wisselen. Toch lopen op het Oostduitse sta tion Friedrichstrasse van dergelijke privatpersonen rond, die maar al te graag tegen een koers van 1 op 2, soms zelfs 1 op 4 in het bezit van westers geld willen komen in het zwartgeldcir- cuit. Dat het ook anders kan, ondervond een Spio-zwemster, die graag voor 10 DM Oostduitse postzegels had voor haar verzameling, maar haar ver plichtte 25 Ostmarken had uitgegeven. Achter het loket van het officiële (staats)postkantoor zat een oude vrouw. Na eerst schichtig om zich heen gekeken te hebben, knikte zij onopvallend, dat zij bereid was tot de verboden transaktie. Het Westduitse tienmarkstuk liet zij in haar tasje glijden, gaf voor tien mark postzegels en daarbij nog eens 30Ostmarken.... Een transaktie tegen een koers van 1 op vier Aflossing van de erewacht van de Volksarmee, een nu niet be paald opwekkend beeld in Oost- Berlijn; zeker niet voor de oude ren.

Peel en Maas | 1987 | | pagina 11