PEEL EN MAAS
Platenatlas van oud-Venrays altaar
VASTEUOVES-AKTIVITEITEN
DE KARKLINGEL
DE PIËLHAAS
'T KNÖLLEKE
ZAGEWETTERS
Voor kleine en grote drukwerken van den Munckhof b. v.
Grotestraat 68 - Venray - natuurlijk mag U bellen: 82727
pél VAN DIE KAMP
ASSURANTIËN
telefoon 04780-87575
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1984 Nr. 5 HONDERDENVIJFDE JAARGANG
JAN EN TONNY RAEDTS
SCHENKERS VAN VAANDEL
Zaterdagavond vond in 'n korte
plechtigheid de aanbieding plaats van
een prachtig vaandel, geschonken door
Jan en Tonny Raedts aan de carnavals
vereniging de Karklingels. Het vaandel
is 'n idee en ontwerp van Jan Raedts en
vervaardigd door de Venrayse Mevr.
Michels-van Meijel.
Ook vond de uitreiking plaats van 'n
herinneringsmedaille met eenzelfde mo
tief als het vaandel aan bestuur en leden
van de Raad van XI.
Deze bijeenkomst werd gehouden in
de Raedtskelder.
HOGE CARNAVALS-
ONDERSCHEIDINGEN VOOR
JAN RAEDTS
Tijdens de druk bezochte receptie van
Jan Raedts t.g.v. zijn 22-jarig lidmaat
schap der Karklingels ontving hij enkele
hoge onderscheidingen.
Voorzitter Hans Thomassen van
Venrays Vorstenraad memoreerde in
een vlotte speech de verdiensten van de
jubilaris en meende, dat hij veel
toegevoegde waarde bezat. De heer
Hoogeveen mocht daarna de bul voor
lezen behorende bij de hoge onderschei
ding van de Venrayse Vorstenraad.
Hans Thomassen wist te vertellen dat
men erg zuinig was met dit ereteken uit
reiken, maar dat Jan Raedts ruim
schoots aan de eisen voldeed.
Tien Hoenselaar, een van de dragers
van dit kostbare teken, vond dat
Oostrum duidelijk een voorrangspositie
had ingenomen, nu naast Grad Lem-
xnens ook Jan Raedts uitverkoren was
dit opvallend mooie schild te dragen.
Wethouder van Oers was blij iets zin
nigs te zeggen, trouwens alle aanwezi
gen met hem. Jan Raedts, als voorzitter
van de Dorpsraad, was op 't gemeente
huis geen onbekende, dit om de
belangen te behartigen voor de Oos-
trummers.
Voorzitter Dormans van B.C.L. was
het opgevallen, gelet op de enorme
drukte, dat J. Raedts een voorname
plaats inneemt in de dorpsgemeen
schap. De heer Poels uit Horst zou de
hoge B.C.L. onderscheiding uitreiken.
De bloemen voor Tonny Raedts werden
overhandigd door Frits Berden uit
Velden.
Ook bestuur en raad van de jeugdige
Karklingels was aanwezig, evenals
diverse Raden van Elf, Prinsen en
BEN MIN PRINS VAN DE
PIËLHAZEN
Meermalen is in de loop der jaren in
Peel en Maas gewag gemaakt van het
prachtige Maria-altaar dat 'n arme
Venrayse pastoor in 1839 voor ,,'n
appel en 'n ei" verkocht aan 'n Belgi
sche beeldhouwer, die het retabel res
taureerde en voor ,,dik geld" aan het
Belgische Tongeren verkocht.
Ter gelegenheid van Kerstmis 1982
'brachten wij nog in ons weekblad een
grote reproduktie van één der altaar-
taferelen.
Deze maand wordt over dit unieke al
taar een boek uitgegeven op A4 for
maat, genaaid en gebonden in donker
bruin linnenband met gouddruk. Het is
een luxe „platen-atlas" van 216 bladzij
den en rijk geïllustreerd. Niet minder
dan 250 kwaliteitsafbeeldingen beslaan
er 130 bladzijden.
Voor onze lezers die in de geschiede
nis van dit Maria-altaar geïntereseerd
zijn plaatsen wij hieronder nogmaals
het verhaal zoals dit reeds eerder in ons
blad werd afgedrukt.
In de O.L. Vrouwe Basiliek van het
oude Belgische stadje Tongeren bevindt
zich een der schoonste altaar-stukken
van West-Europa. Het dateert uit 1520
en werd vervaardigd door een onbeken
de meester uit Antwerpen, die lid was
van het beroemde St. Lucas-gildé
aldaar.
De beeldhouwer heeft nl. een afge
kapt handje, het embleem van deze
gilde, hier en daar in de ornamenten
verwerkt.
Het eikenhouten retabel heeft een
hoogte van 5,44 meter en is 3,18 meter
breed. Het leven van de H. Maagd
Maria wordt in 23 taferelen, négen
grote en veertien kleinere taferelen,
uitgebeeld. Totaal 160 beelden.
Het beeldhouwwerk is van een adem
benemende schoonheid. De drie hoofd
taferelen stellen de verloving van de H.
Maagd met de H. Joseph, de geboorte
van Jezus in de stal in Bethlehem en de
aanbidding der drie koningen. Hieron
der ziet men de boodschap van de engel
Gabriël en het bezoek van de H. Maagd
aan haar nicht Elisabeth, de besnijdenis
van Christus en een huiselijk tafereeltje
uit Nazareth. Het hoogste tafereel in het
midden van het altaar stelt de dood
voor van de H. Maagd en haar glorie
rijke ten hemel opneming. Al deze grote
taferelen worden omgeven door een
menigte kleinere voorvallen uit het
leven van de H. Maagd en een weelde
van gothische ornamenten. Ieder fi
guurtje, ieder onderdeeltje is door de
kunstnaar uitgewerkt met een zorg en
nauwkeurigheid, met een liefde en een
kunstenaarsschap, die wel haast vol
maakt genoemd kunnen worden. De
gelaats-expressie van alle personen die
hier worden afgebeeld, en dat zijn er
ca. honderzestig, beantwoordt zo
volkomen aan de omstandigheden,
waarin zij worden voorgesteld, dat het
niet anders kan, of de maker moet van
het leven van de H. maagd een zeer
diepe studie hebben gemaakt.
Over de ontzaggelijke waarde van dit
cultuur-bezit is wel iedereen het eens
is natuurlijk volkomen dwaasheid
het begrip geld hieraan te verbinden,
om de eenvoudige reden, dat dit retabel
geen handels-object is, doch wil men
absoluut het geld als maatstaf nemen
voor de belangrijkheid van een voor
werp, dan mag gerust verklaard worden
dat dit altaarstuk in Tongeren de
waarde vertegenwoordigt van ettelijke
honderdduizenden guldens. Het is nog
eerst ruim honderd jaar geleden, dat dit
onvergetelijke schone altaar prijkte in
de kerk van St. Petrus Banden te Ven
ray.
Ongeveer drie eeuwen lang had het
hier gestaan aan de Evangelie-zijde, niet
als hoofd-altaar, doch slechts als zij
altaar. Het stof en de spinnewebben van
vele eeuwen hadden er zich in vastgezet
en hier en daar waren sommige figuur
tjes door onliefdevolle behandeling
enigszins beschadigd. Op een goede dag
in het jaar 1839 betrad een zekere Fran-
fois Malfait, een beeldhouwer uit Brus
sel, de kerk van Venray en hij bleef
lange tijd in diepe bewondering voor het
altaar-stuk staan. Hier trof hem de pas
toor van Venray, die een praatje met de
deftige bezoeker maakte.
Zo langs zijn neus weg informeerde
Mr.Malfait, of de pastoor dit altaar niet
wilde verkopen. Zijn vriend, Z.K.
Hoogheid Prins Soltikoff, die in Parijs
woonde, een neef van Z. Majesteit de
Czaar aller Russen, verzamelde nu een
maal deze dingen en had hem uit
gestuurd om eens haar de prijs te
vragen. Veel was het natuurlijk niet
meer waardMijnheer Pastoor
moest het maar eens door een taxateur,
die verstand had van deze dingen, laten
schatten en dan zouhij, Mr. Francois
Malfait, over enkele weken nog eens
komen horen, omdat hij hier toch
voorbijkwam.
De pastoor van Venray. die_een zeer
goed priester en een zeer ijverig zielen
herder was, maar een ongelofelijk
slechte kunstkenner was door het
aanbod van de Russische Prins zeer
vereerd, hoewel hij niet begreep, dat
iemand aan deze „poppenkast" zoals
hij het altaar noemde, zoveel waarde
kon hechten. „Toevallig" werd Venray
enkele dagen later bezocht door', een
taxateur, die na een zeer grondig
onderzoek de pastoor mededeélde, dat
hij blij mocht zijn, wanneer hij 1000,-
voor het altaar kreeg. De pastoor wist
natuurlijk niet, dat deze taxateur een
handlanger was van Mr. Francois
Malfait uit Brussel en daarom stelde hij
in overleg met het Venrayse kerkbestuur
de prijs van het altaar vast op 2500
francs, hetgeen iets meer was dan
1000,-. De goede pastoor was nog
gelukkig ook, toen Malfait dadelijk
toehapte, en hij dacht een goede koop
gesloten te hebben. Tot zijn veront
schuldiging moet echter gezegd worden,
dat de kas van het kerkbestuur in 1839
in een allerellendigste toestand verkeer
de en 2500 francs een hoop geld was.
Onze Malfait echter wist er iets meer
geld uit te slaan. Natuurlijk verhuisde
het retabel niet naar Prins Soltikoff in
Parijs, doch naar het atelier van Malfait
in Brussel, waar het grondig werd
schoongemaakt en gerestaureerd. Enige
jaren later werd het kostbare kunst
voorwerp toen door hem verkocht aan
de O.L. Vrouwe Basiliek van Tongeren
voor de prijs van 12.800 francs, voor
die dagen dus met een behoorlijk
winstje.
In 1866 werd het Maria-retabel op het
hoofdaltaar in Tongeren opgesteld.
Zo staat daar thans dit onvergelijke
lijk schone Maria-altaar in zijn volle
glorie. Wij, Venrayers kunnen het
betreuren, dat zulk een kostbaar
kunstbezit voor ons verloren is gegaan.
Gunnen doen wij het de Tongenaren
wel, omdat zij bewezen hebben, dit
meer naar waarde te kunnen schatten
dan wij. Verheugend is het daarbij, dat
het in de onmiddelijke nabijheid van
onze landsgrenzen gebleven is.
Ongetwijfeld zal menig Venrayer ge
ïnteresseerd zijn in het boek dat aan
„ons" Maria-altaar is gewijd. Zoals ge
zegd wordt het een luxe uitgave. Door
beeld en woord wil het pogen het
herfsttij der middeleeuwen geestelijk
opnieuw gestalte te geven en te laten
herleven, met zijn diep geloof en innige
vrodftiheid, maar ook met zijn naieve
en kritiekloze lichtgelovigheid in de tal
rijke legenden, waarvan evenwel de
poëtische kracht niet te ontkennen valt.
Het wil bovendien de lezer door directe
aanschouwing laten genieten van een
heerlijk stuk Vlaams-realistische beeld
snijkunst van de XVIe eeuw in gotische
traditie.
Het boek is 'n Vlaamse uitgave en zal
circa 45,— gaan kosten. Boekhandel
van den Munckhof stelt pogingen in het
werk dit boek ook hier te kunnen aan
bieden.
Bij de foto's:
a. Het Maria-retabel zoals het op het
hoofdaltaar in de Basiliek van Ton
geren staat.
b. Eén van de 160 fraai gesneden hou
ten beelden uit de 24 taferelen over
het leven van de H. Maria.
Vorsten.
De dames van de leden van de Raad
van Elf, Vorst Jan nog enkele funkties
te moeten aanbieden.
Vele verenigingen stuurden een af
vaardiging. Diverse sprekers kwamen
daarna nog aan het woord, o.a.
Venrays Vorst Wim Smits, President
Oostrums Harmonie Antoon Janssen
en het hoofd der school Henk Pluk, die
de jubilaris de versierselen overhandig
de, behorende bij de orde van het
tafeltje van 11.
De voetbalclub kwam hun penning
meester huldigen met een enorm spaar
varken en dat bij nader inzien inder
daad een echt feestvarken bevatte.
In een wellicht de beste Prinsenpro-
klamatie die ooit in Venray op het to
neel kwam, hebben de Piëlhazen af
scheid genomen van Prins Piet III en de
nieuwe Prins, Ben II, hartelijk en spon
taan welkom geheten.
Een goede en vlotte Prinsenprokla-
matie, met volop muziek en zang van
Hofkapel, Mannenkoor en Euterpe,
terwijl ook de nieuwe grammofoon
plaat nog eens in woord en beeld te zien
en te horen was. Duidelijk bleek ons dat
„Festina la Carnaval" met kop en
schouders boven de andere liedjes uit
steekt; maar ook, dat de Thej Spek
Blues nu met zijn professionele mu
ziek niet zo mooi is als wanneer het in
Circus Mök met een simpel harmonium
en gitaar begeleid wordt. Wat natuur
lijk niets afdoet aan de sublieme tekst.
De junioren van de Pierotten gaven
als openingsnummer een leuk staaltje
aerobic-dansen weg, waarbij de licht
effecten een niet onbelangrijke rol
speelden. We zullen deze jongedames
ongetwijfeld in de toekomst nog meer
malen te bewonderen krijgen.
Op onnavolgbare wijze nam Prins
Piet III afscheid van de Piëlhazen, door
een vele meters lange „film" over de
hoofden „van de dure plaatsen" naar
achteren te rollen, daarbij een litanie
van dankbetuigingen aflezend aan allen
die Vastelaovend 1983 zo goed deden
slagen. Tenslotte mocht de „film" be
schouwd worden als een uitgelegde
loper voor zijn opvolger.
Maar voordat zijn opvolger op de
bühne was, moest Prins Piet nu weer
gewoon Piet Hermans opgenomen
worden in het leger van de Aide Prinse
Kompeneej. Een leger dat in feite onee-
veer dertig leden zou moeten tellen,
maar telkens slechts met een beperkt
aantal leden vertegenwoordigd is.
De nieuwe deken van de A.P.K.,
Geert Mulders, had natuurlijk in Piet
een gevatte tegenspeler met genoeg
„mondfiat" om hem van wederwoord
te dienen. En tegen een fraai decor van
aide prinsen in een vrije akademie werd
Piet tenslotte met „hazenbloed" ge
doopt en als oud-prins geaccepteerd.
Ook de senioren van de Pierotten, al
jarenlang onder bekwame leiding van
Mevr. Ewals-Litjens, gaven met een
vlotte dans van Tanzmarietchen acte de
presence. Zij horen gewoonweg bij de
Pri nsenproklamaties
Het Mannenkoor onder leiding van
dirigent Gerits, is duidelijk op weg naar
een nieuwe top in zijn muzikale carna
valsbegeleiding. Een goed repertoire,
ditmaal versterkt met een uitstekend
combo.
Ook onze Koninklijke Harmonie
Euterpe toont hoe langer hoe meer niet
alleen ingewikkelde concoursnummers
te kunnen brengen, maar ook het car
navaleske niet te willen versmaden. De
„Rooyse Rapsodie" was een van de uit
schieters terwijl de compositie van A.
van Els van het „Festina la Carnaval"
bijzonder goed was.
„Vreemdeling" op deze zitting (als
we dat van een kerkdorper mogen
zeggen) was Henk Stevens, die als buut-
reedner stond te bazelen. We weten
maar al te goed dat echte buutreedners
in het Piëlhazeriek dunnetjes gezaaid
zijn. Een goed voorbeeld uit het
Ysselsteynse is dus nooit weg.
Als inleiding op de komst van de
nieuwe Prins werd een fantastisch
spokenballet opgevoerd, onder leiding
van Nica van der Windt. Mede door
gebruik te maken van blacklight werd
het geheel een wervelende show. Ook
deze groep zal ongetwijfeld in de toe
komst op dergelijke uitvoeringen met
plezier worden teruggezien.
En temidden van dat spookachtig
ballet kwamen dan de Prins en zijn ad
judanten (Peter Theeuwen en Frank Ne-
lissen) voor het voetlicht. Dat drietal
belooft ongetwijfeld weer veel te zullen
bijdragen aan een fijne carnavalsviering
in het Venrayse.
Niet onvermeld mag blijven dat Vorst
Wim als „spreekstalmeester" de alge
hele leiding van het gebeuren had.
Zonder langdradig te zijn leidde hij de
artiesten voortreffelijk in. Ook op zijn
manier droeg hij ten volle bij aan het
succes van deze Prinsenproklamatie.
BOERENBRUILOFT 1984
VENRAY
Op 6 maart a.s. organiseert de
Landelijke Rijvereniging St. Isidorus te
Venray de jaarlijkse boerenbruiloft.
Het ondertrouwbal zal op 4 februari
om 20.11 uur een aanvang nemen in het
restaurant Vlakwater, alwaar om 22.22
uur he" bruidspaar bekend gemaakt zal
worden.
Namens het bruidspaar delen wij u
mede dat zij zich zal verheugen indien
de Venrayse burgerij in grote getale
getuige zal zijn van deze ondertrouw.
Muzikale medewerking wordt ver
leend door Joekskapel Half un Half,
bekend van het Vastenavond-café.
„Oere Toe" bracht een zanghulde,
helaas kwam deze wat in het gedrang.
„Ut Göt" kwam opdraven met een
cheque voor de trap in het parochiehuis
om het podium te betreden, dit wankel
geval was aan vervanging toe, aldus de
heer Poels.
De Venrayse joekskapel Naovenant
bracht een goede serenade en daar is
waarschijnlijk de inbreng van enkele
Oostrumse personen niet vreemd aan.
Tijdens en na de receptie zorgde de
Eikenhofkapel voor de stemmingsmu
ziek.
Na afloop kon de enigszins ontroerde
jubilaris ook namens echtgenote, dank
I zeggen voor de massale opkomst.
JEUGDVASTELAOVES-
VERENIGING
DE HAZEKEUTEL
Zaterdagavond is het weer zover. Om
18.00 uur gaat de foyer van de schouw
burg open voor de jeugdzitting 1984.
Deze zitting vangt aan om 18.30 uur.
Alle hazekeutels van 0 tot en met 16
jaren, zijn van harte welkom. Ook
ouders met de kleine kinderen zijn
welkom. Voor iedereen bedraagt de
entree 2.50 p.p.
De zitting wordt geheel verzorgd door
artiesten van eigen bodem. Tussen de
acts kan worden gehost op de klanken
van de jeugd-hofkapel.. Omstreeks
20.30 uur zal het Jeugd Boerenbruids-
paartje zich aan U voorstellen en om ca.
21.15 uur zullen wij weten wie de haze
keutels zal regeren.
De Hazescanen zullen ook dit jaar
weer op originele wijze de aftocht van
Prins Ger I verzorgen.
De orde van „De Hazekeutel" zal dit
jaar worden uitgereikt aan Mevr.
H.C.M. v. Klink-v.d. Vlugt. Zij ont
vangt deze onderscheiding voor haar
vele verdiensten binnen de Scouting Ne-,
derland en voor Scouting Venray in het
bijzonder.
Ter voorkoming van ongeregeldhe
den zullen wij zorg dragen voor ruim
voldoende toezicht. U kunt Uw kinde
ren met een gerust hart brengen óf zelf
meekomen. Zeker zo gezellig. Om 22.30
uur is het voor de Hazekeutels
afgelopen.
Het bestuur van de Hazekeutel.
GOUDEN KNOL
A.s. zaterdag 4 februari vindt er een
huldiging plaats van enkele vooraan
staande Zagewetters, n.l. Vorst Tien
Hoenselaar, Harrie Arts, Albert Mi-
chels en Jan Gielen.
Het is namelijk 25 jaar geleden dat er
besloten werd, dat er op de zittings
avond de dorpspolitiek aan de orde
moest komen.
Harrie Arts en Albert Michels hebben
toen besloten dat te gaan doen onder de
naam „Tinus en Tontje".
Sindsdien is het elk jaar het hoogte
punt van de zittingsavond, b.v. dit jaar
misschien de toekomstige C.A.I. tele
visie met een M.O.S. proefprogramma
(Merselose Omroep Stichting).
Vorst Tien is al 25 jaar presentator
van die zittingsavonden geweest. Hij
heeft dat altijd op een voorbeeldige ma
nier, en met veel humor gedaan. Tien is
ook 20 jaar Vorst van de Zagewetters.
Hij met Harrie Arts zijn de voortrek
kers van de carnaval in Merselo.
Jan Gielen is 2 x 11 jaar lid van de
raad van elf en tevens de schatbewaar
der van de Zagewetters en was in het
jaar l9óo prins.
Voor zijn grote verdiensten binnen
het carnavalsgebeuren zal op zaterdag
18 februari a.s. in het Gemeenschaps
huis van Leunen de Gouden Knol
uitgereikt worden aan onze oudste en
tevens langst erbij zijnde raad van ellel
lid
PIET WEYS
De oudste zoon van Weys Lowie aan
de Steeg.
Een rasechte verenigingsman wat je
het beste kunt merken aan zijn andere
hobby handboogschutterij St. Joris.
Daar kreeg hij de zilveren speld voor
zijn 25-jarig bestuurslidmaatschap, 33
jaar is hij daar aktief lid, 7 keer koning
en 30 jaar doet hij al mee in het eerste
zestal.
Ditzelfde vinden wij allemaal bij hem
terug bij de carnaval met dit verschil dat
hij daar pas in 1963 op aandringen van
Pierre Lucassen en Ger Pijpers, raad
van ellefleden van die tijd, samen met
Jan Litjens (ook begiftigd met de
gouden knol) als vast raad van ellef lid
geïnstalleerd werden.
Vanaf toen hebben wij Piet in ons
midden. Altijd plezier en nooit is er iets
te veel, naast zijn raad van ellef lid
maatschap is de wagenbouw ook een
van zijn grote hobby's. Onder bizarre
omstandigheden wisten zij ook ieder
jaar opnieuw voor een pronkstuk te
zorgen.
Kortom gezegd, een man waar je op
aan kan.
Daarom vragen wij iedereen kom
naar de uitreiking van de Gouden Knol
op zaterdag 18 februari in het Gemeen
schapshuis, aanvang 21.00 uur. Op deze
avond is er ook gelegenheid om Piet te
feliciteren met deze hoogste onderschei
ding binnen onze vereniging.
Carnavalsvereniging ,,'t Knölleke"
Leunen
BOERENBRUIDSPAAR 1984
In een vol Knollehuus vond afgelopen
zaterdag de onthulling plaats van het
Boerenbruidspaar 1984.
Vooraf stelde de nieuwe ceremonie
meester, Jan van Daal, de bruiloftsgas
ten aan de zaal voor: de wederzijdse
ouders, getuigen, alsmede de veldwach
ter, de pastoor en de ambtenaar van de
burgerlijke stand.
Prins Rien I viel de eer te beurt, de
bruid te mogen onthullen. Voor deze
zijn laatste officiële taak, was hij zo
zenuwachtig, dat de bruid hem behulp
zaam moest zijn met het losmaken van
de knoopjes.
Vorst Jan nam de onthulling van de
bruidegom voor zijn rekening. Ook hij
had er alle moeite mee, daar de
bruidegom ingepakt was als voor een
poolreis.
Het bruidspaar: Els van Poelsen Teng
en Wiel van Risselt Bert siene Grad, was
door de voetbalclub binnengebracht in
een fantastisch gemaakte arreslede, ge
trokken door twee voetbalpaarden, die
er niet zo natuurlijk uitzagen. Dit alles
onder het licht van twee schijnwerpers,
terwijl de sneeuwballen in het rond
vlogen.
Het enthousiasme van de zaal, zal wel
een sneeuwbaleffect hebben op de
deelname aan de boerenbruiloft, carna
valsviering, vandaar dat aangeraden
wordt de kaartjes zo snel mogelijk te
kopen, opdat U niet straks met teleur
gestelde gezichten, Uw neuzen platge
drukt tegen de ramen van café Martens
staat, omdat U niet kunt deelnemen aan
het bruiloftsmaal.
De kaarten zijn in alle café's en in de
kantine van de voetbalclub verkrijg
baar.