Uit het rijke roomsche leven Onder de kerkelijke feesten en plechtig heden in Venray, namen ongetwijfeld de processies een ereplaats in, welke ieder jaar door de straten trokken. Vooral de z.g. grote processie, zondags na Sacra mentsdag en de processie op kermis zondag. Het waren triomftochten, door de met vlaggen, groen en bloemen ver sierde straten. Voor Katholiek Limburg en Brabant was het houden van proces sies geen probleem, daar deze al door de eeuwen heen werden gehouden. Voor de andere delen van het land gold vol- In tegenstelling tot landelijke en regionale dagbladen, hebben we kelijks verschijnende nieuwsbla den zoals Peel en Maas nooit de behoefte gehad om officieel een katholieke signatuur te dra gen. Het heeft kennelijk altijd voor de hand gelegen, dat in een katho lieke streek een katholiek blad kwam. Maar ondanks het ontbreken van het „katholieke stempel" op Peel en Maas heeft het blad zijn katho liciteit nooit verloochend. Daarbij echter ook aan „andersdenken den" plaatsruimte beschikbaar stellende. Zolang Peel en Maas bestaat heeft het ruime aandacht gegeven aan hetgeen we thans „Het Rijke Roomsche Leven" plegen te noe men. Over neomisten, priesterjubi lea, kerkelijke feesten, processies, katholiekendagen zijn in de loop van honderd jaren pagina's volge schreven. Zelfs in de jaren, dat een eigen bisdomblad in Limburg ver scheen, vond men tóch de „Ker kelijke Diensten" in het weekblad Peel en Maas. Er zullen weinig Nederlandse bladen te vinden zijn, die nu nog kerkberichten opne men. Peel en Maas doet het nog steeds, en kennelijk tot volle tevre denheid van de H.H. Geestelijk heid en de dierbare gelovigen. Overigens wordt bij bepaalde ker kelijke akties we noemen slechts de Vastenaktie ook nu nog regelmatig een beroep op Peel en Maas gedaan. Hub Schols dook nog eens in de oude krantenleggers om een im pressie te geven van processies in vroeger dagen. gens een bepaling in de Grondwet een processieverbod. Alleen in die plaatsen waar vóór 1848 een processie trok, mochten ook na 1848 processies gehouden worden. Werden deze toch langs de openbare weg ge houden, dan werd prompt procesverbaal opgemaakt. Meestal kwamen de organi satoren er dan wel van af met een sym bolische boete van 1,omdat over het algemeen het processieverbod in de Grondwet als een onrechtvaardige be paling werd gezien. De processies maakten een overweldi gende indruk. Honderden en honderden personen trokken in devote stoet voorbij. Het was een stoet zo overweldigend, ver sierd met honderden vanen, drapeaux, gekleurde wimpels, zilveren lantaarns enz., waarbij de biddende stemmen van klein en groot zich vermengden met de processie-marsen van de Harmonie, Pa- tronaats Jeugdfanfare en de lofgezan gen van een grote priesterschaar en het kerkelijk zangkoor. Dit alles vormde tesamen een harmo nisch geheel; een openlijke en eerbie dige hulde van de bewoners aan de Heer der Heerscharen waarmee men zijn die pe godsdienstzin betuigde. Venray was trots op zijn processies, die van jaar tot jaar in luister toenamen. In het kort geven wij een overzicht van de ze processies, die onder klokkengelui, gebed, muziek en zang van de Grote Kerk de volgende straten passeerden: Grotestraat, Patersstraat, Paterslaan, Langstraat, Leeuwstraat, Schoolstraat en Marktstraat. Alle straten waren bestrooid met bloemen en aan de deuren en ramen waren de mooiste bloemversieringen, kruis- en andere beelden met brandende kaarsen aangebracht. Onder de kleuren der wapperende vlag gen, schitterde en blonk alles in de stra ten van de zomerzon. In de eindeloze rijen waren aanwezig: de schoolkinderen met vlaggen en wimpels, onder toezicht van de onderwijzers, Zusters Ursulinen en onderwijzeressen, Maria Congregatie, het beeld van de H. Maagd, gedragen door zes in 't wit geklede bruiden, om geven door een erewacht van jeugdige Zouaven, gevolgd door kleine en grote bruidjes, de Broederschap de H. Familie, Een kermisprocessie uit de jaren rond 1930. De stoet, hier gefotografeerd in de Markt straat, wordt o.m. begeleid door burgemees ter Oscar v. d. Loo, geflankeerd door de twee gemeente-veldwachters Janssen en Derks, die met getrokken zwaard achter het baldakijn liepen. Derde Orde, flambouwdragers van de Parochie- en Paterskerk, Harmonie, Jeugdfanfare van het Patronaat, de pen- sionaires van Jerusalem met witte hoofd doeken, die allen prachtige zinnebeel dige figuren en bloemtakken droegen, de studenten van het Gymnasium Immacu- latae Conceptionis, Broeders van Liefde, Paters en Fraters Franciscanen en an dere geestelijken, de sierlijke Troon hemel, waaronder het Allerheiligste werd meegedragen, het kerkbestuur met we reldlijke autoriteiten en honderden en honderden biddende gelovigen. De schutterijen „St. Anna" en „Het Zand- akker" hadden beurtelings de erewacht in de direkte nabijheid van de Troon hemel of sloten de stoet. De processies waren niet alleen schitte rend maar ook indrukwekkend. In de na bijheid van het Patersklooster, op het Henseniusplein en Grote Markt waren rustaltaren opgericht. Werd het Aller heiligste vanuit de Parochiekerk door de Pastoor gedragen tot aan het rustaltaar Paterskerk, de Gardiaan van het kloos ter droeg het tot op het Henseniusplein, waarna de Parochieherder het weer over nam. Op de Grote Markt werd de processie ontbonden. Op Sacraments-donderdag trokken ook processies in de tuinen van kloosters en inrichtingen, die dan prachtig versierd waren. De Zusters Ursulinen, de Zusters van het St. Jozefklooster en de Paters Franciskanen hielden 's morgens hun processies. Huize St. Anna en Huize St. Servatius 's middags. Ook in deze tuinen waren rustaltaren opgericht. Bij de jaarlijkse Venrayse processie naar Oos trum (O. L. Vrouw Behoudenis der Kranken) werd ook altijd een bezoek gebracht aan de Kruisweg op Trans Cedron, waarvan hier een oude ongedateerde foto. Op de 1e zondag in mei en op de 1e zon dag van de maand oktober, werden 's middags na het Lof processies gehou den over het Kerkpad, via Grote Markt - Hofstraat. Ook de St. Marcusprocessie in april en de Kruisdagenprocessies in mei, - gehouden in de vroege morgenuren - mogen we niet vergeten te vermelden. De drie Kruisdagenprocessies werden gehouden „om van de Hemel de Zegen over de veldvruchten af te smeken". Deze hadden plaats in de open velden en akkers. In bijna ieder dorp stond te mid den der korenakkers op een kruispunt van twee zandwegen een hardstenen of zwaar eikenhouten kruis, een z.g. „Hagel kruis" zoals het genoemd werd, om de naam zegt het van hagelslag, storm en onweer bevrijd te blijven. In de parochie St. Petrus Banden be stond vroeger nog slechts één dergelijk kruis, aan de verlengde Hoenderstraat, kruising Hagelweg. Het hagelkruis vond zijn oorsprong in het heidendom. De heidenen hadden grote vrees en een diepe afkeer van een kruispunt met twee wegen. Volgens hun bijgeloof huisden daar allerlei geesten, zowel boze als goede. Ze vermeden die plek zoveel mogelijk, maar wensten ze een gunst te verkrijgen van de goede geest, of wilde men zich verzoenen met de boze, dan werd er daar rijkelijk ge offerd aan de goden. Wanneer een lijkstoet zo'n kruispunt pas seerde, werden daar vooraf twee stro spieren kruiselings over elkaar gelegd opdat de geest niet in het dode lichaam zou terugkeren. Dat de heidenen bij hun bekering niet voetstoots hun bijgelovige gebruiken lieten vallen, mag men wel aannemen, want deze zaten er diep bij hen in. Paus Gregorius de Grote (590 - 604) schreef aan de Engelse geloofsverkon digers, dat „het geen twijfel lijdt, of het is onmogelijk aan grove harten ineens alles te willen ontnemen". Hij schreef daarom aan de zendelingen voor, niet onmiddellijk met die Heidense gebrui ken te breken, maar ze van lieverlede te wijzigen, in Christelijke geest, ze te „kerstenen". Het lag voor de hand, dat op een kruis punt van wegen een kruis verrees, ge beden en processies gehouden werden om de zegen over de veldvruchten af te smeken. In plaats van de offers eertijds gebracht aan de afgoden, werden aan de armen en behoeftigen aalmoezen uit gedeeld. Zij kregen van de H. Geest- meesters (Armemeesters) „brood, bier, pap en erwtesoep". Het hagelkruis aan de Hoenderstraat Hagelweg werd verplaatst en staat thans tegen de westgevel van het Bejaarden centrum „Het Schuttersveld".

Peel en Maas | 1980 | | pagina 8