zij dan een plaats in de loden pagina.
Is de loden pagina klaar (opgemaakt),
dan wordt de vorm op een boekdrukpers
gelegd voor het maken van een afdruk.
Voor de laatste maal wordt de pagina op
fouten nagekeken.
Zijn de laatste correcties aangebracht,
dan wordt op dezelfde pers een afdruk
van de loden pagina op kunstdrukpapier
gemaakt. Op deze aldus op papier ver
kregen pagina kan tenslotte de afwer
king plaatsvinden.
De plaatsen, waar op de pagina een foto
moet worden geplaatst, zijn opengela
ten en vormen witte vlekken tussen de
zwarte tekst.
Eerst zullen de foto's moeten worden
gerasterd'' zoals dat heet. Voor meer
Kunnen de pagina's de toets van de
typografische kritiek doorstaan, dan kun
nen ze worden doorgestuurd naar
Drukkerij Helmond.
Daar wordt van elke pagina een film
gemaakt, welke dan op lichtgevoelige
offsetplaten worden gelegd. Na een aan
tal seconden te zijn belicht met sterke
hallogeen lampen zijn tekst en foto's
op de plaat overgebracht. Als alle pla
ten klaar zijn, worden deze op de rotatie
pers geplaatst en binnen één uur ligt de
totale oplage van Peel en Maas netjes
verpakt en gestapeld klaar om naar Ven-
ray te worden gebracht.
De veronderstellingen van zondagavond, Op de juiste breedte afgezaagd, krijgen
insiders: er moeten copyproofrasters
van worden gemaakt.
Ook dat is een handeling, welke geheel
in eigen bedrijf wordt verricht. De foto
gaat onder een reproductie-camera,
waarmee men de foto op het juiste for
maat kan brengen: een, twee of drie ko
lommen. Dan wordt in hetzelfde apparaat
de foto gefotografeerd via een fotoraster.
Hierdoor ontstaan op het uiteindelijke
produkt kleine puntjes. De donkere de
len van de foto lopen als het ware vol
met puntjes, waardoor er straks bij het
drukken meer drukinkt op die plaatsen
wordt opgenomen. Op de lichte gedeel
ten zijn de punten minder dicht bij el
kaar, zodat hier de drukinkt minder
wordt opgenomen.
Is de pagina tenslotte ingeplakt, dan kan
er de laatste hand aan worden gelegd.
De pagina wordt op een lichtbak gelegd
om te kunnen controleren of al het
zwart goed is doorgekomen. Te lichte
plekken worden bijgewerkt, waarna ten
slotte de kolomlijnen kunnen worden ge
trokken.
De gemeentelijke voorlichter is ongetwij
feld weer goed voor minstens een halve
pagina „Gemeentepraat", Hub Schols
voor een halve kolom „Venray dertig
jaar geleden" en Frits Hovens voor zijn
politieberichten en gouden bruiloften
als die er zijn.
In gedachten groeit de krant al met min
stens vier pagina's leestekst en de nodi
ge pagina's advertenties.
De agenda herinnert er aan, dat er de
komende week weer de nodige vergade
ringen zijn. Met een raadsvergadering en
de nodige commissievergaderingen in
een week zit je so-wie-so goed. Maar er
zijn altijd wel onderwerpen waarover een
goed verhaal is te schrijven, en dat in
teressant genoeg is om de lezer te
boeien. Een echt Venrays verhaal, want
Peel en Maas is tenslotte een Venrayse
krant.
Op zondagavond wordt de nieuwe krant
geboren uit ideeën en vaste gegevens.
De eerste kolom blijft open tot het laatste
ogenblik. Hierin komt het hoofd artikel,
het commentaarverhaal, waarvoor de
juiste inspiratie pas op het laatste mo
ment behoeft te komen.
regel (waarop de tekst in spiegelbeeld
staat) in een galei. Regel na regel volgt,
totdat het hele verhaal in een samenstel
van losse loden regels (in spiegelbeeld)
klaar is.
Van het verhaal-in-losse-regels wordt
een drukproef getrokken, waardoor een
normaal leesbare tekst ontstaat. De zet
fouten worden gecorrigeerd en daarna
kunnen alle losse loden regels tot 'n pa
gina in een vorm worden opgemaakt.
Dit vereist de nodige typografische ken
nis. Ten eerste zal men de kunst moeten
verstaan om de „lodentekst" in de vorm
in spiegelschrift te kunnen lezen. Ten
tweede zal men de typografische maten
moeten kennen om het zetsel te kunnen
uitvullen, zodat de kolommen straks in
de vorm gelijk komen te staan.
Typografische kennis is ook nodig voor
het belijnen van advertenties, het maken
van kaderranden rond advertenties en/
of tekst en.... het maken van koppen....
Voor het maken van koppen worden los
se matrijzen gebruikt, die in de juiste
vorm én in het gewenste lettertype, op
een rij worden gezet en eveneens wor
den volgespoten met lood.
Op een machtige offset-rotatiepers wordt Peel
en Maas in Helmond gedrukt. Zestien pagina's
in een drukgang. Gevouwen en gebundeld.
En tenslotte zijn het de krantejongens die er
voor zorgen dat Peel en Maas bij u in de bus
komt. Maar ook de post neemt er nog bijna
1400 voor haar rekening.
Na het corrigeren van een proefdruk wordt er
een schone afdruk van de pagina gemaakt.
blijken op maandagmorgen werkelijk
heid te zijn. De mannen achter de zet
machines kunnen beginnen aan de krant,
die donderdag zal worden verspreid.
Op het toetsenbord van de zetmachines
worden zoals op een schrijfmachine
de letters aangeslagen. Maar in plaats
van een letter op papier, glijdt er een
matrijs uit het lettermagazijn van de ma
chine. Een klein koperen schijfje, waarin
de letter verdiept is aangebracht. Is de
regel vol, dan wordt er vloeibaar lood in
de matrijzen gespoten en valt de loden
Als laatste handeling in eigen bedrijf wordt de
schone afdruk nog eens kritisch bekeken en
waar nodig bijgewerkt.
Middenstanders hebben altijd wel weer
iets aan te bieden en ook verenigingen
zullen hun verenigingsboodschap over
het houden van een bal of kienavond
weer kenbaar willen maken.
De vaste adverteerders komen vanzelf
terug en dan is er wellicht ook wel de
een of ander die een hele pagina claimt
voor een advertentie.
Aan verenigingsnieuws ongetwijfeld ook
geen gebrek. De verenigingssecretaris
sen weten, dat zij vóór dinsdag 12 uur
het nieuws over hun vereniging moeten
hebben ingeleverd. De geestelijkheid
weet hetzelfde voor de kerkberichten.
