ZO ONTSTAAT UW KRANT
VAKJARGON
Het vakjargon, dat in een drukkerij
wordt gebruikt, kan soms zeker
voor een buitenstaander bijzon
der lachwekkend zijn.
De krant wordt opgemaakt op ,,de
steen". Vergeefs zal men in de
drukkerij echter naar een stenen
tafel zoeken. Want ,,de steen" is
niets meer of minder dan een
ijzeren plaat waarop de losse lo
den regels worden samengesteld
tot een pagina-
Waar men met drukinkt omgaat,
mag men verwachten, dat daar al
les zwart is. Ondanks dat wordt er
doodleuk over ,,wit" gesproken.
Dat 'wit' bestaat dan uit zwarte lo
den of lichtmetalen blokken in
verschillende formaten, die dienen
voor de opvulling van lege ruimten
in het drukwerk. Drukt dit wit per
ongeluk mee, dan is het wit „ge
rezen".
In een drukkerij zal men nooit over
foto's horen praten. Een foto is een
prentje, dat door een fotograaf
wordt gemaakt. Een typograaf
spreekt over een „raster" of een
„gerasterde copyproof" omdat de
foto voordat ze in een krant kan
worden afgedrukt, eerst 'n bewer
king moet ondergaan: het rasteren.
Verdenk een typograaf nimmer van
het gebruik van onwelvoeglijke
taal, wanneer hij het heeft over
een „hoerenjong". Hij bedoelt
hiermee slechts aan te geven, dat
er een niet helemaal volgelopen
regel boven aan een kolom staat.
Tegenwoordig noemt men een
„hoerenjong" ook wel „herders
knaapje" en dat klinkt in ieder ge
val netter.
Terwijl iedereen spreekt over me
ters en centimeters, werkt men in
de drukkerijen met een aparte
maat, de cicero ook wel ge
noemd augustijn. Een cicero is on
geveer 4,5 mm groot en onderver
deeld in 12 punten. De zetter
spreekt dan ook van een 8 punts
of 10 punts letter.
Galei heeft niets met galeislaven
of -boeven te maken. Het is een
lichtmetalen rechthoekig bord met
3 opstaande randen, waarop de
zetter zijn zetsel opmaakt. En dat
opmaken betekent dan weer: het
zetsel zodanig rangschiken dat
een gewenste indeling verkregen
wordt.
Lcat die zetter het opgemaakte
werk uit zijn vingers vallen, dan
spreekt men van pastei.
Verslagen en beschouwingen uittikken. Zorgen
voor voldoende kopij voor Peel en Maas.
Wanneer donderdag na schooltijd zo'n
25 krantenjongens op de fiets springen
om het weekblad „Peel en Maas" prak
tisch overal in onze wel zeer uitgestrekte
gemeente Venray te bezorgen, wordt er
door de gebroeders Dick en Toon van
den Munckhof een zucht van verlichting
gelaten. Wéér is er een krant klaar...,
In een hoekje van het bedrijf worden
nog postbandjes om kranten geplakt.
Want nog steeds zijn er honderden oud-
Venrayers, over het hele land verspreid,
die ook al zijn zij tientallen jaren Ven
ray uit graag op de hoogte willen blij
ven van het reilen en zeilen in hun ge
boorteplaats.
Dick, die sinds het verscheiden van
zijn broer Wim in 1976, de redaktionele
verantwoordelijkheid van het weekblad
op zijn schouders heeft gekregen, ziet op
zondagavond zestien onbeschreven pa
gina's in gedachten. Hiervan zullen er
minstens acht vóór woensdag gevuld
moeten worden met redaktionele stuk
ken. Over de andere acht pagina's maakt
hij zich minder zorgen. Ervaring heeft
hem geleerd, dat deze wel weer gevuld
zullen worden met de boodschappen
van zijn adverteerders.
In de komende dagen zullen ze wel in
de brievenbus liggen of in de winkel wor
den aangeboden: de teksten voor de ad
vertentierubrieken ,.te koop", „verloren",
„biedt zich aan", ..gevraagd". ,.te koop
gevraagd", een aanbiedinkje zus, een
vraagje zo.honderden per week.
Alle kopij op zetmachines tot loden regels ver
werken, waarvan pagina's worden gevormd.
Maar op zondagavond komt dan met de
regelmaat van een telkenjaar terugkeren
de schoonmaak de realiteit zich weer
aandienen: komende donderdag moet er
wéér een Peel en Maas verschijnen. Ge
middeld zestien pagina's nieuws én ad
vertenties. Tussen zondag en woensdag
avond moet er geschreven, gezet en op
gemaakt worden. Want donderdagmor
gen in alle vroegte wachten de offset
persen van Drukkerij Helmond op de in
Venray klaargemaakte pagina's. En don
derdagmiddag na schooltijd staan de
krantenjongens klaar Week in week uit
hetzelfde stramien, maar iedere week
wel weer een andere Peel en Maas: an
der nieuws.andere advertenties.
Ook de grotere advertenties zullen wel
binnenkomen. Er zullen wel weer familie
advertenties zijn: zoals geboren, over
leden, een jubileum of dankbetuiging
(vervolg z.o.z.)
De loden regels worden in een „raam" opge
maakt tot hele pagina's waarbij ruimte wordt
gelaten voor later in te plakken foto's.
Tóch is de zucht van verlichting nog niet
helemaal op zijn plaats. Er kan een abon-
né op de een of andere wijze door een
bezorger vergeten zijn. De gebroeders
weten uit ervaring, dat die ene trouwe
lezer zich dezelfde avond nog wel zal
melden
Dan stappen Dick of Toon hoe laat de
melding ook mag binnenkomen in de
auto om de vergeten klant tevreden te
stellen. Service van de zaak noemt men
dat.Een dure service, dat wel, want
het abonnementsgeld staat maar op één
tientje per halfjaar.
Als dan die laatste vergeten lezer zijn
lijfblad heeft ontvangen, is de zucht ge
rechtvaardigd. Toon kan naar zijn dui-
venvrienden gaan en Dick weet, dat in
Vlakwater zijn toepvrienden wachten.
