Leenen Bermbranden Zwartwerker Inbraken Ontvreemde auto teruggevonden Mannenkoor Goch zingt Hoogmis in Vredeskerk WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG illeti '*P iiiiml VRIJDAG 28 MEI 1976 Nr. 22 VRIJDAG 19 MAART 1976 Nr. 12 ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG 5PRIJS ■ling) druk EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 24 ct. per mm. ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR 10,(uitsluitend bij vooruitbetaling) ons afgelo- s en waar- Itgave mei er te *|jn gezicht liet i eigen be- I mogelijk, s medewer- K>r Noord- e krant op ten worden, ik dat op wijken van I en Maas. vel van re- wordt f samenge- de stenen werd „gebakken". Over het algemeen waren deze stenen niet geschikt voor het maken van mooie buitenmuren, want ze waren erg ruw. Wel waren ze heel goed ge schikt voor binnenmuren, schuren, stallen, enz. De gehele Venrayse industrie be stond uit één brandkastenfa- briek, één cichoreifabriek, één limo- nadefabriek, één ketelfabriek, één steenfabriek, één cartonnagefabriek, twee zuivelfabrieken en drie bier brouwerijen (met in totaal slechts 70-80 werknemers). Venrays brandweer moest twee keer actief worden voor de bestrij ding van bermbranden. Op de Oir- loseweg tussen station Oostrum en Oirlo, en aan Endepoel. De brand weer kreeg de bermbrandjes onder controle maar uitbreiding tot bos brand was ook mogelijk geweest. Met klem wordt er nog eens op gewezen dat gezien de droogte voor zichtigheid met vuur geboden is. Venray heeft prachtige bos- en hei degebieden en is gezegend met na tuurschoon, daarom is de waarschu wing meer dan op zijn plaats. (Vervolg van vorige week) ZUIVELINDUSTRIE Volgens het gemeenteverslag van 1881 bestonden er vier steenbakke rijen nl. die van G. Esser, L. Teeuws, S. Custers en A. Reijnders. In 1886 bestonden er al vijftien „tichelovens" met 98 werknemers. In 1840, en ook daarvoor vanzelf sprekend, vond de zuivelbereiding op de boerderij plaats. Op kleine boerderijen gebeurde dit met een handkarn maar op grotere met een karnmolen aangedreven door een hond of een paard. In Venray werd de boter grotendeels geleverd aan een aantal plaatselijke winkeliers (Camps, VerrLet, Slits) of aan de in 1884 opgerichte botermijn (onder het raadhuis). In de laatste decennia van de vo- riage eeuw kwam hierin verande ring. De boeren gingen toen over tot coöperatieve zuivelbereiding. Het eerst in 1886 in Warga in Friesland. In Limburg volgde enige tijd daar na (als eerste Tungelroy in 1892). De eerste melk- en boterfabrieken waren handkrachtfabrieken. Ze wa ren gevestigd in zeer kleine ge bouwtjes en de bedrijfsinventaris was heel eenvoudig: een hand- krachtcentrifuge, een fornuis, een bascule, een tuimelkarn, een hand- kneder en enige roomvaten. Ook in Venray ontstonden er in de negentiger jaren diverse „centri fuges": Merselo, St. Jansbond: dir. Th. Pub ben, in 1902 72 deelnemers, boter- produktie 26228 kg., verwerkte pielk 698256 kg (vermoedelijk opgeheven in 1913 of 1914). Ileide, St. Josephbond; dir. W. van Meijel, in 1902 48 deelnemers, boter- produktie 13738 kg., verwerkte melk 436945 kg (opgericht in 1895). Uit het bovenstaande overzicht dat niet de pretentie heeft meer te zijn blijkt, dat de Venray „indus trie" van 1840 tot 1940, een enkele uitzondering buiten beschouwing ge laten, een ambachtelijk opgezette nijverheid was, sterk verbonden met de agrarische sector en economisch van geringe betekenis. De „industriële revolutie", met als kenmerkende verschijnselen o.m. de vervanging van het werktuig door de machine, de massaproduktie, de snelle concentratie van grote men senmassa's, de opkomst van het mo derne kapitalisme en als gevolg van die factoren diep ingrijpende maat schappelijke veranderingen, kwam in Engeland op gang in het laatst van de achttiende eeuw. Nederland werd er pas door beroerd in het laatst van de vorige eeuw. Voor wat Venray betreft zou men geneigd zijn te stellen dat de „industriële revolu tie" er eerst op gang is gekomen né de tweede wereldoorlog. Waaraan dan natuurlijk onmiddellijk dient te worden toegevoegd, dat het proces onder geheel andere omstandigheden in tegenstelling tot wat vroeger elders plaats vond een geregu leerd en humaan verloop had. W. Willemsen In 1896 tellen we er zeven, nl. J. Rambachs (Castenray), L. Haegens, Wed. Strijbos, H. Moorrees, H. Jans sen, H. Schreurs (Veulen) en S. Janssen. In totaal hadden ze 49 werknemers in dienst. In 1899 werd de gehele voorraad van de veldoven van Rambachs verkocht voor de bouw van de nieuwe kerk van Me- terik. vrachtauto, lsberg kon vrachtauto elsteyn niet ■ndat op het rrillen zijn geraakte in •echter trot- rechter zij ig haaks op jen. De ge- et voertuig de bestuur- lardig letsel De sociale rechercheur van de ge meente Venray hield de 31 jarige Venrayer F. Z. op een bouwwerk (verbouwing van een woning) van het Venrayse aannemersbedrijf J. aan. De Venrayer genoot een uitke ring ingevolge de Wet Werkloos heidsvoorzieningen van 259,- per week terwijl hij bij de aannemer sinds drie weken een wekelijks voorschot ontving van 300,-. Het blijkt nu weer eens te meer dat de noodzaak van deze sociale rechercheur noodzakelijk is. De con trole zo werd ons medegedeeld zal nog strenger gaan worden. In 1906 resteerden nog vier veld- cvens: Wed. Moorrees (opgericht in 1890), S. Janssen, J. Goumans (opge richt in 1903) en H. Schreurs (opge richt in 1895). Wanneer in 1916 de veldoven van S. Janssen verdwijnt is alleen die van de fa. Schreurs nog over. In augustus 1922 werd deze vervangen door een ringoven, die tot voor enkele jaren in werking is ge bleven. Zondag 21 maart a.s. verzorgen wij, tesamen met het Mannenkoor „M.G.V. 1898" uit Goch (Did.) het zondagochtendconcert in de schouw burg om 11.30 uur. Om 10.00 zingen we samen met 't Mannenkoor de hoogmis in de Vre- deskerk. dt het voet- rogels offl- edstrijd Pa- Oud Ajax. s om 3 uur. Overbroek, St. Brigitta; dir. H. Poels, in 1902 47 deelnemers, boter- produktie 16716 kg. Leunen, St. Catharina; dir. J. Loe- nen, in 1902 56 deelnemers, boter- produktie 15555 kg. Oirlo, de Eendracht; dir. E. Hen driks, in 1902 42 deelnemers, boter- produktie 11132 kg. Halfweg, St. Antonius; dir. L. Raedts, in 1902 62 deelnemers, boter- produktie 23044 kg. (opgericht in 1898). In het afgelopen weekend werd er in Oostrum op 4 plaatsen ingebro ken. Vermoed wordt dat zulks het werk is van dezelfde dader(s). Bij de familie A. ruitje van voor deur ingedrukt daarna voordeur ge forceerd. Ontvreemd 60,-. D. even eens deur geforceerd, ontvreemd 160,-. S. achterdeur geforceerd. Ont vreemd f 320,-, en bij v. M. even eens achterdeur geforceerd. Er kon nog niet bekend worden gemaakt wat hier de buit bedroeg. Wilt u allen om 9.15 uur aanwe zig zijn in het zaaltje bij de Vredes- kerk. In uniform. Dinsdag repetitie in het zaaltje achter café „In den Engel". We be ginnen om 7.45 uur met de cursus notenlezen, enz. O plm. 8.15 uur repetitie. Bij verhindering op de repetitie graag uw afmelding bij mw Schroo- ten, tel. 3309, of bij mw Giesberts, tel. 2903. In 1893 was er ook nog een parti culiere zuivelfabriek opgericht (Th. Slits). Het was de eerste stoomzui velfabriek in Noord Limburg en was gelegen in de Schoolstraat, tegen over de schouwburg. In 1894 waren er vier werknemers in dienst. In 1909 begonnen de gebr. Lau- rensse die vanaf 1902 reeds een handel in papier en carton dreven met cartonbewerking. In de crisis tijd van de dertiger jaren bood dit bedrijf aan een aanzienlijk aantal Venrayers werk. In 1939 werd het nog steeds bestaande bedrijf omge zet in een N.V. In de kom van Venray ontdekte Venrays politie een te Barneveld ge stolen personenauto. Deze auto werd wel beschadigd aangetroffen. De schade aan de auto bedroeg 500,-. Nadat de stenen in de lente ge vormd waren werden ze opgestapeld. De ruimte tussen de stapels werd opgevuld met brandstof die in het najaar werd aangestoken waardoor In 1903 kwamen in hotel „De Gou den Leeuw" een aantal inwoners van Venray bijeen voor een gesprek over de mogelijke oprichting van 'n coöperatieve stoomzuivelfabriek ter vervanging van de bestaande hand centrifuges. Het waren de heren: H. Esser (burgemeester), H. Trynes, L. Raedts, F. v. d. Boogaart, Hub. Jans sen, Jan Poels, H. Wismans, G. Wil- lems en J. Stoot. Men kwam weldra tot het inzicht dat aan een dergelijke oprichting grote voordelen waren verbonden. Op 24 januari 1904 werden de sta tuten vastgesteld die na koninklijke goedkeuring op 5 maart d.a.v. in de Staatscourant verschenen. Na veel touwtrekkerij om de plaats waar de fabriek gevestigd zou moeten wor den (een groot gedeelte van de be trokkenen was voor Leunen, maar anderen voor Oostrum), kon in 1905 de fabriek, gebouwd door de Ven rayse aannemer Wijnhoven, in ge bruik worden genomen. Op 28 janu ari 1913 werd er nog een tweede co öperatieve stoomzuivelfabriek ge opend, nl. te Oostrum. Ze was ont staan door de opheffing van de handkrachtcentrifuges van Blitters- wijck, Geysteren, Halfweg, Oirlo en Wanssum. Tot directeur werd be noemd de heer R. Lemmens uit Oos trum. De fabriek met directeurswo ning werd gebouwd door de gebrs. Oudenhoven uit Venray voor 11.456,—. Eind 1913 telde de fa briek 236 leden, een aantal dat in 1925 was gestegen tot 377. ling op ont man eenieder dagtekening schriftelijk lliging van ïg van de de gemeen- a.s. Zondag 21 maart wordt de hoogmis om 10.00 uur in de Vredes kerk verzorgd door het Mannenkoor „M.G.V. 1898" uit Goch Did. Zij zingen enkele delen uit de Deutsche Messe van Schubert. Afwisselend met hen zingt het Dameskoor Venrode ook enkele kor te werken. Tot slot zingen beide koren tesa men „An die Freude" van Weber. Om 11.30 verzorgen deze koren die beide onder leiding staan van Jean van den Tillaert, een Zondag morgenconcert in de schouwburg, waar zij een gevarieerd programma brengen, zoals u elders in dit blad kunt lezen. Begin 1946 kwam er een einde aan dit bedrijf, doordat er een fusie werd aangegaan met de coöperatieve zui velfabriek „Venray". Donderdag 18 maart om 19.30 uur extra repetitie voor le en 2e tenoren en om 20.00 uur voor het hele koor. Donderdag 25 maart om 20.00 uur algemene jaarvergadering. Op de agenda staan o.a.: de bestuursver kiezing, waarbij aftredend zijn de heren M. Aarts, H. Gommans en W. Smits. Alle drie zijn herkiiesbaar. Na afloop van deze vergadering ontvangst van het koor met dames in het nieuwe verenigingshuis, het pas geopende hotel Almonda. Zaterdag 27 maart opluistering eucharistieviering in Smakt. Aan vang 19.00 uur. Hierna is het Halfvastenbal in de Prinsenhof t.b.v. Harmonie en Man nenkoor. Afmeldingen uitsluitend bij dhr. H. Gommans, Niessenstraat, tel. 2688 of hotel de Zwaan, tel. 1279. SCHOENFABRICAGE Het bedrjjf van Thei Slits aan de Kruisstraat. Links op de foto de biertonnetjes op de voor grond laten er geen twijfel aan bestaan de in 1909 opgerichte bierbrouwerij „Wilhelmina". Het gebouw rechts daarvan was de strohulzenfabriek gesticht in 1902. Weer rechts daarvan tenslotte het woonhuis met kantoorruimte. Nadat Slits in 1922 met brouwen was opgehou den is er door de firma Hulsman nog een tijd lang „Wilhelminabier" gebrouwen. Foto gemaakt van een aquarel vervaardigd door Heinz Poell uit Goch rond 1910, in bezit van Theo Min. Volgens het in de aanvang van de ze artikelenreeks aangehaalde maga zijn „de Aardbol", uitgave 1841 maakt men in Venray „ene grote me nigte schoenen", die meestal op de kermissen worden verkocht. Daar entegen weet het Aardrijkskundig Woordenboek van van der Aa in 1848 te berichten, dat de schoenen meestal naar „Holland" worden ver zonden. Andere berichten spreken van een aanzienlijke uitvoer naar Antwerpen. Dat de schoenmakerij toch wel van betekenis is geweest, blijkt uit de volgende gegevens. In 1886 waren er 37 Venrayers die het beroep van schoenmaker uitoefen- Venray

Peel en Maas | 1976 | | pagina 9