VENRAY een .nieuwe' naam voor een oud dorp met een oude kuituur... Twee 90-jarigen vieren feest Rabobank WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN VRIJDAG 6 FEBRUARI 1976 Nr. 6 ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS VOOR AL UW DRANKEN DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 24 et per mm. ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR 10,(uitsluitend bij vooruitbetaling) Onder die titel verscheen door bemiddeling van Rank Xerox 't tweede boekje in de serie: uit Venrays verleden. Ditmaal samen gesteld door de onlangs gestorven em. pastoor Th. W. J. Driessen uit Well en de heer M. P. J. van den Brand, medewerker van Rank Xerox en nauwe vriend van wijlen Pastoor Driessen. Toen in 1971 Rank Xerox de nieuwe kantoorflat opende, kreeg de gemeente Venray 10.000,aan geboden „voor een kultureel doel". Venray was toen goed en wel beko men van de schrik rond de gestolen St. Oda beeldje uit de Oda-kapel in de Hoenderstraat. Dat beeldje kwam gelukkig terug, maar men realiseerde zich dat Ven ray in zijn veldkapellen feitelijk 'n ongekende schat aan beelden had staan, welke onvervangbaar was en waarop men zeer zuinig zou dienen te zijn. En waar men in Piet Clep- has een kundig beelden-kopieerder had, werd al vrij snel 't besluit ge nomen om met dat geld een groot deel van deze Venrayse beelden schat te laten kopieren. PIET CLEPHAS die na de bevrijding betrokken was als koperslager bij de restauratie van de adelaar in de grote kerk en o.m. ook daar de oude kroonluch ter restaureerde en de armluchters onder de apostelbeelden vernieuwde had bij de restaurateur Piet van Dongen interesse gekregen in het boetseren en later beeldhouwen. Hij ontwikkelde daarin een onge kende vaardigheid en wist opmer kelijke resultaten te boeken, na met enkele kruisbeelden te zijn be gonnen. Van deze vaardigheid en kunde toont het zo pas verschenen boekje met kleurenfoto's van Gerard Kruy- zen duidelijke bewijzen. Want dit boekje laat zien wat het resultaat is van het werk, dat Piet Clephas in het najaar van 1974 in een tentoonstelling aan het Venray se publiek al kon laten zien. Een tentoonstelling die toen geopend werd door de toen al blinde pastoor Driessen. PASTOOR DRIESSEN hield bij die gelegenheid een meer dan opmerkelijke inleiding. Want behalve dat hij zich dankbaar toon de voor wat Piet Clephas tot stand had weten te brengen, toonde hij zich weer eens de geschiedkundige, die van elk heiligenbeeld dusdanig veel en smakelijk geschiedenis wist te vertellen, dat de inleiding veel langer duurde dan verwacht was, maar vriend en vijand het alleen maar jammer vond dat wat deze priester daar ten berde had gebracht niet zou worden vastgelegd. H ij had een brok historie achter iedere heilige en achter iedere veld- kapel „even uit zijn mouw geschud" welke meer dan waard was voor het nageslacht bewaard te worden. En het was met name mevrouw Stierman, die toen aandrong op het vastleggen van deze geschiedenis, 't Is dan ook Rank Xerox geworden dat als een laat kerstnummer en kerstcadeau die boekje aanbiedt. HOE OUD Opmerkelijk is dat en we moe ten hier de invloed van de heer v.d. Brand duidelijk merken dat eerst en vooral gedoken wordt in de ge schiedenis van Venray en omgeving. Zoals bekend komt de naam Rode voor het eerst voor geschreven in het stuk, waarin Gerard van Gelre in 1224 de Munsterabdij in Roer mond het recht gaf in Venray de pastoor te benoemen. Doch de schrijvers menen dat de oudste naam voor Venray kan geweest zijn: RAUDA-HEIMO die rond 500 in de Frankische tijd gegeven werd aan een plaats, die reeds eerder be woond was. In dat verband wordt gewezen op vondsten uit de steentijd (800-1500 v. Chr.), de bronstijd (1900-750 v. Chr.), de Ijzertijd (750-0 v. Chr.) en de Romeinse tijd (57 v. Chr. tot 400 n. Chr.) onder Venray, die duidelijk aantonen, dat hier mensen geleefd en gewerkt hebben. Dat rauda of rood wijst ook de sterk ijzerhuodende broekgronden, moerassen en beken, is een van de stellingen van de schrijvers, die in dit verband ook contacten leggen met de St. Willibrordusput op de grens van Venray, Geysteren en Maashees. Dez put, afkomstig uit een ven poel, bestemd voor het toedienen van het H. Doopsel, toont aan vol gens de schrijvers dat het ten tijde van de H. Willibrord, rond 700, dit ven en later de put in feite de doop vont van Venray was. Zij menen dat rond die tijd ook Willibrordus de eerste houten kerk in Venray gesticht zal hebben en toegewijd zal hebben aan St. Petrus de eerste paus. De sleutels van St. Petrus in het Venrayse wapen wij zen op dit patroonschap, terwijl de schrijvers bovendien de bijenkorf in datzelfde wapen oorspronkelijk zien als de tiara van deze eerste paus. KERK VAN VENRAY Ook in de geschiedenis van Ven( rays Grote Kerk, die rond 1400 ge bouwd werd, gaan de schrijvers die per in. Een van de stellingen der schrijvers is dat de Romeinse hoofd kerken terug te vinden zijn in Ven rays St. Petrus Banden. Het mid denschip was toegewijd aan de Sal- vator Mundi (St. Jan van Lathera- nen). Het rechterzij schip is toege wijd aan St. Petrus, het linker aan Maria. De andere romeinse hoofdkerken zijn vertegenwoordigd door beelden en kruizen, zoals de schrijvers dui delijk aantonen, die bovendien wij zen op verbanden van de St. Jan Kapel in Merselo en de St. Mathias- kapel in Castenray. Van de Leunse kapel toont men het verband aan met de kruistoch ten, waaraan ook de kloosters Je rusalem en Bethlehem in Oostrum duidelijk herinneringen zijn; even als de St. Jozef kapel op Smakt. VELDKAPELLEN Dan komt men te spreken over de Veldkapellen met htm soms rijke legenden en verhalen. De St. Oda- kapel wordt als een der oudste ge noemd. Tussen haakjes, in 1977 kan Venray het feit herdenken dat St. Oda 1250 jaren geleden in Venray verbleef. Ook de stichting van de Oostrumse Vlasakker-kapel, uitge groeid tot Oostrums parochiekerk, blijft niet onvermeld. Dan gaat het boekje zich bezig houden met de kopieer-werkzaam- heden van de beeldhouwer Piet Clephas, die in 1972 begon met de restauratie van het gestolen Oda- beeldje, hiervan een kopie maakte, en dan vervolgens een hele rij ko pieën maakt van beelden uit Ven rayse veldkapellen. Beelden met soms een rijke historie, dikwijls simpele hoerenkunst, andere afkom stig van kunstenaars als Woyers, als de St. Anna te Drieën in de kapel op het Brukske. Het gaat in op de betekenis van b.v. een Antonius Abt, deze vader van monniken in de wostijn, die hier op een overigens wel verklaar bare wijze, de beschermer van de gezondheid van mens en dier werd en patroon van de boeren. Het gaat in op de geschiedenis van andere heiligen voor wie het voorgeslacht links en rechts in onze gemeente 'n kapel heeft opgericht, hetzij uit nood, hetzij uit dankbaarheid, maar altijd vol vertrouwen op hun tus senkomst bij de Heer. Het is een kostbare nalatenschap, van een eminent geschiedvorser dat pastoor Driessen Venray prak tisch op zün sterfbed nog aange boden heeft. Het siert Rank Xerox dat het de ze nalatenschap op een dergelijke fraaie wijze beschikbaar stelt. En het zal voor de heer van den Brand telkens opnieuw aanleiding zijn de verschillende daarin ge poneerde stellingen met steeds nieuwe en doeltreffende bewijzen te onderstrepen. Juni Soos Merselo Elke zaterdag is vanaf 8 uur de soos open voor personen boven 15 jaar. Iedereen is welkom. Goeide muziek aanwezig. a.s. Vrijdag 6 februari carnavals bal voor 12-15 jarigen. Ontploffing Door nog onbekende oorzaak is 'n tank gevuld met kwarts uit elkaar gesprongen. Deze tank stond op het zandstraalbedrijf van L. aan de Deurneseweg te Venray. Schade aan tank en aanhangwagen waarop de tank geplaatst was bedraagt onge veer 25.000, Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor en de politie stelt in samenwerking met de arbeidsin spectie een onderzoek in omtrent de oorzaak. Het is wellicht nooit in Venrays geschiedenis voorgekomen, dat in één week tijd twee mannelijke in woners hun negentigste verjaardag vieren. Wij vonden het bereiken van die twee mijlpalen voldoende aanleiding om beide nog krasse oudjes eens op te zoeken om uit hun mond hun le vensverhaal te horen. Wij bezochten allereerst HUBERT EMANS welke met zijn vrouw reeds 55 jaar lief en leed deelt, de laatste jaren in de bejaardenwoning aan de Door manstraat nummer 6. Het bleek dat hij als zoon van een politieman 90 jaar geleden in Bel- feld het levenslicht aanschouwde. Na zijn schooljaren in Belfeld te heben doorgebracht wilde hij 't bak kersvak leren en toog naar Venray. In Venray kwam hij in de leer bij bakker Sraar Beerkens en na enkele jaren het vak in Venray te hebben geleerd veranderde hij van baas en kwam in Sevenum terecht. Hier leerde hij zijn latere bruid kennen de niet op haar mondje ge vallen mej. Vullings, welke een dochter was van de plaatselijke smid. Wie er eigenlijk schuld van is ge weest dat het jonge paar bepraat werd om zich zelfstandig als bakker te vestigen in het Noord Brabantse de Twist op de grens van Limburg en Brabant, een toen nog klein ont ginningsdorp behorende bij de ge meente Oploo, is onbekend. Het was in ieder geval een landbouwer wel ke de noodkreet in Sevenum liet ho ren, want de ontginningsboeren moesten vo:oi; hun brood naar het voor him moeilijk bereikbare Oploo. Deze vooruitstrevende bore zijn ze beiden dankbaar gebleven, want, eerst kregen ze in zijn boerderij 2 kamers en daar werd de basis ge legd van een eigen bakkerij annex winkel. Dat daar later een café bij kwam was eigenlijk vanzelfsprekend. Van uit dat café werden vele plannen ge smeed voor de ontwikkeling van dit Peeldorpje, wat later toen de strijd om de Vredepeel beslecht was de naam Westerbeek kreeg. De strijd bijl was begraven en toen de nu nog zeer krasse 90 jaar wordende Hu- „ik spaar bij de Rabobank, dan heb ik altijd geld en goede raad bij de hand de bank voor iedereen bert Emans besloot zijn zaak aan zijn zoon over te doen en naar Ven ray te vertrekken hebben vrijwel alle Westerbekenaren hen uitgelei de gedaan. Voor hun gouden huwe lijksfeest keerden zij nog eenmaal terug om dat feest te vieren in hun Westerbeek, immers daar lagen hun mooiste jaren. Nog met trots weten zij te vertel len hoe zij toen hun tocht naar de kerk maakten, begeleid door ruiters en de fanfare. Dat was de hulde en als dank voor de hulp die Hubert Emans had verleend in crisis en oorlogstijd, aan de Peelboertjes. Het ging aanvankelijk moeilijk om in Venray huisvesting te krijgen, eerst op de Langstraat, waar nog verbouwd moest worden en later toen dat huis te groot werd, waren ze beiden gelukkig met de bejaar denwoning aan de Doormanstraat. Ze weten nu dat zij daar op voor treffelijke wijze hulp krijgen van de bejaardenverzorgsters en ze hebben niet te klagen. Zij hebben altijd goede hulp gehad en al gaan de be jaardenkwaaltjes hun niet voorbij, ze zijn beiden nog vitaal en kunnen zich goed redden. Op 4 februari wordt er feest ge vierd temidden van hun 5 kinderen en 10 kleinkinderen. Ze zijn pastoor W. Geerets van de Vredeskerk dank baar dat hij ter ere van de 90 jarige een plechtige Eucharistieviering zal opdragen in het kleine parochiezaal tje naast de Vredeskerk. Van daar uit gaat het gehele gezelschap naar zaal Martens in Leunen. Graag had den zij weer naar Westerbeek ge gaan, maar dat was niet mogelijk. Nu doen ze het in Leunen maar ze twijfelen er niet aan of velen uit Westerbeek zullen Hubert Emans neg de hand willen drukken. KNILLIS PLUK Wij hadden pech toen wij de an dere jubilaris wilden opzoeken ten huize van zijn dochter te Merselo. Wij hadden niet anders gedacht dan hem op een voor de ouder worden de mens gunstig tijdstip thuis aan te treffen, maar Knillis Pluk was om 12 uur vertroken per auto naar Schiphol om er zijn in Afrika werk zame dochter af te halen, die nu ter ere van de 90e verjaardag van haar vader vervroegd op verlof naar Merselo mocht komen. Het duurde tot 8 uur 's avonds eerdat het ge zelschap terugkeerde vanaf Schip hol. Wij brachten zondagsmorgens een tweede bezoek en moesten toen wachten omdat Knillis Pluk nog naar de Hoogmis was gegaan. Wij wilden door deze beide pogingen te vertellen illustreren dat de vitaliteit van deze jubilaris nog uitermate goed is. Maar laten wij ook hier de levens loop van de in de burgerlijke stand ingeschreven Comelis Pluk op de voet volgen. Als zoon van de landbouwers knecht Pluk zag hij 90 jaren geleden in Wanroy het levenslicht, maar toen hij 2 jaar oud was verhuisde het gezin waartoe hij behoorde naar St. Anthonis. Na enkele jaren lage re school daar te heben bezocht ver huurde hij zich als paardenknecht want hij had een bepaalde voorlief de voor het paard, dat in zijn ogen een edel dier is. Zelfs om paardenmarkten te be zoeken werd te voet naar de paar denmarkt in Wijchen gegaan. Zijn job als paardenknecht bracht hem naar de Haag in Merselo waar hij zich verhuurde bij de familie Ewals en hier leerde hij zijn latere vrouw Petronella Ewals kennen. Dat dit een kennis voor het leven werd is het beste door te bewijzen dat hij met zijn Petronella lief en leed deel de. In 1962 werd op grootse wijze het gouden huwelijksfeest gevierd. Het kleine boerenbedrijf van zijn schoonouders werd overgenomen en verschillende malen uitgebreid, zo dat bij de overdracht van het bedrijf aan zijn twee zoons, het 10 hectaren groot was. Hij is een echte verteller gebleven en geboeid kan hij vertellen van vroeger, zonder op de toer van de nostalgie te gaan. Hoe hij vele uren doorbracht in de woeste onontgon nen Peel. Z'n liefde voor al wat leeft en zijn voorliefde voor het paard maar ook zijn liefde tot de bijen, want imker was hij ook. Zijn bijen korven hadden een apart platsje in die ongerepte Peel. Maar hij vertelt ook hoe moeilijk het was om boertje te zijn in de magere crisisjaren, de moeilijke ja ren van de oorlog en de bezetting, maar hij is er trots op, dat ondanks die vele moeilijkheden welke er waren om het bestaan, hij kernge zond is gebleven en het tot zijn 75e jaar heeft geduurd voordat hij een dokter moest raadplegen. Dat nu z'n huisarts hem slechts iedere 5 weken bezoekt, daar gaat hij groot op. Trots is hij dat hij de oudste inwo ner van Merselo is en het ziet er naar uit dat hij dat nog lang zal blijven. Kostelijk kan hij vertellen, dat hij de opkomst van de eerste fiets heeft meegemaakt, de fiets met het grote en het kleine wiel, maar hij raakt nog opgetogen als hij verteld van zijn eerste confrontatie met de auto, het rijtuig zonder paard. Toen hij dat de eerste keer zag en hij dat verder vertelde, geloofde hém nie mand. Voor Knillis een geluk dat er een tweede kwam, waardoor het on geloof kon worden weggenomen. Knillis woonde aan de rand van Merselo, aan de rand van de Peel, en al zagen velen spoken in die Peel daaraan heeft hij nooit willen gelo ven. Hem is in ieder geval op die zwerftochten door die ongerepte Peel nimmer een spook tegen het lijf gelopen. Wij zouden nog een lang verhaal kunnen maken over het leven van deze vitale negentiger maar dat zou een te lang verhaal worden. Wat wij nog wel willen vermelden is, dat hij gedurende 15 jaar melkrijder van de Oostrum als naar de Venrayse fa- zuivelfabriek is geweest, zowel in briek. Het zelf bakken in de oven in het bakhuis je heeft hij jarenlang gedaan. Ook het zelf kamen en kaasmaken was hem niet onbekend. Hij was ook medeoprichter van de Boerenbond en boerenleenbank maar verder heeft hij nooit op de voorgrond willen staan. Hij vind 't jammer dat Merselo niet meer het Merselo van vroeger is, maar weet ook dat de vooruitgang niet meer is tegen te houden. Z.even jaar geleden werd hij weduwnaar maar ook dat offer heeft hij, aanvaard. Hij weet zich nu omringd door de goede zor gen van zijn dochter en als op 5 fe bruari de klokken van de parochie kerk zullen luiden ter ere van hem, voor de plechtige eucharistieviering dan zal hij daarin de dank tot uit drukking willen brengen voor die goede zorgen welke aan hem wor den verleend. Dankbaar voor de ne gentig jaren. In zaal het Anker zal het feest verder worden gevierd, te midden van 7 kinderen, 31 kleinkin deren en 9 achterkleinkinderen. Hij is blij dat zijn dochter, die als reli gieuze werkt in Welcome in Oranje Vrijstaat (Zuid Afrika- zijn feest kan meemaken. Want op deze doch ter, die zich al meer dan 25 jaar in zet aan de ontwikkeling in Zuid Afrika, is Knillis Pluk bijzonder trots en dat mag dan ook. Het is pas voor de derde keer dat de Eerw. Zuster Cornelia Pluk op verlof mag komen naar Merselo. Vernieling De autobezitter D. D. uit Venray deed aangifte dat onbekenden een ruit van de rechtervoorportier van zijn auto hadden vernield. De scha de bedraagt 45,De politie hoopt de dader(s) op te sporen. Oversteken autoweg blijft verboden Met klem verzoekt de politie ons mede te delen dat het verboden is en blijft de autoweg de Deurnese weg over te steken. Tijdens de vorst maken vele hon derden per dag gebruik vanaf het Brukske de autoweg over te steken, al dan niet per fiets, brommer of te voet, om in de weilanden aldaar te gaan schaatsen. De auto's welke ter plaatse een maximum snelheid hebben van 100 km per uur en vanaf de viaducten over de autoweg komen, merken te laat de overstekende ijspretvierders. Moeten er nu eerst ernstige onge lukken gebeuren, voordat men be seft dat dat oversteken niet voor niets verboden is? Om toch van de ijsbaan gebruik te maken zullen de ijspretvierders gebruik moeten maken van het via duct bij de Venloseweg en dan via de ruilverkavelingsweg de ijsbaan bereiken, ofwel via de Molenhofweg. De politie deelt ons desgevraagd mede, dat niet geschroomd zal wor den verbaliserend op te treden. De ouders van de kinderen welke in de wijken Brukske I en II wonen worden verzocht hun kinderen op dat verbod te wijzen. De politie hoopt dat ook van de zijde van de Wijkraad Brukske, een algemeen appèl zal uitgaan en medewerking zal worden verkregen om 't gevaar wat aanwezig is bij dat oversteken, aan de wijkbewoners mede te delen.

Peel en Maas | 1976 | | pagina 9