INVESTERINGSNOTA
GOEDGEKEURD
DE HAZE HUT
EEN FEESTELIJKE KERSTSHOW
DE GEERS MEUBELEN-TAPIJTEN
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
TWEEDE
KERSTDAG
van 13-17 uur Tijdens onze show 10%'korting op alle artikelen en SPECIALE kerst-aanbiedingen!
ZATERDAG
27 december
van 10-16 uur
Zeelandsedijk 51 ELSEND0RP tel. 04925-595
filiaal VENRAY
ZATERDAG 27 DECEMBER 1975 Nr. 52
ZES EN NEGENSTIGSTE JAARGANG
VOOR AL UW DRANKEN
PEEL EN MAAS
DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 23 et per mm. ABONNEMENTSPRIJS
PER HALFJAAR 9,50 (uitsluitend bij vooruitbetaling)
Tegelijk met de gemeentebegroting vcor 1976 heeft Venrays raad cok de
investeringsncta voor de komende 5 jaren aangenomen. Dat gebeurde met
een hamerslag en zender commentaar. Uit deze nota hebben we de posten
gelicht, die voor het tijdvak 1976-1977 op het programma staan. De
nijvere cijferaars onder ons zullen kunnen zien dat het gaat om inves
teringen tot 62 miljoen. Bepaald werkeloos blijft de gemeente dus niet
toezien.
ALGEMEEN BEHEER:
Verbouw Jerusalem 2e fase 4.600.000,
OPENBARE VEILIGHEID:
Verhuizing politie naar Leunseweg 2 425.000,
Uitbreiding remise brandweerkazerne 500.000,
Brandblus- en reddingsmiddelen 400.000,
Verkeerslichtinstallaties en bewegwijzering 200.000,
OPENBARE WERKEN:
Doortrekking Oostsingel met aansluiting Ncordsingel 1.750.000,
Recónstructie Oostsingel 600.000,
Reconstructie Zuidsingel tussen Leunseweg en Oude Ocstr.weg 717.000,
Idem Westsingel, Langstraat en Wh is tier straat 1978/1979
Idem Hoenderstraat tussen Westsingel en Mérselcseweg 100.000,
Idem Smakterweg 480.000,
Idem spoorwegovergang O ostium 150.000,
Idem Paul Burgmanlaan 350.000,
Verbetering wegen binnen ruilverkaveling MerselO' 425.000,
Onve orzien 150.000,
Vervanging riolering Venray-kom 1.000.000,
Stamricol naar zuiveringsinstallatie 900.000,
Riolering Merselo 1.375.000,
Riolering Castenray en Molenhoek 1.500.000,
Rollend materieel Gemeentewerken 400.000,
Reconstructie Beekweg 600.000,
Reconstructie voormalig kerkhof bij Grote Kerk 170.000,
BESTEMMINGSPLANNEN:
BRUKSKE II bouwrijp maken 2.500.000,
LANDWEERT grondaankopen 6.000.000,
Bouwrijp maken 5.750.000,
CENTRUM 900.000,—
VELTUM II grondaankopen 1.500.000,
Bouwrijp maken 4.500.000,
Industrieterreinen:
Maasheseweg grondaankopen 2.000.000,
Bouwrijp maken 1.375.000,
Oostrum Zuid grondaankopen 1.200.000,
Bouwrijp maken 1.200.000,
LEUNEN grondaankopen 220.000,
Bouwrijp maken 800.000,
OOSTRUM-ZUID grondaankopen 60.000,
Bouwrijp maken 700.000,
OIRLO bouwrijp maken 200.000,
CASTENRAY bouwrijp maken 50.000,
MERSELO grondverwerving 50.000,
Bouwrijp maken 100.000,
ONDERWIJS:
Nieuwe kleuterschool Brukske 460.000,
Nieuwe kleuterschool Lange weg 400.000,
Nieuwe kleuterschool Dr. Poelsstraat 400.000,
Ontwikkelingsmateriaal kleuterscholen 60.000,
Nieuwe school Brukske 935.000,
Nieuwe school Ysselsteyn 1.000.0000,
Nieuwe school Oirlo 600.000,
Nieuwe school Oostrum 850.000,
Nieuwe school Merselo 700.000,
Ontwikkelingsmateriaal basisscholen 360.000,
Nieuwe L.O.M.-school 1.900.000,
SPORT:
Gymzaal Brukske 1 450.000,
Gymzaal Brukske 2 525.000,
Uitbreiding en voorzieningen in de Wieën 1.810.000,
Uitbreiding hockeyvelden 30.000,
Uitbreiding sportpark Leunen 200.000,
Parkeerterreinen sportparken 30.000,
Voorzieningen zwembad 25.000,
WELZIJN:
Wijkcentrum Brukske 800.000,
Wijkcentrum Veltum 800.000,
Uitbreiding Parochiehuis Oestrum 100.000,
Muziekschool 65.000,
Voorzieningen in museumruimte 65.000,
JEUGDWERK:
Verbouw boerderij Brukske tot jeugdhuis 400.000
Jeugdhuis voer verkenners 100.000,
Protestants jeugdwerk 100.000,
Aanpassing Springplank 100.000,
Vervanging de Brak 100.000,
Uitbreiding Free Wheelin 100.000,
Verbetering Parochiehuis Mers'elo 100.000,
ONVOORZIEN 102.700,—
van smokkelaarslogement
tot militair magazijn
Wanneer men vroeger van Venray
via Merselo door de Peel naar Nrd-
Brabant ging kon dit alleen over de
cude Bakelsedijk. Het was 'n hoger
gelegen zandrug, die dwars door de
Peel liep. Dezelfde weg, waarover
volgens een legende ook St. Oda
meet zijn getreken, toen zij uit Ven
ray naar St. Oedenrode vluchtte.
Juist voor de Brabantse grens lag
de boerderij, die bekendheid genoot
coder de naam van „Hazenhut". De
ze boerderij dankt die naam aan
haar stichter Peter van Haesenhorst.
Hij werd te Sevenum in 1772 of
daaromtrent geboren als .zoon van
Gerard van Haesenhorst en Catha-
rina Voestermans. Hij huwde met
Schpia van de Rijdt, een boeren
dochter, die haar jeugd had doorge
bracht op De Haag te Merselo.
In 1816 bewoonden ze een huis in
de kom van Venray naast dat van
apotheker Esser.
Volgens de volkstelling uit dat
jaar verdiende Peter zijn dagelijks
brood als dagloner. Maar hij had
kennelijk groter aspiraties. En zo
verrees er in de aan volgende jaren
op een afgelegen plaats in de Peel
langs de Bakelsedijk een bouwsel,
dat, tendele uit aavdenplaggen en
tendele uit steen bestond, en met
stro bedekt was. Het woongedeelte
bestond uit een keuken, een kamer
en een bakoven, waaronder zich een
grote gemetselde kelder bevond.
(Biben maakt cp zijn kaart 1819
1820 er voor de eerste maal melding
van.) Op 16 november 1821 kocht
hij bij dit bouwsel nog een stuk
heidegrond van de gemeente, groot
2 ha. 82 are en 10 centiare. Dit alles
droeg de eerste jaren de welluiden
de naam „Op Haesenhorst'' en was
volgens de kadastrale opmeting uit
1845 cp een afstand van precies 6510
Ned. ellen in westelijke richting van
de St. Petrus Banden toren gelegen.
Hiermede was Peter dan van dag
loner tot akkerman, tapper en loge
menthouder gepromoveerd. De twee
laatste beroepen mede ten gerieve
van de eenzame peelreizigers. Maar
wat niet in de officiële annalen staat
opgetekend is, dat deze Peter wel
eens bij zijn buurman de apotheker
cp spicwnagebezos'k kan zijn ge
weest. In elk geval verstond hij de
kunst van het jeneverstoken. Dat er
in de Hazenhut jenever gestookt
werd, blijkt duidelijk uit de aanwe
zigheid van een deugdelijk gemet
selde kelder onder de zgn. bakoven.
Hierover werd met zoveel woorden
eesproken in een notariële akte uit
1837.
Met jeneverstoken en de smokkel
handel er in meet tot 1839 goed geld
te verdienen zijn geweest. Als men
tenminste deze frcezel zoals die ook
wel werd genoemd, aan de overzij
de van de Peel kon bezorgen. Daar
oefende de regering vanouds een
zeer strenge kontrole uit cp de je
neverstokerijen. Peter van Haesen
horst was o.a. een collega van de op
28 mei 1780 te Someren geboren Jo
hannes Janssen, alias Jan de Lor.
Deze bekende jeneversmokkelaar
uit Venray-Heide, was gehuwd met
Geertrui Jenneskens, die cok wel
Truuj Theus genoemd werd. De je
never, die deze Jan de Lor voorna
melijk naar de omgeving van Deur-
ne, Liessel en Asten smokkelde, be
trok hij naar alle waarschijnlijkheid
van zijn schoonouders en later van
zijn zwager, waarvan bekend was
dat zij een stokerij op hun boerderij
hadden (Theus Plats).
Al spoedig was de Haesenhorst,
die geleidelijk in de volksmond tot
Hazenhut was omgedoopt, een on
derkomen voor jeneversmokkelaars.
Aan 't bebouwen van de grond werd
weinig aandacht besteed. Zo was in
1837 nog maar de helft ontgonnen.
Volgens een sterfakte, welke op 25
april 1832 door de toenmalige bur
gemeester Verblakt in het bijzijn
van twee getuigen werd opgemaakt,
overleed Peter van Haesenhorst,
weduwnaar van Sophia van de Rijdt
op 23 april 1832, om zes uur in de
namiddag in zijn woning in de Peel.
Dercndanks liet een ijverige ambte
raar in 1836 Peter en zijn vrouw
Sophia neg rustig een biertje tappen
vcor de dorstig e voor bij ganger. Maar
in werkelijkehid werd de Hazenhut
teen bewoond door z'n dochter The
odora die gehuwd was met Jan
Baptist de Jong, die er officieel het
beroep van akkerman en tapper uit
oefende.
In 1837 verzocht dit echtpaar aan
notaris Pingen uit Venray om de
Hazenhut publiek te doen Verkopen.
Deze verkoop vond plaats ten huize
van de heren van den B oogaart in
ie Patersstraat. Er werd maar een
bed uitgebracht nl. 1050 frank, door
can zekere Hendrik van den Heuvel,
bouwman te Bakel (N.B.) Dit bedrag
word nog v erhoogd met 52% frank
verkoopkosten en 108 frank en 36
een timen zijnde een vordering van
de gemeente. Zodat van den Heuvel
ie Hazenhut vcor 1160 franken en
36 cen'timen exclusief nog de kosten
van registratie en overschrijving
aan zijn breek kreeg. (1 Frank was
18 cent.)
Van den Heuvel is er vermoede
lijk nooit toe gekomen de Hazenhut
te gaan bewonen. Want in 1839
bleek ze bewoond te zijn door Mar
tin Derks, landbouwer, geboren te
Venray cp 27 maart 1800 en Anna
Maria Baeten eveneens te Venray
gebccen, 29 april 1808 en hun 3 kin
ieren Johanna, Wilm en Gerard,
terwijl het gezin later nog uitge
breid werd met de dochters Alegon-
da en Jacomina.
Martin overleed op 25 mei 1868 in
de Hazenhut en zijn vrouw op 12
mei 1877.
Inmiddels had hun jongste zoon
Gerard, geboren 27 februari 1838,
hun bedrijf overgenomen. Hij trad
in 1870 in het huwelijk met Johanna
Strijbcsch uit Deume. Zij verlieten
de Hazenhut op 1 februari 1878 en
vestigden zich met hun 3 kinderen
in Deurne, nadat ze de Hazbenhut
over gedaan hadden aan hun buur
man Jan van den Berg, die geboren
was te Uden en zijn vrouw Antonet-
ta van den Bcom geboren te Venray,
Reeds enige jaren hadden deze
la a toten hun intrek genomen in een
enigszins verbouwde oude schuur of
schaapskooi, welke was gelegen in
de smalle driehoek die gevormd
werd door Springelbeekpaal, Vre-
depaal en Langerijserpaal. Dit was
de strook grend, die Venray bij de
grenswijziging in 1716 toegewezen
had gekregen.
Deze wening werd vooral in Bra
bant vrij regelmatig aangeduid met
de naam Hazenhut.
Johanna een dochter van de fami
lie v. d. Berg en geboren op 31 au
gustus 1853, huwde nu met de uit
Overloon afkomstige Peter Johan
nes Gommans. Zij bleven nog enke
le jaren in het door hun ouders ver
laten woninkje, voordat ze zich in
Veltum vestigden. Zij werden opge
volgd door de familie Friedenberg,
die als laatste bewoners gingen fun
geren. Na hun vertrek bleef deze
woning onbewoond en raakte snel in
verval, al diende ze bij tijd en wijle
nog wel eens als onderdak aan land
lopers en ander lichtschuw volk.
Terugkerend naar „onze" Hazen
hut, die werd op 8 april 1895 door
de familie v. d. Berg verlaten, m.i.v.
Die datum vestigden zij zich n.l. in
de gemeente Vegchel.
Op 19 juli van dat jaar kondigden
de nieuwe bewoners zich al aan. Dit
keer was het een smid uit Sevenum
Jacob v. d. Winkel, die vanaf dat
moment met zijn vrouw Elisabeth
Billekens en hun 5 kinderen de Ha
zenhut als hun home beschouwden.
Daar Jacob een nog al zonderlinge
en avontuurlijk karakter had, lie
ten zijn aktiviteiten op het gebied
von de smidse en de landbouw nog
al eens te wensen over. Vrij spoedig
g'ing hij zijn heil in de turf zoeken,
welke hij per kar in de omliggende
dorpen probeerde te slijten. Maar
toen ten lange leste ook daarmee
voor hem geen boterham meer was
weggelegd, vertrok zijn 23 jaar oude
zoon Peter op 10 mei 1902 naar 't
Hoorn in Engeland, althans dat no
teerde men op de gemeente-secre
tarie. Maar vermoedelijk is hier be
doeld „Hove" bij Brighton aan de
Karraalkust, waar in die tijd meer
dere personen uit Brabant en Lim
burg aan wal gingen om er voor be
kende verveenbedrijven turf te ste
ken.
Jacob vertrok op 21 juli 1902 na
De Hazehut naar een tekening
van Fr. v. Baar, omstreeks 1900
zeven „Hazenhutse'' jaren met de
noorderzon naar St. Pieter in Pruis-
sen, volgens een officiële notitie.
Maar dit was enigszins misleidend,
want mijnheer Jacob moet als knecht
zijn toevlucht genomen hebben in
Petersheim te Baal bij Weeze, toen
tertijd een gesticht voor landlopers
en dronkaards. Zijn achtergebleven
vrouw en kinderen verhuisden vol
gens opgave op 18 september naar
Engeland, waar het gezin wel weer
herenigd zal zijn.
De Hazenhut bleef verlaten en on
bewoond liggen, overgeleverd aan
ie invloeden van de elementen.
Volgens een bericht in Peel en
Maas van 14 februari 1903, was in
de voorafgaande week, cp de dag,
dat er een heidebrand in de Peel
achter Merselo zou hebben gewoed,
de onbewoonde Hazenhut, behoren
de tot de failiete boedel van Jacob
v. d. Winkel een prooi der vlammen
gewerden. En naar ooggetuigen ver
klaarden was van de hele woning
niet veel overgebleven. Wel was het
toen een raadsel hoe er brand in 'n
onbewoond huis ken ontstaan. Een
raadsel dat wel nooit zal worden op
gelost, al zag, in het vallen van de
avond van die bewuste dag een
stroper, die toevallig in de nabijheid
van de Hazenhut verbleef 'n vreem
de naderen. Hij dook in een greppel
langs de weg. De vreemde bleek 'n
voor de stroper toch bekende man
uit Milheeze te zijn die na nog eens
voorzichtig de omtrek verkend te
hebben de hut binnen ging. Na en
kele minuten kwam hij weer naar
buiten en verwijderde zich snel.
Enige ogenblikken later was de Ha
zenhut een laaiende vuurmassa. Ze
brandde geheel af en de restanten
zouden neg jaren als een triest aan
denken aan de oude jeneverstokerij
langs de Bakelsedijk blijven liggen.
Waarom dit gebeurde blijft 'n raad
sel.
In 1917 meldt er zich een nieuwe
koper, die met groot enthousiasme
de boerderij herbouwt. Op 16 maart
1918 is het zover, dat hij met zijn
gezin zijn intrek in de nieuwe Ha
zenhut kan nemen. Het zijn Johan
nes Augustinus Ruypers uit het Z-
Limburgse Klimmen waar hij op 17
juli 1879 geboren was en Maria Phi-
lcmena Bruis.
Op 21 maart 1923 keren zij met
hun 11 kinderen de Venrayse Peel
de rug toe en vertrekken naar Lim-
bricht. m.i.v. Dezelfde datum ves
tigt er zich als pachter, de op 11 jan.
1891 te Steenbergen geboren Corne
lls Adrianus Hagenaars. Hij was ge
huwd met Elisabeth de Wit, even
eens afkomstig uit Steenbergen. Zij
kwamen hier vanuit Ubach over
Worms en bleven er tot 5 mei 1926,
daarna gingen ze in de Rips wonen.
Zij werden terstond opgevolgd
door de familie Jacobs uit Wanssum
die daar na het recente hoogwater
van de Maas er schoon genoeg van
hadden gekregen en een iets drogere
plek opzochten. In 1930 ontstond er
brand in de schuur waarbij deze ge
heel uitbrandde, alleen het woon
huis kon met veel moeite gespaard
blijven. Na deze brand droeg Ruy
pers de boerderij over aan de ge
meente Venray.
Teen de familie Jacobs in 1939 de
Hazenhut verliet, werd ze opgevolgd
door de Merselose familie van Veg-
chel-Arts die er de oorlogsjaren in
doorbrachten.
In 1944 ontkwam de Hazenhut
evenals vele andere boerderijen niet
aan het oorlogsgeweld en werd ze
vrij zwaar beschadigd.
Nadat ze hersteld was bewoonde
de familie van Tilburg-Emonds de
Hazenhut vanaf mei 1949 tot mei
1954. En zij vormden de hekkeslui-
ters van de 11 families, die de Ha
zenhut voor kortere of langere tijd
hebben bewoond. Na hun vertrek
werd de boerderij door de gemeente
Venray overgedragen aan het minis
terie van Defensie, die er ten behoe
ve van het toen in aanleg zijnde
vliegveld een magazijn in vestigde.
G. J. M. Verlinden
PASTOOR RUTTENSTRAAT 14
TELEFOON 04780- 2918