HET PUBLIEK AAN HET WOORD... Openbaar Lager- en Kleuteronderwijs in Venray Bouwmaterialen Gebr. Martens nv Er ontstond met Kerstmis een nieuw klooster... VRIJDAG 22 DECEMBER 1972 No. 51 DRIE EN NEGENTIGSTE JAARGANG El PEEL EN MAAS Js DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN ADVERTENTIEPRIJS 15 ct. p., mm. ABONNEMENTS- GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ttlMILnl/ YWIA Tblinni I-li Wl Id I IM.IVI.M pR|JS pER ^ALFJAAR 7.50 (bij voonjttb.tallna) Na de jongste raadsvergadering, waarin de begroting werd goed gekeurd, kreeg het publiek voor de eerste maal de gelegenheid ook zijn „zegje" te doen. Zowel B. en W. als de raad waren zeer nieuwsgierig naar de resultaten van een en ander. En mocht men misschien wat schrik gehad hebben voor dit experiment, na af loop bleek duideljjk dat een en ander mee gevallen was en zeker voor herhaling in aanmerking komt. ANDERE ACCOMODATIE I Door een van de aanwezige gas ten werd gesteld, dat de raadszaal feitelijk niet berekend is op zijn huidige bezetting. Men probeert wel via microfoons de raadsledien ver staanbaar en hoorbaar te maken en met ventilatoren er de rook wat uiit te krijgen, toch voelen meerdere toeschouwers zich allerminst happy. En dat zou op zijn beurt weer een van de redenen zijn, waarom er zo weinig publieke belangstelling is voor de raadsvergaderingen. De raad van zijn kant stelde, dat men reeds aan het zwerven is ge weest. Men heeft vergaderd in de foyer van de schouwburg, in het ge meenschapshuis en in de aula van Den Hoebert, maar ook daar, was de publieke belangstelling steeds minimaal. Men zal nu in overweging nemen om nog eens aan zo'n zwerftocht te gaan beginnen, al vraagt men zich op voorhand wel af, of het zinvol is, namelijk of daardoor meer men sen zich geroepen voelen naar een raadsvergadering te komen luiste ren c.q. mee te praten. SCHOUWBURG Een andere vrgaensteller had wel even zitten te hikken tegen het te kort van 336.095,dat geraamd is voor 1973 voor de schouwburg. Hij wilde wel eens horen, wat de andere gemeenten,, waarvan de inwoners ook van deze schouwburg profilteren, bijdragen in dit tekort. •Hij werd er op attent gemaakt, dat men deze 336.095,in feite moet splitsen in twee bedragen namelijk 137.295,als kapitaalslasten en 198.800,als exploitatietekort. Zo als reeds uit de voorafgaande ver gadering gebleken is, wordt de schouwburg zeer zuinig beheerd en het tekort is dan ook het laagste in Limburg. In dat exploitatie-tekort dragen de nabuurgemeenten onge veer 15.000,bij. De vragensteller mag dat mis schien geen groot bedrag vinden, voornamer is dat de gemeenten uit de regio bereid waren en zijn vol gens een bepaalde ingewikkelde ver deelsleutel ook het hunne bij te dra gen aan de streekschouwbung. Dan kan men later nog altijd zien of men via een wat gunstiger verdeling der lasten iets meer geld bij hen kan halen LIMBURGS SYMPHONIE ORKEST De poging van Opbouw 70 om de gemeentelijke subsidie van f 12.360,- aan de Sichting Limb. Symphonic Orkest in Maastricht te halveren, als waarschuwing om bij voorstel lingen buiten Maastricht beter hun best te doen, had schipbreuk gele don. Maar had daarnaast ook de ajuidacht getrokken van de publieke tribune, die het o.m. een vreemde zaak vond. dat men deze Limburgse stichting met zoveel duizenden steunde, terwijl een andere Lim burgse stichting als het Groot Lim burgs Toneel met 286,werd af gescheept. De VOORZITTER vertelde dat dit geen twee vergelijkbare grootheden zijn. Het Groot Limburgs Toneel heeft een vaste kern van 6-7 men sen, terwijl het bij het LSO gaat om 60 - 70 menisen, die bovendien een kostbaar instrumentarium hebben en wier reiskosten stukken hoger lig gen dan van het G.L.T. Een andere vraag was of men in Vennay onderhand niet de voetbal sport moet gaan subsidiëren. Of moet men dan eerst profs hebben Deze vragensteller werd er aller eerst op gewezen, dat via de sport parken al een bepaalde subsidie naar de gebruikers gaat. Op de tweede plaats worden alle junioren-leden gesubsidieerd tot 21. jaren. WETHOUDER VAN OERS meen de uit zijn blote hoofd b.v. te kun nen stellen dat de SVV jeugd 3.000,uit de subsidiepot krijgt. OPENBARE COMMISSIE-VERGADERINGEN Ook de publieke tribune kwam terug op meer openbaarheid van de commissievergaderingen. Men was van mening dat mits daar voldoende publiciteit aan gegeven zou wor den, de publieke belangstelling van zelf wel groter zou worden. De VOORZITTER herhaalde, wat hij reeds bij de begrotingsbehande ling gezegd had, namelijk dat men ook de raadsleden zelf de kans moet geven tot bepaalde mendngsvorming te kunnen komen. Een meningsvor ming ,die ook kan plaats hebben in een commissievergadering, als hij of zij het voor of tegen eens hoort van andere leden en hun argumenten. Dat verschillende raadsleden niet gecharmeerd zijn om dat in alle openbaarheid te doen, daar kan hij in komen. Daarnaast speelt verder een rol wat in bepaalde commissies verhandeld wordt. Een vroegtijdige bekendmaking daarvan kan de ge meente schade doen, omdat men kan speculeren op bepaalde ontwikke lingen. Gezien de praktijk van de laatste twee jaren blijft de commissie jeugd en sport openbaar ,voor zover zulks kan. De andere commissievergade ringen blijven voorlopig gesloten, al zal men daar mensen bij uitnodigen, die een bepaalde inbreng in sommi ge zaken kunnen hebben. De opmerking van de publieke tri bune dat men met dit vragenuurtje als mosterd na de maaltijd komt, om dat nu toch alles al besloten is en op die manier de publieke tribune geen inbreng heeft, wees dirs. Schols af. Hij meende dat men hiermede de demokratie aantast, die in ons land nu eenmaal werkt met onaf hankelijke vertrouwensmensen i.e. de raadsleden. Zij beslissen en niet de publieke tribune. Voor hun eigen oordeelvorming staan die betrokken mensen allerlei wegen open, doch het moet niet zo zijn, dat zij eerst de publieke tribune gehoord hebbende, tot hun oordeel kunnen komen. KERKDORPEN Een ander had wel uit de vergade ring begrepen, dat de kleine kernen weinig meer uitbreidingsmogelijk heden hebben, dan wat aan eigen groei er bij komt. Dat zal dikwijls maar heel gering zijn, gezien al de fa'ktoren die genoemd werden als geboortebeperking, kleinere gezin nen, grotere mobiliteit en immigra tie naar grotere kernen i.v.m. werk gelegenheid. Maar hoe zal het dan gaan met de scholen? De VOORZITTER wees er op dat de pas verschenen discussienota handelt over deze punten. Die moe ten dus nog aan de orde komen. Vooruitlopend op bepaalde konklu- sies, die daaruit getrokken zullen moeten worden, wilde hij wel stel len, dat samenvoeging van scholen hetgeen impliceert schoolbussen e.d. zeker ter sprake zal moeten komen. Een Oirlo's onderwijzer kon aan de hand van cijfers al aantonen dat ook in dat kerkdorp een zekere te ruguitgang van de school onver mijdelijk zal worden, als in dat dorp niet meer huizen gebouwd worden. Voor hem blijft het een vreemde zaak waarom dat niet kan en waar om men b.v. de vestiging van Carl Freudenberg en Nestlé alleen ten goede laat komen wat woningbouw betreft aan Venray-centrum en aan Oostrum, doch niet aan Oirlo, dat er pal naast ligt. Bovendien is hem be kend dat in Oirlo behoefte bestaat aan bejaardenwoningen De VOORZITTER stelde nog eens nadrukkelijk dat men van provin ciale kant nadrukkelijk wenst dat men komt tot concentratie van wo ningen. Men wil het open land open land laten blijven en daar waar uit gebreid wordt, die uitbreiding aan zoveel mogelijk mensen ten goede laten komen. Daarom is aan de ge meente, die al met bestemmings plannen klaar stond, gezegd: toon eerst maar eens door een zgn. sprei dingsmodel is thans in opzet gereed uitbreidingen wel denkt en of je daarmede aan bovengenoemde voor waarde voldoet. Welnu, dat sprei dingsmodel is thans in opzet egreed en kan zowel door de raad als door de dorpsraden bediscussieerd wor den. Intussen heeft men in Maas tricht de nota, ondanks dat er hier nog over gediscussieerd kan worden, reeds onder ogen gehad en kan men zich met de algemene lijn van deze nota vereenzelvigen. Dat betekent dus, dat zodra de raad komt tot de definitieve vaststelling er in Maas tricht weinig bezwaren zullen zijn om de daarin voorziene woningen te laten bouwen. Daar horen o.m. ook bejaardenwoningen in Oirlo bij. VRIJE MARKTEN De opsommnig van tientallen par keerplaatsen, die er afgelopen jaar bijgekomen zijn en het voornemen om de vlakte achter het gemeente huis tot een groot parkeerterrein te maken ,was voor een der bezoekers aanleiding te vragen waarom men beide markten niet parkeervrij kan maken en zoals in Horst met bo men kan aankleden. „Dit idee is al meer geopperd", aldus Drs. SCHOLS en bomen zou den op die marktpleinen beslist niet misstaan. Alleen zal men er aan moeten denken dat bepaalde grote winkels zich juist aan de pleinen ge vestigd hebben omdat daardoor par keergelegenheid vlak bij die zaken mogelijk is. En met die belangen zal men ook rekening moeten houden, wil men Venray inderdaad tot het winkelcentrum maken, zoals we ons dat allemaal voorstellen WERKLOZEN De vraag of Venray niet moet morgen om hier op de een of andere wijze een administratiekantoor te krijgen, deed de VOORZITTER ver wonderd vragen waarom. De vra gensteller meende dat het aantal werkloze kantoormensen in Venray veel te groot was. Doch dit bestreed de VOORZITTER, die meende dat in de dienstensector, zowel als in de industrie nog altijd plaatsingsmoge lijkheden voor deze mensen zijn. SNEL Een andere bezoeker toonde zich verbaasd over de snelheid, waar mede de raad veel agendapunten be handelt. Hij vroeg zich af, of dat niet te snel ging. De VOORZITTER legde hem uit dat gewoonlijk bij deze punten ver schillende zijn, waar de raad „geen boodschap" aan heeft. Schoolkwesties b.v. moeten het fiat krijgen van de raad, als de in specties de betreffende uitgaven heeft goedgekeurd. Grondverkopen gaan onbesproken onder de hamer door als voldaan is aan een reeds eerder vastgestelde prijs en kavel- grootte en zo zijn er nog series an dere besluiten, die hetzij in de com missie hetzij op andere wijze reeds de goedkeuring verworven hebben. GROTE GROEPEN Een der vragenstellers wilde dat het college zich niet alleen ging in zetten voor hotelaccomodatie en voor ruimte voor bejaarden, maar ook voor ruimte voor grote groepen. Nu kunnen instellingen en bedrijven nooit eens de hele „zaalk" bij elkaar halen. Drs. SCHOLS was van mening dat de meeste bedrijven en instellingen zelf ofwel prachtige kantines, schouwburgen en restaurants heb ben. Wal men in Venray ergens een ruimte neerzetten voor zo'n 100 man (zoals dan gesteld werd) dan zou dat ding praktisch het hele jaar leeg liggen en een enorme smak geld kosten, die niet op te brengen is. MAASHESEWEG Het college werd ook vanuit het publiek gewezen op de langzaam maar zeker te klein wordende Maas- heseweg. Men vroeg naar doortrek king van de Noordsingel naar de doortrekking van de Horsterweg en die van de Deumeseweg om het ver keer via de kom te ontlasten en Bruks-ke kort te sluiten met het in dustrieterrein. Drs. SCHOLS dacht dat zulks wel Inschrijving binnenkort opengesteld Met ingang van 27 december 1972 zal het Venrayse gemeentebestuur de inschrijving openstellen voor leer lingen, die openbaar kleuter- en basisonderwijs willen volgen. Uit het aantal inschrijvingen zal moeten blijken hoe met ingang van het nieu we schooljaar 1973-1974 kan worden gestart. By voldoende belangstelling zal n.l. in augustus 1973 in een drie- klassige semi-permanente behuizing aan de Blauwververstraat kunnen worden begonnen met vier leerjaren lager onderwijs, waarbij de klassen 1 en 2 alsmede 3 en 4 worden ge combineerd, terwijl voorts in één lo kaal kleuteronderwijs zal worden gegeven. In artikel 19 van de Lager onder- wij twet 1920 staat: „In elke gemeen te wordt voldoende lager onderwijs gegeven in een genoegzaam aantal scholen welke voor alle kinderen zonder onderscheid van godsdiensti ge gezindheid toegankelijk zijn." Hoewel het er niet met zoveel woor den staat, betekent dit wetsartikel wél dait indien de noodzaak aanwe zig is, een gemeentebestuur verplicht is er voor te zorgen, dat in de ge meente een school wordt gesticht, waar alle kinderen, zonder onder scheid van godsdienstige gezindheid, onderwijs kunnen genieten. Verzoek van ouders In de gemeente Venray omvat het onderwijspakket de volgende scho len: achttien basisscholen, veertien kleuterscholen en twee scholen voor buitengewoon onderwijs n.l. de A.B.O.-school en de L.O.M.-school. Op al deze scholen rust het predi- oaat „Bijzonder" hetgeen inhoudt, dat deze scholen door bijzondere schoolbesturen, uiteraard met mede werking van de gemeente, zijn ge sticht, en dat er onderwijs wordt gegeven, dat gefundeerd is op een bepaalde geloofsovertuiging. Een openbare school is er nog niet. Op grond van de wet kunnen ouders de gemeenteraad de stichting van een openbare school vragen, indien redelijkerwijs kan worden aangenomen, dat de school bij de opening zal worden bezocht door tenminste een in de wet genoemd aantal leerlingen, dat afhankelijk is van de grootte der gemeente. Voor de gemeten© Venray betekent dit 20 leerlingen voor het lager onder wijs en 30 leerlingen voor het kleu teronderwijs. Een in Venray ingediend verzoek tot het stichten van een openbare school welke voor „alle kinderen, VENRAY Bongerdstraat 5 Telefoon 04780-1161* in de periode 75-78 zou gebeuren. Hij zag eerder kans om de Oostsin gel door te trekken via plan Land- weert. Toen sloeg het klokje van gehoor zaamheid en ging men onder ons nog wat doorkaarten. En men trof het want er was een drankje en een broodje en de raadsleden deelden dit graag met het bezoek zonder onderscheid van godsdiensti ge gezindheid" toegankelijk is, heeft tot resultaat geleid, dat de inschrij ving kan worden opengesteld. Openbare school Door de Vereniging voor Openbaar Onderwijs, een te Amsterdam ge vestigde instelling, wordt gesteld dat de openbare school een onderwijs instelling is van de gemeenschap, die daarom bestuurd wordt door de gemeenschap via de democratisch gekozen overheid (gemeentebestuur). De ouders van de kinderen, die de openbare school bezoeken, kunnen bovendien nog kollektief, via een oudercommissie, een ouderraad en/ of schoolraad, zich tot het bevoegde gezag wenden met hun wensen, hun bezwaren en hun adviezen. Neutraal? Artikel 26 van de Lager-onder- wijswet 1920 schrijft uitdrukkelijk voor dat in openbare scholen gods dienstonderwijs in iedere richting wordt gegeven aan die kinderen waarvoor de ouders zulks wensen. Oproep Teneinde te kunnen bepalen hoe veel lokalen nodig zijn, worden de ouders die voor hun kinderen open baar onderwijs wensen in de gele genheid gesteld deze kinderen in te schrijven via een met ingaing van 27 december a.s. op de afdeling Bevol king ten gemeentehuize verkrijg baar aanmeldingsformulier. Deze af deling is dagelijks geopend van half negen tot half een. De formulieren dienen uiterlijk 15 januari 1973 te zijn ingediend. VOOR 550 JAREN In Venray woonden in 1422 o.a. twee zeer godsvruchtige mannen, ni. Godefridus van Voerle en Sibert Hlenselmans. Het was in de Kerst nacht na de nachtmis van bovenge noemd jaar, dat Godefridus bij Si- bert op bezoek kwam. Terwijl nu de huisgenoten zich aan het vuur warmden spraken de mannen er over dat het zo jammer was dat er in Venray nog steeds geen klooster was voor godsvruchtige meisjes, die God graag wilden dienen en een goed voorbeeld wilden geven aan het volk, om daardoor toe te nemen in de genade Gods. Sibert Henselmans vertelde dat hij twee deugzame meisjes kende, ml. Liesbeth v. Haen en Aleidis Siben, die ongetwijfeld Onze Lieve Heer graag hier in een klooster zouden willen dienen. Hij stelde voor, hen dit te gaan vragen zodat er in Venray een zuster klooster zou kunnen komen. Godefridus van Voerle vond dit een goed begin en gaf ook aan zijn dochter Mechtildis, een meisje van 13 jaren, eveneens toestemming om tot de nieuwe klooster-gemeenschap toe te treden. Bovendien gaf hij haar nog een zak met een zijde spek mee. De zusters kochten het huis van Jan Wonder en Alyt zijn huisvrouw met nog een grote tuin er bij. Daar mee was het klooster Jerusalem ge sticht. In een met de hand geschre ven kroniek, waarschijnlijk van een der zusters, wordt den beginne des Cloesters Jeruslame, 1422 toe Venraede beschreven. Deze kroniek, welke nog altijd in de bibliotheek van het klooster wordt bewaard, ver dient in meer dan een opzicht onze aandacht. Op de eerste plaats bevat zij zoveel woor den en uitdrukkingen, eigen alleen aan de bewoners van Venray, dat deze kroniek al leen geschreven kan zijn door iemand, die in Venray geboren of tenminste zeer goed inge burgerd moet zijn geweest. Daarnaast geeft ze ons vele bijzonderheden over het ont staan, de tegenwerking en in weerwil daarvan, de vooruit gang en de bloei van dit kloos ter. Nu het 550 jaren geleden is dat het klooster Jerusalem ontstond, meenlden wij er goed aan te doen het begin van deze kroniek nog eens te publice ren. Voor de leesbaarheid heb ben we het vrij „moeten ver talen", wat soms ten koste is gegaan van specifieke Ven rayse uitdrukkingen. J. V. MOEIZAAM BEGIN Toen de eerste zusters en hun fa milies het huis betaald hadden, kre- zij alles onder eigen beheer. Alleen waren zij jaarlijks aan de pastoor verschuldigd 6 kippen, 1 kapoen (gecastreerde haan) en nog 2 groten (muntstukken waarvan evenals van de goudgulden de waarde moeilijk te bepalen is). Verder ontving de pastoor nog voor zijn pastorale ar beid voor het klooster: 2 goudgul dens en 2 malden rogge per jaar. Dit laatste ten laste van een stuk land dat gelegen is langs de gracht. Deze burgtgracht liep langs de muur van het klooster en was voor de helft eigendom van het klooster. In Nijmegen woonde in die tijd een eerzame vrouw die van het nieuwe klooster te Venray had ver nomen. Deze vrouw had een doch ter die Beelken (Sybilla) heette. De goede vrouw had haar dochter erg graag te Venray in het klooster en ze reisde dan ook te voet met haar dochter van Nijmegen naair Venray. Voor broodbeleg tijdens de reis, en voor de medezusters in het kloos ter hadden ze een kannetje honing meegebracht. In de nieuwe kloostergemeenschap voelde Sybilla zich spoedig thuis. De onderlinge verstandhouding was er zeer goed. Het gebeurde menig maal dat de zusters niet voldoende te eten hadden, dan legde zuster Peterken Poelmans haar brood bij dat van Beelken, zodat deze niet het bed behoefde te houden. De zusters leden heimelijk grote honger en hadden aan alles gebrek. Wanneer ze wilden gaan eten, dan hadden ze soms nog geen brood. Dan ging zus ter Peterken Poelmans soms naar de buren om een brood te lenen, omdat ze het lijden van haar mede zusters niiet meer kon aanzien. Toch durfden ze niet te klagen dat ze zo arm waren en geen korrel rogge meer in huis hadden. Ze had den nog geen bedden om in te sla pen, ze moesten zich tevreden stellen met wat stro en oude paardedekens of karhuiven. Ze gingen langs de wegen en plukten er de brandnetels en andere wilde kruiden, die ze als groente gebruikten. Ze hadden maar 4 messen, die ze bij de lepels op ta fel legden, om ze tijdens het eten rond te laten gaan, daar niet ieder een mes had. Bij gebrek aan scheer- bier bier dat in die tijd als een algemene volksdrank gold) moest men zich dikwijls tevreden stellen met water. Hun warme maaltijden nuttigden ze dikwijls zonder vet en voor het smeren van het brood ge bruikten ze 'n houtspaantje want ze bezaten bijna geen huislijk gerief. Maar al waren ze arm en werden ze vervolgd, in het klooster ging al les toch zeer gemoedelijk toe. vervolg z.o.z.

Peel en Maas | 1972 | | pagina 5