TT Vijftig jaar Ysselsteyn Ziekentriduum DAKSCURSUS Ie YENRAY WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN in zul IN DEN ENGEL Dansschool MOORS - ROERMOND VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1971 No. 33 TWEE EN NEGENTIGSTE JAARGANG VOOR AL UW DRANKEN PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 14 ct. per mm. ABONNEMENTS PRIJS PER HALFJAAR 5.85 (bij vooruitbetaling) Ergens in de Heydse Peel bloeit nu de heide. Het is er stil en een zaam en slechts de einder laat raden dat er meer mensen op de wereld leven. Zo kan men zich in 1971 het beeld nog terughalen dat eens de hele peel was onder Venray. Wat vennen, wat heide, wat bomen en struiken. Eens, voor 5060 jaren terug. Nu wordt er in diezelfde peel feest gevierd, het gouden bestaansfeest van een ont ginningsdorp, dat voor vijftig jaren terug Ysselsteyn gedoopt werd, met een kartonnen plaat, waarop de naam van de toenmalige Mi nister van Landbouw geschilderd was. Men stak het bordje in een pol bloeiende heide en een nieuw dorp was geboren MONUMENT We hebben in het verleden wel eens geijverd om een monument in Venray op te richten voor onze ont ginningen. Het is per slot van reke ning geen kleinigheid wat er gepres teerd is op dat gebied, zeker als men •de dorpen Veulen, Ysselsteyn en Vre- depeel ziet, om nog te zwijgen van Peelplan Zuid en de Meerselsepeel, waar alles bij elkaar duizenden hek- taren peel goede akker- en weide gronden zijn geworden. L i«-- i Men heeft dat vrij snel afgewim peld, al geven we niet gauw de moed op. „Is Ysselsteyn an-sich geen mo numentzo werd nuchter ge vraagd. Er men moet inderdaad toe geven, dat dit 50-jarige kerkdorp een stuk geschiedenis verzinnebeeldt, waarop op de eerste plaats de bewo ners zelf itrots mogen zijn, doch daar-, naast ook heel Venray en heel ons l'and GESCHIEDENIS Als de eerste wereldoorlog uit breekt, dan merkt Nederland aan de lijve, dat meer akkerbouwprodukten, meer granen van egien bodem de voedselvoorziening een heel stuk be ter had kunnen doen zijn. Nederland was op het gebied van landbouw- produkten niet self-supporting en daar kreeg men in die moeilijke oor logsjaren de rekening voor gepresen teerd. Een rekening die verschillende landbouwkundigen weer eens te meer tot de overtuiging brachten, dat de ontginning van de uitgestrekte peel- gronden een bittere noodzaak was. Daarover was in die kringen reeds lang en breed gediscussieerd, zeker toen de uitvinding van de kunstmest meer mogelijkheden bracht om gron den in culituur te brengen. Er waren alle plannen geweest om peelkanalen te graven, met als eerste opzet de aanwezige turf te kunnen vervoeren, maar anderzij ds ook te kunnen komen tot ontwatering van de peelvlakten, die te nat of te droog bleven. Op het Deurnese had de v. d. Griendt's al de daad bij het woord gevoegd, al waren de boeren er niet direct kapot van. Tn 1912 werd in het Veulen de eer ste 60 had peelgrond voor 40, verkocht, die tot een diepte van 25 cm. werd omgeploegd en waarop men goede resultaten wist te boeken, na behandeling met kunstmest. In 1916, terwijl men druk bezig was met de aanleg van de weg van Venray naar Deurne, verkocht men nogmaals 270 ha in het Veulen, maar toen was de prijs al opgelopen tot 240,per ha. De daar geboekte resultaten gaven de boeren moed, terwijl de gemeente Venray, rond de eeuwwisseling nog bijna 7000 ha woeste grond rijk, goe de perspectieven zag voor de gemeen tekas en zich aansloot bij de vereni ging Peelbelang, waarin alle Peelge- meenten zich gevonden hadden om samen te komen tot verhoging van het opbrengend vermogen van de Peel door afwatering (oprichting wa terschappen), kanalisatie en verkeers- verbetering. DEURNESEWEG Hoe voornaam de Deurneseweg was, niet alleen als verbinding tussen Venray en Deurne, maar nog meer als ontsluitingsmogelijkheid van het Venrayse Peelgebied, bleek ook al door het feit dat de gemeente nu op eens peelgrond kon gaan verpachten aan de Venrayse firma's Slits en Trij- nes, alsmede aan de zaadhandel Jor- dans uit Blerick, die rond 19161927 voor 15,per ha rond Kempkens- berg peelgrond pachtten voor het reeds genoemde kapitale bedrag van ƒ15,per jaar en met het uitdruk kelijke beding dat de grond door hen ontgonnen moest worden. Dit voorbeeld en wat op het Veu len al gebeurd was, was een prikkel te meer voor vele Venrayse boeren, die met kinderen zaten en niet goed wisten wat te doen. Men kon het be staande bedrijf en die waren dik wijls al niet te groot wel opdelen, maar dan had er geen enkele behoor lijk de kost. Reden waarom men naar de peel keek, waarvoor weer andere boeren hoog hun neus ophaalden. Maar het goede voorbeeld doet goed volgen. De landbouwers Camps en Janssen uit Oostrum wagen het om ook te gaan ontginnen langs de Deur neseweg, ook al omdat men grotere kinderen heeft, die men de Peel in kan sturen PEELBELANG i Intussen houdt de vereniging Peel belang het vuurtje waren, waarbij het Tweede Kamerlid de Venrayer Jan Poels de toenmalige minister van landbouw diets maakte dat hij in de taoekomst geen moeilijkheden meer zal hebben bij de voedseldistributie als de Peel wordt ingeschakeld als producent. Als de minister hier oren naar heeft en plannen wil zien, dan kan de ge beente Venray reeds een ontsluitings plan van de peel op tafel leggen, op gesteld door de heren van Beurden, landmeter van het kadaster in Roer mond en Timmermanns de gemeente opzichter van Venray. De minister H. A. van Ysselsteyn belooft de mede werking van het rijk en daarmede wordt in feite officieel het startsein gegeven voor de peel-ontginningen. Ook al omdat Jan Poels met bur gemeester Oscar van de Loo en het Terwijl aan de Deurneseweg zich de families Janssen-Willems en van Dijck-Wismans vestigen als de eerste gezinnen in de Peelontginning, gaat deze Stichting <aan de slag met de Uitgifte van de eerste 15 regerings boerderijen (uitdrukking van burge meester van de Loo in 1926 tegen een verslaggever van de Maasbode). Waarbij in de koopakte uitdrukke lijk werd gesteld dat de koper van de gronden deze had te ontginnen, wegen en waterlosingen aan had te leggen volgens plannen van de gemeente en de gemeente het recht moest geven over bepaalde gronden een tramlijn aan te leggen. Want ook daar heeft men nog lang van gedroomd van een tram van Venray naar Deurne. De eerste 15 waren: P. Geubbels uit Lull, P. Derickx uit Volen, H. Hel legers uit Castenray;, P. Rutten uit Wanssum, H. van Lipzig, Schoor; G. Claessens, M. Jeurissen en A. Fleur- kens uit Venray, A. Pouwels uit Lull, W. Spreeuwenberg uit Horst, familie Relouw, Venray, C. Theunissen uit Milsbeek, M. Geerets uit Leunen en G. Vergeldt uit Venray. Zij kochten allen ongeveer 12 ha, waarbij uit drukkelijk in de koopakte vermeld tsond dat zij geen sterke en alcohol houdende dranken mogen verkopen of voor het publiek in voorraad mo gen hebben. Ze kochten voor onge veer 240, per ha en moesten voor wegen en waterlossing 35,— beta len. En daarmede was het officiële be gin van Ysselsteyn meteen een feit. De nieuwe kopers en ontginners steken de koppen bijeen en besluiten ten huize van A. Pouwels in Lull meteen maar een eigen organisatie te stichten, die begint met de aankoop van kunstmest en met de stichting tot overeenkoms komt, om de gronden met behulp van een stoommachine te gaan ontginnen, wat dan per ha op 60,gaat komen. De boerenbond van Ysselsteyqn is geboren, op het zelfde moment dat men dit nieuwe dorp doopt naar de Minister vaïT Landbouw, die dank zij zijn steun deze ontginning mogelijk maakte MET OPZET zijn we wat dieper in deze wordings geschiedenis gedoken. Want het is toch wel goed eens te realiseren met Ysselsteynse schooljeugd anno 1928 Wanssumse lid van Provinciale Sta ten, meester Rutten, de minister aan zijn woord houdt en 1200,per ha voorschot weet los te krijgen, die de eerste 4 jaren renteloos zullen zijn. Om een en ander in goede banen te leiden komt er-de stichting Eigen Boer waarin behalve genoemde heren ook zitting hebben de gemeentesecretaris van Haaren, de raadsleden H. Jans sen (Gouden Leeuw), J. Michels, W. Winters en J. Verstappen, alsmede de landbouwonderwijzers Wijnhoven en Peters en de gemeenteopzichter Tim mermanns. Pioniers van het eerste uur: de familie Janssen-Wiilems (Niessenboer) welk een alan de gemeente dit grootse werk heeft aangepakt. Nu Venray met zulk een geweldige vaart eman cipeert tot stad en grote gemeente, hebben we wel eens de neiging om het vooroorlogse Venray af te schil deren als een plaats vol gezapigheid en sleur, waarin geen enkel initiatief tot stand kwam, laat staan uitge voerd werd. Wie echter ziet hoe 50 jaren geleden een burgemeester als Oscar van de Loo, daarbij gerugge- steund door Jan Poels en vooral de landbouwonderwijzers van die dagen, het ontginningswaagstuk is begonnen, waardoor grote en nieuwe mogelijk heden geschapen werden voor de in woners, die moet respect hebben voor deze vroeder vaderen, die onder zeer moeilijke en dikwijls primitieve om standigheden een werk aangevangen hebben, waarvan ze het einde niet konden bevroeden, doch waarbij voor hen als een paal boven water stond dat het nieuwe welvaart en geluk voor velen zou brengen. Dat had noch met gezapigheid, noch met sleur te maken, maar toont ook nu nog dagelijks aan, dat men in ons dierbaar Venray van aanpakken heeft gehouden en dat men als men de kansen schept die ook vroeger wist te grijpen en waar te maken. YSSELSTEYN IS ER maar het zal de lezer duidelijk zijn dat 15 boerderijen in opbouw niet be paald een dorp vormen. Maar toch kan burgemeester van de Loo reeds in 1926 tegen een ver slaggever van de Maasbode vertellen dat het nieuwe dorp 45 woningen kent, waarvan 31 boerderijen, 11 keu- terijen en 3 wat men met een groot woord winkel kan noemen. Maar dan heeft men de eerste te leurstellingen ook al geboekt. Teleur stellingen met materialen, met eigen tramlijn, die het niet altijd deed. maar ook met droogte en water er. niet te vergeten de ontgirmingsziekte, die men leerde bestrijden met nieuwe chemische middelen (reeds toen al). Maar er was ook al een school ge bouwd voor 30 kinderen, die eerst in Leunen naar school moesten. Een school, die tevens kerk was. En in 1925 kunnen de bewoners van Yssel steyn op de hier te houden Land bouwtentoonstelling al met trots een keur van produkten uit het nieuwe ontginningsgebied laten zien. In 1926 kunnen de 45 gezinshoofden zorgen dat Ysselsteyn rectoraat wordt en in 1927 kan de nieuwe rector J. van Montfort reeds kerk en rectors woning betrekken. GOUDEN BOERENBOND Maar beter kan men de historie van het nieuwe dorp volgen in het jubi leumboekje, wat de heer Schüte in samenwerking met de heren Verlin den Willemse bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan van dit kerkdorp heeft samengesteld en dat bij die ge legenheid wordt uitgegeven. Het eerste lustrum is namelijk ge volgd door nog 9 andere, waarin een voetbalclub kwam, maar ook de kri- sisjaren, een nieuwe parochie gesticht werd en peelplan Zuid langzaam maar zeker tot ontgining komt, waar in de toenmalige minister Romme 'n eik kwam planten, die nooit wortel geschoten heeft. Daarin liggen de oorlogsjaren met de onderduikers en de geweldige verwoesting en evacu atie. Daarin 'liggen de na-oorlogse ja ren met de herbouw en uitbouw, met een nieuwe kerk, met nieuwe boerde rijen in Peelplan-Zuid, met water- en droogteprocessies, een nieuwe school, een parochiehuis en kleuterschool Onozele dingen misschien, nu ach- eraf, die echter veel inspaning ge kost en gevraagd heeft van mensen, die zo hun handen al vol hadden in een steeds groeiend bedrijf. De mensen-van-nu zfljn gauw ge neigd te vragen: wat kost het en wat brengt het op. Misschien dat het staatje van de boerenbond, meteen gouden jubilaris, hier heel nuchter antwoord op geven kan. Aantal Omzet in kg. Omzet in leden in 1000 kg in 1000 gld. 1921 25 412 17 1931 71 2.283 108 1942 99 3.316 202 1951 145 7.428 964 1961 178 15.360 3.973 1971 201 45.000 18.000 Daarbij mag nu wel verraden wor den dat men in 1921 helemaal geen 24 leden had, doch maar een stel ge fingeerde namen op het lijstje zette om tenminste tot een eigen afdeling te mogen komen. Een ander lijstje laat misschien de na-oorlogse groei van dit kerkdorp nog duidelijker uitkomen. In 1966 waren er in Ysselsteyn ruim 7000 slachtvarkens en 1200 fokvar- kens. Nu telt men een totaal van 34.000 stuks. Leghennen telde men in 1966 bijna 163.000. Nu is dit aantal dik verdub beld tot 375.000. Slachtkuikens had men er bijna 62.000 in 1966. Nu zijn dat er 225.000, waarbij men dan nog eens 100.000 mestkalkoenen mag tellen, die in 1966 er terauwemood waren. En tenslotte dan nog melkkoeien. In 1966 waren er ternauwernood 1500, nu bijna 2300. In die periode zijn er dan elf be drijven bijgekomen, die met 80 cellen een groot gewicht aan champignons op de veiling brengen. Misschien dat deze nuchtere cijfèrs meer dan wat ook uitkomen, hoe de ze pioniers van de twintiger jaren nog steeds de pioniers zijn van de ze ventiger jaren, die ook de ontwikke lingen van deze tijd niet uit de weg gaan, ze zelfs proberen voor te blij ven. Dat de laatste 6 jaren meer dan 30 miljoen guldens in datzelfde kerk dorp geïnvesteerd zijn, toont wel aan dat het niet allemaal goud is wat er blinkt, doch maakt wel duidelijk dat deze mensen ook nu nog risico's dur ven en moeten nemen, waar de bui tenstaander, verblind door al dat nieuwe en grootse dikwijls aan voor bij loopt. YSSELSTEYN viert feest om het 50 jarig bestaan. Feest, met vele hoogtepunten, doch Men hoort wel eens: is een ziekentriduum niet uit de tijd? Er wordt tegenwoordig zoveel voor onze zieken en oude mensen ge daan, ze hebben er geen behoefte aan. Ze maken uitstapjes, boottochten, bedevaarten enz. Maar als men dan de mensen spreekt die enkele of meermalen het ziekentriduum hebben meegemaakt, dan zijn zij er altijd vol lof over en zien ieder jaar weer opnieuw vol verlangen naar deze dagen uit.. Het zou jammer zijn wanneer er mee opgehouden werd. Het is echt niet uit de tijd wordt verklaard. Dit jaar zal voor de 24ste keer het ziekentriduum gehouden wor den. Wij staan aan de vooravond van het zilveren jubileum dat ongetwijfeld volgend jaar met feestelijk vertoon gevierd zal wor den. De data zijn 7, 8 en 9 september en zoals gebruikelijk op St. An na, dat nauw verweven is met het jaarlijkse triduum. Toen wij zondag zuster Pedrina feliciteerden met haar diamanten kloosterfeest herinnerde zij ons aan het a.s. triduum, waar zij als trouwe kosteres al die jaren haar zorgen aan besteed heeft. Al de helpsters en helpers staan klaar om de zieken te ontvangen en het zal jullie aan niets ontbreken. Wij doen een beroep op alle inwoners van Venray en kerkdorpen, van Wanssum, Geysteren en Blitterswijck voor de huis-aan-huis- kollekte om daardoor de organisatie mogelijk te maken. Wij doen tevens een beroep op allen die op een of andere manier hun hulp verleenden, dat wij ook dit jaar op hun medewerking kunnen rekenen. Hartelijk welkom deelneemsters en deelnemers, bidt voor het welslagen van deze dagen. A. L. INSCHRIJVING ZONDAG 22 AUGUSTUS a.s. van 11.30 - 12.30 uur v.m. in de zaal alsmede dagelijks in café „IN DEN ENGEL" AANVANG WOENSDAG 1 SEPT. a.s. om 19,00 uur ook met een achergrond van zorgen. Zorgen om de grote investeringen, die men daar nog dagelijks moet doen, om mee te kunnen. Zorgen om gas, om de milieubeheersmg, om een groenplan met veel bomen, om wa ter- en luchtverontreiniging, om campings, die zich midden in dat boerenland komen vestigen, om nieuw werk voor een steeds groter wordende jeugd Maar die zorgen gaan even opzij, om uit het verleden te leren, dat God hen helpt, die zichzelf helpt. Om te zien naar het vele, wat bereikt is kunnen worden door weinigen, om het goede dat 50 jaren achterlieten op een dorre bodem Er wordt om minder reden feest ge vierd en het is daarom goed dat de huidige miister van landbouw eens komt kijken wat met wat rijks voor schoten bereikt kan worden. Het is daarom goed dat een commissaris van de koningin eens-komt kijken naar wat de resultaten zijn van 50 jaren noeste arbeid en niet nalatendte ijver in een uithoek van zijn provincie, die 50 jaren geleden barre peel was. Het is goed om even stil te staan en dankbaar te gedenken wat is gebeurd in een mensenleven, om daar de kracht uit te putten door te gaan naar een hopelijk gelukkige en voor spoedige toekomst. Die van Yssel steyn hebben dat volop verdiend NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING WEEKEND-DIENST HUISARTSEN van vrijdagnacht 12 uur tot zaterdagnacht 12 uur W. BLOEMEN, arts Stationsweg 15 tel. 1465 van zaterdagnacht 12 uur tot zondagnacht 2 uur L. COENEN, arts Hens eniusstra at telefoon 1878 ZIEKEN- EN ONGEVALLEN VERVOER telefoon 04780-2222 (ziekenhuis) ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS ZR. A. NAUS Oostsingel 34 - telefoon 1079 Inlichtingen en boodschappen iede re morgen van 8.30 tot 9 uur, behal ve in 't weekend. GROENE KRUIS ZUIGELINGENBUREAU De Cloekert- Bergweg tel. 1269 kerkdorpen van 2 tót 3 uur Maandag: Oostrum, Leunen, Hedde, Veulen. Dinsdag: Oirlo, Castenray, Merselo en Smakt. Open Bejaardenwerk: Dagelijks van 9.00 10.00 uur Telefoon 2996. ZWANGERSCHAPS- GYMNASTIEK Nieuwe aanmeldingen voor zwan- gerschapsgymnastiekg opgeven aan het ziekenhuis: afdeling fysio-the- rapie bij mevr. Poortman; BEJAARDEN GYMNASTIEKCLUB Vrijdagmiddag van 4-5 uur in de gymnastiekzaal van het St. Jozef klooster aan de Overloonseweg. UITLEENMAGAZIJN GROENE KRUIS Uitleenmagazijn blijft voorlopig in 't oude gebouw Merseloseweg 5. 'smaandags t.m. vrijdags van 2-2.30 zaterdags GEEN uitlenen, behalve voor spoedgevallen van 12-12.30 uur. BUREAU GEZINSZORG Merseloseweg 11 Tel. 1108 Spreekuur maandag t.m. vrijdag van 9 tot 10 uur. VOORTDURENDE VERLOSKUNDIGE DIENST (ook op zondagen) Vroedvrouw Stevens-Heinen Merseloseweg 23, Venray telefoon 04780-1152 VERLOSKUNDIGE (ook op zondag) Vroedvrouw Tiggeloven-Kuypers Julianasingel 41, Venray telefoon 04780 - 2411 GARAGE WEEKEND-SERVICE van zaterdag 13 u. tot maandag 7 u. Automobielbedrijf A. Linders Zuidsingel - telefoon 1593

Peel en Maas | 1971 | | pagina 1