TT
Vijftig jaar Ysselsteyn
Ziekentriduum
DAKSCURSUS Ie YENRAY
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
in zul IN DEN ENGEL
Dansschool MOORS - ROERMOND
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1971 No. 33
TWEE EN NEGENTIGSTE JAARGANG
VOOR AL UW DRANKEN
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 14 ct. per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER HALFJAAR 5.85 (bij vooruitbetaling)
Ergens in de Heydse Peel bloeit nu de heide. Het is er stil en een
zaam en slechts de einder laat raden dat er meer mensen op de
wereld leven. Zo kan men zich in 1971 het beeld nog terughalen dat
eens de hele peel was onder Venray. Wat vennen, wat heide, wat
bomen en struiken. Eens, voor 5060 jaren terug. Nu wordt er in
diezelfde peel feest gevierd, het gouden bestaansfeest van een ont
ginningsdorp, dat voor vijftig jaren terug Ysselsteyn gedoopt werd,
met een kartonnen plaat, waarop de naam van de toenmalige Mi
nister van Landbouw geschilderd was. Men stak het bordje in een
pol bloeiende heide en een nieuw dorp was geboren
MONUMENT
We hebben in het verleden wel
eens geijverd om een monument in
Venray op te richten voor onze ont
ginningen. Het is per slot van reke
ning geen kleinigheid wat er gepres
teerd is op dat gebied, zeker als men
•de dorpen Veulen, Ysselsteyn en Vre-
depeel ziet, om nog te zwijgen van
Peelplan Zuid en de Meerselsepeel,
waar alles bij elkaar duizenden hek-
taren peel goede akker- en weide
gronden zijn geworden.
L i«-- i
Men heeft dat vrij snel afgewim
peld, al geven we niet gauw de moed
op. „Is Ysselsteyn an-sich geen mo
numentzo werd nuchter ge
vraagd. Er men moet inderdaad toe
geven, dat dit 50-jarige kerkdorp een
stuk geschiedenis verzinnebeeldt,
waarop op de eerste plaats de bewo
ners zelf itrots mogen zijn, doch daar-,
naast ook heel Venray en heel ons
l'and
GESCHIEDENIS
Als de eerste wereldoorlog uit
breekt, dan merkt Nederland aan de
lijve, dat meer akkerbouwprodukten,
meer granen van egien bodem de
voedselvoorziening een heel stuk be
ter had kunnen doen zijn. Nederland
was op het gebied van landbouw-
produkten niet self-supporting en
daar kreeg men in die moeilijke oor
logsjaren de rekening voor gepresen
teerd. Een rekening die verschillende
landbouwkundigen weer eens te meer
tot de overtuiging brachten, dat de
ontginning van de uitgestrekte peel-
gronden een bittere noodzaak was.
Daarover was in die kringen reeds
lang en breed gediscussieerd, zeker
toen de uitvinding van de kunstmest
meer mogelijkheden bracht om gron
den in culituur te brengen. Er waren
alle plannen geweest om peelkanalen
te graven, met als eerste opzet de
aanwezige turf te kunnen vervoeren,
maar anderzij ds ook te kunnen komen
tot ontwatering van de peelvlakten,
die te nat of te droog bleven. Op het
Deurnese had de v. d. Griendt's al de
daad bij het woord gevoegd, al waren
de boeren er niet direct kapot van.
Tn 1912 werd in het Veulen de eer
ste 60 had peelgrond voor 40,
verkocht, die tot een diepte van 25
cm. werd omgeploegd en waarop men
goede resultaten wist te boeken, na
behandeling met kunstmest. In 1916,
terwijl men druk bezig was met de
aanleg van de weg van Venray naar
Deurne, verkocht men nogmaals 270
ha in het Veulen, maar toen was de
prijs al opgelopen tot 240,per ha.
De daar geboekte resultaten gaven de
boeren moed, terwijl de gemeente
Venray, rond de eeuwwisseling nog
bijna 7000 ha woeste grond rijk, goe
de perspectieven zag voor de gemeen
tekas en zich aansloot bij de vereni
ging Peelbelang, waarin alle Peelge-
meenten zich gevonden hadden om
samen te komen tot verhoging van
het opbrengend vermogen van de
Peel door afwatering (oprichting wa
terschappen), kanalisatie en verkeers-
verbetering.
DEURNESEWEG
Hoe voornaam de Deurneseweg
was, niet alleen als verbinding tussen
Venray en Deurne, maar nog meer
als ontsluitingsmogelijkheid van het
Venrayse Peelgebied, bleek ook al
door het feit dat de gemeente nu op
eens peelgrond kon gaan verpachten
aan de Venrayse firma's Slits en Trij-
nes, alsmede aan de zaadhandel Jor-
dans uit Blerick, die rond 19161927
voor 15,per ha rond Kempkens-
berg peelgrond pachtten voor het
reeds genoemde kapitale bedrag van
ƒ15,per jaar en met het uitdruk
kelijke beding dat de grond door hen
ontgonnen moest worden.
Dit voorbeeld en wat op het Veu
len al gebeurd was, was een prikkel
te meer voor vele Venrayse boeren,
die met kinderen zaten en niet goed
wisten wat te doen. Men kon het be
staande bedrijf en die waren dik
wijls al niet te groot wel opdelen,
maar dan had er geen enkele behoor
lijk de kost. Reden waarom men naar
de peel keek, waarvoor weer andere
boeren hoog hun neus ophaalden.
Maar het goede voorbeeld doet goed
volgen. De landbouwers Camps en
Janssen uit Oostrum wagen het om
ook te gaan ontginnen langs de Deur
neseweg, ook al omdat men grotere
kinderen heeft, die men de Peel in
kan sturen
PEELBELANG
i
Intussen houdt de vereniging Peel
belang het vuurtje waren, waarbij het
Tweede Kamerlid de Venrayer Jan
Poels de toenmalige minister van
landbouw diets maakte dat hij in de
taoekomst geen moeilijkheden meer
zal hebben bij de voedseldistributie
als de Peel wordt ingeschakeld als
producent.
Als de minister hier oren naar heeft
en plannen wil zien, dan kan de ge
beente Venray reeds een ontsluitings
plan van de peel op tafel leggen, op
gesteld door de heren van Beurden,
landmeter van het kadaster in Roer
mond en Timmermanns de gemeente
opzichter van Venray. De minister H.
A. van Ysselsteyn belooft de mede
werking van het rijk en daarmede
wordt in feite officieel het startsein
gegeven voor de peel-ontginningen.
Ook al omdat Jan Poels met bur
gemeester Oscar van de Loo en het
Terwijl aan de Deurneseweg zich
de families Janssen-Willems en van
Dijck-Wismans vestigen als de eerste
gezinnen in de Peelontginning, gaat
deze Stichting <aan de slag met de
Uitgifte van de eerste 15 regerings
boerderijen (uitdrukking van burge
meester van de Loo in 1926 tegen een
verslaggever van de Maasbode).
Waarbij in de koopakte uitdrukke
lijk werd gesteld dat de koper van de
gronden deze had te ontginnen, wegen
en waterlosingen aan had te leggen
volgens plannen van de gemeente en
de gemeente het recht moest geven
over bepaalde gronden een tramlijn
aan te leggen. Want ook daar heeft
men nog lang van gedroomd van een
tram van Venray naar Deurne.
De eerste 15 waren: P. Geubbels
uit Lull, P. Derickx uit Volen, H. Hel
legers uit Castenray;, P. Rutten uit
Wanssum, H. van Lipzig, Schoor; G.
Claessens, M. Jeurissen en A. Fleur-
kens uit Venray, A. Pouwels uit Lull,
W. Spreeuwenberg uit Horst, familie
Relouw, Venray, C. Theunissen uit
Milsbeek, M. Geerets uit Leunen en
G. Vergeldt uit Venray. Zij kochten
allen ongeveer 12 ha, waarbij uit
drukkelijk in de koopakte vermeld
tsond dat zij geen sterke en alcohol
houdende dranken mogen verkopen
of voor het publiek in voorraad mo
gen hebben. Ze kochten voor onge
veer 240, per ha en moesten voor
wegen en waterlossing 35,— beta
len.
En daarmede was het officiële be
gin van Ysselsteyn meteen een feit.
De nieuwe kopers en ontginners
steken de koppen bijeen en besluiten
ten huize van A. Pouwels in Lull
meteen maar een eigen organisatie te
stichten, die begint met de aankoop
van kunstmest en met de stichting tot
overeenkoms komt, om de gronden
met behulp van een stoommachine te
gaan ontginnen, wat dan per ha op
60,gaat komen. De boerenbond
van Ysselsteyqn is geboren, op het
zelfde moment dat men dit nieuwe
dorp doopt naar de Minister vaïT
Landbouw, die dank zij zijn steun
deze ontginning mogelijk maakte
MET OPZET
zijn we wat dieper in deze wordings
geschiedenis gedoken. Want het is
toch wel goed eens te realiseren met
Ysselsteynse schooljeugd anno 1928
Wanssumse lid van Provinciale Sta
ten, meester Rutten, de minister aan
zijn woord houdt en 1200,per ha
voorschot weet los te krijgen, die de
eerste 4 jaren renteloos zullen zijn.
Om een en ander in goede banen te
leiden komt er-de stichting Eigen Boer
waarin behalve genoemde heren ook
zitting hebben de gemeentesecretaris
van Haaren, de raadsleden H. Jans
sen (Gouden Leeuw), J. Michels, W.
Winters en J. Verstappen, alsmede de
landbouwonderwijzers Wijnhoven en
Peters en de gemeenteopzichter Tim
mermanns.
Pioniers van het eerste uur: de familie Janssen-Wiilems (Niessenboer)
welk een alan de gemeente dit grootse
werk heeft aangepakt. Nu Venray
met zulk een geweldige vaart eman
cipeert tot stad en grote gemeente,
hebben we wel eens de neiging om
het vooroorlogse Venray af te schil
deren als een plaats vol gezapigheid
en sleur, waarin geen enkel initiatief
tot stand kwam, laat staan uitge
voerd werd. Wie echter ziet hoe 50
jaren geleden een burgemeester als
Oscar van de Loo, daarbij gerugge-
steund door Jan Poels en vooral de
landbouwonderwijzers van die dagen,
het ontginningswaagstuk is begonnen,
waardoor grote en nieuwe mogelijk
heden geschapen werden voor de in
woners, die moet respect hebben voor
deze vroeder vaderen, die onder zeer
moeilijke en dikwijls primitieve om
standigheden een werk aangevangen
hebben, waarvan ze het einde niet
konden bevroeden, doch waarbij voor
hen als een paal boven water stond
dat het nieuwe welvaart en geluk
voor velen zou brengen.
Dat had noch met gezapigheid, noch
met sleur te maken, maar toont ook
nu nog dagelijks aan, dat men in ons
dierbaar Venray van aanpakken heeft
gehouden en dat men als men de
kansen schept die ook vroeger wist
te grijpen en waar te maken.
YSSELSTEYN IS ER
maar het zal de lezer duidelijk zijn
dat 15 boerderijen in opbouw niet be
paald een dorp vormen.
Maar toch kan burgemeester van
de Loo reeds in 1926 tegen een ver
slaggever van de Maasbode vertellen
dat het nieuwe dorp 45 woningen
kent, waarvan 31 boerderijen, 11 keu-
terijen en 3 wat men met een groot
woord winkel kan noemen.
Maar dan heeft men de eerste te
leurstellingen ook al geboekt. Teleur
stellingen met materialen, met eigen
tramlijn, die het niet altijd deed. maar
ook met droogte en water er. niet te
vergeten de ontgirmingsziekte, die
men leerde bestrijden met nieuwe
chemische middelen (reeds toen al).
Maar er was ook al een school ge
bouwd voor 30 kinderen, die eerst in
Leunen naar school moesten. Een
school, die tevens kerk was. En in
1925 kunnen de bewoners van Yssel
steyn op de hier te houden Land
bouwtentoonstelling al met trots een
keur van produkten uit het nieuwe
ontginningsgebied laten zien.
In 1926 kunnen de 45 gezinshoofden
zorgen dat Ysselsteyn rectoraat wordt
en in 1927 kan de nieuwe rector J.
van Montfort reeds kerk en rectors
woning betrekken.
GOUDEN BOERENBOND
Maar beter kan men de historie van
het nieuwe dorp volgen in het jubi
leumboekje, wat de heer Schüte in
samenwerking met de heren Verlin
den Willemse bij gelegenheid van het
50-jarig bestaan van dit kerkdorp
heeft samengesteld en dat bij die ge
legenheid wordt uitgegeven.
Het eerste lustrum is namelijk ge
volgd door nog 9 andere, waarin een
voetbalclub kwam, maar ook de kri-
sisjaren, een nieuwe parochie gesticht
werd en peelplan Zuid langzaam
maar zeker tot ontgining komt, waar
in de toenmalige minister Romme 'n
eik kwam planten, die nooit wortel
geschoten heeft. Daarin liggen de
oorlogsjaren met de onderduikers en
de geweldige verwoesting en evacu
atie. Daarin 'liggen de na-oorlogse ja
ren met de herbouw en uitbouw, met
een nieuwe kerk, met nieuwe boerde
rijen in Peelplan-Zuid, met water- en
droogteprocessies, een nieuwe school,
een parochiehuis en kleuterschool
Onozele dingen misschien, nu ach-
eraf, die echter veel inspaning ge
kost en gevraagd heeft van mensen,
die zo hun handen al vol hadden in
een steeds groeiend bedrijf.
De mensen-van-nu zfljn gauw ge
neigd te vragen: wat kost het en wat
brengt het op.
Misschien dat het staatje van de
boerenbond, meteen gouden jubilaris,
hier heel nuchter antwoord op geven
kan.
Aantal Omzet in kg. Omzet in
leden in 1000 kg in 1000 gld.
1921 25 412 17
1931 71 2.283 108
1942 99 3.316 202
1951 145 7.428 964
1961 178 15.360 3.973
1971 201 45.000 18.000
Daarbij mag nu wel verraden wor
den dat men in 1921 helemaal geen
24 leden had, doch maar een stel ge
fingeerde namen op het lijstje zette
om tenminste tot een eigen afdeling
te mogen komen.
Een ander lijstje laat misschien de
na-oorlogse groei van dit kerkdorp
nog duidelijker uitkomen.
In 1966 waren er in Ysselsteyn ruim
7000 slachtvarkens en 1200 fokvar-
kens. Nu telt men een totaal van
34.000 stuks.
Leghennen telde men in 1966 bijna
163.000. Nu is dit aantal dik verdub
beld tot 375.000.
Slachtkuikens had men er bijna
62.000 in 1966. Nu zijn dat er 225.000,
waarbij men dan nog eens 100.000
mestkalkoenen mag tellen, die in 1966
er terauwemood waren.
En tenslotte dan nog melkkoeien.
In 1966 waren er ternauwernood 1500,
nu bijna 2300.
In die periode zijn er dan elf be
drijven bijgekomen, die met 80 cellen
een groot gewicht aan champignons
op de veiling brengen.
Misschien dat deze nuchtere cijfèrs
meer dan wat ook uitkomen, hoe de
ze pioniers van de twintiger jaren
nog steeds de pioniers zijn van de ze
ventiger jaren, die ook de ontwikke
lingen van deze tijd niet uit de weg
gaan, ze zelfs proberen voor te blij
ven.
Dat de laatste 6 jaren meer dan 30
miljoen guldens in datzelfde kerk
dorp geïnvesteerd zijn, toont wel aan
dat het niet allemaal goud is wat er
blinkt, doch maakt wel duidelijk dat
deze mensen ook nu nog risico's dur
ven en moeten nemen, waar de bui
tenstaander, verblind door al dat
nieuwe en grootse dikwijls aan voor
bij loopt.
YSSELSTEYN
viert feest om het 50 jarig bestaan.
Feest, met vele hoogtepunten, doch
Men hoort wel eens: is een ziekentriduum niet uit de tijd? Er
wordt tegenwoordig zoveel voor onze zieken en oude mensen ge
daan, ze hebben er geen behoefte aan. Ze maken uitstapjes,
boottochten, bedevaarten enz.
Maar als men dan de mensen spreekt die enkele of meermalen
het ziekentriduum hebben meegemaakt, dan zijn zij er altijd vol
lof over en zien ieder jaar weer opnieuw vol verlangen naar deze
dagen uit.. Het zou jammer zijn wanneer er mee opgehouden
werd. Het is echt niet uit de tijd wordt verklaard.
Dit jaar zal voor de 24ste keer het ziekentriduum gehouden wor
den. Wij staan aan de vooravond van het zilveren jubileum dat
ongetwijfeld volgend jaar met feestelijk vertoon gevierd zal wor
den.
De data zijn 7, 8 en 9 september en zoals gebruikelijk op St. An
na, dat nauw verweven is met het jaarlijkse triduum.
Toen wij zondag zuster Pedrina feliciteerden met haar diamanten
kloosterfeest herinnerde zij ons aan het a.s. triduum, waar zij als
trouwe kosteres al die jaren haar zorgen aan besteed heeft.
Al de helpsters en helpers staan klaar om de zieken te ontvangen
en het zal jullie aan niets ontbreken.
Wij doen een beroep op alle inwoners van Venray en kerkdorpen,
van Wanssum, Geysteren en Blitterswijck voor de huis-aan-huis-
kollekte om daardoor de organisatie mogelijk te maken.
Wij doen tevens een beroep op allen die op een of andere manier
hun hulp verleenden, dat wij ook dit jaar op hun medewerking
kunnen rekenen.
Hartelijk welkom deelneemsters en deelnemers, bidt voor het
welslagen van deze dagen.
A. L.
INSCHRIJVING ZONDAG 22 AUGUSTUS a.s.
van 11.30 - 12.30 uur v.m. in de zaal alsmede
dagelijks in café „IN DEN ENGEL"
AANVANG WOENSDAG 1 SEPT. a.s. om 19,00 uur
ook met een achergrond van zorgen.
Zorgen om de grote investeringen, die
men daar nog dagelijks moet doen,
om mee te kunnen. Zorgen om gas,
om de milieubeheersmg, om een
groenplan met veel bomen, om wa
ter- en luchtverontreiniging, om
campings, die zich midden in dat
boerenland komen vestigen, om
nieuw werk voor een steeds groter
wordende jeugd
Maar die zorgen gaan even opzij,
om uit het verleden te leren, dat God
hen helpt, die zichzelf helpt. Om te
zien naar het vele, wat bereikt is
kunnen worden door weinigen, om
het goede dat 50 jaren achterlieten
op een dorre bodem
Er wordt om minder reden feest ge
vierd en het is daarom goed dat de
huidige miister van landbouw eens
komt kijken wat met wat rijks voor
schoten bereikt kan worden. Het is
daarom goed dat een commissaris van
de koningin eens-komt kijken naar
wat de resultaten zijn van 50 jaren
noeste arbeid en niet nalatendte ijver
in een uithoek van zijn provincie, die
50 jaren geleden barre peel was. Het
is goed om even stil te staan en
dankbaar te gedenken wat is gebeurd
in een mensenleven, om daar de
kracht uit te putten door te gaan
naar een hopelijk gelukkige en voor
spoedige toekomst. Die van Yssel
steyn hebben dat volop verdiend
NIEUWS UIT VENRAY
EN OMGEVING
WEEKEND-DIENST
HUISARTSEN
van vrijdagnacht 12 uur
tot zaterdagnacht 12 uur
W. BLOEMEN, arts
Stationsweg 15 tel. 1465
van zaterdagnacht 12 uur
tot zondagnacht 2 uur
L. COENEN, arts
Hens eniusstra at telefoon 1878
ZIEKEN- EN
ONGEVALLEN VERVOER
telefoon 04780-2222 (ziekenhuis)
ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS
ZR. A. NAUS
Oostsingel 34 - telefoon 1079
Inlichtingen en boodschappen iede
re morgen van 8.30 tot 9 uur, behal
ve in 't weekend.
GROENE KRUIS
ZUIGELINGENBUREAU
De Cloekert- Bergweg tel. 1269
kerkdorpen van 2 tót 3 uur
Maandag: Oostrum, Leunen, Hedde,
Veulen. Dinsdag: Oirlo, Castenray,
Merselo en Smakt.
Open Bejaardenwerk:
Dagelijks van 9.00 10.00 uur
Telefoon 2996.
ZWANGERSCHAPS-
GYMNASTIEK
Nieuwe aanmeldingen voor zwan-
gerschapsgymnastiekg opgeven aan
het ziekenhuis: afdeling fysio-the-
rapie bij mevr. Poortman;
BEJAARDEN GYMNASTIEKCLUB
Vrijdagmiddag van 4-5 uur in de
gymnastiekzaal van het St. Jozef
klooster aan de Overloonseweg.
UITLEENMAGAZIJN
GROENE KRUIS
Uitleenmagazijn blijft voorlopig in
't oude gebouw Merseloseweg 5.
'smaandags t.m. vrijdags van 2-2.30
zaterdags GEEN uitlenen, behalve
voor spoedgevallen van 12-12.30 uur.
BUREAU GEZINSZORG
Merseloseweg 11 Tel. 1108
Spreekuur maandag t.m. vrijdag
van 9 tot 10 uur.
VOORTDURENDE
VERLOSKUNDIGE DIENST
(ook op zondagen)
Vroedvrouw Stevens-Heinen
Merseloseweg 23, Venray
telefoon 04780-1152
VERLOSKUNDIGE
(ook op zondag)
Vroedvrouw Tiggeloven-Kuypers
Julianasingel 41, Venray
telefoon 04780 - 2411
GARAGE WEEKEND-SERVICE
van zaterdag 13 u. tot maandag 7 u.
Automobielbedrijf A. Linders
Zuidsingel - telefoon 1593