25 jr. Oorlogsmuseum
GIRVIL N.V. OPENDE
Leenenl
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
VRIJDAG 14 MEI 1971 No. 19
TWEE EN NEGENTIGSTE JAARGANG
VOOR AL UW DRANKEN
PEEL EN MAAS SS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 14 ct. per mm. ABONNEMENTS-
PRIJS PER HALFJAAR 5.(buiten Venray 5.50)
Het moet voor Harry van Daal een
groot ogenblik geweest zijn, toen
zaterdag na een rondleiding door
het Oorlogsmuseum zowel Prinses
Beatrix als Prins Claus hun bewon
dering uitspraken voor alles wat ze
na een urenlange rondleiding ge
zien hadden en de doelstelling van
het museum nog eens onderstreep
ten, dat het moet worden tot een
leerinstituut niet alleen voor de
Nederlandse maar voor de gehele
Europese jeugd Daarmede
kreeg immers zijn ideaal de ko
ninklijke goedkeuring,
mis.
Het Prinselijk paar was zaterdag
naar Overloon gekomen om met ve
le genodigden het 25-jarig bestaan
te vieren van het nationaal oorlogs-
en verzetmuseum. Daartoe was een
herdenkingszitting georganiseerd in
de Theobalduskerk, waarbij de drie
gemengde zangkoren van Överloon,
Vierlingsbeek en Vortum, het vo
caal ensemble uit Boxmeer en de
fanfare van Overloon o.l.v. Theo
Lamèe voor vocale en instrumen
tale omlijsting zorgden. Ze vertolk
ten een stuk uit Handels Oratorium
Judas Maccabeus, zongen het Halle-
luia 'en Land of Hope and Glory en
besloten de plechtigheid met twee
strofen uit het Wilhelmus.
NUT VAN HET VERZET
In deze herdenkingszitting hield
Prof Dr. L. de Jong, directeur van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdo
cumentatie een inleiding, waarbij
hij zich de vraag stelde of het ver
zet in de jaren 1940-1945 enig nut
heeft gehad. Wie in de wereld van
vandaag rondkijkt, vindt nog op ve
le plaatsen onderdrukking, dikta-
tuur en geweld, terwijl de kloof
tussen arm en rijk steeds groter
dreigt te worden.
In ons eigen land de politieke ver
deeldheid en de onverdraagzaam
heid. Is het dan een wonder dat bij
velen uit het verzet de teleurstel
ling groot is en dat men daar ver
bitterd is, nu men ziet dat de we
reld in feite nog niets geleerd heeft
van een tweede wereldoorlog? Als
historicus is hem dit verschijnsel
niet vreemd, want teleurstelling en
verbittering is in de geschiedenis
telkens ontstaan, nadat een oorlog
is afgelopen. Dat is niet iets, dat
alleen maar in deze tijd gebeurd.
Trouwens kan men van „nut" feite
lijk spreken. Want niemand is in
het verzet gegaan, aldus Dr. de
Jong, na precies afgewogen te heb
ben de voor- of nadelen, maar het is
spontaan gebeurd, omdat men tegen
diktatuur, tegen geweld was of om
dat men anderen wilden helpen.
Maar als men dan een soort balans
toch zou willen opmaken, dan kan
men aan de ene kant de verliezen
zetten.
Tienduizend verzetstrijders, die zijn
omgekomen bij het verzet; enkele
duizefïden mensen, die hun leven
verloren omdat de vijand represail
les nam tegen verzetsdaden, en soms
grote moeilijkheden voor de burge
rij, die gestraft werd om verzets
daden. Zo is b.v. de spoorwegsta
king mede aanleiding geweest voor
de hongerwinter.
Aan de andere kant zou men de
winstpunten kunnen stellen: men
heeft meer dan 20.000 schuilplaat
sen weten te vinden voor joodse
landgenoten; men heeft het leven
gered van 10.000 joden; men heeft
duizenden, die door de S.D. gezocht
werden, uit hun handen kunnen
houden; 300.000 nederlandse ar
beidskrachten heeft men uit de
duitse oorlogsindustrie kunnen hou
den; duizenden krijgsgevangenen
heeft men laten ontsnappen en vele
honderden geallieerden zijn weer
teruggebracht; men heeft een
stroom van militaire en civiele ge
gevens door kunnen geven en zo
een wezenlijke bijdrage geleverd
tot verkorting van de oorlog. Daar
naast is juist door het verzet voor
komen dat velen afgleden in dienst
baarheid aan de vijand en de groep
nationaal-socialisten in ons land
groter werd dan hij was.
Dit „nut" heeft een belangrijke bij
drage geleverd tot het winnen van
een oorlog, welke overwinning no
dig was, omdat anders de joden
vervolging een christenvervoligng
zou zijn geworden, de concentratie
kampen nog voller dan ooit zouden
zijn geweest, miljoenen naar Oost-
Europa zouden gedeporteerd wor
den en voor ons volk een onleefbare
situatie zou ontstaan zijn.
Het is goed, dit alles nog eens te
overdenken, aldus Dr. de Jong,
nu in deze tijd vele verzetstrijders
twijfelen aan de betekenis van hun
werk dat ze tijdens de bezetting on
der dikwijls zo moeilijke omstan
digheden deden.
VERSCHEIDENHEID
Jets anders is, of het verzet als
politieke factor na de oorlog mede
had kunnen werken aan de opbouw
en uitbouw van Nederland. Dr. de
Jong meende dat juist de verschei
denheid van het Nederlandse volk,
dat ook tot uiting kwam in het ver
zet en het de stempel van echtheid
en waarachtigheid gaf, er de oor
zaak van geweest is dat hun invloed
als politieke factor slechts beperkt
is gebleven. Maar ondanks dat blijft
hun voorbeeld een getuigenis van
moed en durf, van kritisch denken
en verantwoordelijk handelen, van
scheppende fantasie en doorzet
tingsvermogen, van naastenliefde
en solidariteit. En het zijn deze ei
genschappen, waaraan men niet ge
noeg herinnerd kan worden. Deze
eigenschappen, die ook doorgegeven
moeten worden aa nde jeugd van
Nederland en Europa, ook via een
nationaal oorlogs- en verzetsmuse
um. Hij bracht dank aan de mensen
van Overloon, die onder leiding van
de oud-burgemeester Jans hun aan
vankelijk kleine museum hebben
weten uit te bouwen tot een in
drukwekkend complex, waar men
volwassenen maar vooral de jeugd
laat zien wat aanleiding was tot de
laatste oorlog, hoe die oorlog was
en hoe men het nationaal-socialisme
heeft weten te overwinnen.
LEGPENNING
De 84-jarige voorzitter A. Jans had
aan het begin van de zitting het
prinselijk paar mogen begroeten,
waarbij hij de bezoeken van Prin
ses Juliana, Prinses Irene en Prins
Bernhard in herinnering bracht. Hij
bracht in herinnering de woorden,
die in het voormalige concentratie
kamp Dachau te vinden zijn: „Zij
die niet bereid zijn uit de geschie
denis te leren, zijn gedoemd het een
tweede maal mee te maken
Het zilveren museum wil een leer
instituut zijn voor de jongste ge
schiedenis, aldus dhr. A. Jans, dat
tot op heden 2.650.000 bezoekers
wist te trekken.
De Minister van Defensie Mr. Den
Toom was speciaal iiaar Overloon
gekomen om bestuur en werkers
van het museum dank te zeggen
voor hun werk. Hij had meermalen
gezien hoe vooral de jeugd na een
rondgang door het museum aan het
discussiëren ging over alles wat ze
gezien hadden. Zo leren ze niet al
leen de gruwelen van de oorlog
kennen, maar ook de beginselen van
Shet verzet en dit voorbeeld kan
'hun burgerschapzin alleen maar
versterken.. Als waardering voor het
gedane werk bood hij de voorzitter
de legpenning aan die zijn depar
tement aan verdienstelijke Neder
landers kan geven.
DE TOEKOMST
De voorzitter van de Nationaal Fe
deratieve Raad Voormalig Verzet
Nederland de heer C. van den Heu
vel wees er op dat de verzetstrij
ders in nationale en internationale
organisaties ook thans nog een be
langrijke taak hebben. Hij stelde
dat ze op de eerste plaats waak
zaam dienen te blijven, nu in de
wereld neo-facisme, neo-nazisme en
anti-semitisme weer de kop opste
ken. Een tweede taak zag hij in de
integratie in vorming en onderwijs
van de betekenis van de tweede
wereldoorlog, waarbij ook herden
kingen een rol vervullen en waarbij
vooral de aanleiding en het ont
staan van die oorlog naar voren
moet komen. Een goed voorbeeld
hiervan noemde hij het Overloonse
museum. Alsderde taak zag hij
voor het verzet een diepgaand on
derzoek naar vrede te bevorderen.
Daarnaast zal men moeten streven
.naar een volkerenorganisatie, die
algemene ontwapening inderdaad
kan verwezenlijken, conflicten kan
voorkomen of intomen en die de
rechten van de mens waar weet te
maken.
HET PRINSELIJK PAAR
werd aan het einde van de herden
king voorgesteld aan het besutur en
het curatorium van het museum,
waarna Prinses Beatrix en Claus
„Istie er now alweer?" zo vroeg een
van de bouwvakkers bij Nestle Ne
derland, die donderdag de Gouver
neur reeds voorbij hadden zien ko
men en hem vrijdag zagen voor
rijden bij Girvil. Inderdaad hij was
er weer, de Commissaris der Konin
gin Mr. Dr. C. van Rooy, die zelfs
zijn vacantie uitgesteld had om de
feestelijke opening van de dochter
onderneming van de firma Carl
Freudenberg uit Weinheim en de
Girmes-Werke A.G. uit Oedt, de
Girvil N.V. aan de Witte Vennen-
weg in Oostrum officieel te kunnen
verrichten.
Gast bij deze opening waren op de
eerste plaats de 60 werknemers bij
Girivil N.V. maar daarnaast ook het
College van B. en W., vertegenwoor
digers van de Industriële Club, van
stands- en maatschappelijke orga
nisaties uit plaats en streek. En na
tuurlijk waren er vertegenwoordi
gers van de beide concerns, waaruit
de N.V. Girvil geboren is.
Ze waren getuigen van een klinken
de serenade, die Oostrums Harmo
nie directie en gasten bracht, voor
dat men zich verzamelde in de gro
te hal.
WELKOM
Hier sprak Senator Erich Selbach
namens de direktie van Girmes
het museum bezochten. De heer van
Daal mocht het prinselijk paar ge
durende de meer dan een uur du
rende rondleiding voorlichten,
waarbij het prinselijk paar een zeer
grote belangstelling aan de dag leg
de. Ook voor de nieuwe aanwinst,
een maquette van de straatgevech
ten in Overloon, die door de sectie
krijgsgeschiedenis natuurgetrouw is
vervaardigd.
Na de bezichtiging, waarbij de
Prinses en Prins begeleid werden
door de Commissaris der Koningin
van Brabant, Mr. Kortmann, en de
Burgemeester van Vierlingsbeek,
complimenteerde het paar bestuur
en directie voor hun werk.
RECEPTIE
Een langdurige receptie begon na
het vertrek van het prinselijk paar,
waarbij het bestuur honderden han
den had te drukken van afgevaar
digden van allerlei organisaties en
instellingen, waarmede men in de
loop van de 25 jaren connecties
heeft aangeknoopt.
Van de sectie krijgsgeschiedenis van
de Generale Staf werd een oorkon
de aangeboden waarin men het ver
trouwen uitsprak dat de jarenlange
samenwerking zou blijven bestaan.
Burgemeester Drs. Schols en de
heer C. Leurs brachten in deze re
ceptie de gelukwensen over van de
nabuurgemeente.
(Foto: Limburgs Dagblad)
Werke A.G. een woord van welkom
tot de vele gasten, waarbij deze
Voorzitter van de Kamer van Koop
handel uit Krefeld speciaal 'n woord
van welkom richtte tot drs. F. v. d.
Voort, de secretaris van de Noord-
Limburgse Kamer, die bij deze ves
tiging een voorname rol heeft ge
speeld. Ook verwelkomde hij de
General-Konsul van de Bundesre-
gierung.
Senator Selbach bracht in herinne
ring hoe 3 jaren geleden in een ge
sprek met de heer Richard Freun-
denberg besloten was om gezamelijk
een dochteronderneming op te rich
ten, die tot doel zou krijgen de ver
vaardiging van naaldvilt-tapijt. Een
en ander volgens de laatste vindin
gen van de internationale techniek
op dit gebied. Men koos als plaats
van vestiging: Venray, ook al omdat
men in Duitsland de Nederlandse
handelsgeest en de hier bestaande
mogelijkheid voor industrievestiging
weet te waarderen.
Dat men daarmede een goede keus
gemaakt had, bleek wel uit de snelle
totstandkoming van dit nieuwe fa
brieksgebouw, waarin Girmes de
know-how t.a.v. inrichting inbracht,
Freudenberg die van de chemische
kant.
Dat men uiteindelijk zou volstaan
met de vervaardiging van naaldvilt-
tapijt, verwachtte Senator Selbach
niet. De laboratoria van beide fa
brieken zijn intensief zoekend naar
andere mogelijkheden, waarvan, naar
hij dacht, ook de Venray se vestiging
in de toekomst zal kunnen profite
ren.
INTERNATIONAAL
De Commissaris der Koningin mr.
dr. C. van Rooy noemde het een
goed besluit van beide concerns hun
dochteronderneming in het maar
moeilijk groeiend Europa, over de
grenzen te vestigen. Ze geven daar
mede een voorbeeld van Europees
denken. Dat daarbij de keuze op
Venray gevallen is, waar ook andere
Europese bedrijven hun vestiging
hebben, toont aan dat Venray een
beDaalde aantrekkingskracht voor 't
internationale heeft.
Ook vond hij het een juist besluit
omdat hierdoor een deel van de pen
del naar Duitsland weer omgebogen
kan worden naar Limburg zelf toe,
waardoor beide partijen gediend
worden.
En tenslotte is er nog altijd de histo
rische band, die vooral in het gebied
tussen Maas en Rijn nog altijd
spreekt, waar vroeger zowel Oedt
als Venray hoorden bij het hertog
dom Geldem.
Hij sprak zijn bewondering uit voor
het prachtige fabrieksgebouw, dat
zo een heel ander denkbeeld en vi
sie geeft op de industriële vestiging,
dan wat men nu soms vindt in ou
dere industrie-steden. En hij ver
trouwde, dat ook deze nieuwe fa
briek zijn steentje zal bijdragen aan
een gelukkige toekomst voor plaats
en streek, zoals ook hij deze vesti
ging alle geluk wenste voor die toe
komst.
TEST
Burgemeester Schols noemde deze
opening weer een belangrijk punt in
de industriële geschiedenis van Ven
ray. Venray, dat in de vijftiger jaren
benoemd werd als te industrialise
ren kern en daarvan in de zestiger
jaren de volle zwaarte te dragen
kreeg. In de zeventiger jaren zal
men het groot geindustrialiseerd pa
troon, dat intussen is ontstaan en
dat aan vele handen veel verschil
lend werk geeft, moeten verstevigen
en intensiever gaan maken. Met be
hulp van samenwerkende sterke
motorbedrijven en kleinere bedrij
ven moet het mogelijk zijn een goed
beleid, op de toekomst gericht, te
voeren.
De Gouverneur van onze provin
cie tijdens zijn speech bij de ope
ning van Girvil nv te Oostrum.
(foto Gerard Kruijsen)
Hij erkende volmondig dat de sterke
uitbreiding van Rank Xerox, de ves
tiging van Girvil en Nesle-Neder-
land, die hun plannen practisch ge
lijktijdig einde 1969 op tafel legden,
voor Venray wel een test wordt wat
betreft de opvangmogelijkheden.
Maar hij vertrouwde op voldoende
op voldoende spankracht en vitali
teit en wist zich verzekerd van de
grote medewerking van het Provin
ciaal Bestuur. Hij kon het niet na
laten even weer wat cijfers naast
elkaar te zetten en wel de totaal
cijfers van de gemeentelijke begro
ting, die in 1960 nog 6,2 miljoen be
droegen, maar dit jaar bijna 26,8
miljoen bedragen. Ook hij vertrouw
de op een gezonde groei van deze
fabriek, waarvan thans een produk-
tiestraat in gebruik genomen gaat
worden, doch een tweede in de be
staande hal al gepland is en waar
men verder nog optie heeft voor nog
eens vijf van die enorme produktie-
straten. Daarbij zullen de thans ge-
investeerde 13 miljoen uitlopen tot
24 miljoen en het aantal werkne
mers vergroot worden tot rond dc
500.
EEN COMPLIMENT
werd uitgedeeld door de architect
E. F. Groosman (o.m. ook architect
van de grote sporthal in Rotterdam).
Had men voor een dergelijk project
normaal 3 tot 4 jaar nodig, deze
nieuwe fabriek is in anderhalf jaar
tot stand gekomen. Dat kon door de
prettige samenwerking tussen op
drachtgevers, bouwers, gemeente en
rijk. Hij bracht in herinnering hoe
hij, in het hem volkomen onbekende
Oedt komende, de opdracht kreeg
een fabriek te bouwen voor de fa
bricage van naaldvilttapijt, terwijl
hij geen notie had, wat daarbij te
pas kwam. Doch slechts na een paar
weken lag op tafel precies wat de
beide concerns wilden en kon men
aan de slag. Hij bracht verder de
brand in herinnering die een cata
strofe had kunnen worden, doch ge
lukkig alleen maar wat tijd- en
materiaal verlies opleverde. En hij
sprak tot slot de hoop uit, dat met
dezelfde vaart waarmede de pro-
duktie van verbruiksgoederen van
start ging, het ook de bouwindustrie
eenmaal lukken zou de woningnood
te lijf te gaan. Als dank voor de on
dervonden samenwerking bood hij
de fabriek een grote bloemenschaal
aan in de hal van het bedrijf.
DANK
bracht Prof. Dr. Kurt Kraft, mede-
direktielid van firma Carl Freuden
berg en Co uit Weinheim aan allen,
die de snelle totstandkoming van
deze fabriek hadden waar gemaakt.
Hij onderstreepte dat dit een soort
Europese samenwerking geweest was
die het beste doet hopen voor de
toekomst. Daarna verzocht hij de
Commissaris met hem de enorme
machines in werking te stellen. En
met een druk op de knop kwam er
inderdaad leven in de brouwerij en
begon een onafzienbare baan naald
vilt-tapijt de fabriek te verlaten.
Bij de later gehouden receptie bood
het personeel, dat op de Schatberg
diezelfde avond nog een goed per
soneelsfeest kreeg aangeboden, een
door hen zelf vervaardigd metaal
plastiek aan, eveneens ter versiering
van de nieuwe fabriek. Dat deed ook
de Internationale Beton Maatschap
pij uit Breda, de bouwers van dit
bedrijf, die een schilderij aanboden.
Een schilderij bood ook de heer C.
Leurs aan als voorzitter van de In
dustriële Club Venray waarbij, hij
het vertrouwen uitsprak dat ook de
directie van Girvil N.V. zijn plaats
in deze club waar zal weten te ma
ken.
Van verschillende zakenrelaties wa
ren er verder vele cadeaux.