De Gemeenteraad
het hoe en het wat
JUBILERENDE
PASTOORS
in 't Venrayse
land
PIJLS
PIJLS
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
VRIJDAG 20 MAART 1970 No. 12
EEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG
IS
GOEDKOPER
DAM li
DENKT
PEEL EN MAAS
IS
GOEDKOPER
DAN U
DENKT
ADVERTENTIEPRIJS 1] cl m
PRIJS PER KWARTAAL US
ABONNEMENTS-
Vm UK
TOER DE FRANS
Hoewel op het programma va n het N.K.V. duidelijk vermeld stond
dat Burgemeester Schols zijn visie zou geven over de ideale ge
meenteraad, kregen de maandagavond in zaal Manders bijeen ge
komen mensen hierover in feite niets te horen. Burgemeester
Schols vertelde dat een ideale gemeenteraad een utopie is, doodge
woon omdat hij nog altijd gevormd wordt door mensen, met fou
ten en feilen. Wat de bezoekers, waaronder verschillende raads
leden, wel hoorden, was zijn visie over het ontstaan en de verant
woordelijkheid van de gemeenteraad. Dat deze vergadering ten
slotte uitmondde in een kleine hearing was niet zo verwonderlijk.
DEMOCRATIE
Wiat betekent het met name voor
Venray, zo vroeg burgemeester drs.
Schols zich af, dat het hoort tot het
Koninkrijk der Nederlanden met zijn
parlementaire democratie en zijl
constitutioneel koningschap?
Dat klinkt allemaal, wel heel def
tig en geleerd, maar in feite komt
het er op neer, dat men de geschie
denis in moet duiken en moet ont
dekken dat duizenden en duizenden
jaren geleden bepaalde families uit
groeiden tot stammen, die eerst rond
zwierven, doch zich later op de een
of andere manier vestigden. Ver
schillende van die stammen hadden
familiebanden, dezelfde taal
groeiden uit tot volkeren. Had men
in familieverband genoeg aan het
gezag van de vader, in stamverband
was al nodig een raad van oudere
mensen, van wijzen, die regels, en
wat wij later wetten noemden, op
stelden. Later kregen de landheren
het voor het zeggen en de adel (ont
staan, aldus drs. Schols, uit boeren
die de dikste pattatten hadden), die
zich verbeeldden dat ze het gezag
van God zelf gekregen hadden. Ge
zag echter geeft macht. Macht over
mensen. Als die macht niet gecon
troleerd kan worden en geen ver
antwoording behoeft af te leggen,
kan dit uitgroeien tot machtsmis
bruik. Daarom is men er toe geko
men om inderdaad die controle, die
verantwoording in te voeren. Dat is
dan onze demooratie, die deze con
trole uitoefent en verantwoording
vraagt via vertrouwensmensen, die
het publiek .uit hun midden gekozen
heeft.
GEMEENTERAAD
Die vertrouwensmensen vindt men
voor wat het landelijk bestuur be
treft, in de Eerste en Tweede Ka
mer, voor wat het provinciaal be
stuur betreft in de Provinciale en
Gedeputeerde Staten en voor wat de
gemeenten betreft in de gemeente
raad met het college van burgemees
ters en wethouders. Deze raad wordt
eenmaal in de 4 jaren gekozen en
wel door inwoners ouder dan 20 ja
ren, terwijl de gekozenen 23 jaar of
ouder dienen te zijn.
Voor wat Venray betreft zal het
bü de komende verkiezingen 21
raadsleden moeten kiezen. Twee
meer dan 4 jaren geleden, omdat
Venray intussen boven de 25.000
inwoners is gekomen
En zoals men landelijk zijn ver
trouwensmensen kiest n.a.v. wat zij
voorstaan, zo gaat dat ook plaatse
lijk, waar men zijn voorkeur geeft
aan mensen, die bepaalde program
ma's hebben opgesteld of voorstaan.
Dat komt dan tot uitdrukking in de
bepaalde lijsten van groeperingen.
WAT DOET DE GEMEENTERAAD
De gemeentewet (liefst van 1851)
bepaalt dat de gemeenteraad het be
stuur vormt van een gemeente
Een honderd jaren geleden had die
raad in feite alleen te zorgen voor
openbare orde en veiligheid. Nu is er
echter geen terrein van het maat
schappelijk leven of de „gemeente"
heeft er iets mee te maken. Woning
bouw, industrievestiging, luchtver
ontreiniging, kulturele en jeugdza
ken, welstand, zijn allemaal punten,
waarover een gemeenteraad op de
een of andere wijze iets te zeggen
heeft. Dat houdt in dat men omdat
allemaal goed te doen, een staf van
ambtenaren nodig heeft en bestuur
ders vrij moeten maken om het al
lemaal klaar te krijgen.
Kon men voor 100 jaren een ge
meentebestuur vergelijken met een
kar en paard, waarop dan de raad
zat, die onder elkaar uitmaakte hoe
dat paard bestuurd moest worden
en waar men naar toe zou gaan, nu
is dat een razend-snelle auto gewor
den, waar men onmogelijk met 21
aan het stuur kan gaan zitten trek
ken. De raad beperkt zich nu tot het
uitzetten van de route waarlangs die
auto lopen moet. Zij verschaft het
geld om te zorgen dat die auto het
prima blijft doen en controleert ten
slotte of hij inderdaad de route ge
reden heeft en zo zuinig mogelijk
gelopen heeft.
WERKWIJZE
Om dat te doen komt de raad op
gezette tijden bijeen in openbare
vergaderignen. Die openbaarheid
noemde drs. Schols een groot goed:
al wilde hij wel enkele beperkingen
bijv. om een gemeentelijke concur
rentiepositie bij industrievestiging
niet in gevaar brengen. In deze
openbare vergaderingen komen aller
lei punten aan de orde, die het le
ven en het welzijn in een gemeente
mee bepalen. Om deze goed voorbe
reid in de openbare vergadering te
brengen worden de meeste vooraf
besproken door raadscommissies, die
op verschillende terreinen als bijv.
openbare werken, landbouw, finan
ciën, ruimtelijke ordening e.d. een
bepaalde deskundigheid bereikt heb
ben.
Dit beraad is tot heden vertrou
welijk en noemde hij zeer belangrijk.
Het werk in de openbare vergade
ring kan vergeleken worden met de
top van een ijsberg. Die steekt bo
ven water uit, doch de rest en het
veel grotere stuk blijft voorlopig nog
onder water, aldus drs. Schols.
TEGENSPEL
Heeft een raad nog zin, nu ze een
gemeentelijk apparaat moet contro
leren, waarin in Venray alleen al
een honderdtal ambtenaren werk
zaam zijn aan honderd-en-een pro
jecten, miljoenen om gaan staan en
vele deskundigen B. en W. bij hun
voorstellen adviseren?
Drs. Schols dacht zeer zeker van
wel. Een raadslid heeft een bepaald
vertrouwen van een deel van het pu
bliek, heeft dus een vertrouwens
positie, waarmede een bestuursappa
raat terdege rekening moet houden.
Kan men intern in die raad komen
tot bepaalde onderlinge taakverde
ling en een zekere deskundigheid
verkrijgen, dan is die raad beslist in
staat een behoorlijk tegenspel te le
veren tegen die andere „macht", al
was het alleen maar door de preven
tieve werking. De raad gaat dan in
feite fungeren als het geweten van
het openbaar bestuur, dat zich wel
zal wachten met plannen op tafel te
komen, hoe deskundig en fraai ook,
dat bij die raad om de een of an
dere wijze geen haalbare kaart is.
Iets anders is of de financiële mo
gelijkheden, die een gemeente thans
heeft nog veel overlaat van de auto
nomie van een gemeenteraad. Bur
gemeester Schols moest toegeven dat
gebrek aan geld dikwijls geweldig
remmend werkt. Maar van de ande
re kant blijkt dat als men vecht
voor dingen, die nodig zijn jn een
bepaalde gemejente, ze er toch ook
komen. En ook hierbij kan een raad
een goede öteun zijn.
VERKIEZINGEN
Nu de verkiezingen voor een nieu
we raad hun schaduw vooruit wer
pen, is het goed, aldus drs. Schols,
dit alles nog eens te bedenken. Hij
prees zich gelukkig dat in Venrays
raad die schaduw niet zodanig valt,
dat hierdoor het bestuur feitelijk een
half jaar ontwricht wordt, zoals in
andere plaatsen en zelfs in de Kamex
dikwijls gebeurt.
Dat er thans geen stemplicht meer
is kan mogelijk gevolgen hebben
als de gematigde figuren uit laks
heid of andere redenen bü de
stembus verstek laten gaan.
Voor een gemeenteraad, waar men
zich vrij nauw bij betrokken voelt,
zal dat wel niet heel gauw gebeu
ren, doch voor staten- en kamer
verkiezingen loopt men die kans,
waarbij de extremisten misschien
te veel stemmen tot zich trekken.
En dat noemde drs. Schols een ge
vaarlijke zaak
BURGEMEESTER
Hij ging ook nog even in op de
rol van de burgemeester, die in te
genstelling tot de individuele raads
leden wel afzonderlijke bestuursbe
voegdheden heeft (denk maar aan de
dansvergunning). De figuur van bur
gemeester is oorspronkelijk gedacht
als een soort pottekijker van Den
Haag. Hij werd en wordt door de
centrale overheid aangesteld als een
soort controle-ambtenaar en ook
door de centrale overheid benoemd
en herbenoemd. Intussen is de figuur
van burgemeester wel een heel an
dere geworden dan die van dwars
ligger en het is dan ook geen wonder
dat men bij die funktie-verandering
er ook aan een gekozen burgemees
ter gaat denken. Dat heeft nog al
wat staatsrechterlijke gevolgen, doch
hij kon er vrede mee hebben, mits
een en ander in etappes gebeurt
VRAGEN
Uiit de vergadering kwam de vraag
naar voren hoe de burgemeester de
gemiddelde leeftijd van een gemeen
teraad zag. Het bleek dat drs. Schols
die helemaal niet zag. Het ging hem
om de mentale instelling van de
raadsleden en die kan bij een lid
van 70 jaren soms beter zijn dan bij
die van 40.
Een raadslidmaatschap en daar
naast lid zijn van Provinciale Staten,
noemde de burgemeester best ver
enigbaar, toen hem hiernaar ge
vraagd werd. Wel had hij bezwaar
tegen een burgemeester, die lid van
die staten zou gaan worden. Dap
wordt zo'n burgemeester toezicht
houder op een college, dat weer op
hem toezicht moet houden en dat
vond hij een vreemde figuur.
Dat een raadslid lid of voorzitter
van een stembureau is, vond hij een
gewone zaak. Hij kon zich niet voor
stellen, dat een raadslid daarmee
stemmen zou winnen. Hij heeft daar
alleen te zorgen voor^^goede gang
van zaken op zo'n bureau en zou hij
andere dingen uithalen, dan is het zo
afgelopen
Een vragensteller maakt zich
schijnbaar ongerust over wat hij
noemde de stemmenconcentraties in
de beide psychiatrische inrichtingen.
Hij wilde daar wat meer over wet.
Drs. Schols vertelde dat de patiën
ten voor zover ze niet ontzet zijn
uit het aktief kiesrecht vanwege hun
ziekte, inderdaad stemrecht hebben
en dus kunnen stemmen. Dat men
opgenomen is in de inrichtingen be
tekent lang niet altijd dat men ook
zijn stemrecht kwijt is. Betrokken
patiënten moesten in het verleden
en kunnen thans stemmen
Voor de overige vragen verwijzen
we naar een verslag elders in dit
blad.
Het klinks als een streekroman, als men bü pas
toor A. H. de Bot in Leunen op bezoek is. Uit het raam van zün
gezellige kamer kijkt men uit op het kerkplein, waar een kind
speelt en een hoge boom kennelijk op de lente wacht. Een rustig
heekje in een ook drukker wordend Leunen, waar wel hard door
klinken de slagen van de torenklok, die de tijd wegtelt
I te zijn. Maar zij, die beter wisten,
ervoeren bijv. dat hij met de litur
gie-beleving in zijn kerk verder was
dan een van de anderen. Hij heeft
er zijn zorgen gehad met het jeugd
hui:, dat daar opgebouwd is, met het
herstel van de geschonden kerk, met
de uitbouw van de schoolEn
men wist dat hij bij-de-tijd was,
steeds op de hoogte bleef van mo
derne stromingen. Wie was de eer
ste die een motor aanschafte en
toen de Bisschop zulks in Limburg
verbood, maar motor-reed in het
Brabantse? Voor wie was wat er op
het concilie gebeurde geen verras
sing doch doodgewone noodzaak?
Pastoor de Bot kan over al deze
dingen ook thans rustig praten en
men kijkt onwillekeurig hem wel
eens aan, als men deze bejaarde
priester over de moderne problemen
hoort praten.
Hij blijkt dan allesbehalve conser
vatief te zijn, al is zijn vertrouwen
in de Goddelijke Voorzienigheid ma
teloos grootAls hij dan op zijn
feestdag 20 maart niet te vinden is
in Leunen, komt dat doodgewoon
omdat hij met zijn studiegenoten
van Rolduc deze dag „ergens" viert.
Hij trekt weer eens weg en onder
houdt zo de oude en vertrouwde
kontakten. En de Hoogmis „oude
stijl" op tweede Paasdag is niet uit
conservatisme, maar „de mensen
zingen dat Gloria en Credo zo goed".
Pastoor de Bot zal het die dag ze
ker niet aan belangstelling ontbre
ken, ondanks het feit dat hij de
mensen bezworen heeft, niets te
doen. Leunen zal zijn kapelaan wel
anders lerenEn Merselo zijn
pastoor, al is hij emeritus. Trouwens
ook Venray heeft hem van zijn bes
te kant leren kennen toen men voor
26 jaren naar Merselo moest evacu
eren.
BELOKEN PASEN
heeft Leunen weer feest. Dan her
denkt namelijk Pastoor Jonkers zijn
40-jarig priesterfeest. Deze uit Lot-
tum afkomstige pastoor werd in 1906
aldaar geboren en werd met Mgr.
Moors en zijn collega uit Ysselsteyn,
pastoor J. Janssen, in Roermond tot
priester gewijd in 1930. Hij kwam
als kapelaan in Baarlo terecht, in
Meterik en in Belfeld. In 1945 werd
hij pastoor in Wellerlooi om in 1960
nu al weer 10 jaren geleden als
pastoor naar Leunen te komen
Patsoor Ch. Jonkers heeft in Leu
nen zijn aandeel gehad in het sa
mengaan van de twee scholen, in de
bouw van een nieuwe kleuterschool,
was zijdelings betrokken bij de
stichtjing van het gemeenschapshuis
en heeft vooral een groot aandeel
gehad in de prachtige verbouwing
van de Leunse kerk, waarin oud en
nieuw tot een weldadige wisselwer
king is gekomen
Hij is geen man, die aan le weg
timmert, al weet hij zijn mening wel
bij tijd en wijle krachtig naar voren
te brengen. Hij blijft liever wat op
de achtergrond en vraagt zich nog
steeds af of het feit dat hij een 40-
jarig jubileum viert nu zo nodig in
de krant moet.
EMERITUS
Rustend pastoor, zo staat hij aan
geduid, maar die van Leunen be
schouwen hem als kapelaan, die met
zijn 75 jaren nog altijd in de weer
is. Hij mag dan rustend zijn, maar
probeer maar eens een afspraak te
maken, dan is hij veelal op weg, op
reis, op sjouw
Maar het gesprek is er dan toch
gekomen, daar op dat stille pleintje,
want 2e paasdag wordt in Leunen
zijn 50-jarig priesterfeest gevierd.
Gevierd met een plechtige Hoogmis,
door de jubilaris zelf op te dragen
in de parochiekerk, waarin hij nu
al weer 8 jaren „dienst" doet
Er worden jaartallen genoemd. Het
jaar 1895 in een schippersgezin van
13 kinderen. De hele rijnroute is af
te lezen uit het trouwboekje van zijn
ouders. Na de studies in Rolduc
(waar hij nog altijd vol liefde aan
terug denkt) wordt hij dan 20 maart
1920 in Roermond tot priester ge
wijd. Na zijn wijding moet hij in Af-
ferden een ziekelijke pastoor gaan
helpen. Maar hij beleeft er dat die
pastoor nog zijn 40- en 50-jarig
priesterfeest viert. In 1934 op de
dag van St. Jans Geboorte wordt
hij rector van de St. Janskerk in
Merselo. Op de dag van St. Jan's
onthoofding in 1951 gaat hij Merselo
verlaten om pastoor te worden in
Neer. In 1962 gaat hij dan rusten,
nadat hij in Neer al zo ziek was ge
weest, dat de helft van de parochie
op een gegeven moment geloofde dat
hij dood was. „Na mijn pensionering
heb ik me eens goed op laten lap
penzo vertelt hij en het resul
taat liegt er niet om
CONSERVATIEF
Voor de buitenwacht had Pastoor
de Bot, in de tijd dat hij in Merselo
pastoor was, de naam conservatief
Maar als geestelijk leider heeft hij
in Leunen toch in de voorbije jaren
zijn sporen achtergelaten en dat men
hem daar waardeert blijkt wel uit
het feit dat de feestgave bestemd
voor nieuwe paramenten in de kerk
ruim overtekend is, zonder dat
daar nu extra moeite voor gedaan
is. Blijkt ook uit het feit dat men dit
jubileum wil aangrijpen om hem
eens extra in het zonnetje te zetten,
al is dat het laatste wat hij wil
YSSELSTEYN
Pastoor J. Janssen in Ysselsteyn
is op Beloken Pasen ook aan de
beurt. Deze in 1904 in Venray gebo
ren priester herdenkt ook dan in de
Ysselsteynse parochie het feit dat hij
in 1930 in Roermond priester is ge-
wiid.
Na zijn priesterwijding kwam hij
als kapelaan in Blerick, waar hij de
zwaarste beproeving moest onder
gaan, die eens mens onder de oorlog
maar te dragen kreeg. Als hij in
1941 meewerkt om een brief van de
Ned. Bisschoppen te verspreiden,
waarin deze de katholieke arbeiders
aansporen om hun lidmaatschap op
te zeggen bij de Kath. Werklieden
vereniging, omdat daar Duitsers de
leiding van hebben genomen, straft
men hem met andere priesters en
leken uit Venlo en Tegelen. De Duit
sers nemen hem gevangen, sluiten
hem op in de Maastrichtse gevan
genis en na nog een rij gevangenis
sen belandt hij uiteindelijk in het
concentratiekamp Dauchau, dat hij
eerst in 1943 weer verlaten kan. Dat
hij in die tijd nog zonder brokken
een bevroren voet overleefde en de
steeds knagende honger, noemt hij
thans nog een wonder
In 1950 volgt zijn benoeming maar
Ysselsteyn, het dorp, waarover hij
nu 20 jaren de geestelijke leidsman
is en dat in die tijd zijn inwonertal
zag verdubbelen. Meet men zijn ak-
tiviteiten af naar uiterlijke dingen,
dan spreken hiervan de verbouwing
van de school, de nieuwbouw van
het gemeenschapshuis, de pas begon
nen bouw van de klteuxschool, de
plannen voor nieuwbouw van de
kerk, die uiteindelijk zijn geworden
een verbouw en restauratie van de
bestaande en de plannen voor een
nieuw jeugdgebouw. Trouwens het
onlangs gepubliceerde verslag van
de parochieraad in dit kerkdorp
noemde nog vele andere aktiviteiten,
waarbij de liturgie-viering, de aktd-
viteit van verschillende koren een en
ander nog eens duidelijk op de voor
grond kwamen
Dat Ysselsteyns jeugd intussen
mede door zijn akties goed connec
ties heeft met Duitse jongeren, te
kent deze oud-Dachau gevangene,
die verbroedering stelt boven haat.
NIEUWS UIT VENRAY
EN OMGEVING
WEEKEND-DIENST
HUISARTSEN
van vrijdagnacht 12 uur
tot zaterdagnacht 12 uur
DR. BLOEMEN - TeL 1485
Stationsweg 15 Venray
van zaterdagnacht 12 uur
tot zondagnacht 2 uur
Dr TH. J LANKVELD, tel. 3558
p.a. Stationsweg 15 - Venray
ZIEKEN- EN
ONGEVALLENVERVOER
telefoon 04780 - 2222 (ziekenhuis)
ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS
Zr N. VAN SCHIJNDEL
telefoon 3297 bij geen gehoor 1879
GROENE KRUIS
ZUIGELJNGENBURKAU
Zuigelingenbureau kom van 2-3 uur
Maandag voor de letters A t.m. H
Dinsdag voor de letters I tm. P
Woensdag voor de letters Q t.m. Z
UITLEENMAGAZIJN Groene Kruis
Maandags t.m. vrijdags van 2-2.30
Zaterdags GEEN uitleen, behalve
sroor spoedgevallen van 11.30-12 uur
ZWANGER8CHAPS-
GYMNASTIEK
IEDERE DONDERDAG
's avonds van 78 uur en van 89
uur in het St. Jozefklooster, Over-
loonseweg 2.
Inlichtingen en opgave op 't Groe
ne Kuisgebouw, elke maandag en
dinsdag van 1.30-2.00 uur, tel. 1269.
VERLOSKUNDE DIENST
(ook op zondag)
Vroedvrouw Kruüsen-Meesters en
vroedvrouw MeJ. Kuypers
Julianasingel 41-43
TELEFOON 1061 (04780)
b.g.g. 04709-2411
VOORTDURENDE
VERLOSKUNDIGE
(ook op zondagen)
Vroedvrouw Stevens-Helnen
Merseloseweg 23 Venray
Telefoon 1152 (04780)
BUREAU
MAATSCHAPPELIJK WERK
Jan Hensenstr&at 6A - Tel. 1666
Spreekuren:
maandag, woensdag en vrijdag 9-10
en woensdags van 18.30-19.30 uur
Gemeenschapshuis Oirlo:
woensdags van 9.30-10.30 uur.
Gemeenschapshuis Ysselsteyn:
vrijdags van 9.30-10.30 uur.
GARAGE WEEKEND-SERVICE
van 's zaterdagsmiddags 1 uur
tot 's maandagsmorgens 7 uur
Automobielbedrijf van Haren n.v.
Maasheseweg - telefoon 2564
DAMESKOOR VENRODE
Na afloop van de gehouden drop
ping van het dameskoor „Venrode"
vond op 13 maart j.l. een korte hul
diging plaats van mevr. Nagelhout.
Presid/ente mevr. Laurensse felici
teerde mevr. Nagelhout met haar
12V2-jarig lidmaatschap van „Ven
rode" en memoreerde tevens haar
taak als bestuurslid sedert 1961. Zij
hoopte dat de jubilaresse nog vele
jaren de vereniging trouw zal blij
ven en gaf haar namens het koor
een geschenkbon, waarna het koor
haar een muzikale hulde bracht.
RIKKEN
De op 9 maart gehouden rikavond
ten bate van de voetbalclub Leunen
leverde de volgende prijswinnaars
op:
le pr. Dhr. Thuyls
2e pr. Dhr. van Dijck
3e pr. Dhr. Reintjes
4e pr. Mevr. Jacobs
5e pr. Dhr. Lucassen
De prijs voor de meest betaalde
was voor de heer Goumans, terwijl
de middelprijs ging naar de heer Jac.
Kusters.
De volgende rikavond zal worden
gehouden op 23 maart maart in café
P. Martens.
En dat Ysselsteyn achter zijn pas
toor staat, heeft men onlangs nog
eens duidelijk kunnen ervaren, zoals
hij dat ook ervaren zal op de feest
dag van Beloken Pasen, wanneer
diezelfde gemeenschap eens dieper
in zal gaan op het werken van deze
pastoor. Een pastoor, die voor een
onderdeel van zijn pastoraal werk
reeds een hoge Duitse onderscheiding
mocht ontvangen.