De Gemeenteraad het hoe en het wat JUBILERENDE PASTOORS in 't Venrayse land PIJLS PIJLS WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN VRIJDAG 20 MAART 1970 No. 12 EEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG IS GOEDKOPER DAM li DENKT PEEL EN MAAS IS GOEDKOPER DAN U DENKT ADVERTENTIEPRIJS 1] cl m PRIJS PER KWARTAAL US ABONNEMENTS- Vm UK TOER DE FRANS Hoewel op het programma va n het N.K.V. duidelijk vermeld stond dat Burgemeester Schols zijn visie zou geven over de ideale ge meenteraad, kregen de maandagavond in zaal Manders bijeen ge komen mensen hierover in feite niets te horen. Burgemeester Schols vertelde dat een ideale gemeenteraad een utopie is, doodge woon omdat hij nog altijd gevormd wordt door mensen, met fou ten en feilen. Wat de bezoekers, waaronder verschillende raads leden, wel hoorden, was zijn visie over het ontstaan en de verant woordelijkheid van de gemeenteraad. Dat deze vergadering ten slotte uitmondde in een kleine hearing was niet zo verwonderlijk. DEMOCRATIE Wiat betekent het met name voor Venray, zo vroeg burgemeester drs. Schols zich af, dat het hoort tot het Koninkrijk der Nederlanden met zijn parlementaire democratie en zijl constitutioneel koningschap? Dat klinkt allemaal, wel heel def tig en geleerd, maar in feite komt het er op neer, dat men de geschie denis in moet duiken en moet ont dekken dat duizenden en duizenden jaren geleden bepaalde families uit groeiden tot stammen, die eerst rond zwierven, doch zich later op de een of andere manier vestigden. Ver schillende van die stammen hadden familiebanden, dezelfde taal groeiden uit tot volkeren. Had men in familieverband genoeg aan het gezag van de vader, in stamverband was al nodig een raad van oudere mensen, van wijzen, die regels, en wat wij later wetten noemden, op stelden. Later kregen de landheren het voor het zeggen en de adel (ont staan, aldus drs. Schols, uit boeren die de dikste pattatten hadden), die zich verbeeldden dat ze het gezag van God zelf gekregen hadden. Ge zag echter geeft macht. Macht over mensen. Als die macht niet gecon troleerd kan worden en geen ver antwoording behoeft af te leggen, kan dit uitgroeien tot machtsmis bruik. Daarom is men er toe geko men om inderdaad die controle, die verantwoording in te voeren. Dat is dan onze demooratie, die deze con trole uitoefent en verantwoording vraagt via vertrouwensmensen, die het publiek .uit hun midden gekozen heeft. GEMEENTERAAD Die vertrouwensmensen vindt men voor wat het landelijk bestuur be treft, in de Eerste en Tweede Ka mer, voor wat het provinciaal be stuur betreft in de Provinciale en Gedeputeerde Staten en voor wat de gemeenten betreft in de gemeente raad met het college van burgemees ters en wethouders. Deze raad wordt eenmaal in de 4 jaren gekozen en wel door inwoners ouder dan 20 ja ren, terwijl de gekozenen 23 jaar of ouder dienen te zijn. Voor wat Venray betreft zal het bü de komende verkiezingen 21 raadsleden moeten kiezen. Twee meer dan 4 jaren geleden, omdat Venray intussen boven de 25.000 inwoners is gekomen En zoals men landelijk zijn ver trouwensmensen kiest n.a.v. wat zij voorstaan, zo gaat dat ook plaatse lijk, waar men zijn voorkeur geeft aan mensen, die bepaalde program ma's hebben opgesteld of voorstaan. Dat komt dan tot uitdrukking in de bepaalde lijsten van groeperingen. WAT DOET DE GEMEENTERAAD De gemeentewet (liefst van 1851) bepaalt dat de gemeenteraad het be stuur vormt van een gemeente Een honderd jaren geleden had die raad in feite alleen te zorgen voor openbare orde en veiligheid. Nu is er echter geen terrein van het maat schappelijk leven of de „gemeente" heeft er iets mee te maken. Woning bouw, industrievestiging, luchtver ontreiniging, kulturele en jeugdza ken, welstand, zijn allemaal punten, waarover een gemeenteraad op de een of andere wijze iets te zeggen heeft. Dat houdt in dat men omdat allemaal goed te doen, een staf van ambtenaren nodig heeft en bestuur ders vrij moeten maken om het al lemaal klaar te krijgen. Kon men voor 100 jaren een ge meentebestuur vergelijken met een kar en paard, waarop dan de raad zat, die onder elkaar uitmaakte hoe dat paard bestuurd moest worden en waar men naar toe zou gaan, nu is dat een razend-snelle auto gewor den, waar men onmogelijk met 21 aan het stuur kan gaan zitten trek ken. De raad beperkt zich nu tot het uitzetten van de route waarlangs die auto lopen moet. Zij verschaft het geld om te zorgen dat die auto het prima blijft doen en controleert ten slotte of hij inderdaad de route ge reden heeft en zo zuinig mogelijk gelopen heeft. WERKWIJZE Om dat te doen komt de raad op gezette tijden bijeen in openbare vergaderignen. Die openbaarheid noemde drs. Schols een groot goed: al wilde hij wel enkele beperkingen bijv. om een gemeentelijke concur rentiepositie bij industrievestiging niet in gevaar brengen. In deze openbare vergaderingen komen aller lei punten aan de orde, die het le ven en het welzijn in een gemeente mee bepalen. Om deze goed voorbe reid in de openbare vergadering te brengen worden de meeste vooraf besproken door raadscommissies, die op verschillende terreinen als bijv. openbare werken, landbouw, finan ciën, ruimtelijke ordening e.d. een bepaalde deskundigheid bereikt heb ben. Dit beraad is tot heden vertrou welijk en noemde hij zeer belangrijk. Het werk in de openbare vergade ring kan vergeleken worden met de top van een ijsberg. Die steekt bo ven water uit, doch de rest en het veel grotere stuk blijft voorlopig nog onder water, aldus drs. Schols. TEGENSPEL Heeft een raad nog zin, nu ze een gemeentelijk apparaat moet contro leren, waarin in Venray alleen al een honderdtal ambtenaren werk zaam zijn aan honderd-en-een pro jecten, miljoenen om gaan staan en vele deskundigen B. en W. bij hun voorstellen adviseren? Drs. Schols dacht zeer zeker van wel. Een raadslid heeft een bepaald vertrouwen van een deel van het pu bliek, heeft dus een vertrouwens positie, waarmede een bestuursappa raat terdege rekening moet houden. Kan men intern in die raad komen tot bepaalde onderlinge taakverde ling en een zekere deskundigheid verkrijgen, dan is die raad beslist in staat een behoorlijk tegenspel te le veren tegen die andere „macht", al was het alleen maar door de preven tieve werking. De raad gaat dan in feite fungeren als het geweten van het openbaar bestuur, dat zich wel zal wachten met plannen op tafel te komen, hoe deskundig en fraai ook, dat bij die raad om de een of an dere wijze geen haalbare kaart is. Iets anders is of de financiële mo gelijkheden, die een gemeente thans heeft nog veel overlaat van de auto nomie van een gemeenteraad. Bur gemeester Schols moest toegeven dat gebrek aan geld dikwijls geweldig remmend werkt. Maar van de ande re kant blijkt dat als men vecht voor dingen, die nodig zijn jn een bepaalde gemejente, ze er toch ook komen. En ook hierbij kan een raad een goede öteun zijn. VERKIEZINGEN Nu de verkiezingen voor een nieu we raad hun schaduw vooruit wer pen, is het goed, aldus drs. Schols, dit alles nog eens te bedenken. Hij prees zich gelukkig dat in Venrays raad die schaduw niet zodanig valt, dat hierdoor het bestuur feitelijk een half jaar ontwricht wordt, zoals in andere plaatsen en zelfs in de Kamex dikwijls gebeurt. Dat er thans geen stemplicht meer is kan mogelijk gevolgen hebben als de gematigde figuren uit laks heid of andere redenen bü de stembus verstek laten gaan. Voor een gemeenteraad, waar men zich vrij nauw bij betrokken voelt, zal dat wel niet heel gauw gebeu ren, doch voor staten- en kamer verkiezingen loopt men die kans, waarbij de extremisten misschien te veel stemmen tot zich trekken. En dat noemde drs. Schols een ge vaarlijke zaak BURGEMEESTER Hij ging ook nog even in op de rol van de burgemeester, die in te genstelling tot de individuele raads leden wel afzonderlijke bestuursbe voegdheden heeft (denk maar aan de dansvergunning). De figuur van bur gemeester is oorspronkelijk gedacht als een soort pottekijker van Den Haag. Hij werd en wordt door de centrale overheid aangesteld als een soort controle-ambtenaar en ook door de centrale overheid benoemd en herbenoemd. Intussen is de figuur van burgemeester wel een heel an dere geworden dan die van dwars ligger en het is dan ook geen wonder dat men bij die funktie-verandering er ook aan een gekozen burgemees ter gaat denken. Dat heeft nog al wat staatsrechterlijke gevolgen, doch hij kon er vrede mee hebben, mits een en ander in etappes gebeurt VRAGEN Uiit de vergadering kwam de vraag naar voren hoe de burgemeester de gemiddelde leeftijd van een gemeen teraad zag. Het bleek dat drs. Schols die helemaal niet zag. Het ging hem om de mentale instelling van de raadsleden en die kan bij een lid van 70 jaren soms beter zijn dan bij die van 40. Een raadslidmaatschap en daar naast lid zijn van Provinciale Staten, noemde de burgemeester best ver enigbaar, toen hem hiernaar ge vraagd werd. Wel had hij bezwaar tegen een burgemeester, die lid van die staten zou gaan worden. Dap wordt zo'n burgemeester toezicht houder op een college, dat weer op hem toezicht moet houden en dat vond hij een vreemde figuur. Dat een raadslid lid of voorzitter van een stembureau is, vond hij een gewone zaak. Hij kon zich niet voor stellen, dat een raadslid daarmee stemmen zou winnen. Hij heeft daar alleen te zorgen voor^^goede gang van zaken op zo'n bureau en zou hij andere dingen uithalen, dan is het zo afgelopen Een vragensteller maakt zich schijnbaar ongerust over wat hij noemde de stemmenconcentraties in de beide psychiatrische inrichtingen. Hij wilde daar wat meer over wet. Drs. Schols vertelde dat de patiën ten voor zover ze niet ontzet zijn uit het aktief kiesrecht vanwege hun ziekte, inderdaad stemrecht hebben en dus kunnen stemmen. Dat men opgenomen is in de inrichtingen be tekent lang niet altijd dat men ook zijn stemrecht kwijt is. Betrokken patiënten moesten in het verleden en kunnen thans stemmen Voor de overige vragen verwijzen we naar een verslag elders in dit blad. Het klinks als een streekroman, als men bü pas toor A. H. de Bot in Leunen op bezoek is. Uit het raam van zün gezellige kamer kijkt men uit op het kerkplein, waar een kind speelt en een hoge boom kennelijk op de lente wacht. Een rustig heekje in een ook drukker wordend Leunen, waar wel hard door klinken de slagen van de torenklok, die de tijd wegtelt I te zijn. Maar zij, die beter wisten, ervoeren bijv. dat hij met de litur gie-beleving in zijn kerk verder was dan een van de anderen. Hij heeft er zijn zorgen gehad met het jeugd hui:, dat daar opgebouwd is, met het herstel van de geschonden kerk, met de uitbouw van de schoolEn men wist dat hij bij-de-tijd was, steeds op de hoogte bleef van mo derne stromingen. Wie was de eer ste die een motor aanschafte en toen de Bisschop zulks in Limburg verbood, maar motor-reed in het Brabantse? Voor wie was wat er op het concilie gebeurde geen verras sing doch doodgewone noodzaak? Pastoor de Bot kan over al deze dingen ook thans rustig praten en men kijkt onwillekeurig hem wel eens aan, als men deze bejaarde priester over de moderne problemen hoort praten. Hij blijkt dan allesbehalve conser vatief te zijn, al is zijn vertrouwen in de Goddelijke Voorzienigheid ma teloos grootAls hij dan op zijn feestdag 20 maart niet te vinden is in Leunen, komt dat doodgewoon omdat hij met zijn studiegenoten van Rolduc deze dag „ergens" viert. Hij trekt weer eens weg en onder houdt zo de oude en vertrouwde kontakten. En de Hoogmis „oude stijl" op tweede Paasdag is niet uit conservatisme, maar „de mensen zingen dat Gloria en Credo zo goed". Pastoor de Bot zal het die dag ze ker niet aan belangstelling ontbre ken, ondanks het feit dat hij de mensen bezworen heeft, niets te doen. Leunen zal zijn kapelaan wel anders lerenEn Merselo zijn pastoor, al is hij emeritus. Trouwens ook Venray heeft hem van zijn bes te kant leren kennen toen men voor 26 jaren naar Merselo moest evacu eren. BELOKEN PASEN heeft Leunen weer feest. Dan her denkt namelijk Pastoor Jonkers zijn 40-jarig priesterfeest. Deze uit Lot- tum afkomstige pastoor werd in 1906 aldaar geboren en werd met Mgr. Moors en zijn collega uit Ysselsteyn, pastoor J. Janssen, in Roermond tot priester gewijd in 1930. Hij kwam als kapelaan in Baarlo terecht, in Meterik en in Belfeld. In 1945 werd hij pastoor in Wellerlooi om in 1960 nu al weer 10 jaren geleden als pastoor naar Leunen te komen Patsoor Ch. Jonkers heeft in Leu nen zijn aandeel gehad in het sa mengaan van de twee scholen, in de bouw van een nieuwe kleuterschool, was zijdelings betrokken bij de stichtjing van het gemeenschapshuis en heeft vooral een groot aandeel gehad in de prachtige verbouwing van de Leunse kerk, waarin oud en nieuw tot een weldadige wisselwer king is gekomen Hij is geen man, die aan le weg timmert, al weet hij zijn mening wel bij tijd en wijle krachtig naar voren te brengen. Hij blijft liever wat op de achtergrond en vraagt zich nog steeds af of het feit dat hij een 40- jarig jubileum viert nu zo nodig in de krant moet. EMERITUS Rustend pastoor, zo staat hij aan geduid, maar die van Leunen be schouwen hem als kapelaan, die met zijn 75 jaren nog altijd in de weer is. Hij mag dan rustend zijn, maar probeer maar eens een afspraak te maken, dan is hij veelal op weg, op reis, op sjouw Maar het gesprek is er dan toch gekomen, daar op dat stille pleintje, want 2e paasdag wordt in Leunen zijn 50-jarig priesterfeest gevierd. Gevierd met een plechtige Hoogmis, door de jubilaris zelf op te dragen in de parochiekerk, waarin hij nu al weer 8 jaren „dienst" doet Er worden jaartallen genoemd. Het jaar 1895 in een schippersgezin van 13 kinderen. De hele rijnroute is af te lezen uit het trouwboekje van zijn ouders. Na de studies in Rolduc (waar hij nog altijd vol liefde aan terug denkt) wordt hij dan 20 maart 1920 in Roermond tot priester ge wijd. Na zijn wijding moet hij in Af- ferden een ziekelijke pastoor gaan helpen. Maar hij beleeft er dat die pastoor nog zijn 40- en 50-jarig priesterfeest viert. In 1934 op de dag van St. Jans Geboorte wordt hij rector van de St. Janskerk in Merselo. Op de dag van St. Jan's onthoofding in 1951 gaat hij Merselo verlaten om pastoor te worden in Neer. In 1962 gaat hij dan rusten, nadat hij in Neer al zo ziek was ge weest, dat de helft van de parochie op een gegeven moment geloofde dat hij dood was. „Na mijn pensionering heb ik me eens goed op laten lap penzo vertelt hij en het resul taat liegt er niet om CONSERVATIEF Voor de buitenwacht had Pastoor de Bot, in de tijd dat hij in Merselo pastoor was, de naam conservatief Maar als geestelijk leider heeft hij in Leunen toch in de voorbije jaren zijn sporen achtergelaten en dat men hem daar waardeert blijkt wel uit het feit dat de feestgave bestemd voor nieuwe paramenten in de kerk ruim overtekend is, zonder dat daar nu extra moeite voor gedaan is. Blijkt ook uit het feit dat men dit jubileum wil aangrijpen om hem eens extra in het zonnetje te zetten, al is dat het laatste wat hij wil YSSELSTEYN Pastoor J. Janssen in Ysselsteyn is op Beloken Pasen ook aan de beurt. Deze in 1904 in Venray gebo ren priester herdenkt ook dan in de Ysselsteynse parochie het feit dat hij in 1930 in Roermond priester is ge- wiid. Na zijn priesterwijding kwam hij als kapelaan in Blerick, waar hij de zwaarste beproeving moest onder gaan, die eens mens onder de oorlog maar te dragen kreeg. Als hij in 1941 meewerkt om een brief van de Ned. Bisschoppen te verspreiden, waarin deze de katholieke arbeiders aansporen om hun lidmaatschap op te zeggen bij de Kath. Werklieden vereniging, omdat daar Duitsers de leiding van hebben genomen, straft men hem met andere priesters en leken uit Venlo en Tegelen. De Duit sers nemen hem gevangen, sluiten hem op in de Maastrichtse gevan genis en na nog een rij gevangenis sen belandt hij uiteindelijk in het concentratiekamp Dauchau, dat hij eerst in 1943 weer verlaten kan. Dat hij in die tijd nog zonder brokken een bevroren voet overleefde en de steeds knagende honger, noemt hij thans nog een wonder In 1950 volgt zijn benoeming maar Ysselsteyn, het dorp, waarover hij nu 20 jaren de geestelijke leidsman is en dat in die tijd zijn inwonertal zag verdubbelen. Meet men zijn ak- tiviteiten af naar uiterlijke dingen, dan spreken hiervan de verbouwing van de school, de nieuwbouw van het gemeenschapshuis, de pas begon nen bouw van de klteuxschool, de plannen voor nieuwbouw van de kerk, die uiteindelijk zijn geworden een verbouw en restauratie van de bestaande en de plannen voor een nieuw jeugdgebouw. Trouwens het onlangs gepubliceerde verslag van de parochieraad in dit kerkdorp noemde nog vele andere aktiviteiten, waarbij de liturgie-viering, de aktd- viteit van verschillende koren een en ander nog eens duidelijk op de voor grond kwamen Dat Ysselsteyns jeugd intussen mede door zijn akties goed connec ties heeft met Duitse jongeren, te kent deze oud-Dachau gevangene, die verbroedering stelt boven haat. NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING WEEKEND-DIENST HUISARTSEN van vrijdagnacht 12 uur tot zaterdagnacht 12 uur DR. BLOEMEN - TeL 1485 Stationsweg 15 Venray van zaterdagnacht 12 uur tot zondagnacht 2 uur Dr TH. J LANKVELD, tel. 3558 p.a. Stationsweg 15 - Venray ZIEKEN- EN ONGEVALLENVERVOER telefoon 04780 - 2222 (ziekenhuis) ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS Zr N. VAN SCHIJNDEL telefoon 3297 bij geen gehoor 1879 GROENE KRUIS ZUIGELJNGENBURKAU Zuigelingenbureau kom van 2-3 uur Maandag voor de letters A t.m. H Dinsdag voor de letters I tm. P Woensdag voor de letters Q t.m. Z UITLEENMAGAZIJN Groene Kruis Maandags t.m. vrijdags van 2-2.30 Zaterdags GEEN uitleen, behalve sroor spoedgevallen van 11.30-12 uur ZWANGER8CHAPS- GYMNASTIEK IEDERE DONDERDAG 's avonds van 78 uur en van 89 uur in het St. Jozefklooster, Over- loonseweg 2. Inlichtingen en opgave op 't Groe ne Kuisgebouw, elke maandag en dinsdag van 1.30-2.00 uur, tel. 1269. VERLOSKUNDE DIENST (ook op zondag) Vroedvrouw Kruüsen-Meesters en vroedvrouw MeJ. Kuypers Julianasingel 41-43 TELEFOON 1061 (04780) b.g.g. 04709-2411 VOORTDURENDE VERLOSKUNDIGE (ook op zondagen) Vroedvrouw Stevens-Helnen Merseloseweg 23 Venray Telefoon 1152 (04780) BUREAU MAATSCHAPPELIJK WERK Jan Hensenstr&at 6A - Tel. 1666 Spreekuren: maandag, woensdag en vrijdag 9-10 en woensdags van 18.30-19.30 uur Gemeenschapshuis Oirlo: woensdags van 9.30-10.30 uur. Gemeenschapshuis Ysselsteyn: vrijdags van 9.30-10.30 uur. GARAGE WEEKEND-SERVICE van 's zaterdagsmiddags 1 uur tot 's maandagsmorgens 7 uur Automobielbedrijf van Haren n.v. Maasheseweg - telefoon 2564 DAMESKOOR VENRODE Na afloop van de gehouden drop ping van het dameskoor „Venrode" vond op 13 maart j.l. een korte hul diging plaats van mevr. Nagelhout. Presid/ente mevr. Laurensse felici teerde mevr. Nagelhout met haar 12V2-jarig lidmaatschap van „Ven rode" en memoreerde tevens haar taak als bestuurslid sedert 1961. Zij hoopte dat de jubilaresse nog vele jaren de vereniging trouw zal blij ven en gaf haar namens het koor een geschenkbon, waarna het koor haar een muzikale hulde bracht. RIKKEN De op 9 maart gehouden rikavond ten bate van de voetbalclub Leunen leverde de volgende prijswinnaars op: le pr. Dhr. Thuyls 2e pr. Dhr. van Dijck 3e pr. Dhr. Reintjes 4e pr. Mevr. Jacobs 5e pr. Dhr. Lucassen De prijs voor de meest betaalde was voor de heer Goumans, terwijl de middelprijs ging naar de heer Jac. Kusters. De volgende rikavond zal worden gehouden op 23 maart maart in café P. Martens. En dat Ysselsteyn achter zijn pas toor staat, heeft men onlangs nog eens duidelijk kunnen ervaren, zoals hij dat ook ervaren zal op de feest dag van Beloken Pasen, wanneer diezelfde gemeenschap eens dieper in zal gaan op het werken van deze pastoor. Een pastoor, die voor een onderdeel van zijn pastoraal werk reeds een hoge Duitse onderscheiding mocht ontvangen.

Peel en Maas | 1970 | | pagina 1