Peelomnibus PIIIOMNIBUS VERANDERINGEN MOGELIJK BIJ RANK XEROX en het Peel-Vliegveld Jubileumviering KAB0 Uit Peel en Maas PULS PULS WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Boekhandel v. d. Munchof VRIJDAG 3 OKTOBER 1969 No. 40 NEGENTIGSTE JAARGANG IS GOEDKOPER DAN U DENKT PEEL EN MAAS IS GOEDKOPER DAN U DENKT DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 12 ct p»r mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 2.— (buiten Venray Z25) BOEKEN VAN MAAS HERUITGEGEVEN Wat niemand geloofd heeft, is dan toch werkelijkheid geworden. Van H. H. J. Maas zijn drie boeken gebundeld in een Peelomni bus, ingeleid door niemand minder dan Toon Kortooms, her-uit gegeven. Zijn Verstoteling, Landelijke Eenvoud en Het Goud van de Peel zjjn heruitgegeven door uitgeverij Fontein in Utrecht. Een verguisd en vergeten kroniekschrijver van misstanden, zoals hij zichzelf eens aanduidde, krijgt na zijn dood in deze Peelroman opnieuw de mogelijkheid de sociale onrechtvaardigheden rond de eeuwwisseling in deze contreien aan de kaak te stellen GEBOREN IN OOSTRUM In het laatste kwartaal van de vo rige eeuw, groeide Herman Maas op met de vaste wil onderwijzer te wor den. Daarin slaagde hij, en zijn eer ste standplaats wed Oirlo. Doch Maas was meer dan onderwijzer. Hij hield van plaats en streek en begon aldra te schrijven. Deze schrijvers loopbaan heeft behalve een grote stapel journalistieke produkten, waarvan er verschillende nog na de oorlog in ons blad zijn gepubliceerd, ook een tiental romans opgeleverd. Romans, waarin hij zich bezig hield met de gewone man van die tijd, lie uitgebuit werd en slaaf was. Het begon al in Jan van Houtem's schetsen over de Peel, een boek dat onder pseudoniem uitkwam in 1901. Een boek dait elders geprezen werd om zijn romantiek, doch in Venray alles behalve enthousiast ontvangen werd. Men vond er namelijk niet al leen toestanden in deze streek ge hekeld en aan de wand geslagen, doch ook namen van bepaalde per sonen, die dan wel een andere naam kregen, doch voor de goegemeent duidelijk aanwijsbaar waren. In 1907 volgt de roman VERSTOOTELING Het heeft als hoofdpersoon, een dorpsjongen die door drank en vrou wen ondergaat, als onecht kind van jongsaf de verschoppeling wordt. Er is een demonische figuur, zijn kroeg vriend, die met zijn sluw gestook deze tragische ondergang helpt vol trekken, hooit op de voorgrond, al tijd aanwezig. Een van de beste romans van Maas, waarin mistoestanden aan de kaak worden gesteld, doch die in de- contreien nog al opzien baarde. In 1909 volgt dan HET GOUD VAN DE PEEL met de onderwijzer de Visscher, in wie men duidelijk Maas zelf herkent en zijn grote vriend de Deumese historicus Ouwerling. Ook hier weer het vastleggen van mistoestanden op velerlei terrein. Ook hier weer nau welijks verhulde namen van dorps potentaten maar ook een schildering van peelwerkers in hun kwaaiste tijd en van hen die hen uitbuitten en uitzogen Een boek dat de aandacht trok tot ver in het land, waarin dichters als Kloos kontakt hadden gezocht met deze „socialistische schrijver", zoals hij in enkele recensies genoemd werd. Maar intussen werd Maas in eigen plaats gezien als liberaal, voorstan der van openbaar onderwijs en antiklerikaal Dat wordt nog erger als hij in 1910 LANDELIJKE EENVOUD uitgeeft, waarin een liefde het moet afleggen tegen bot vooroordeel en boerenruzie. Een onechtelijk kind zijn daar de gevolgen van, evenals dronkenschap en doodslag. De dichter Kloos prijst het boek, maar Maas moet uit Venray weg. De domme bekrompenheid en de mee dogenloze baatzucht van dorpspoten- tanen, de gedwongen winkelnering en andere uitbuiting, 'politieke kor- ruptie, fraude bij verkiezingen, die met stromen drank gewonnen wer den, waren hoofdpunten uit zijn ro mans, waarin het slavenvolk van peelwerkers, verbeestelijkt van ar- VERSCHENEN: moe, met alle gevolgen van drank misbruik en sexuele uitspattingen, moord en doodslag, telkens opnieuw aantonen dat landelijke eenvoud, is. Maas schildert zo zwart, dat hij geen wit meer ziet en dat wordt hem noodlottig. Want in 1915 be noemd tot leraar aan de Rijksnor maalschool in Venlo, wordt daar over in de Tweede Kamer geïnter pelleerd. Men ligt de Minister een lijst voor van stukken uit zijn boe ken en deze moet erkennen „dat het geen ik toen gelezen heb, zo realis tisch was en van zo zinneprikkelen- de natuur is, dat ik van oordeel ben dat een onderwijzer zich had beho ren te onthouden van dergelijke boeken. Dank zij de socialisten, die voor hem in de bocht sprongen, bleef Maas, die het echter niet kon laten, o.m. in het in Roermond ver schijnende Limburgse belang steeds opnieuw om vervolging bleef vra gen. Zo werd hij enkele jaren later toch uit Limburg „weggepest" en vertrok naar steden als Doetinchem, Nijmegen en Eindhoven. In deze laatste plaats is dan ook zijn laatste boek verschenen: Onder de Gloei lamp, nadat in 1930 de Hoofdzonden op het land, in 1934 de Hamerslagen, in 1935. Een hoekje stad en in 1939 Menschen uit het Gehucht zijn ver schenen. In 1958 overlijdt in Eindhoven, 81 jaren oud deze man, ontgoocheld en verbitterd, zo zegt Toon Kortooms in zijn inleiding. SOCIAAL HISTORISCH DOCUMENT Bij het herlezen van de drie we mogen rustig zeggen voornaam ste boeken van deze „Venrayse" schrijver, kan men twisten over de leterkundiige waarde van de man, die eens aangewezen werd als de „Zola van het ZuidenMaar als sociaalhistorisch document zijn ze belangrijk. Ze tonen duidelijk aan dat die „goeie oude tijd" niet bepaald een gelukkige tijd was. TOON KORTOOMS besluit zijn inleiding met de volgen de zinsnede: Herman Maas verdient ook in on ze dagen juist in onze dagen de waardering, die men hem wel eer onthouden heeft. Hij was zijn tyd verre vooruit. Deze Peelomni bus wil een hommage zijn aan een miskend man, die om zijn „slech te" boeken door bekrompen bur gemeesters de bijnaam kreeg van de Limburgse Zola Venray heeft op dat terrein - dacthen we wat goed te maken. waarin^ Venrayse scnrfjv gepresen'teerfH DE VERSTOTELING LANDELIJKE EENVOUD a HET GOUD VAN DE PEEL heelt ze In een publikatie in Elseviers Weekblad van zaterdag j.l., naar aanleiding van de grootse uitbreiding van Rank Xerox alhier, wijst de journalist J. A. Witvoet o.m. op een tweetal belangrijke aspecten van wat hij noemt de intregerende uitbreiding in Ven ray. Wij ontlenen daaraan het volgende: De aangekondigde uitbreiding van Rank Xerox dochter van de En- gese Rank Organisation en de Ame rikaanse Xerov Corporation in Venray biedt een interessant pers pectief voor deze Limburgse secun daire ontwikkelingskern. Beslist boeiend wordt deze investerings- aktiviteit tegen de achtergrond van steeds hardnekkiger geruchten, on der andere in Engelse bladen, waar in gezinspeeld wordt op de moge lijkheid „dat Rank een procent van haar stemgerechtigde aandelen heeft verkocht aan Xerox." Daar beide ondernemingen ieder de helft van deze aandelen in portefeuille heb ben, zou Xerox daardoor tevens de controle (50 1) hebben verkregen over Rank Xerox Ltd. Dit en de verklaring van Rank dat men met Xerox besprekingen voert over de vorm waarin de toekomsti ge samenwerking moet geschieden op het gebied van niet-xerografische apparatuur, geeft aan de nieuwe in vestering van 36 miljoen in de fa briek te Venray een bepaalde tint. Rank Xerox (Nederland) N.V., doch ter van Rank Xerox Ltd., beschikt naast de produktieplant in Noord- Limburg over een verkoopkantoor te Amsterdam en te Rotterdam. Rank Xerox werd 13 jaar geleden opgericht met als doel de door Xe rox ontwikkelde kopieer- en dup'li- ceermachines buiten het Amerikaan se continent op de markt te brengen. Xerox leverde de know how .i Rank, dat beschikte over ruime in ternationale ervaring, nam het ma nagement op zich. Het bleek een hechte basis voor succes, getuige het spectaculaire groeitempo van de dochter: 1963 1965 1968 1969 in miljoenen Omzet 7 27 84 115 Winst*) 1 7 80 46 Voor aftrek belastingen. De winst wordt tot een bepaald bedrag gedeeld en het restant wordt opgesplitst volgens de verhouding eenderde Rank, tweederde Xerox (Rank Xerox Ltd. heeft recht op al le xerografische research-resultaten van Xerox). VERSCHUIVING Door Xerox werd langzamerhand ook apparatuur ontwikeld die buiten het kader van de basisovereenkomst (xerografie) viel, wat resulteerde in een verschuiving van de onderne- merstaken der beide moedermaat schappijen ten opzichte van dochter Rank Xerox. Ook verschafte Xerox zich eerder dit jaar toegang tot de Amerikaanse computermarkt door de overname van het succesvolle Scientific Data Systems (SDS) uit Califomië. In een tijdsbestek van 6 jaar verhoogde deze computerfirma zijn omzet van 1 miljoen tot 100 min. dollar. SDS behoort met een netto winst van 10 miljoen dollar tot de grootste 10 computermaatschappijen in de Verenigde Staten. Er bestaan aanwijzingen dat Xe rox via Rank Xerox een deel van zjjn potentieel op de Europese markt wil brengen. Thans staat het management van Rank Xerox nog onder controle van de Rank Organisation. Men neemt aan dat in het overleg dat gaande is tus sen Rank en Xerox overwogen wordt het management geheel aan Xerox over te dragen, wellicht gedeeltelijk als prijs voor de in troductie van Xerox' nieuwe pro dukten. De laatste jaren bestaat een zeer belangrijk deel van Rank's winst uit revenuen van Rank Xerox. Men mag dan ook verwachten dat Rank niet ongevoelig zal zijn voor de kans mee de Europese compu termarkt op te gaan. Mochten genoemde verwachtingen bewaarheid worden, dan zou de ves tiging te Venray wel eens een uiter mate belangrijke schakel kunnen worden in het concern. Aan het ka rakter dat de nieuwe uitbeiding draagt, kan men aanwijzingen in die richting aflezen. Het merendeel van de uitbreidingen is bestemd voor de ontplooiing van nieuwe aktiviteiten, zoals het ontwerpen en produkterijp maken van nieuwe machines de trend in de richting van aan com puters gekoppelde kopieerappara- tuur is duidelijk onderdelenfabri- cage en assemblage. Uit de recente expansie in Ven ray die het totaal aan investerin gen op 81 miljoen bracht, het aan tal ha industrieterrein op 33,5 terwijl er een optie is op nog eens 31 ha bos zou men voorzichtig kunnen concluderen dat het bedrijf te Ven ray de boezem vormt waam de toe komstige expansie van Rank Xerox kan worden opgevangen. Met het oog op de huidige ontwik kelingen tussen Rank en Xerox (met SDS) is het begrijpelijk dat er ge speculeerd wordt op een sterke groei waarvan de recente uitbreiding slechts de inleiding vormde. Hierbij spelen de plannen van Rank Xerox om in Venray een internationaal dis tributiecentrum voor het Europese continent te bouwen, geen geringe rol. VLIEGVELD IN DE PEEL VRACHTCENTRUM Burgemeesters F. Schols en direc teur L .A. Stierman van Rank Xerox (Nederland) N.V., zo vervolgt dan het artikel, zijn van mening dat bij de industrialisatieplannen van Nrd.- Limburg zeker de aanleg van een vliegveld betrokken moet worden. „Op nog geen 10 kilometer van Ven ray ligt een slapende vliegbasis van de Navo", zegt de heer Schols. „De fensie is in principe bereid dit vlieg veld voor burgerverkeer open te stellen. Het vliegveld heeft tal van voorzieningen die een nader onder zoek rechtvaardigen." De gedachte om tussen de econo mische vuist Rotterdam en de Ruhr een vlieghaven aan te leggen werd eveneens geopperd in het befaamde „Harris-AIC-rapport". Hierin wordt aangedrongen op de vestiging van 'n internationaal luchtvrachtcentrum, waarvoor de Peel in aanmerking komt. Voorspellingen wijzen uit dat omstreeks 1980 ongeveer 20 procent van de goederen bestemd voor de Euromarkt door de lucht vervoerd zullen worden, al of niet in contai ners. De Peel is uitstekend gesitu eerd voor een dergelijk project. De combinatie van openheid, dus geen overlast voor bestaande sadskemen, en de centrale ligging in Noordwest- Europa kunnen een opitimale functie waarborgen. Voor dit tweede luchtvrachtcen trum besaat in Europa veel bëlang- stelling. Met name Frankfurt, Lon den en Düsseldorf bestuderen de lo catie van een dergelijke vlieghaven in hun omgeving. Het is dan ook uitermate belangrijk dat de Neder- overheden en industrie od korte ter mijn him houding bepalen m.b.t. een eventuele aanleg van zo'n vliegveld. De steun van een luchtvrachtcen trum in de goederenstroom Rotter damRuhrgebied kan in de toe komst wel eens onmisbaar zijn voor wereldhaven nr. 1. De waarschuwing dat een vakbond ook in deze tijd nog dringend noodzakelijk is, klonk duideljjk door cp het 60-jarig herdenkings feest van de KABO. Een feest dat zendag gevierd werd met een plechtige H. Mis in de Dekenale Kerk, met een feestelijke recep tie in de schouwburg en met een gezellige avond voor alle leden. van 4 oktober 1919 Advertentie: Dik vet spek 1.30 per pond; Boekweitmeel 30 cent per pond; Rookvleesch 1.25 per pond; Koffie 1.10 per pond; Abrikozen 1.40 per pond. Groote partij vier kante Blokworst 80 cent per pond. Puike vette kaas. Aanbevelend G. Sijbers. De duurte. Vermeerdering van produktie, vermindering van ver bruik. De Heer E. Sluijters te Amsterdam schrijft in „De Maasbode" o.m.: „Vermeerdering der productie, een mooie uitkomst maar de werklust neemt af de werktijd wordt verkort en de eene staking volgt uit de an dere. De duurte is schrikbarend, wij kunnen er niet meer komen zegt de werkman, en hij legt het werkneer. De duurte vermindert dus de pro ductie en verhoogt de prijzen. Het voordeel van de door een staking verkregen verhooging, wordt door diezelfde staking en door diezelfde verhooging weer tot nul geredu ceerd, omdat die verhooging de pro ductiekosten vermeerdert. En steeds gaan de leiders der socialistische en neutrale m.a.w. der anarchistische vakbeweegingen door, met door sta kingen nieuwe verhoogingen af te dwingen. Met een ventje van 11 jaar had ik het volgende gesprek: Wat is er te doen, vroeg ik hem? Ze staken, mijnheer. Zo, en waarom staken ze? Omdat ze niet genoeg verdienen mijnheer. En waarom verdienen ze niet ge noeg? Omdat alles zoo duur is, mijn heer. En hoe komt het dat alles zo duur is. Omdat er zo weinig is, mijnheer. En hoe komt dat nu weer? Omdat ze staken mijnheer. Ziedaar de waarheid, die een kind van 11 jaar begrijpt en zou die niet begrepen worden door anarchistische volksmenners? Eerste kwaliteit grof en fijn zout, in balen van 50 en 100 pond. Piet Bom, Voerman. In zijn feestpredicatie wees de ad viseur van de KABO kapelaan Driessen reeds op deze noodzaak, die hij vond in een van de brieven van St. Paulus, een der patronen van de KABO. Dat was in de Eucharistie viering, waarmede de feestelijke herdenking werd geopend. In zijn felicitatie-rede kwam la ter de landelijke voorzitter van de KABO, de heer Weyers, ook hierop terug, toen hij stelde dat er in de voorbije dagen weer eens duidelijk gebleken is dat de strijd om betere arbeidsvoorwaarden nog lang niet gestreden is. Er mag dan in de voor bije 60 jaren veel ten goede zijn veranderd dank zij de strijd, die ge leverd is, maar hij is nog steeds niet ten einde. De beslissingen rond de nieuwe loonwet getuigen, aldus de ze voorzitter, dat er nog altijd grote spanningen bestaan tussen werkge ver en werknemer. In nog fellere bewoordingen hekel de de heer van Goch, als voorzitter van de NKV centrale in zijn felici tatie het huidige regeringsbeleid en de duisterheden van de politieke partijen. Dat accepteert de jeugd van heden niet meer, aldus de heer van Goch, die open kaart gespeeld wens te te zien. Daarmede heeft dan de politiek ook dit 60-jarig jubileum van Venrays KABO niet ongemoeid gelaten, maar dat kon ook moeilijk anders, zeker tegen het licht gezien van wat voorzitter Peters in zijn welkomstwoord vertelde over oude toestanden, toen lidmaatschap van een vakorganisatie alles behalve op prijs werd gesteld, ook niet door de gemeentelijke overheid Overigens wees ook hü er op, dat de KABO, zij het in nieuwe stijl, en aangepast aan de moderne tijd, een wezenlijke taak moet blijven vervullen voor de meer dan 44.000 leden, die bij deze vakorganisatie zijn aangesloten. WOORDEN VAN LOF EN DANK Maar het was niet politiek alleen, wat op dit jubileumfeest te horen was. Zo bracht de heer Weyters de KABO mensen van Venray hartelijk dank voor de goede samenwerking, die een kritische begeleiding van de daden van het hoofdbestuur niet uit sloot. „Maar er is altijd een groot onderling vertrouwen geweest", al dus deze spreker, die ook hoopte dat deze in de toekomst bestendigd blijft. Een toekomst, die vraagt om een structuurverandering van de or ganisatie, waar men op het ogenblk druk mee bezig is. Een toekomst ook die nog vele problemen zal brengen. Hij dacht b.v. over het stakingsrecht van het overheidspersoneel. Hij dankte ook de leden, die hun 40-jarig lidmaatschap herdenken., alsmede de 2 die hun zilveren lid maatschap gehaald hebben. Zij heb ben de hitte van de strijd gedragen, aldus de voorzitter, die hen hiervoor gaarne het zilveren en gouden bondsinsigne aanbood. Het was kapelaan Driessen gege ven de heren van Rooy, A. Ver beek, Th. v. d. Pasch, H. v. Kessel, J. v. Dück, H. Clevers, J. v. d. Bereken en Huet het bondsinsigne voor 40 jaren en de Gebr. v. Rooy voor him 25-jarig lidmaatschap uit te reiken SCHOKKEND noemde burgemeester Schols de ver anderingen in de voorbije 60 jaren. Wanneer een vereniging die door staan heeft en bovendien nog spring levend is dan geeft dat goede hoop voor de toekomst. Dat men zich juist voor die toekomst kritisch be zint op eigen organisatie en de maatschappelijke organisatie in het algemeen, noemde hij een teken, dat aanduidt dat ook de KABO in de komende tijd zoveel als in haar ver mogen ligt wil doen voor het mate riële en sociale welzijn van haar le den. Wat de verhoudingen in Venray zelf betreft, meende hij te mogen stellen dat de verhoudingen hier goed en gunstig zijn. Dat komt dan ook, volgens deze spreker, omdat ons ons kent en men zo gemakkelijk tot een gesprek komt. Venray staat ech ter voor nieuwe versnellingen en die onderlinge verhoudingen kunnen ook in die versnellingen terecht ko men, wat misschien afbreuk doet aan de openheid. Hij vertrouwde echter dat het wederzijdse vertrou wen gehandhaafd zou blijven. Een woord van gelukwens aan de jubi larissen besloot zijn felicitatiewoord. Hij bleek respect te hebben voor de genen, die 40 jaren geleden in de boot durfde stappen, ondanks het feit dat deze feitelijk in een dikke mist rondvoer. DANKBAAR Deken Loonen meende dat in de ze tijd, nu de nadruk meer komt te liggen op de vak- dan op de stands- H.H. VEEHOUDERS Als de best gesorteerde spe ciaalzaak in gebruiks art. voor de veehouderij vragen wij Uw aandacht voor de volgende ar- tikelen: Econom 's werelds beste vee- scheermachine, H.K. Veever losser (thans in prijs verlaagd) Uierbeschermers voor 100% afdoende tegen tepel betrap pen, spanbeugels enz. Kunststof oormerken voor varkens (zeugen), iets gewel digs. Verder alle veegenees middelen welke buiten de An- ti-biotica wet vallen, injectie spuiten en tientallen andere artikelen. Voor reparatie van veescheer- machines en het slijpen van de messen ervan zijn we de enige zaak ver in de omtrek die dit zelf doet. Voor smeden en handelaren hebben wij spe ciale tarieven. Aanbevelend: M. MUIJSERS Langstraat 28 Venray Tel. 04780-1756 organisaties, ook de vakbonden meer zullen moeten gaan doen voor het geestelijke leven van hun leden. Dat was wens nummer een. Een tweede wens was, dat men zich speciaal bij dergelijke feestdagen toch eens wat meer in het verleden moest verdie pen en zich moest realiseren, wat in deze 60 jaren allemaal ten goede veranderd is. Zonder de strijd voor de toekomst daarmede te kort te willen doen, moest een dergelijke terugblik reden tot grote dankbaar heid geven. Dankbaarheid, die men nu dikwijls zo weinig aantreft. Met de hoop dat de KABO, gedreven door een sterk sociaal gevoel, haar mensen zal blijven begeleiden en zal blijven werken voor een betere we reld, besloot hij zijn felicitatie-rede, waarin hij ook de jubilarissen ge lukwensen aanbood. OPEN KAART De heer van Goch bood namens de NKV Venray gelukwensen aan, waarbij echter naast zijn eis om open kaart, ook gelukwensen aan bood en zijn vertrouwen uitsprak dat de KABO dienstbaar zal blijven voor haar leden en dat zij haar kris- telijk karakter zal blijven behouden. Daarmede was dan het officiële gedeelte ten einde en begon een langdurige receptie, waarbij de be stuursleden niet alleen veel geluk wensen, maar ook vele bloemstuk ken en cadeaux aangeboden kregen.

Peel en Maas | 1969 | | pagina 9