Noord en Zuid
Tegen Profiteurs
PALTHE
ffly,
Wij hebben van onze goede
gebruikte automobielen
de prijzen behoorlijk VERLAA
service
Garage v.d. Yen
Pouwels
warenhuis
ATEBE GARAGE N.V.
EL
Kost maar 3.50
Pastoor Drs. J. Bohnen van de O.L. Vrouw Basiliek in Maastricht
heeft enkele dagen in Venray vertoefd als gecommitteerde. Zijn
„overpeinzingen" gedurende dat bezoek hebben hun weerslag ge
vonden in zijn parochieel blad, waarbij de stichting van een
Maastrichts bisdom wel voorop staat, maar waarin de Venrayers
tevens een spiegel wordt voorgehouden. Met zijn toestemming to
nen we ook deze spiegel, zonder het daar nu in alle opzichten
mee eens te zijn. Maar het spreekwoord zegt, wie zich aan een
ander spiegeltDaarom deze pastorale overpeinzing uit het
verre Maastricht
Zeven dagen heb ik in Venray
vertoefd. Om de goedkope kritiek
van grapjassen te voorkomen, zij
hieraan toegevoegd, dat ik niet als
observatie-patient verbleef in „Hui
ze St. Servatius", maar als rijksge-
tuige bij eindexamens in het stijl
volle pensionaat „Jerusalem".
„Venray is het grootste dorp van
Nederland", zeggen de bewoners vol
trots, en zij kunnen gelijk hebben,
niet alleen met betrekking tot de
grondoppervlakte. „De parel van de
Peel" noemen zij ook het, weinig
oorspronkelijk doch niet zonder re
den, want de bossen van Geysteren
zijn misschien onbezongen, in elk
geval onvolprezen.
Venray heeft twee standbeelden,
opgericht voor grote zonen. Tegen
over zijn geboortehuis staat Dr.
Poels te nor9en met de rug naar zijn
graf. (Het moet opgemerkt worden,
dat de markante Poels slechts tot
lelijke standbeelden aanleiding heeft
gegeven :in Heerlen staat hij als ko
lonel met de pink op de naad van
zijn toog). Op de hoek van een open
ruimte zit Hensenius vermoeid uit te
rusten in een stoel, met de vierkan
te bonnet der geleerdheid op zijn
hoofd, de rug hardnekkig het naar
hem genoemde plein toekerend.
Dit grote dorp geniet het voordeel
in de laatste oorlog verwoest te zijn,
zodat het modern herbouwd kon
worden. Het werd onvoldoende ver
woest om alle sombere produkten
van een luisterloze metselaarsarchi
tectuur te vervangen. Soms heeft
men zich op de oude stijlloosheid ge
ïnspireerd met weinig sierlijke ge
volgen. Aaneengebouwde rijen van
twee-verdiepingsbungalows wekken
een even naargeestige indruk als
arbeiderswoningen, ontstaan na de
eeuwwende in grote steden. En toch
liggen er dicht bij het centrum ver
rukkelijke landhuisjes, zonnig en la
chend met glas. En even verder de
modern kapitale bouwsels voor de
zwaarverdieners.
Venray heeft de allure van een
metropool en dat is het ook voor
Merselo, Castenray, het Veulen,
Overloon, Wanssum en Ysselsteyn.
De dorpswinkels zijn gedeeltelijk
omgebouwd tot supermarkten, juist
iets schreeuwiger dan elders, maar
met minder keuze van de aangebo
den artikelen.
Ook de mensen hebben allure, de
allure van de stad. Ik ben in Lim
burg, maar krijgt voortdurend de
indruk buiten onze provincie ge
raakt te zijn. Voor mijn Zuidlim
burgs oor spreken zij een eigenaar
dig Hollands met een Limburg bij-
toontje. De mensen zijn vriendelijk
en behulpzaam en toch voel ik mij
bij hen niet thuis. Had Poels gelijk,
die na jaren van ballingschap enke
le maanden in zijn geboorteplaats
heeft gewoond en daarna schielijk
naar Heerlen verhuisde, met de mo
tivering: „Venray is misschien goed
om er begraven te worden, maar
niet om er te leven!"?
In het gehucht Oostrum werd bij
na 63 jaar geleden mgr. A. Hanssen
geboren. Hij zou een groot prelaat
geworden zijn, als de omstandighe
den sinds zijn benoeming tot coad
jutor onveranderd gebleven waren
Nu heeft hij een voortijdige dood op
52-jarige leeftijd hem voor veel bis
schoppelijk leed behoed. Van hem is
de uitspraak, dat Limburg in twee
bisdommen zou gesplitst worden als
het één miljoen katholieken telde
Dit aantal moest sinds langs bereikt
zijn, ware het niet, dat er steeds
minder kleine katholiekjes bij ko
men en steeds meer grote katholie
ken het wel geloven. Weinig uit
zicht derhalve op een zo gewenst
„Bisdom Maastricht".
Sinds het herstel van de kerkelij
ke hiërarchie in 1853 hebben zeven
Limburgers plaats genomen op de
bisschopszetel van Roermond. On
der hen bevond zich slechts één
zuiderling. Hun geboorteplaatsen
waren achtereenvolgens: Bree (B),
Venlo, Roermond, Venlo, Schimmert,
Oostrum-Venray en Tungelroy-
Weert. De Leidse hoogleraar Dr. A
Chorus heeft in een psychologische
studie de bestuurskwaliteiten van
deze kerkvorsten in verband ge
bracht met hun herkomst uit Noord
of Zuid. Het verbaast geenszins, dat
juist de ene Zuidlimburger er niet
zo best af komt. En bij prof. Chorus
kan men geen vooringenomenheid
veronderstellen: hij stamt zelf uit
Munstergeleen. Van zijn geschrift
ken ik niet méér dan het bestaan
ik heb het niet gelezen toch heb
ben de indrukken van Venray en
omgeving mij tot nadenken ge
bracht over het probleem dat hij
stelt, de oorsprong en de konse-
kwenties van de verschillen tussen
Noord en Zuid. Mijn conclusie luid
de, dat een „Bisdom Maastricht"
meer dan alleen wenselijk was.
Even pauze, want ik vermoed dat
thans nekharen omhoogrijzen. De
welwillende lezer verzeker ik, dat
ik de Zuidlimburger niet beter vinjl
dan de Noordlimburger; ik vind hem
alleen anders. Mag dat misschien?
Tegen de kwaadwillige lezer kan ik
mij niet beschermen: bij beschuldige
mij van provincialisme, chauvenis-
me, bekrompenheid, en gaat u zo
maar voort. Hij neme er wel nota
van dat ik niemand tegen de haren
wil in strijken, doch slechts de ge
dachten weergeven, die door mijn
hoofd dwaalden bij wandelingen in
en om Venray.
Als Hollanders met enig recht „de
Chinezen van Europa" genoemd
worden, dan verdienen de Limbur
gers „de pinda-chinezen van Neder
land" te heten. (O zo! Rustig me
neer! Schrijft u nog geen ingezon
den stuk!) In onze provincie heerst
een eng localisme, dat zich niet uit
sluitend in camavalshumor uit. De
verhouding tussen de „klankstad"
Kerkrade en Heerlen, alsmede die
tussen de „wereldstad" Geleen en
Sittard mogen volstaan als bewijs.
Een bekrompen tegenstelling van
deze aard heb ik nog niet op het
oog.
Men kan Limburg verdelen in
Noord en Zuid. Elke onderverdeling
doet in dit geval niet ter zake. Zuid-
Limburg strekt zover, als de vrucht
bare klemgrond (de loss) wordt aap-
getroffen. Eeuwenlang hebben onze
voorouders de landbouw beoefend,
zij het veelal in afhankelijkheid van
grote bezitters. In het Noorden heb
ben zij schrale oogsten aan zand
grond ontworsteld. In het Zuiden
was de opbrengst veel ruimer. On-
kruid-bestrijding en bodem-verbete
ring vroegen meer aandacht in het
Noorden, waar men moeizaam ploe
terde in de onvruchtbaarheid. Dit
heeft de mensen getekend: het heeft
hen werk- en spaarzaam gemaakt.
Zwijgzaam ook. Het heeft hen tot
slimmerikken gemaakt, die nooit
hun mond voorbijpraten, maar be
dachtzaam wachten tot een ander
het doet. Berekening en voorzichtige
achterdocht bepalen hun wezen. Zo
zijn zij uit de grond gegroeid, met
een bijzondere geschiktheid voor al
ledaagse diplomatie en organisatie.
De omgeving van Venray toont
zich niet weinig trots op de zichtba
re resultaten van toewijding en
naarstig vergaarde kennis. Na de
schapenhandel hebben zij de kip
penfokkerij en de aspergeteelt ont
wikkeld. Deze eeuw heeft de Peel
ontgonnen, die nu straalt van groe
ne vruchtbaarheid. De Middenpeel-
weg voert er u, bijna ijdel, door
heen. Hier heersen welvaart en ge
zondheid. Hier woont een krachtig,
zelfbewust geslacht; een tot-in-de-
knok'en katholiek geslacht. De men
sen groeten nog, als zij mijn pries
terboord herkennen. Ik herinner mij,
dat, toen Rolduc rampzaligerwijze
uitsluitend klein-seminarie werd, de
dekenaten Venray en het aangren
zende Horst de meeste leerlingen le
verden.
Vriendelijke huisjes staan in Ven
ray te koop. Ik zou er niet gedijen.
Niet ver hiervandaan vloeit de bre
de stroom der Maas even statig zee
waarts als in Tricht, maar ik mis de
vertrouwde heuvels en de nog meer
vertrouwde mensen, de goedlachsen,
de humoristen, de spontanen, de le
venskunstenaars.
Bohnen
SOCIAAL RECHERCHEUR VOOR
HET OPSPOREN VAN
PROFITEURS
EXPERIMENT IN EINDHOVEN
„Het is noodzakelijk paal en perk te stellen aan het profiteren van
de verworven sociale voorzieningen." Dat schrijft de heer P. J.
Adriaans, directeur van de gemeentelijke sociale dienst te Eind
hoven, in een artikel in het maandblad „Sociaal Bestek". Het i!
niet toevallig dat juist de directeur van déze dienst in de pen is
geklommen om in een vakblad zijn mening te geven over het mis
bruik dat door velen van de sociale regelingen wordt gemaakt,
want sinds kort heeft de gemeentelijke sociale dienst een „sociale
rechercheur" in dienst die de taak heeft uit te zoeken welke
steuntrekkers ten onrechte van de sociale voorzieningen profite
ren.
BONA FIDE
UITKERINGSONTVANGENDEN
BESCHERMEN
Indien men de landelijke cijfers
omtrent de heffingen en uitkerin
gen beziet constateert men een
voortdurende stijging van de pre
miepercentages alsook een sterke
toeneming van het aantal uitkerin
gen. Op grond van de sociale ver
zekeringswetten werd in 1965 een
bedrag van 7,6 miljard gulden uit
gekeerd, welke bedrag in 1968 was
opgelopen tot ruim 12 miljard, ter
wijl voor 1969 naar verwachting
zelfs meer dan 15 miljard gulden zal
moeten worden uitgekeerd.
In nog geen 5 jaar tijd een ver
dubbeling! En in deze cijfers zijn
dan nog niet eens begrepen de uit
keringen op grond van sociale wet
ten, waarvoor geen premie behoeft
te worden betaald. En deze uitke
ringen o.a. op grond van bijstands
wet en de wet werkloosheidsvoor
ziening lopen ook in de tonnen!
Maar men kan geen sociaal para
dijs bouwen op een economisch
kerkhof. Het werkend deel van de
bevolking moet in hoofdzaak de
middelen bijeen brengen, waarvan
de uitkeringsgerechtigden kunnen
worden betaald en het is natuurlijk
zonenklaar, dat zoveel mogelijk
dient te worden voorkomen dat de
verkregen sociale zekerheid door
misbruik in gevaar wordt gebracht.
De heer Adriaans is daar niet zo ge
rust op en hij heeft daar trouwens
alle reden voor.
40°/J
Bij de sociale dienst te Eindhoven
werd een onderzoek ingesteld, nadat
men bij deze dienst de indruk had
gekregen dat het aantal „profiteurs"
onder de uitkeringsontvangenden
vermoedelijk vrij groot zijn. Omdat
als gevolg van de sterke toeneming
van degenen die een uitkering ont
vingen op grond van de wet werk
loosheidsvoorziening en de rijks
groepsregeling werkloze werknemers
de ambtenaren geen tijd hadden om
efficiënte controle uit te oefenen,
werd bij de dienst een „speciaal re
chercheur" aangesteld.
Alras bleek dat de veronderstel-
lings als zouden onder de uitkerings
ontvangenden veel profiteurs voor
komen, bewaarheid werd. Van de
genen die al een jaar of langer een
uitkering ontvingen, bleek een groot
deel op de gemeenschap te parasi
teren. In 40 procent van de onder
zochte gevallen bleek men met pro
fiteurs en soms zelfs met fraudeurs
te doen te hebben! Sommige uitke
ringsgerechtigden deden geen enke
le moeite om een nieuwe baan te
vinden, sommigen werkten stiekum
bij een werkgever, maar vulden op
hun controlebriefje in: „nog steeds
geen werk en ook geen neveninkom
sten."
Toen de uitkering werd gestaakt,
bleek een groot deel van deze profi
teurs binnen korte tijd opeens wèl
een baantje te kunnen vinden. De
heer Adriaans legt er de nadruk op
dat deze steekproef niet representa
tief mag worden genoemd voor alle
uitkeringsontvangenden maar wel is
de steekproef een aanleiding om
door middel van noodzakelijke
waarborgen de bona fide steuntrek
kers in bescherming te nemen.
TEGEN MISBRUIK
De heer Adriaans meent dat een
sociaal rechercheur bij een instel
ling als de gemeentelijke dienst voor
sociale zaken heel nuttig werk kan
doen om misbruiken zoveel mogelijk
te elimineren, de schuldigen op te
sporen en zonodig te straffen. Op
die manier worden de goedwillen-
den beschermd en wordt het moge
lijk om ons zoveel geprezen sociaal
zekerheidsstelsel te behouden.
Maar gaan we met het instituut
van „sociale recherche" niet terug
naar de dertiger jaren, toen alle
werklozen meermalen per dag moes
ten komen stempelen en de toen
malige controleurs soms bij nacht en
ontij de woning binnenkwamen om
bepaalde controles uit te oefenen?
De heer Adriaans meent van niet.
Hij voelt niets voor een herinvoe
ring van dergelijke praktijken die in
de huidige samenleving trouwens
helemaal niet meer passen.
Bij de Eindhovense dienst heeft de
sociaal rechercheur een geheel an
dere taak. Hij kan met de betrok
kene nagaan of deze wel alle moge
lijkheden heeft benut om werk te
vinden en of er eventueel redenen
zijn waarom passende arbeid niet
zou kunnen worden aanvaard. Daar
toe kan deze onderzoeker ook regel
matig contact met de arbeidsbureaus
opnemen. Op deze manier verricht
de rechercheur ook een stuk dienst
verlening, met name ten behoeve
van langdurig werklozen, die soms
ook uit moedeloosheid geen initia
tieven meer ontwikkelen.
Het komt ons voor dat de sociale
dienst in Eindhoven met het aanstel
len van een dergelijke functionaris
een initiatief heeft genomen, dat ook
elders navolging verdient. Daarbij
moet ook de preventieve werking
die van de „sociale recherche" kan
uitgaan, niet worden onderschat.
UITZENDING UIT DE SOOS
Dinsdag werd door de VARA op
Hilversum 3 in de Soos van Venray
een rechtstreeks radioprogramma
verzorgd onder de titel: „Een opval
lend vrolijk gevarieerde visite". Een
twee-uren durend programma, ge
presenteerd door Kees van Maas
dam, waarin voornamelijk de jeugd
en de oudere jeugd voor een ruime
keuze plaatjes zorgden ter ere van
allerlei mensen. Het werd inderdaad
een vrolijk gevarieerde visite, waar
bij opviel dat slechts enkelen het
Venrayse dialect durfden te gebrui
ken
GEEFT
UW KLEDING
EN GORDIJNEN
EEN PRIMA
BEHANDEING
CHEM. REINIGEN
VERVEN
STOPPAGE
REPARATIE
voor 's woensdags
2 uur gebracht
zaterdags klaar
Op verzoek
gratis halen
en bezorgen
Palthe agent
voor Venray e.o.
Hofstraat 2 n. Raadhuis
®Waar u de
niet hoeft te
betalen
Leonsew. 47a tel. 3535 Venray
15 JUNI:
VADERDAG
Enkele uit onze vele
GESCHENKEN
herenparapluies
knirpsen
wandelstokken
portefeuilles
portemonnaies
boekentassen
aktetassen
rijbewijsétui's
manchetknopen
broekriemen
asbakken
barometers
t.v. tafels
as-emmertjes
lectuurbakken
lectuurmandjes
rookstandaards
rookstellen
rookverdrijvers
sigarettenétui's
sigarettenaanstekers
sigarenstandaards
scheerspiegels
scheerapparaten
scheerzeep en scheercrême
brillantine
ligstoelen
tabakspotten
reistassen
herenkoffers
flessenmandjes
vogelkooien
soepkoppen
autospreuken
Hofstraat 10 Tel. 1566
WIJ ZOEKEN
EENZAME MANNEN!!
Meer dan 5000 serieuze eenza
me Duitse vrouwen hebben
hun lot in onze handen ge
legd.
Zij zoeken een goede man om
verder samen het leven te de
len in voorspoed en tegen
spoed.
Zij vragen een goede man en
stellen geen hoge materiële
eisen. Aangezien wij geen
avonturiersters kunnen ge
bruiken zijn deze dames ver
plicht voor de eerste persoon
lijke kennismaking naar U toe
te komen.
Vraagt U eens onze uitgebrei
de kleuren reportage.
U ontvangt deze zonder kos
ten en verdere verplichtingen.
Het Duits-Neder
landse Bemiddelingsbureau P.
v. Nieuwenhoven, Postfach
1466, 424 Emmerich WJDld.
OPEL REKORD 1967 beige 60.000 km incl. BTW
OPEL REKORD 1967 groen 77.000 km incl. BTW
OPEL REKORD 1966 beige 80.000 km incl. BTW
OPEL REKORD 1964 rood in prima st. incl. BTW
FIAT 1100 Stationcar 1965 wit 68.000 km incl. BTW
FORD Cortina Sationc. '64 wit 72.000 km incl. BTW f
Al d«u ge-inspocteorde auto's-staan bij
p kort
ndidal
5 nsten
4
oregeln
TEN:
nimun
iloma
lonach
Ouda Oostrumsewag 4, Venray, talafoon 254P
Off. Ganaral Motors-daal»
KUNSTGEBITTEN-
REPARATIES
sneller, beter en... goedkoper..
W. H. LICHTEVELD
Venray Tolstraat 2,
Fraaie reisnecessaire met
apart tasje voor elektrisch
scheerapparaat. In zwart
of donkerbruin 7 95
Kado-idee: Etui met nagel-
vijl, zakkam en nagelknipper.