Overpeinzingen
A
Je moet de wasserij erbij hebben
A
dealer
Hel plan van Mansholl
blijft grool vraagteken
r 1
1
i rei lor
Ongenoegen in Wanssum
Joop Wismans
exposeert
in S.R. '65
Srruokt.^^ WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Br. Angelicus
Spanjaard
GOMMANS
voor de laagste prijs!
Uit Peel en Maas
Je merkt het elke week
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1969 No. 9
NEGENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
POGING TOT INVENTARISATIE
In de afgelopen weken en maanden is zeer veel geschreven en
vergaderd over het plan Manshclt, ook wel „Landbouw 1980" ge
noemd. Het omvat, zcals bekend, maatregelen tot geweldige
schaalvergroting in de landbouw. Nu de vloed van sprekers en
artikelen wat geluwd is, kan een poging gedaan worden tot in
ventarisatie. Wat is er aan toegevoegd, wat verduidelijkt? Zijn er
nieuwe gezichtspunten naar voren gekomen? Wat heeft men over
het hoofd gezien of verkeerd begrepen? En hoe denkt men in de
andere E.E.G.-Ianden er over?
NIET ALLEEN GROTE
BEDRIJVEN IN 1980
Een veel gemaakte fout was, dat
men ervan uitging dat er volgens het
plan in 1980 alleen grote bedrijven
over zouden zijn, behoudens dan wat
achtergebleven lieden die per sé niet
mee wilden doen en die misschien
zouden moeten uitsterven. Dat is on
juist gezien.
Mansholt is bij zijn plan uitgegaan
van de beschikbare hoeveelheid ar
beid. Hij stelde, dat op tal van be
drijven (en dan vooral op de kleine
re uiteraard) er niet genoeg werk is
voor één man. Zo is ook op vele
tweernansbedrij ven teveel werk voor
één man, maar te weinig voor twee.
Mansholt wil arbeid en arbeids
krachten met elkaar in overeen
stemming brengen en dan vooral
met het oog op de toekomst. Dan
immers zal per man nog me_er ge
produceerd moeten worden dan al
het geval is.
Mansholt heeft wel begrepen, dat
de hoeveelheid arbeid niet alleen af
hangt van de bedrijfsgrootte, maai
ook van de intensiteit van het bouw
plan en van de bedrijfsomvang. Vooi
de bedrijven met dierlijke verede
ling heeft hij echt niet in ha ge
dacht, maar in redelijke aantallen
dieren. Wat de intensieve bouw
plannen betreft, heeft hij begrepen
dat ook hier een kleinere opper
vlakte nodig is dan bij extensieve
bouwplannen. Het verschil is alleen
onvoldoende uitgewerkt. De oorzaak
was, dat veel arbeid eisende gewas
sen óók steeds meer gemechaniseerd
worden en dat zij daardoor ook voor
grote bedrijven steeds meer beteke
nis krijgen. Men ziet dat al aan de
vollegrondstuinbouw op akkerbouw
bedrijven.
j
GERECHTVAARDIGDE KRITIEK
i
De kritiek op het plan was niette
min op vele punten gerechtvaardigd.
Allereerst is het waar, dat zo'n plan
zonder regeling voor hen die af
vloeien onuitvoerbaar ds. Op de
tweede plaats is het waar, dat
schaalvergroting geen oplossing is
voor overproduktie. Dat men deze
evenmin kan voorkomen door een
krapper orijsbeleid is ook al waar.
Vandaar dat Mansholt zoveel ha.
landbouwgrond uit cultuur wilde
nemen.
Hier zag hij voorbij aan het feit,
dat de beste landbouwgronden alleen
via peperdure werken geschikt ge
maakt kunnen worden voor recrea
tie. Men denke aan klei en laagveen.
Ook vergat hij, dat de recreatie zich
veelal richt naar gebieden waar min
der goede gronden zijn. Het mag
dan voor de hand liggen dat daar
herbebost en verwilderd wordt, een
oplossing voor bijv. de randstad
houdt dat toch niet in.
Scherp is de kritiek geweest op de
bestaande, grote bedrijven, zoals de
Wilhelminapolder, de Ambachts
heerlijkheid Kromstriien, de Johan
nes Kerkhovenpolder enz. Scherp
zinnige lieden hebben achterhaald
hoe daar de arbeidsbezetting was.
Welnu, per betaalde kracht bleek
veelal nauwelijks 12 - 13 ha aan
wezig te zijn. Als dat waar is, hoe
ven wij ons over de grotere winsten
van het zeer grote bedrijf geen en
kele illusie te maken. Dat schijnt
ook wel uit de exploitatierekeningen
aantoonbaar te zijn, maar die zijn
niet allemaal bekend.
ANDERE OPLOSSINGEN
Mansholt heeft ook voorbij gezien
aan het feit, dat een goede verhou
ding tussen arbeid en arbeidskrach
ten nog wel langs andere weg te be
reiken is dan door het oprichten van
zeer grote bedrijven. De praktijk
weet dat al lang en sticht tal van
samenwerkingsvormen.
Als de man uit de N.O.P. met 12
ha grond (en daar zijn er een paar
honderd van in die polder) gaat sa
menwerken met twee of drie ande
ren die even ongelukkig zitten, wint
men niet veel. Maar als hij samen
werkt met een bedrijf van 48 ha of
zelfs van 24 wordt de zaak meteen
anders. Het doet er dan echt niet
zoveel toe op wiens naam de pacht
of de eigendom staat. Het gaat er
om dat de aanwezige arbeidskrach
ten en machines optimaal gebruikt
worden en dat overmechanisatie
voorkomen wordt. Hier vindt de
praktijk al oplossingen die Mansholt
niet noemde, maar die hij misschien
toch wél bedoeld heeft.
Het zal voor de gemeenschap heel
wat voordeliger zijn deze samenwer
kingsvormen te stimuleren dan mil
jarden te besteden aan het stichten
van grote bedrijven. Aan het uit cul
tuur nemen van enkele miljoenen ha
grond kleeft ook het bezwaar dat nu
en straks geen overschakeling meer
mogelijk is op teelten die onnodig in
de verdrukking gekomen zijn. In
E.E.G.-verband kan bijv. nog heel
wat gedaan worden ten behoeve van
de teelt van vlas, koolzaad, graszaad,
uien enz. Meer en meer wordt dui
delijk, dat men niet de ene teelt
(granen, suikerbieten) kan garan
deren en de andere vrij laten. Bij
een goed sluitend landbouwbeleid is
er geen cultuurgrond te veel.
BUITENLAND AFWIJZEND
Vooral in West-Duitsland en Bel
gië is de tegenstand tegen de plan
nen van Mansholt bijzonder groot.
Beide landen baseren zich in hoofd
zaak op het gezinsbedrijf. Daaronder
verstaan zij een bedrijf, waarop va
der de baas is. Eventueel kan de
zoon een tijdlang meewerken en in
geval van nood kan men de boerin
ook een handje helpen, maar be
taalde arbeidskrachten zijn dan zeer
schaars.
Tegen het gezinsbedrijf bestaat in
Nederland grote tegenzin, omdat
men kinderarbeid asociaal vindt en
zelfs graag een boerin ziet die geen
bedrijfswerk meer doet. Bovenal
leidt het gezinsbedrijf tot moeilijk
heden als de zoon geld wil zien of
als hij vele broers en zusters heeft
en vader wil opvolgen. Daar staat
dan tegenover, dat het gezinsbedrijf
economisch vrijwel onverwoestbaar
is zolang de bedrijfsopvolging niet
ter sprake komt.
De andere landen zijn zeer huive
rig voor het uit cultuur nemen van
zoveel landbouwgrond. Hoe gemak
kelijk kan de conjunctuur omslaan
in die zin dat er weer behoefte be
staat aan meer landbouwgrond. Het
ontginnen van gronden die 10 of 20
jaar bebost of verwilderd zijn ge
weest, is dan peperduur. Op de we
reld is nog steeds geen voedselover-
schot!
Wat dit betreft spelen zoveel po
litieke en economisch factoren mee
dat men de kwestie niet in het kort
kan behandelen. Men kan ook zeg
gen: wat Mansholt t.a.v. de bedrijfs
grootte wenst, zou zonder hem voor
een groot deel tóch wel gebeuren.
Voor de rest vindt de praktijk reeds
bruikbare oplossingen. Het ziet er
daarom naar uit dat de behoefte aan
dit plan niet zo groot is. Een land
bouwbeleid dat alle produkten om
vat is zelfs aktueler.
BESCHAVING
Als mén de becijfering van de di
rectie van het Cultureel Centrum
hoort, over het aantal mensen dat
gedurende de vastelaovend van dit
centrum gebruik heeft gemaakt om
te dansen, te hossen, te springen, te
feliciteren of bruiloft te vieren, dan
komt men aan ruim 12.000 mensen.
Een enorm aantal, want dat bete
kent dat de helft van V rays be
volking gedurende de vastelaovend
op de een of andere wijze in dit
centrum op bezoek is geweest
Maar hoe leuk en gezellig dat dan
ook is, minder leuk en minder pret
tig is de berg kapot gesmeten bier
glazen en bierflessen te zien, die
men na het festijn bij elkaar moest
scheppen.
Er zullen zeker bij dergelijke men
senmassa's wel eens ongelukken ge-
beurten, doordat een glas kapot valt,
een bierfles omvalt en ongelukkig
terecht komt, maar als dat honder
den glazen en bierflessen zijn dan
kan men van ongelukjes niet meer
spreken. Dan is er opzet in het spel
en vernielzucht en dan blijkt duide
lijk dat een bepaalde categorie men
sen er een sport van schijnt te ma
ken om na een glas genuttigd te
hebben dat niet terug te zetten of
weg te brengen, maar doodgewoon
uit de hand te laten vallen. Deze
groep schijnt dat thuis ook te doen
en toont op deze manier een be
schaving, die beschamend is.
Die kant van het vastelaovend-
vieren heeft een bittere nasmaak,
temeer waar zulke „heren" dit alle
maal schijnbaar ongestraft kunnen
doen, omdat ook het publiek dat er
bij is, zulks niet verhindert of min
stens de naam van de betrokkene
doorgeeft aan de directie. Dergelij
ke menden kunnen beter vastel
aovend vieren in een varkenshok.
Want het is de schouwburg niet
alleen, die van deze „sport" de dupe
wordt. Wie met de vastelaovend-
dagen zijn ogen de kost gegeven
heeft, heeft in menige sneeuwhoop
kapotte bierglazen en flessen gevon
den, die mlen schijnbaar uit de café's
meeneemt om „onderweg" ook wat
te hebben. Als dank voor het aange
naam verpozen smijt men dan de
bierglazen en flessen maar op straat.
50 JAAR FRANCISCAAN
Dinsdag 25 februari was het 50
jaar geleden dat Antonius Spanjaard
in het klooster van Alverna zijn
franciscaans leven begon.
Omdat hij een vakbekwaam tim
merman was, kreeg hij al spoedig de
opdracht deze vakbekwaamheid te
nutte te maken voor de franciscaan
se gemeenschap. In heel wat huizen
van zijn orde heeft hij dit met gro
te toewijding gedaan en tot volle te
vredenheid van allen. Hij kreeg zelfs
de opdracht in Napels jonge mede
broeders in het timmervak te gaan
bekwamen.
Zijn technische aanleg bleek ech
ter breder te zijn dan dat van hout
bewerker. Door zelfstudie en o.a.
door middel van het volgen van cur
sussen bekwaamde hij zich in het
goud- en zilversmeden. Lange jaren
beoefende hij zijn vak in het atelier,
dat hij had in het Minderbroeders-
klooster te Venray. Vandaaruit on
derhield hij nauwe kontakten met
collega-goudsmeden in Kevelaer.
Tot grote tevredenheid van zijn
medebroeders-opdrachtgevers en van
pastoors uit de omgeving van Ven
ray heeft hij in de loop der jaren
heel wat kelken, cibories, offerscha
len en monstransen opnieuw verguld
en versierd, ook zelf ontworplen en
uitgevoerd. Hij behaalde hierin zelfs
het diploma van meester.
Maar wat het meest vermeldens
waard is, is dat hij dit alles deed
vanuit het ideaal, dat zijn levens
roeping werd. Hij was en bleef in
dit alles een echte religieus en fran
ciscaan, vol toewijding en plichtsge
trouwheid. Jammer genoeg is het de
laatste tijd met zijn gezondheid niet
meer wat het geweest is.
verkrijgbaar bij:
het l-a-n-g-s-t-e laken van Nederland
Langstraat 61 Venray
Telefoon 1281
GRASLINNEN- EN FLANELLEN LAKENS, GLAD EN GEBORDUURD, ook in sets
TREFFER PYAMA'S OVERHEMDEN WEEKENDERS DUSTERS
Een buitenstaander vindt het allemaal een tikkeltje vreemd. Toen
voor twee jaren de eerste stemmen opgingen in Wanssum om de
ze gemeente samen te voegen met Meerlo was de reactie beslist
lauwMen vond het schijnbaar allemaal goed en prachtig. Zo
heeft de raad dan ook besloten, nadat op een vergadering van de
gezamenlijke standsorganisaties nog eens gebleken was, dat men
zeker geen bezwaren hiertegen had en sommigen zelfs voorstander
warenNu anderhalf jaar daarna, nu de beide Kamers der
Staten-Generaal dit besluit bekrachtigd hebben met een nieuwe
wet, die beide gemeenten op 1 januari a.s. zal samenvoegen, nu is
Wanssum in last
Men vraaogt zich af, waarom
Een aktiecomité, waarvan Pastoor
Slots ongetwijfeld de leider is, stelt
duidelijk dat een samenvoeging van
beide gemeenten geen oplossing
biedt. De nieuwe gemeente blijft nog
zo klein dat van een groter en beter
uitgerust ambtelijk apparaat geen
sprake zal zijn. Het enige wat er
volgens hen gebeuren zal is, dat
Meerlo de aentrumplaats wordt en
de rest, inclusief Wanssum, er zo'n
beetje bij zal komen hangen
Bovendien vinden ze het onjuist
dat in deze tijd, nu een Ontwikke
lingsorgaan Noord-Limburg een
speciale studie aan het maken is
van een eventuele herstructuering
van de Noord Limburgse gemeen
ten, Wanssum en Meerlo reeds samen
gaan en daarmede o.m. een oplossing
voor de Maasdorpen reeds op voor
hand gaan bemoeilijkten. Volgens
hen was het voor het zich industria
liserende Wanssum veel beter zich
aan te sluiten bij Venray, terwiil
Meerlo dan het agrarische Horst zou
kunnen gaan versterken
Maar nogmaals, men vraagt zich
af, waarom men nu eerst komt met
deze argumenten en ze niet voor an
derhalf jaar te berden bracht. Heeft
men zich vergist in de tijd, die de
beide Kamers der Saten Generaal
nodig zouden hebben om de samten-
voeging goed te keuren. Vast staat
wel, dat ze ongekend snel in Den
Haag aan de orde is gesteld en goed
gekeurdMaar waarom heeft
men geen protesten laten horen, toen
de beide gemeenteraden tot dit be
sluit kwamen, waarom is er niet ge-
proteerd toen Ged. Staten zich hier-
AUTOMOBIELBEDRIJF BOM
STATIONSWEG 183 TELEFOQN 2325
OOSTRUM-VEN RAY
van 22 februari 1918
- De distributie weg! - Tegen 1
Mei a.s. is aan 3 van de 4 op het
Distributiebureau te Hengelo (O.)
werkzaam zijnde ambtenaren eervol
ontslag aangezegd.
Distributieregeling 22 Febr.
1 Maart. Koffiebon no. 47: half ons
koffie, geldig t.m. 28 Febr. Vetbon
no. 4: half pond margarine of boter,
geldig tot en met 27 Febr. Vetbon
no. 5: half pond margarine of boter,
geldig van 28 Febr. tot en met 8
Maart. Aardappelbon no. 24: 4 kilo
aardappels bij Klaas Bekkers. Bon
no. 12 en kinderbon 16, elk een half
pond suiker. Bon no. 13: 1 ons kaas
voor zoover voorradig.
Waarschuwing. - Op het weg
halen van boomen, palen enz. in
mijn weiland in het Venraysch
Broek zal door de politie streng ge
let worden. - J. v. d. Munckhof.
Te koop: een dragende beste
driejarige volbloed saangeit bij Wed.
van Hout, Veltum.
mee akkoord verklaarden en de be
sluiten ter inzage legden
OVERVOL
Op deze vragen kreeg de buiten
staander geen antwoord toen hij
zondag naar het toch al overvolle
gemeenschapshuis van Wanssum
trok, waar de gemeenteraad een
openbare vergadering belegd had
om nogmaals de samenvoeging van
Wanssum en Meerlo te bespreken.
Nu bleek er ineens wel grote be
langstelling. En ook nu stelden de
aanwezige raadsleden naar eer en
geweten indertijd het samenvoe-
gingsbesluit genomen te hebben.
Maas Pastoor Slots, sprekende
namens het aktie-comité, wees er
opdat zij niet de mening weergaven
van de Wanssumse burgerij. Een
door het aktie-comité gehouden en
quête had uitgewezen dat
87 PROCENT
van Wanssums bevolking vierkant
tegen deze samenvoeging was. Men
vreest dat nu in Meerlo voortaan de
huizen gebouwd zullen worden, dat
er in Wanssum geen riolering meer
zal komen, dat men ieder wissewas
je naar Meerlo zal moeten, kortom
dat men achter gesteld zal worden
en voortaan een vergeten dorp zal
worden.
Loco-burgemeester Rutten, die de
vergadering met Baron Weichs de
Wenne leidde, wees er op dat deze
beweringen onjuist zijn. Er liggen
plannen klaar voor woningbouw in
Wanssum, alleen ontbreekt het geld.
Zodra dat er is wordt er in Wans
sum gebouwd. Datzelfde geldt voor
de riolering. Wanssum krijgt riole
ring zou gauw er centen zijn. En
men hoeft niet voor ieder wissewas
je naar Meerlo, want voor gemeen-
tleijke aangelegenheden kan men in
Wanssum terecht, waar overigens
ook de raad van de nieuwe gemeen
te zal vergaderen
Maar daar wrong hem de schoen
niet bij Pastoor Slots. Hij wees op de
verantwoordelijkheid, dat de burge
rij heeft in zaken als deze. En uit
deze verantwoordelijkheid wees hij
als Wanssums burger het samtenvoe-
gingsbesluit af.
Met Meerlo samen heeft Wanssum
geen toekomst. Dat is voor hem een
uitgemaakte zaak. Wel toekomst
heeft dit dorp samengevoegd in een
groter verband en dan liefst indus
trieel verband. Toen deze zaak aan
hangig werd gemaakt was er nog
geen sprake van herstructurering
van Noord-Limburgse gemeenten.
Dat is er nu wel en nu buigen wij
ze mannen het hoofd over een nieu
we indeling van de Noord-Limburg-
se gemeenten. Volgens Pastoor Slots
was het dan toch een uitgemaakte
zaak, dat mpn eerst af moest wach
ten, wat daar uit de bus kwam, voor
dat men iets concreets ging doen.
VUILE POLITIEK
Maar neen, hier moest de kogel
gauw door de kerk gejaagd worden.
De manier waarop zulks gebeurd is,
noemde hij een kwalijke zaak en
zelfs vuile politiek. Er zijn geen hea
rings geweest en men heeft de be
volking onjuist vooorgelicht
Gezien en gehoord het instemmend
gemompel uit de overvolle zaal bleek
een deel van Wanssums bevolking
dezelfde mening toegedaan.
Maar niet iedereen, want de heer
van Enckevort bijv. verweet de Pas
toor dat hij zijn ruzie met de bur
gemeester op deze manier uitspeel
de en daardoor de saamhorigheid
van Waijssum in gevaar bracht.
RUZIE ONDER ELKAAR
Pastoor Slots stelde duidelijk dat
hij geten ruzie had met de burge
meester. Trouwens dat had met de
ze zaak ook niets te maken, daar
moeten persoonlijke kwesties buiten
blijven. Wel vertelde hij nog gauw
even, dat er ook geen dikke vriend-,
schap was met Wanssums burger
vader, die wel bij hem te kerke
kwam, maar een eigen olaats in die
kerk niet gekregen heeft
Afgevaardigden van Geysteren
wezen de pastoor er op dat hij nu
wel over Wanssums toekomst zich
druk maakte, maar dat ook Geyste
ren bij dat Wanssum hoort en dit
dorp heeft helemaal geen behoefte
aan akties, zoals de patsoor die on
derneemt.
Fr. Geurts uit Geysteren, die des
tijds voorziter was van de vergade
ring van de standsorganisaties,
waarin de samtenvoeging aan de orde
kwam, verwonderde zich dat er nu
ineens aktie en herrie was. Hij be
greep niet waarom nu het indertijd
genomen raadsbesluit gelaakt werd.
Er is nog heelmaal niet bewezen dat
het een verkeerd besluit geweest is.
VERDER GAAN
De ruim twee uur durende verga
dering heeft verder geen nieuwe
Dunten aan het licht gebracht. Men
is kennelijk geschrokken van de
haast, die achter de samenvoeging
van beide gemeenten Wanssum en
Meerlo is gezet en staat nu feitelijk
wat bedremmeld te kijken hoe het
verder moet. Maar ook hier had Pas
toor Slots al plannen voor klaar lig
gen. Men zal zich nu wtenden tot de
Raad van Staten, na de resultaten
van de enquêete uitgewerkt te heb
ben. En voor wat de eigen gemeen
schap betreft zal men nog eens met
de raadsleden praten over nog enke
le duistere punten in de gehele ge
schiedenis.
En zo vertrok men onvoldaan naar
huis, waar over deze hele geschiede
nis nog wel eens nagekaart is en na
gekaart wordt
Joop Wismans, geboren in 1946 te
Venray, kwam na zijn schooltijd op
16-jarige leeftijd in de fotografie bij
een Venrayse fotograaf. Daar werk
te hij twee jaar om „het vak" een
beetje te leren.
Hij ging daarna naar Eindhoven,
waar hij ongeveer een jaar werk
zaam was bij de Rijks Psychiatri
sche Inrichting Ondertussen stu
deerde hij aan de Nederlandse Foto-
school te Den Haag. Van november
1965 tot mei 1967 was hij in militaire
dienst. Sindsdien is hij als fotograaf
bezig in Eindhoven.
TOT 17 MAART IN S.R. '65
Zijn voorkeur gaat uit naar mode-,
reklame- en portretfotografie.
Hij heeft plannen om zich nog dit
jaar als zelfstandige te gaan vesti
gen in Australië. Hij geeft over het
algemeen de voorkeur aan zwart
wit boven kleurenfotografie, omdat
een zwart-wit foto evenveel zo niet
meer zeggingskracht bezit.
De geëxposeerde foto's zijn niet
representatief voor al zijn werk,
maar geven een beeld van een be
paald onderdeel daarvan.
Dus tot 17 maart a.s. zijn zijn wer
ken te zien in S.R. '65 in de Hoen
derstraat.
WASSERIJ DE PEELPAREL - VENRAY TELEFOON 1586-2300 KEMPWEG 23a - 24