Goed
achterlicht?
Allicht!
/ie/omarkt
Brazilië in de branding
119
85
Politierechter
KOFFIE SI
KOFFIE 1
4 md
CHOCOLADE
NASI-G0RENG
ROOKWORST
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
pak 250 gram
pak 500 gram
j oq
GILDA FOURRE
DISCO'S
leverkaas isogr.m
82
63
palingworst 100 gram
rookvlees 100 gram
49
75
ENKELE VAN DE HONDERDEN NIET VERHOOGDE EDAH-ZIEZO ARTIKELEN
VRIJDAG 10 JANUARI 1969 No. 2
NEGENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 12 cL per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 2.— (buiten Venroy f 2J5)
Yenrayse missionarissen vertellen
Zondag preekte in de Dekenale Kerk Zuster Nagelhout over haar
missiewerk in Brazilië en daags tevoren had Pater Piet van Ooi
op ons kantoor zijn wederwaardigheden zitten vertellen van 12
jaren missionaris-leven in datzelfde grote land. We hebben hun
meningen getoetst aan die van Pater Geurts van de Smakt, die
weer terug is naar Brazilië en die we enkele maanden geleden
reeds aan het woord lieten in dit blad.
Terwijl Zuster Nagelhout, mis
schien uit een soort vrouwelijke be
scheidenheid, meer de aandacht ves
tigt op wat „haar" zusters in dit
uitgestrekte en rijke land uit Zuid-
Amerika doen, t.b.v. de arme bevol
king en daar verder geen konklusies
uit trekt, is Pater Piet van Ooi veel
scherper en directer
ARM GEHOUDEN
Hij, en met hem veel anderen,
hebben zich in de voorbije jaren
verdiept in het feit, dat juist in dat
rijke land, met vele bodemschatten,
met machtige en prachtige steden,
zoveel arme mensen wonen, zonder
enige sociale voorzieningen, die wei
nig anders zijn dan slaven van een
betrekkelijk kleine groep onnoeme
lijk rijken, die in him arme mede
burgers gewoon niets meer zien dan
slaven, die ze naar willekeur kun
nen gebruiken en met een honger
loon naar huis kunnen sturen, te
weinig om van het leven en net te
veel om van te sterven
DE 200 VAN BRAZILIË
„In Nederland", aldus Pater van
Ooi, ,zijn discussies gaande over de
200 mensen die feitelijk de baas
zouden zijn in het economisch leven
van dit landOf het hier juist is
of niet een ding is zeker, in Brazilië
is een zeer kiene groep inderdaad
baas op dit terrein en laat dat ge
ducht voelenPensioenen, ziekte
verzekeringen, sociale begeleiding en
sociale wetten, dat zijn dingen, die
men daar niet kent. Men mag blij
zijn werk te hebben en daarvoor een
heel karig loon te krijgen. En wie
daar wat tegen willekeur en on
recht heeft te zeggen, vliegt de
straat op, zonder pardon, zonder
werkloosheidsuitkering, zonder iets.
Hij moet maar zien weer aan de kost
te komen
„Het erge is" aldus Pater van
Ooi, „dat de kerk zich juist bij die
groep geschaard heeft in de voor
bije eeuwen. Men is achter de rijke
kliek gaan staan die ook nu nog
als in voorbije tijden politiek het
gehele Braziliaanse leven beheerst
en die praktisch geen sociale bewo
genheid kent
Men heeft deze mensen naar de
ogen gezien en zich weinig meer be
kommerd om de miljoenen armen,
die er zijn in dat land, dan om hen
te dopen, te trouwen en te begraven.
Ze preekte de onderdanigheid aan
het gezag, zonder datzelfde gezag te
wijzen op het sociale onrecht dat in
heel Zuid-Amerika ten hemel
schreit
De verschrikkelijke willekeur, die
daar een kleine groep rijken uit
oefent heeft de kerk in Zuid-Ameri
ka in feite gesteund, door mee te
helpen het volk arm en dom te hou
den
Als Pater van Ooi dat zegt, wijst
hij op de starheid van de kerk al
daar waar 270 bisschoppen heersen
als vorsten, doch het gewone volk in
armoede, onwetendheid verkeert
Zij sturen adhesi-telegrammen naar
Rome in hoogdravende dankwoor
den over de Pauselijke encycliek
Humanae Vitae, doch aan het hoge
kindersterftecijfer doen zij niets,
noch de regering
BEWUSTWORDING
Pater van Ooi vertelt hoe hij de
eerste jaren van zijn missionaris
schap aan een seminarie stond dat
met heel veel moeite en geschooi in
stand gehouden werd, voornamelijk
door giften en gaven uit Nederland.
Na daar enkele jaren les gegeven te
hebben, bleek in zoverre alle moei
te vergeefs dat praktisch geen en
kele jongeman, die daar studeerde
het verder bracht dan de 3e klas.
Daarna verdwenen ze en geen van
hen werd priester
Hij heeft zich toen afgevraagd, wat
er de oorzaak van was en dat pro
bleem intensief bestudeerd. Het
bleek dat de meeste jongelui als ze
1718 jaren waren geworden, zich
eerst goed gingen realiseren wat ze
gingen doen. En dan zagen ze voor
zich een priesterleven, in het een of
ander dorp of stadswijk, waar de
mens doodgewoon geen geestelijk le
ven kan hebben, omdat hij ternau
wernood materieel rond kan komen.
De priester, die een sociaal bewoge-
ne vauit zijn „ambt" moet zijn, komt
in het a-sociale terecht, zonder dat
hij daartegen iets kan doen, al was
het alleen al omdat hij dan ruzie
met zijn bisschop zou krijgenZe
wilden geen bedienaar worden van
een kerk, die in encyklieken en zelfs
in een concilie het sociale leven van
de mens hoog aanslaat, doch in de
praktijk slechts diensten verricht
aan rijkaards en onderdrukkers
HET ZIJN ONZE ZAKEN NIET
Het concilie heeft vele bisschop
pen en priesters de ogen geopend, al
was het alleen maar door het feit
dat ze naar Europa gekomen zijn en
daar metterdaad hebben kunnen
zien, dat het ook anders kan. Ze
hebben in dat Europa ervaren dat de
kerk er is voor allen en dat zij juist
voor de minst bedeelden op deze
aarde een eerste taak heeft
En ze zijn terug gekomen, de een
meer bewuster voor zijn taak, maar
de ander met de opmerking: dat het
zijn zaken niet zijn, hoe de mensen
leven en werken
Van de 290 Braziliaanse bis
schoppen, aldus Pater van Ooi zijn
er misschien 60, die begrepen heb
ben, dat het anders moet worden.
En daar is zijn hoop op gevestigd
en de hoop van vele jonge priesters,
die in tegenstelling tot de ouderen
wel de sociale bewogenheid kennen
en begrepen hebben, dat veel in dit
van oudsher katholieke land veran
deren moet ,wil het met recht de
titel katholiek dragen.
Ze strijden tegen sociaal onrecht
op vele plaatsen, niet in het minst
door de vorming van kerngroepen in
wijken en parochies, waarin ze de
mensen duidelijk maken op het on
recht, op het onmenswaardige, dat
ze ondervinden en waarin men
werkt aan een bewustwording van
diezelfde mensen, dat zij deze on-
rechten niet moeten dragen.
Dat geeft aanleiding tot botsingen
met het bestaande gezag, dat met
politie en militair geweld het oude
denkt te handhaven
„De tijd van doopsels en bekering
is definitief voorbij. De taak van
de missionaris is nu de mens een
menswaardig bestaan te geven,
waarin het geloof funktioneren
kan. Zolang hy of zij geen mens
waardig bestaan heeft, heeft ge
loof voor hem of haar geen enkele
zin, wordt het alleen een kapstok,
waaraan men eigen ellende, ar
moede en verbittering kan ophan
gen aldus deze missionaris.
REVOLUTIONAIREN
Het is geen wonder dat juist in dit
bewustwordings-proces monnikken
revolutionairen worden, rebellen,
waarop politie en leger jaagt. Ze
oreken immers revolutie tegen be
staande mistoestanden, zetten zelfs
op tot geweld omdat ze geen ander
middel zien, de sociale verbeterin
gen doorgevoerd te krijgen.
De Paus mag dan bij zijn jongste
bezoek in Bogota op die sociale mis
toestanden gewezen hebben, doch er
tevens bij gezegd hebben dat met
geweld weinig te bereiken zal zijn,
vele missionarissen in deze landen
van Zuid-Amerika geloven niet dat
het zonder geweld kanDe macht
der rijken is te groot, het sociale on
recht te hevig dan dat dit in pais
en vree geregeld kan worden, recht
getrokken kan worden, wat reeds
jaren en eeuwen krom getrokken en
gegroeid is
NUCHTER
Het kinkt achter een prozaïsch
bureau hier in Venray wat nuchter
en vreemd als hij als antwoord op
onze vraag of hij daarbij geen per
soonlijk risico loopt, opmerkt, dat de
Apostelen dikwijls meer in het ge
vang gezeten hebben, dan gepredikt
en moeten wij, als hun opvolgers,
dan anders doen
Maar het tekent toch wel de ge
spannenheid van de priester, die
zijn leven inzet voor mensen, die
hem met hun armoede, hun onwe
tendheid lief geworden zijn. Het
tekent zijn opstand tegen gegroeide
situaties, waarmede hij geen genoe
gen kan nemen, omdat de mens ver
trapt wordt in zijn menselijke waar
digheid
Hij gaat weer terug naar zijn
school, die nu de studenten opleidt
tot mensen, die weten waar de pro
blemen liggen in hun land, tot men
sen, die bereid zijn offers te brengen
om daarin verandering te brengen.
Het gouden huwelijksfeest van
zijn ouders en de ziekte van zijn
moeder waren aanleiding om nog
even gauw naar Nederland te komen
al kost hem dat een stuk uit zijn
rug en heeft hij het reisgeld tegen
woekerrente moeten lenen „Ik
ben hier om weer even lucht te ha
len, weer even opgepept te worden",
aldus deze pater, „maar ik ga gauw
weer terug, want het gevecht gaat
voort en we kunnen geen mensen
missen aan het front, dat misschien
inderdaad eens werkelijk frontlijn
gaat worden
Maar als trouwe thuisfront-hulp
blijft achter, zijn tante, Mevrouw
Jans-Beken, Wilhelminastr. die blijft
sjouwen om als 'n markentenster.de-
ze priester de nu eenmaal onont
beerlijke steun uit het vaderland te
doen geworden
Het kleine oude heertje sleepte
bijna onmerkbaar met het rechter
been bij zijn moeizame voettocht
naar de tafel waarachter de politie
rechter zat. „U bent Johannes Jere-
mias Jan de B.,? informeerde de po
litierechter over zijn papieren en
over zijn bril.
„Jé jaé je, ja ja ja, edelachtbare
enne een gelukkig nieuwjaar".
„Hm, dat gelukkige nieuwjaar
hebt u uw buurman niet bepaald
toegewenst
,Ja ja jja, nou ja, stuiterde, hè?"
„Hij wat?"
,Hij stuitte bedoel ik. Viel op z'n
stuittje, edelachtbare."
De eerst zo plechtstatige magistraat
moest een extra blik over zijn dik
ke brilleglas werpen om zich te
overtuigen van de dodelijke ernst
waarmee deze bejaarde verdachte
sprak. Daarna verwaardigden zijn
dunne lippen zich tot een justitieel
toegeeflijke glimlach. „Zo zo, op zijn
stuitje."
„Maar dat was mijn schuld niet,
edelachtbare.'
„Wiens schuld dan wel?"
„Van de ijzel."
„Duwde de ijzel hem van de bank
af?"
„Nee nee nee, maar hij wou net
weggaan. Hij had me gedag gezegd
en ik had hem een zalig uiteinde
toegewenst
„In november al?"
„Ja ja ja, het was glad geworden
en je weet 't maar nóóit!"
„Maar u wou dat uiteinde wel wat
bespoedigen?"
„Nou ja, wat zal 'k zeggen, 'k had
ook liever het rijk alleen op dat ban-
kie. Hij wou nooit zo erg inschikken
als ik wat later kwam dan hij, hè?
Maar die dag zat ik er 't eerst en
was in de luwte, dus ik zat breeduit
en hij moest helemaal op 'n hoekie
blijven. Nou en toendie opstond,
toen bleek 't glad geworden te zijn.
Hij glipte onderuit en viel op z'n
stuitje. Ik zei nog: ga je stuiteren,
jongske. Want hij is pas zevenenze
ventig, hè."
„En u bent éénenachtig en u kon
niet velen dat een andere gepensio
neerde op uw bank kwam zitten,
een bank, die helemaal niet van u
zelf is maar van de gemeente. En u
wist hem zo ver naar een hoek te
dringen, dat hij op de grond naast
de bank viel!"
De 81-jarige verdachte schudde
buikte van ingehouden pret, maar
probeerde dat niet te laten merken.
„Ik had 'm gewaarschouwd
„En ik wil u wel waarschuwen,
dat u een fikse boete krijgt straks
en als u dergelijke grapjes nog eens
uithaalt, kunt u nog in de gevange
nis komen ook."
„Grapjas?" schrok de bejaarde
bankbuurstuiteraar. „Hij viel toch
zélf?"
„Er zijn getuigen, die verklaard
hebben dat ze u zagen duwen."
„Ze bedoelen zeker dat ik 'm wou
helpen opstaan of dat ik 'm wou
helpen toen die viel?"
„Nee, ze bedoelen dat u hem wou
helpen vallen."
„Nou, die rare getuigen wil ik dan
wel 'ns horen", zei de bankman. Hij
kreeg ze te horen. Een busconduc
teur en een jonge moeder verklaar
den onder ede, dat ze duidelijk ge
zien hadden hoe de beide oudjes el
kaar stompten en bij de arm vatten
en hoe de „alleroudste" de „jongste
oude" tenslotte van de bank sleur
de en op de grond kieperde. „En toen
ging hij heel vergenoegd weer zit
ten" voegde het getrouwde vrouwtje
van 25 er verontwaardigd aan toe.
„En gelooft u zo'n snotneus wel en
mij niet?" vroeg de oude heer
kwaad.
„Het slachtoffer kan zelf ook ko
men getuigen en dat is toch geen
minderjarige, wel?"
„Als u hèm gelooft, gaan ik hier
weg", dreigde de oude vechtjas met
gebalde vuisten. Maar de deurwaar
der belette het hem en de getuige
werd toch gehoord. Toen nam de of
ficier het woord en eiste 75,boe
te. „Meer om het liegen dan om die
laffe vechtpartij tegen een jonger
mannetje", voegde hij er aan toe.
„Nou, ook een zalig uiteinde alle
maal", wenste de verontwaardigde
verdachte de magistraten toe. Hij
hoopte zeker van harte, dat ze ook
op hun stuitje zouden vallen
„Conform", zei de politierechter.
Door het vele geschreeuw op de televisie en in de krant vraagt U xich misschien angstig af „Verhoogt de B.T.W. nu alle prijzen in
Nederland?" Het antwoord is NEE! Veel prijzen „mogen" verhoogd worden, maar „mogen" is heel wat anders dan „moeten".
Eerlijk is eerlijk - ook EDAH-ZieZo is helaas verplicht een beperkt aantal assortimentsgroepen in prijs te verhogen! Maar het
prijsvoordeel voor U is ook voor deze groepen nü groter dan ooit. Vergelijkt U maar rustig. Bovendien zijn er honderden artikelen
die bij EDAH-ZieZo ook na I januari persé NIET omhoog gaan. Aan dit standpunt van EDAH-ZieZo kan de B.T.W. NIETS veran
deren. Verder aan het begin van dit nieuwe jaar bij EDAH-ZieZo een aantal anti-B.T.W.-aanbiedingen, zodat het leven voor U in
januari beslist niet duurder wordt. Kom dus, vandaag nog, naar EDAH-ZieZo.
/Mi BlWMIflEDm
ter introduktieb
ter introduktie
EDAH R
EDAH j
Zllvtrmer^i
GOUDMERK
ZILVERMERK
geen «f r m
maar 1wtp
°T, 7*ÏQ
maar Mm M
CAPRI
TABLETTEN MELK OF PUUR
Mm maar M
EDAH
blik 730 gram
geen 189 maar
per zak 59
geen 69 maar
EDAH GELDERSE
250 gram
geen 139 maar
gevuld ontbijtspek 100 gram
Geldig van 9 t/m 14 januari:
geen 59 maar
geen 79 maar
Majorka chocoladerepen 7 stuks
géén
154
maar
109
Edah schuurpoeder, per bus
géén
58
maar
45
Perminta 3 rollen
géén
75
maar
59
Edah bleekmiddel, per flacon
géén
49
maar
39
FEN instandpudding 4 smaken
géén
43
maar
35
Huishoudspons
géén
88
maar
55
Edah tarwebloem kilogram
géén
95
maar
85
Edah boterhamzakjes 50 stuks
géén
80
maar
59
Slasaus Edah fles 0,6 liter
géén
148
maar
118
Koffie filterzakjes 40 stuks
géén
95
maar
69
Sherry Bukal, 0,75 1
géén
495
maar
359
4 pakjes tafelmargarine
géén
168
maar
99
Paprika chips Edah zak 200 gram
géén
155
maar
95
Edah abrikozenjam, kwal. 1
géén
128
maar
98
Vlavullingen div. smaken per. blik
géén
135
maar
109
Augurken 1/3 pot
géén
90
maar
69
Leverpastei, blik 200 gram
géén
87
maar
59
Bavaria bier, 3 flessen
géén
126
maar
79
Edah afwasmiddel, dubbelflacon
géén
108
maar
89
Up of ola, 2 gezinsflessen
géén
156
maar
89