In 't heden ligt 't verleden Avond-wielerzesdaagse Venray Voorlichtingsavond Kankerbestrijding tot ziens bij PÜ's WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN van 20 tot en met^25 januari TRUCK-SERVICE VRIJDAG 10 JANUARI 1969 No. 2 NEGENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 12 cL per mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 2.— (builen Venroy 125) OUDHEIDKUNDIGE AKTIVITEITEN IN HET VOORBIJE JAAR Dat de Geschied- en Oudheidkun dige Kring Venray niet stil geze ten heeft in het afgelopen jaar moge blijken uit onderstaande overzicht, dat door de heer B. Kruysen werd samengesteld. PRAEHISTORIE Voor wat de praehistorie van plaats en streek betreft, mag nog eens gewezen worden op het uitzon derlijke van de vondst van een unie ke palaeolitische vuistbijl onder Venray. Reeds eerder verklaarde Prof. Dr. Stampfusz van de Univer siteit van Bonn, dat deze Achuelieu- bijl stamde uit een tijd van 100.000 jaren voor Christus. Het Instituut van de Praehistorie van de Groning se Universiteit heeft, na gedegen onderzoek, deze bewering bevestigd. Voor ons, die nog geen 2000 jaren na Christus leven, laat zo'n vondst de betrekkelijkheid der dingen zien. Immers zij duidt aan, dat er ruim 100.000 jaren geleden hier ook al mensen hebben „vertoefd". De grote verzameling van vuur stenen Neolitische bijlen, stammen de uit de periode 30001800 voor Christus, kon met enkele mooie exemplaren worden uitgebreid. OPGRAVINGEN IN OIRLO De opgraving van een grafheuvel ten oosten van Oirlo door Prof. Dr. Modderman en Dr. Verlinde van de Rijksuniversiteit van Leiden heeft belangrijke gegevens opgeleverd, die thans bekend zijn geworden in ver schillende wetenschappelijke publi caties. In deze grafheuvel heeft men vijf periodes kunnen onderscheiden. Van de oudste is alleen de greppel teruggevonden. De tweede periode bestaat uit een graf, dat omgeven werd door een dichte rij palen, waar omheen weer een greppel. De derde dode, die daarin is bijgezet, lijkt ge cremeerd te zijn. Hij kreeg o.m. een Veluwse klokbeker mee en verder acessoires, die tot deze cultuur be hoorden. De vierde bijzetting zorgde tevens voor de laatste ophoging van de grafheuvel, die opnieuw door een greppel werd omgeven. Tenslotte is boven in de heuvel een zgn. kring greppel aangelegd, waarin wederom een gecremeerde dode is begraven. Van de crematie en de daarbij be horende urnen zijn enkele restanten teruggevonden. VEEL BEZOEK Het oudheidkundig museum kon worden verrijkt met enkele stukken Romeins, Frankisch en Middeleeuws aardewerk. Voor wat in vitrines e.d. op het gemeentehuis ten toon wordt gesteld is inmiddels de vereiste inventari satie en documentatie voltooid en zijn de bruikleenbewijzen aan de eigenaren toegezonden. Het is mis schien nuttig er op te wijzen, dat de Venrayse „verzameling" veel bezoek trekt en dat verschillende binnen- en buitenlandse archeologen zich lo vend uitlieten over wat Venray bij eenbracht en verschillende voorwer pen uit Venrays verzameling als stu diemateriaal gebruikten en gebrui ken. MONUMENTEN In samenwerking met het Oud heidkundig Bodemonderzoek konden in de gemeente Venray twee objec ten tot monumenten verklaard wor den, t.w. het terrein van de voorma lige burcht Spraeland in Oostrum en een terrein in Ysselsteyn, waarop op goede gronden een Mesoolitische ne derzetting geweest moet zijn. KRUIZEN EN KAPELLEN Venrays wegkruizen en wegkapel- len staan er, mede dank zij een be hoorlijke bewaking, niet al te slecht voor. Van de ruim 70 van deze krui zen en kapellen heeft de St. Anna- kapel aan de Langeweg het drin gendst een restauratie-beurt nodig. De St. Anna-kapel aan de Schei en het wegkruis op de Steegse Peelweg konden behouden blijven, ondanks andere plannen van de ruilverkave ling. Met steun van de gemeente kon de Rochuskapel in Veltum ver plaatst worden. Maar ook deze zal moeten worden opgeknapt en o.m. zal naast een gerestaureerd Rochus- beeldje of een kopie hiervan het oude ijzeren hek terug moeten ko men. Het St. Odabeeldje is na de roof van twee jaren geleden goed geres taureerd. Goed gerestaureerd wer den ook de kapel van Anthonius aan de Stationsweg en de Mariakapel op de Heide. Beiden leverden het be wijs dat met goede wil en de nodige moeite op dit terrein nog veel ge daan kan worden. In samenwerking met de gemeen te hoopt men te komen tot verdere restauratie van deze schatten uit het verleden, waarvoor ook nog eens de aandacht van het publiek mag worden gevraagd. GROTE KERK De naspeuringen naar de geschie denis van Venrays Grote Kerk heb ben afgelopen jaren behoorlijke suc cessen opgeleverd. Zo werd bijv. het testament ontdekt van Gisbertus van der Gaet, alias de Foramine, alias de Venroy, de bouwer van de huidige Grote Kerk. Zijn testament werd teruggevonden in het Rijks archief te Utrecht, waar deze pas toor o.m. kannunik was van de St. Salvator abdij en van de Mariakerk aldaar. Verdere gegevens over deze Venrayse kerkbouwer werden ge haald uit Xanten, Keulen, Lubeck, Utrecht, Rotterdam, Maastricht en Deventer. Wel een bewijs wat er soms aan werk nodig is om enkele gegevens bij elkaar te krijgen. Verdere waardevolle gegevens en eventuele foto's of tekeningen wer den verzameld van: de veel besproken Maria- en Pe trus-altaren; b. de lezenaar of lutrijn; e. de Librije ofwel de bibliotheek, die gevestigd was in het kerk portaal (dat in 1519 aan de kerk is gebouwd); d. de beelden, in het bijzonder die uit de Nederrijnse atèliers; dit laatste in samenwerking met de stadsarchivaris van Kleef Dr. Gorissen; de crypte onder het priesterkoor, die in de loop der tijden is dicht gegooid en f. de plaats en wijze van bewaring van het kerkelijk archief in kis ten en kasten in de kerk zelf. BOERDERIJEN Te weinig wordt beseft, dat Ven ray in zijn verschillende boerde rij entypen een cultuur-historisch en .oeristisch kapitaal heeft, dat men zoveel mogelijk moet beschermen. We zien echter al langer hoe meer oude boerderijen verdwijnen of zo danig verbouwd worden dat van het oude karakter niets overblijft. En toch bepaalt de boerderij het archi tectonisch aanblik van ons platte land en weerspiegelt zij in haar ge schiedenis het leven en het werken van een zeer belangrijk deel van on ze Venrayse bevolking. Het is bittere noodzaak dat men dient te komen tot een zo goed mogelijk behoud en restauratie van verschillende oude boerderijen in Venray. Dit is geen zaak van de eigenaar alleen, voor wie be houd en restauratie dikwijls te grote lasten met zich brengen, maar hier zal naast gemeente cok de Rijksoverheid een behoorlijke bijdrage in moeten gaan geven en dat cp vrij korte termijn. Intussen heeft men vanuit de kring alle zeilen bij moeten zetten om de documentatie van boerderijen in het Venrayse land gereed te krij gen. Immers nieuwbouw, specialisa tie, ruilverkaveling e.r. zijn er oor zaak van dat veel oude boerderijen, schaapskooien e.d. verdwijnen. Ze zijn middels tekeningen, foto's (ook luchtfoto's), plategronden en kaarten vastgelegd voor het nageslacht. Men denke maar eens aan het oude Vel tum. BAKHUIZEN EN SCHAAPSKOOIEN Parallel aan de documentatie over oude boerderijen is ook op stapel ge zet een verzameling gegevens over Venrayse bakhuizen en vooral van de oude schaapskooien, zowel in de Peel als in verschillende kerkdorpen. Waar mogelijk tracht men hierover gegevens te verkrijgen, zoals foto's, tekeningen e.d. Dat daarnaast dan ook nog een onderzoek ingesteld wordt naar Venrayse schepers, spreekt vanzelf en ook hierbij heeft men goede resultaten bereikt. En lest best volgt daar weer uit een uitgebreid onderzoek naar de Ven rayse schaapskompenej met zijn op richters, hun reizen en ervaringen. belangstelling en het is gelukkig dat dergelijke oude namen nieuwe zin krijgen in benamingen van gebou wen of wijken. In dit verband mag gewezen worden op het Boschveld- college (nieuw Lyceum), het Biezen- venneke (bungalowpark), De Tol (levensschool), de Kruuze (voormalig Patersklooster). Jammer is dat de torenflat aan de Beekweg nog steeds niet is omgeloopt tot het Hoghe Huys, dat de herinnering vasthoudt aan een daar in de buurt gelegen 1 achthuis van de heren van Macken. Maar wat niet is, kan misschien nog komen. Van deze afdeling hoopt men nog vele oude Venrayse benamingen te oakken te krijgen, die op hun beurt waarschijnlijk weer aanwijzingen kunnen geven voor Venrays geschie denis. GENEALOGIE Ook een vrij jonge afdeling, die zich bezig houdt met het verzame len van gegevens van Venrayse fa milies en hun afstamming. Ook hier wordt via kerkelijke en gemeente lijke archieven, alsmede die van Provincie en Rijk getracht zoveel mogelijk aan de weet te komen over Venrays geschiedenis. VENRAYSE PRIESTERS En over deze geschiedenis, dat blijkt telkens weer, is nog veel te vinden. Ijverige nasporingen lever den bijv. in het afgelopen jaar nog een onbekend handschrift op uit het klooster Jerusalem, dat werd aange troffen in de abdij van Tongerlo in België. Een foto-copy hiervan ligt thans in Venray. Dat blijkt verder ook uit een do cumentatie die is opgezet over hon derden Venrayse priesters, die van af 1440 tot heden uit Venray stam den en stammen. Behalve dat men bij familie-archieven hiervoor moet aankloppen, blijken ook de klooster archieven en die van de universi teiten van Keulen en Leuven, waar aan vele Venrayse priesters studeer den, hierover verschillende gegevens op te leveren. In dit verband is het goed te wijzen op enkele ontdek kingen, die de moeite waard zijn. Zo blijkt een bekend Spaans beeld houwer uit Venray afkomstig te zijn (Peter Relingh) terwijl Pelgrim van Pullen (Pelgrinus Pullenius) en Lambert Grutters rond 1500 twee zeer bekende Venrayse priesterzonen waren, waarvan de laatste o.m. nog Bisschop van Wiener-Neustadt in Oostenrijk is geweest. Belangrijk is ook te weten dat de stadsarchivaris van Keulen thans een biografie op aan het zetten is van een andere Venraver Rutgerus, die omstreeks 1456 in Venray is ge boren Zoals reeds eerder aangekondigd, wordt er in het kader van het 10- iarig bestaan van de Zangertjes van St. Frans door een oudercomité een avnod-wielerzesdaagse georganiseerd in de nieuwe goed verwarmde ga rage van de Zuid-Ooster aan de Pr. Bernhardstraat. De zesdaagse w ordt verreden op zgn. home-trainers waarvan hierbij een foto. De grote klok achter de renners geeft de snelheid en de win naar aan van de diverse ritten. Er worden koppel wedstrijden gereden, achtervolging en natuurlijk hard gesprint. Dagelijks wordt een dag- klassement opgesteld. Uiteraard wor den op deze home-trainers grotere snelheden bereikt als op de weg of baan mogelijk zouden zijn. Snelhe den van 85 km zijn geen uitzonde ring. De wedstrijden worden gefi nancierd door zgn. sponsers die en kele renners „in dienst" hebben ge nomen om hun firma of vereniging te vertegenwoordigen. Er zijn nu al 16 ploegen samenge steld en mogelijk dat dit aantal nog kan worden uitgebreid als er zich nog renners opgeven. Enkele zaken willen n.l. ook nog wel meedoen als er renners beschikbaar zijn. De ervaringen die men o.a. in Horst en Deurne met deze avond- wielerzesdaagse heeft opgedaan, ver zekeren ons enkele spannende avon den. In beide plaatsen zijn deze zes daagse voortaan een jaarlijks terug kerend evenement. Mochten er nog sponnsers of ren ners zijn die graag nadere inlichtin gen willen hebben, dan kunnen zij zich in verbinding stellen met een der onderstaande adressen: Leunseweg 14, tel. 1782 Scheperstraat 9 Marijkestraat 28, tel. 2660 Esdoornstraat 16, tel. 2233 TOPONYMIE Een vrij jonge afdeling houdt zich bezig met het opsporen van de ver dwijnende oude benamingen van be paalde buurten, stukken grond, stra ten en wijken. Dat doet zij aan de hand van oude notariële akten, ker kelijke en gemeentelijke archieven, oude kadasterkaarten e.d. Al deze gegevens worden verza meld op hiervoor bestemde kaarten en de resultaten zijn tevredenstel lend. Ook de overheid heeft hiervoor Gaarne vragen wij de aandacht van de lezers voor een ernstige zaak: DE KANKERBESTRIJDING. Naast de hart- en vaatziekte is kanker een der meest gevreesde ziekten. In ons land worden jaarlijks ruim 30.000 nieuwe gevallen geregistreerd. Te weinig is bekend dat evenwel ook vele duizenden mannen en vrouwen ieder jaar van kanker genezen. Het is dus beslist geen hopeloze zaak waarvoor wij uw aandacht vragen. Integendeel, er worden belangrijke vorderingen geboekt in de bestrij ding; vorderingen als resultaat van het steeds dieper indringend weten schappelijk onderzoek, mogelijk ge maakt dankzij de aktiviteiten van 't Koningin Wilhelmina Fods. Verleden jaar werd door deze stichting meer dan 4V2 miljoen gul den afgedragen. Dit bedrag is onder meer gebruikt voor: Het onderzoek naar de oorzaken van kanker. Onderzoek naar betere bestrij- dingsmethoden. Inrichting en exploitatie van met de meest moderne vaak zeer kostbare hulpmiddelen uitge ruste laboratoria te Amsterdam en Rotterdam. Exploitatie van 13 over het ge hele land verspreide kankercen tra. Nauwkeurige kankerregistratie. Medische voorlichting. Uitwisseling van resultaten met onderzoekers uit andere landen. Opleiding en specialisatie van wetenschappelijke onderzoekers. Om U in de gelegenheid te stellen meer over dit onderwerp te ver nemen, heeft de afdeling Venray van het K.W.F. besloten om op donder dag 23 januari om 8.00 uur in de fo yer van de schouwburg een avond te organiseren, die voor iedereen kos teloos toegankelijk is. Met nadruk wordt erop gewezen dat op deze avond niet wordt gekol- lekteerd, noch aangedrongen om als lid van het K.W.F. toe te treden. De avond moet zuiver gezien worden in het kader van de medische voorlich ting. Het programma vermeldt o.m.: Een medische inleiding met dia's over kanker door Dr. P. M. Beau mont, Geneesheer-direkteur van het St. Lambertus-ziekenhuis te Hel mond. Na een pauze gelegenheid tot vragenstellen. AUTOMOBIELBEDRIJF BOM STATIONSWEG 183 TELEFOON 2325 OOSTRUM VENRAY Namens het Koningin Wilhelmina Fonds spreekt de promotor van Lim burg en Noord-Brabant, de heer F. A. Ververs, over organisatie en werkwijze van het Fonds. Vertoning van een film over kan kerbestrijding. In het belang van de volksgezond heid is het noodzakelijk dat ook U iets meer over de kankerbestrijding te weten komt en de avond van 23 januari a.s. bezoekt. Vrijdag 10 jan.: 18.30 rep. voor le, 2e en 3e stem; 18.45 tenoren en bas sen. Zaterdag 11 jan.: 10 u. Koffiever- kopers; 16.45 gym in de sportzaal. N.B. Als de belangstelling hiervoor zo blijft als de laatste tijd, zal dit een van de laatste keren zijn. Dat is ergens toch wel jammer. Zondag 12 jan.: 10.15 Hoogmis in de Paterskerk, door de daarvoor aangewezen groep. Maandag 13 jan.: 18.30 repetitie voor alle jongens. Dinsdag 14 jan.: 17.30 „Schakers". Woensdag: 18.30 repetitie le stem 10.15 repetitie 2e stem; 20.00 repetitie tenoren en bassen. N.B. Dit alles in De Kruuze. Donderdag: 18.30 repetitie voor le en 2e stem. AUTOMOBIELBEDRIJF BOM STATIONSWEG 183 TELEFOON 2325 OOSTRUM VENRAY NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING WEEKEND-DIENST HUISARTSEN Van vrijdagnacht 2 uur tot zaterdag nacht 2 uur DR. VAN THIEL Pa tersstraat 30 Tel. 1887 Van zaterdagnacht 2 uur tot zondag nacht 2 uur DR. VERCAUTEREN Grotestraat 11 Telefoon 1335 ZONDAGSDIENST PAROCHIE GEESTELIJKEN VENRAY-KOM PATER SERAPHINUS ELSCHOT Leunseweg Tel. 2929 ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS (zaterdag en zondag) ZR. J. JANSSEN Albionstraat 15 Leunen telefoon 1361 GROENE KRUIS ZUIGELINGEN BUREAU Zuigelingenbureau kom van 23 urn- maandag voor letters A t.m. I dinsdag voor letters J t.m. R; woens dag voor leters S t.m. Z. ZIEKENAUTO Bel. 04780 - 1592 (b.g.g. 2116) ZONDAGSDIENST VERLOSKUNDIGEN Vroedvrouw Kruisen-Meesters Julianasingel 41-43 - Vénray Tel. 1061 (04780) b.g.g. 04709-1639 Vroedvrouw Stevens-Hebnen Merseloseweg 23 Venray telefoon 1152 (04780) ZONDAGSDIENST HUISARTSEN In 1969 zulen de zondagsdiensten van de huisartsen anders geregeld worden. Het weekeinde zal bestaan uit twee diensten en door twee art sen worden waargenomen. Het eerste gedeelte is van vrijdag nacht twee uur tot zaterdagnacht twee uur. Het tweede gedeelte is van zaterdagnacht twee uur tot zon dagnacht twee uur. Voor de enkele feestdagen, die op gewone dagen vallen, zullen dezelf de uren gelden. Voor zeer dringende gevallen zal de: dienstdoende arts, indien hij niet onmiddellijk zelf ter beschikking kan zijn, een andere arts ter beschikking hebben. Dit zal echter worden ge regeld via het huis respectievelijk de telefoon van de dienstdoende arts. De huisartsen doen een dringend beroep op iedereen om tijdens de dienstdagen uitsluitend in dringende gevallen de hulp in te roepen van de dienstdoende arts, om zodoende overbelasting te voorkomen. De Huisartsen van Venray. PREEK IN DE GROTE KERK Zr. Filotea Nagelhout van de Or de der Zusters van de Voorzienig heid heeft zondag j.l. gepreekt in de Petrus-Bandenkerk. Zij dankt alle gevers die de kollekte op gulle wijze bedachten 1078,kan zij mee naar de missie nemen, voor de uitbreiding van haar school in de Campina Grande in Brazilië. AUTO GESTOLEN Op het erf van landbouwer V. W. te Veulen werd zijn nog in goede staat zijnde personenauto gestolen. De rijkspolitie heeft de auto nog niet kunnen achterhalen. WAGEN SLIPTE Drie auto's werden beschadigd op de Kempweg toen de personenauto bestuurd door W. uit Berden op de Kempweg in een slip geraakte en na twee bomen en een lichtmast te heb ben geraakt tegen twee personen auto's botste. Alle drie de auto's lie pen schade op, alsmede lichtmast en bomen. KATH. VROUWENGILDE VENRAY De E.H.B.O.-cursus van het Vrou wengilde (10 lessen) zal a.s. maan dag 13 januari beginnen om 8 uur in het gemeenschapshuis, ingang Jan Hensenstraat. Kosten 20,plus E.H.B.O.- boekje. Aanmelding nog mogelijk bii mevr. J. Hermans, Julianasingel 26. Het eerstvolgende koffieuurtje is op 14 januari van half elf tot half twaalf in lunchroom Verheugen.

Peel en Maas | 1969 | | pagina 1