StAima zestig jaar verpleging Treffer WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN 7r GOMMANS Schouwburg wegen rond Venray worden belangrijk verbeterd VRIJDAG 1 NOVEMBER 1968 No. 44 NEGEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1QSM52 PftlJS PER KWAST AAI (button Venray I2S) Het aantal mensen dat nog weet hoe voor zestig jaren terug de Belgische aannemer De Braeckeleire op de oude Keniens-vrang een gesticht aan het bouwen was, wordt minder. Maar nog altijd gaat het verhaal van de ontzaggelijke hoeveelheden drank die en èn door de Belse èn door de Venrayse metselaars bij die bouw „ge nuttigd" zijn. En nog altijd is er de verbazing, dat in een paar jaren tijd in Venray plotseling twee voor die tijd enorme gestichten werden gebouwd voor krankzinnigen. Eerst Huize Ser- vatius, toen Huize St. Anna Men weet hoe rond de eeuwwisse ling vooral de Provinciale Staten van Gelderland aan het zoeken wa ren om verpleegplaatsen te vinden voor krankzinnigen in hun provin cie! Een zoeken dat ze combineerden met de Staten van Limburg. Men moest voor deze verpleging zorgen en meende dat zulks het beste kon op confessionele grondslag. Men was reeds eerder in kontakt gekomen met de Broeders van Lief de, een Belgische congregatie, die, mede op instignatie van de heer Trynes, na enig zoeken Venray uit kozen om daar een gesticht voor mannelijke krankzinnigen te bou wen. Zaak was het nu ook een vrou welijke congregatie te vinden, opdat ook de vrouwelijke krankzinnigen, uit deze provincies in een „eigen" inrichting verpleegd zouden worden. Het was beslist geen wonder dat die congregatie uiteindelijk die van de Zusters van Liefde van Jezus en Ma ria werd. Ze was evenals de Broe ders gesticht door Kannunnik Triest en had in België al een grote naam verworven op het gebied van de krankzinnigenverpleging. Ondanks het feit dat de congregatie bij Gent reeds een groot nieuw krankzinni gen-gesticht aan het bouwen was, bleken de Zusters bereid te zijn ook naar Nederland te komen om daar hun aandeel te leveren in de verple ging van vrouwen. Weer was het de heer Trynes die met vooruitziende blik de moge lijkheden van weer een nieuw ge sticht zag voor zjjn geboorteplaats. Hü zorgde voor de nodige grond aankopen aan de noordrand van het dorp, zodat de Zusters hier hun plannen zouden kunnen ver wezenlijken. 4 NOVEMBER 1908 Begin 1907 werden de plannen aan de Ged. Staten van Limburg voor gelegd, waarbij men gemakshalve maar de tekeningen insloot van het gesticht dat men bij Gent aan het bouwen was. Nog binnen een maand was er het Koninklijk Besluit dat verlof gaf voor de bouw van 12 pa viljoenen, die 599 verpleegden zou den kruinen bergen. De Belgische aannemer sloeg aan het werk en op 4 november 1908 waren drie pavil joenen zo goed als klaar. De Zusters namen, zo goed en kwaad als dat ging, hun intrek en begonnen met de inrichting van het nieuwe gesticht, dat op 15 december 1908 zijn eerste patiënt kon ontvan gen. Toen was dr. Goossens al tot geneesheer-directeur benoemd, wat hij tot 1914 zou blijven. Hij was het die op 19 juni 1911 de toenmalige Minister van Binnenlandse Zaken, Heemskerk, kon verzoeken het ge sticht officieel te openen. GESCHIEDENIS De geschiedenis van Huize St. Anna en haar bewoners is bij het 50-jarig bestaan reeds uitvoerig ge schetst in het toen verschenen ge denkboek, dat om meer dan een re den zeer lezenswaardig is. Men vindt daarin de namen van een Dr. Lub berman, die van 19151919 genees heer-directeur was en later Inspec teur werd. Men leest er in hoe on der zijn leiding de patiënten huis- en handwerk deden en daarmede feitelijk de arbeidstherapie zijn voorzichtige intrede deed. Een merkwaardg feit was dat hij een opleiding voor assistenten op zette, iets nieuws in de verpleging en hoe hij tegenstander was dat kin deren beneden löjaren in deze in richting moesten worden opgeno men. Hij was het ook, die de Belgi sche vluchtelingen onderdak ver leende in de eerste wereldoorlog. DR. SCHIM v. d. LOEFF Zijn opvolger, Dr. Schim van der Loeff, is het vooral, die Huize St. Anna groot gaat maken. Initiatie ven op het terrein van de psychia trie en de psychiatrische verpleging werden door hem veelvuldig geno men. We noemen er enkele van, die spe ciaal voor Venray van betekenis waren en nog zijn. Onder zijn lei ding werd begonnen met de oplei ding van leken-verpleegsters, dat als het ware een instituut geworden is waarin jonge vrouwen niet alleen werden opgeleid voor de verpleging, maar een vorming kregen, waarin ze allen, als ze Huize St. Anna reeds lang verlaten hebben, nog met ple zier terug denken. De instelling van de gezinsverple ging was een ander facet van zijn vooruitstrevendheid. Lang voordat anderen hiermede begonnen en op grotere schaal bracht hij patiënten onder in Venrayse huisgezinnen om vandaaruit de overgang naar de maatschappij te vergemakkelijken of de patiënte daar in de huiselijke kring iets terug te kunnen geven, wat zij in het gesticht ondanks alle zorgen, maar node missen kon. Onder zijn leiding werd ook St. Anna gemoderniseerd, verfraaid, verbeterd, waarbij we het graag aan de vakmensen overlaten zijn beteke nis te schilderen als leider en psy chiater, maar ook als man die ini tiatieven nam tot samenwerking tussen Kath. gestichten en de na zorg der patiënten ter harte ging. Maar hij die St. Anna groot maak te, het door de krisisjaren heen hielp, er een psychiatrische inrich ting van maakte, hij zag het ook ten onder gaan. ST. ANNA ROUWT Een van de aangrijpendste oor logsgeschiedenis, die heel de ellende van de oorlog schetst, is zeker het bekende boekje van Soeur Godelieve „St. Anna vlagt, St. Anna rouwt, St Anna bouwt". Men kan daaruit lezen hoe in 1944 een volgepakte inrich ting, waarheen ook de patiënten van Noordwijkerhout geëvacueerd wa ren, door de Duitsers gebruikt werd als dekking. En hoe als gevolg van Het nieuwe centrumgebouw dat de Hoofdinspecteur van de Geestelijke Volksgezondheid dr. Veraart, maan dag a.s. in Huize St. Anna komt ope nen. Op de dag dat dit psychiatrisch ziekenhuis zestig jaren bestaat, wordt dit nieuwe gebouw ter be schikking gesteld van de directie, een medische en algemene biblio theek, de medische, psychologische en sociale diensten, terwijl op de bovenverdieping flats zijn ingericht voor funktionarissen in de middel- groepen. deze misdaad St. Anna gebombar deerd, beschoten, frontlijn werd. Hoe meer dan 1600 mensen daar dagen in kelders hebben geleefd, gezwoegd en gezorgd en hoevelen er gestorven zijn. Hoe daar een bevrijding kwam temidden van het puin, dat tevens een monument was van daadwerke lijke naastenliefde van zusters en verpleesters, van mensen van de diensten, van de doktoren, van heel die gemeenschap rond St. Anna, die na de bevrijding wreed uiteen ge scheurd werd door de evacuatie en die daarin hun leider Dr. Schim van der Loeff nog zouden gaan ver liezen op het dieptepunt van hun bestaan. ST. ANNA BOUWT Maar het optimisme dat de Zus ters in 1908 moed gaf in de kale Ke- niensvrang met hun werk van naas tenliefde te beginnen, gaf hen ook de moed voor de wederopbouw van hun zo zwaar getroffen inrichting. Een inrichting, die als directeur de heer Veraart kreeg, die men de nieu we bouwheer kan noemen van Hui ze St. Anna. Een nieuw St. Anna, want behalve dat de oorlogswonden werden geheeld, werd bij deze mil joenen kostende nieuwbouw ook niet de aanpassing vergeten aan de mo derne eisen van de psychiatrie. En terwijl de patiënten en het verple gend personeel dan weer eens hier heen moesten verhuizen, dan weer eens daarheen en een voortdurende overbezetting die verhuizingen dub bel moeilijk maakt, zag het weder opbouwende Venray in St. Anna het goede voorbeeld. Dr. Veraart somt het zelf op in het reeds meer ge memoreerde gedenkboek. De pavil joens St. Bernard, St. Vincent, St. Eugene, St. Benedictus, Sancta Ma ria, Don Bosco, St. Jan, St. Jozef en St. Pieter verrijzen als een nieuwe litanie van alle Heiligen. Het hoofd gebouw wordt hersteld en uitge breid, het verpleegstershuis, het cen trale ketelhuis, de wasserij, het meisjeshuis en als bekroning van dat werk het ontspanningsgebouw. Als Dr. Veraart in 1959 als Hoofd inspecteur voor de Geesteliike Volks gezondheid St Anna verlaat, ligt daar temidden van parken en plant soenen een nieuwe psychiatrisch zie kenhuis, dat voor zijn ruim 700 pa tiënten een leef- en werkgemeen schap vormt, waarin niets meer her innert aan de oorlog. het l-a-n-g-s-t-e laken van Nederland voor de laagste prijs! verkrijgbaar bij: Langstraat 61 Venray Telefoon 1281 GRASLINNEN- EN FLANELLEN LAKENS, GLAD EN GEBORDUURD, ook in sets TREFFER PYAMA'S OVERHEMDEN WEEKENDERS DUSTERS INTENSIVERING Dr. Kortmann, die sinds 1936 aan St. Anna verbonden is, neemt dan de leiding over. Een leiding, die on langs nog eens uitvoerig geprezen werd bij het verlenen van een Ko ninklijke onderscheiding. Men zou liet eenvoudigweg kunnen noe men de intensivering van het werk in dit ziekenhuis, waarin een grote medsche staf de meest moderne middelen ter beschikking staan voor genezing van de geestes-zieke mens. .£owel de zorg in dit ziekenhuis, als* de nazorg in de maatschappij, \Qirin de patiënte terug is gekeerd, kenmerken deze directeur, die ook de samenwerking met Huize Serva- tjus niet schuwt. Van dat alles legt op de eerste plaats het nieuwe centrumgebouw getuigenis af, dat a.s. maandag plechtig geopend gaat worden. Daar van getuigt ook de nieuwe verpleeg- school, die in Mariannhill gevestigd zal worden. ST. ANNA EN VENRAY Voor de geschiedenis is dit korte krantenartikel natuurlijk te sum mier. Als we hier dan nog iets zeg gen over de verhouding van St. An na tot Venray en omgekeerd, dan zijn dit ook maar enkele gedachten Toen de Zusters nu voor 60 jaren naar Venray kwamen werden die .Belsen" wantrouwig bekeken. En er zijn er nog in Venray, die dit van gesticht in ziekenhuis veranderde in stituut een dorp in een dorp noemen en er zich nog maar altijd moeilijk mee verenigen kunnen dat Venray foor de buitenwacht „gekkenhuis" betekent. Maar over het algemeen is de mening toch wel anders. De Zusters hebben in die voorbije ja ren, de een keer meer, de andere keer wat minder, beslist duidelijk gemaakt dat zij ook lid zijn van de Venrayse gemeenschap, dat zij ook deel hebben aan het Venrayse lief en leed. In economisch opzicht mogen zij zich er op beroepen werkgeefster te zijn van tientallen Venrayse men sen en via de gezinsverpleging dui zenden guldens uitgegeven te heb ben en nog uit te geven, maar er is meer dan het economische, hoe voor naam misschien ook. Behalve hun goede zorgen voor de geestelijke volksgezondheid in het algemeen en van de institutionele psychiatrische zorg in het bijzonder, hebben ze over de muren van St. Anna heen hun zorgen ook gegeven aan Venray. Het duidelijkste komt dat misschien tot uitdrukking in het jaarlijkse ziekentriduum, waar ze de gulle gastgeefsters zijn, maar wie geen vreemdeling in Jerusalem is weet dat in het verborgene nop veel meer gedaan is. Er is in St. Anna in zestig jaren veel, ..heel veel veran derd. Op administratief, op econo misch, op technisch en op vele andere gebieden. Maar gebleven is er de goede zorg, de moederlijke genegen heid, waarvan niet alleen de vele, vele patiënten profiteerden en nog profiteren, maar die ook Venray zelf zo dikwijls mocht en mag ondervin den. Dat te konstateren op de 60ste verjaardag van de komst van de „Belsen" naar Venray, is een extra felicitatie waard, bij de velen, die de Zusters ongetwijfeld maandag zullen bereiken. Wat het Wiener Tournee Theater in de toneelserie bracht is beslist een van de hoogtepunten van dit jaar. Shakespeare's Midzomernacht- droom in een eigentijdse versie en nog wel in het Duits was de zware opgave, waarvoor dit gezelschap een wederom praktisch uitverkochte zaal stelde. Maar het bleek aldra dat noch de taal veel moeilijkheden gaf, noch het feit dat dit beroemde ge zelschap deze Midzomernachtsdroom niet als een romantisch elfensprook je bracht, maar als een bijna demo nisch stuk vol oer- en natuurwezens. Belichting en decors werkten prach tig mee de vele daarbij behorende effecten te bereiken en wie het spel van Gustav Fröhlich als Zettel zag, wist dat daar een groot talent ge toond werd, zoals ook Jiirgen Wilke en Katharina Kutschera, om maar enkele van de 17 medewerkenden te noemen, blijk gaven van meester schap, dat juist in deze opvoering een toppunt bereikte. Gemakkelijk is het de bezoekers niet gemaakt op deze avond, maar het resultaat mag er beslist zijn NIEUWS UIT VENRAY EN OMGEVING ZONDAGSDIENST HUISARTSEN van zaterdagmiddag 12 uur tot zondagnacht 2 uur DR. VAN THIEL Patersstraat 30 Tel. 1887 Uitsluitend voor spoedgevallen ZONDAGSDIENST PAROCHIE GEESTELIJKEN VENRAY-KOM KAPELAAN J. DRIESSEN Dr. Poelsstraat 2 - telefoon 2385 De zondagsdienst duurt van zon dagmorgen tot maandagmorgen 8 u. ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS ZR. TACKEN Tel. 04709-1414 of 04780-1269 GROENE KRUIS ZUIGELINGENBUREAU kerkdorpen van 2 tot 3 uur Maandag: Oostrum, Leunen, Heide, Veulen; Dinsdag: Oirlo, Castenray, Merselo, Smakt Woensdag 6 nov. voor de letters S tm. Z van Venray-kom. ZIEKENAUTO Bel. 04780 - 1092 (b.g.g. 2116) ZONDAGSDIENST VERLOSKUNDIGEN Vroedvrouw Kransen-Meesters Julian as ingel 41-43 - Venray Tel. 1061 (04780) b.g.g. 04709-1639 Vroedvrouw Steveus-Helnen Merseloseweg 23 Venray telefoon 1152 (04780) ZONDAGSDIENST PAROCHIE-GEESTELIJKEN VENRAY-KOM Zoals men uit bovenstaande agen da kan opmaken hebben de paro chiegeestelijken van Venray-kom opnieuw de zondagsdienst ingesteld. Door verschillende mutaties van ka pelaans is deze enkele maanden bui ten dienst geweest. Nu kan men weer wekelijks lezen tot wie men zich moet wenden voor geestelijke hulp op zon- en feestdagen. IN MEMORIAM JAN POELS In het ziekenhuis overleed in de leeftijd van 81 jaar de heer Jan Poels. De overledene heeft zich de laatste tijd zeer verdienstelijk ge maakt voor de op 18 november te houden reünie van de mannen, wel ke in 1918 gevolg gaven aan de op roep de monarchie te redden toen Troelstra een revolutiepoging deed. Jammer, dat enkele weken daar voor deze grote stimulator overleed. Daarnaast heeft de heer Poels zich zeer verdienstelijk gemaakt voor de Middenstandersvereniging en de Spiegelglasverzekering van Venray. De begrafenis vond dinsdag plaats. R.K. VROUWENGILDE VENRAY Nog even willen wij u het koffie- uurtje in herinnering brengen. Dat zal dan zijn a.s. dinsdag 5 november van half 11 tot half 12 in lunchroom Verheugen, Grotestraat. Komt u nu echt ook? Laat ons niet alleen zit ten. Dan is er ook nog nieuws over de cursus cadeautjes maken. Deze cur sus begint vrijdag 8 november om 2.15 uur in hotel Kemps Hensenius- plein 11. Men kan zich hiervoor nog opgeven bij mevr. Hermans, Juliana- singel 26, tel. 1129. De kosten zijn 4,00 voor 6 lessen. KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING Bij gelegenheid van het 40-jarig bestaan van het Psychiatrisch Zie kenhuis Sancta Maria te Noordwijk werd o.m. de bronzen eremedaille in de orde van Oranje Nassau uitge reikt aan de heer W. G. J. Custers, die ook 40 jaren in deze instelling werkzaam is. De heer Custers is Venrayer van geboorte. HOND TEGEN AUTO Een overstekende herdershond was op de Beekweg oorzaak dat de personenauto bestuurd door de Ven rayer W. v. Z. schade opliep. De hond werd bij de botsing gedood. De eigenaar M. B. werd opgespoord en deze bleek verzekerd te ziin, waar door de rekening aan de WA verze keringsmaatschappij kan worden ge presenteerd. Volgend jaar zullen verschillende verbeteringen worden aangebracht in de weg VenloHorst—Venray Noord Brabantse grens. Dit delen Ged. Staten mee in hun overzicht van verbeteringswerken aan provin ciale wegen in 1969. Deze weg zal, zoals bekend, worden omgelegd om Horst. Ten behoeve hiervan wordt een aardebaan aangelegd. Een begin zal ook worden gemaakt met de bouw van kunstwerken in het weg gedeelte ten noorden van de Tien- rayseweg. De aansluiting van de tertiaire weg naar Oirlo en Castenray wordt verlegd. Ten behoeve van de nieuwe aansluiting zal in de bestaande pro vinciale weg een baanverdubbeling worden aangebracht. G. S. verwach ten, dat ook kan worden begonnen met de aanleg van 'n baanverdubbe ling voor de veiling te Grubben- vorst en dat de Rijkswaterstaat een begin maakt met het voor rekening van de provincie te bouwen viaduct in de kruising van de E-3 met de te verleggen provinciale weg. In de weg Brabantse grens—Ven ray—WellDuitse grens wordt een begin gemaakt met de bouw van viaducten over de Leunseweg en over de nieuwe provinciale weg te Venray. Ook wordt begonnen met de asfaltering van het gedeelte Leunen- Oostrum in deze weg. De aanleg van de Midden-Peel weg kom» volgend jaar een stap verder. Prov. Water staat gaat dan starten met de aanleg van het gedeelte gelegen tussen de weg Blerick-Panningen en de Napo- leonsbaan. OVERPEINZINGEN HET HOOGE HUYS Namen als het Schuttersveld voor het nieuwe bejaardencentrum, de Kruuze voor het oude Paterskloos- ter, het Boschveldcollege voor het nieuwe Lyceum houden met vele andere de herinnering vast aan Ven- rays geschiedenis en oudheid. Toen men deze week in de kringen van de oudheidvorsers aan het zoeken was naar het Hooge Huys, waar dat ge legen had, bleek het te gaan om een soort buitenverblijf van de heer van Makken aan de rand van Venray. Ongeveer waar eens de oude gasfa briek stond, hadden deze heren een huis staan, aan de rand van hun jachtgebied, waarin ze zich terug trokken na de jacht om daar zich te goed te doen aan wat de jacht had opgeleverd, waarbij ook de drank niet gespaard werd. Dit huis was vrij hoog opgetrokken omdat zulks op de eerste plaats hoorde bij de stand van die heren en op de tweede plaats om er door gevrijwaard te zijn dat het het rieten dak vernield zou kunnen worden door het mindere volk. Nabij dit Hooge Huys stond ook de Pol vertoren. of het Polverhuis. waarin de attributen voor de jacht bewaard werden. De vraag komt nu automatisch naar voren of dit Hooghe Huys geen goede betiteling zou zijn voor onze wolkenkrabber aan de Beekweg. Een oude Venrayse naam, die o.i. zeer toepasselijk is op deze hoge flat, die met recht een Hoogh Huys genoemd kan worden. Zijn we goed ingelicht dan wordt thans een poging gedaan het gebouw de Hoge Beek te npemen. Deze naam is wellicht fraai gevonden, al vraagt men zich af hoe een beek hoog kan zijn. maar heeft geen enkele ge schiedkundige verbinding met Ven ray van vroeger of nu. OVERSTEKENDE PONY OORZAAK ONGEVAL Een overstekende pony was op de Timmermannsweg te Ysselsteyn oor zaak dat de bestuurder van de vrachtauto van landbouwbelang M. J. uit Wanssum plotseling moest af remmen. waardoor de wagen over de kop sloeg en kantelde. De be stuurder raakte bekneld. Venrays vrijwillige brandweer rukte uit en geholpen door omwonenden gelukte het de bestuurder uit zijn benarde positie te bevrijden. De bestuurder bekwam bij de botsing verschillende verwondingen en moest naar het zie kenhuis te Venray worden overge bracht.

Peel en Maas | 1968 | | pagina 1