Treffer Herman Maas Rank Xerox Kerkelijke Diensten RH tot ziens bij pijls en de sociale werkelijkheid deed het weer best K?rSN,MKFcNiS WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN «usmulKuw 5Z GOMMANS van 6 tot en met 12 oktober Vredeskerk Venray JI'l.l.lUIIHJ VRIJDAG 4 OKTOBER 1968 No. 40 NEGEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS NA 10 JAAR.... In De Vacature van 24 sept. j.I. heeft Adriaan Maas zich bij de 10e verjaardag van de dood van Herman Maas zich de vraag gesteld of een herdenking van deze van oorsprong Venrayse schrijver nog wel zin heeft. Hij meende echter dat zulks bij Maas wel zin heeft, al was het al leen maar om Maas zijn ideeën, die in zijn werk naar voren zijn geko men, opnieuw te bezien in het licht van nieuwe ontwikkelingen. Herman Maas verzette zich tegen een denken dat rond de eeuwwisse ling algemeen was op sociaal ter rein. Een goede christen was hij of zij die de wetten en de geboden on derhield, doch op het terrein van de sociale rechtvaardigheid en de so ciale liefde bestonden zulke wetten en geboden nog niet en dus liet men ook als christen sociale ellen de en maatschappelijk onrecht be staan.. De schrijver zegt dan verder: EERLIJKE BEDOELING J Met zijn literair en journalistiek werk heeft Herman Maas naast zijn eigen overtuiging altijd eerlijke en ernstige bedoelingen gehad, maar de levenstragiek voor hem is geweest dat dit dikwijls ontkend is. Het werk van Maas is sociale literatuur; zijn romans zijn zedenromans, die vaak opgevat werden als onzedelijke ze denromans, geschreven door een rankuneuze hekelaar. Maas heeft niet alleen het onrecht dat de verdrukten werd aangedaan gezocht om het te bestrijden, maar hij heeft ook de oorzaken van ver drukking en onrecht opgespoord, aan de kaak gesteld, gehekeld. Hij was een veelschrijver: naast een bundel schetsen, en negen ro mans, publiceerde hij essays, een aantal verhalen, enige studieboeken en een grote hoeveelheid journalis tieke artikelen. Van zo'n hoeveelheid publicistisch werk is vanzelfspre kend veel in de loop der jaren te licht bevonden, maar er is sprake van literair-historische onrechtvaar digheid als daarmee en daarom een geheel levenswerk verworpen en vergeten wordt, en men kan zelfs op goede gronden van geschiedenisver valsing spreken, als dit met opzet gebeurt. Herman Maas behoorde tot de vooruitstrevende katholieken die niet in de karitas een oplossing za gen voor de sociale ellende van de kleine man. Het publicistische werk van Her man Maas dient daarom zeker niet enkel en alleen op zijn literaire waarde onderzocht te worden; voor zijn werk bestaan ook historische en sociologische kriteria. MACHTSMISBRUIK Steeds heeft Herman Maas zich bijv. het lot van de gewone man aangetrokken en nam hij stelling te gen elke vorm van potentatisme. In de reeks hekelschriften die Maas op zijn naam heeft staan, wor den verschillende problemen aan de orde gesteld: de onderdrukking en uitbuiting van de bevolking van De Peel; onderwijs- en opvoedingspro blemen; de moraal van „de nieuwe tijd", vooral in de stadsgemeen schappen. Zijn romans kan men in drie groe pen verdelen, waarin deze proble men (min of meer achtereenvolgens) centraal staan: Tot de eerste groep kan men rekenen: Jan van Houtum's Schet sen Van Over de Peel (1901); Ver- stooteling (1907); Het Goud van De Peel (1909), Landelijke Eenvoud (1910); De Hoofdzonden van Het Land (1930), Menschen van het Ge hucht (1939). Uit groep twee behoren de ro man Om De School (1913, een auto biografisch relaas over de school strijd (6) en een studie Onze School- opvoeding (1932). De derde groep omvat drie ro mans: De Hamerslagen (1934), Een Hoekje Stad (1936), De Liefde Van Jo Faro (1946). Herman Maas heeft gekozen; hij trachtte naar waarheid konkrete so ciale situaties onder woorden te brengen, met de bedoeling op de ontwikkeling van die situaties in vloed uit te oefenen. Hij hekelde wantoestanden in en om De Peel, in het onderwijs, in de stad. „Heb ik niet het menselijk recht mee te spreken over de maatschappij?" vraagt Karei van Leeuwen Her man Maas) in de roman Om De School, waarin van diezelfde Karei van Leeuwen gezegd wordt: „De kunst dienen wilde hij, maar de kunst die een reëel beeld geeft van het leven der massa." Maas heeft dat menselijk recht op geëist, en daarmee trachtte hij de kunst te dienen. Het schrijven van hekelschriften impliceerde echter, ook in een demokratie. een leven van vervolging. VERVOLGING Het dagelijks brood werd Maas zelfs ontnomen. Van alles en nog wat werd uit de hoek gezocht om Maas het leven onmogelijk te ma ken, om de integriteit van de onder wijzer-leraar en schrijver in twijfel te doen trekken, om zijn geschriften verdacht te maken. Onmiddellijk na zijn eerste geschrift werd Maas al beschouwd als een ketterende last post: „Niet enkel had hij onzedelijke romans geschreven, zonder eerbied voor Limburgs dierbaar oord, boven dien was hij liberaal, antiklerikaal, voorstander van openbaar onder wijs", zo zeiden zijn tegenstanders. Herman Maas redigeerde het on afhankelijke blad Limburg's Belang, waarin doorgaans geen blad voor de mond genomen werd, zodat een waarschuwing van de bisschop niet uitbleef. Het meest gehaat maakte Maas zich door niet alleen duidelijk te laten merken welke mistoestanden hij op het oog had, maar ook welke per sonen daarin een weinig fraaie rol speelden. PEEL GEEN IDYLLE De Peel is in het werk van Maas niet een idyllisch landschap waarin vreedzame mensen hard en tevreden ploeteren om de kost en de eeuwige zaligheid te verdienen. De mythe van de landelijke een voud heeft Maas bewust en tot de grond toe afgebroken, en dit terecht, want de mythe was vals. Als aan dachtig kronikeur noteerde hij: „Domme bekrompenheid en meedo genloze baatzucht bij de kleine po tentaten, gedwongen winkelnering en andere uitbuiting, politieke corrup tie, fraude bij de verkiezingen, die met stromen drank gewonnen wer den. En het slavenvolk der peelwer- kers, verbeestelijkt van armoe, met alle gevolgen van drankmisbruik en sexuele uitspattingen, moord en doodslag". Maas tekende alles naar waarheid op. Zijn Verklaring in de derde druk (1944) van Het Goud van De Peel besluit hij met de zin: „De hééle ro man is één brok werkelijkheid." Maas heeft volgens Kloos „den moed gehad, het pseudo-dich- terlijke waas, door vroegere schrij vers om het Limburgse landschap, weg te blazen, zonder dat een gezon de decentie door die onthulling ge schokt hoeft te worden." Wat er over het Peelgebied en de Peelbevolking te onthullen viel was heel veel: hopeloze armoede; lange werktijden, ook voor vrouwen en heel jonge kinderen; erbarmelijke huisvesting; slechte voeding; en al tijd het spook van de werkeloosheid zonder ondersteuning. De ellende ging gepaard met geweldig drank misbruik en de ellende was de oor zaak van dat misbruik. Staking en opstand waren onmo gelijk. De katholieke geestelijkheid en de plaatselijke overheid smoor den elke poging daartoe in de kiem. Voor de Peelmensen lag de keuze al dus: het schamele loon voor slaven arbeid of werkeloosheid en honger dood. t OPSTAND TEGEN GEZAG Door veel geestelijken werd altijd en eeuwig geschermd met het auto riteitsbeginsel: opstand tegen het ge zag was voor deze soort filosofen opstand tegen God, want alle gezag komt van God. Degenen die in de Peelstreek, en niet alleen daar overigens, verbete ringen hadden kunnen aanbrengen in de sociale verhoudingen, droegen hun vrome hart te rechts en dat be tekende: kritiekloze verheerlijking van de bestaande orde; konsolidatie van de droevigste mistoestanden, die zowel met „godsdienstige" theorieën als met de leer van het kapitalistisch liberalisme „verantwoord" werden; onthouding van primaire levensbe hoeften; onderdrukking en uitbui ting en knechting van een hulpeloze arbeidersklasse, ondemokratisme en paternalisme; preking van onchris telijke ideeën: de armen moesten de zaligheid verwerven door geduld en berusting, door erkenning dat de standsverschillen berustten op een eeuwige, door God gewilde wet; agi tatie tegen het opkomend socialisme dat fundamentele veranderingen in de maatschappelijke verhoudingen zou (kunnen) brengen. Aan het christendom in het alge meen en aan het katholicisme in het bijzonder hadden de Peelmensen in sociaal-maatschappelijk opzicht niets te danken. Herman Maas heeft dit beseft en nog geschreven ook; de leugen van de landelijke eenvoud en van het landelijke geluk heeft hij verplet terd. Anton van Duinkerken formu leerde het zo: „Het Brabantse werk van Vincent van Gogh stelt een el lende ten toon, die de mens naar verdierlijking dreigt te dringen. Ook uit de min of meer naturalistische novellistiek van Holidee, Samuel van der Vijgh, Marie Gij sen. Her man Maas en A. M. de Jong komt ons de tragische gedaante van Bra bant tegemoet." ZELF GEZIEN EN ERVAREN Heel vaak is Maas verweten dat hij er op uit was schandaalkronieken te publiceren die de werkelijke toe standen vertekenden. Natuurlijk heeft Herman Maas, een emotioneel en sociaal bewogen het l-a-n-g-s-t-e laken van Nederland voor de laagste prijs! verkrijgbaar bij: Langstraat 61 Venray Telefoon 1281 GRASLINNEN- EN FLANELLEN LAKENS, GLAD EN GEBORDUURD, ook in sets TREFFER PYAMA'S OVERHEMDEN WEEKENDERS DUSTERS man. die steeds te dicht met zijn neus op de feiten zat om objektief te blijven, geen romans geschreven die gebaseerd zijn op via wetenschappe lijk onderzoek verkregen exacte ge gevens. Vast staat in elk geval dat de door Maas beschreven werkelijk heid was, zegt Ouwerling. Men kan de schrijver Maas veel verwijten, aldus zijn naamgenoot in Vacant, doch een vaststaand feit is. dat wederlegging der hoofdstrekking van Maas' werk onmogelijk is. Een en ander: „Mijn boeken zedeloos? Als ik prikkellectuur of cronique scan- daleuse had willen schrijven, dan had ik het toch wel anders gedaan. Aan pikante stof zou het mij niet ontbroken hebben; pikante stof te over, dubbel pikant door rang en waardigheid van de personen." „Rank Xerox", zo schrijft mr. John Davis, de president-directeur van de Rank organisation in het pas verschenen jaarverslag over het boekjaar juli 1967 juni 1968, „heeft in die periode een mas sieve groei gekend". De omzet steeg van 61.8 miljoen tot 84.4 miljoen, terwijl de bruto winst steeg met 58,3% van bijna 19 mil joen pound sterling tot bijna 30 miljoen. Vooral het laatste kwartaal schijnt goed geweest te zijn toen de resul taten te voorschijn kwamen van liefst 4 nieuwe kopieermachines (720, 2400, 660 en 3600), die in de voorbije 12 maanden op de markt zijn geïn troduceerd. Mr. John Davis verklaart in dat zelfde jaarverslag dat de groei van Rank Xerox, die nu 13.000 mensen in dienst heeft in 19 landen, in het verleden zijn oorsprong had in het feit dat men een produkt had, dat zijn tijd vooruit was en dat men dit produkt niet verkocht, doch ver huurde. Dit laatste maakte het aan trekkelijker voor de gebruikers, die minder hoefden te investeren. Doch deze voorsprong moet behouden blijven door een team van mensen, die zowel op technisch als op ver- koopgebied vooruitstrevend zijn en hun tijd voorbij blijven. Zulk een team meent hij in de voorbije jaren opgebouwd te hebben. Daarnaast is ook Rank Xerox, naast de Xerox Corporation in Amerika, waarvan men in de voorbije jaren de resul taten kreeg van hun onderzoekingen en uitvindingen, zelf ook begonnen met onderzoekingen, in welke afde ling nu reeds o.m. in Venray 400 mensen werken. MOGELIJKHEDEN Zijn er nog meer mogelijkheden op wat men noemt de „kopieer- markt"? Op deze vraag geeft de pre sident-directeur thans reeds in zijn jaarverslag ook antwoord. Ieder jaar groeit de behoefte aan kopieer machines met 12%. Een groei die nog groter kan worden door de men sen te wijzen op de vele mogelijk heden, die er op dit gebied liggen. Dat is o.m. een taak van de Rank Xerox verkoopkantoren, die zich in tussen in praktisch alle landen van Europa reeds een behoorlijke positie opgebouwd hebben en deze moeten uitbouwen. Dat ze daarbij de steun krijgen naast andere machines van een kopieermachine die per seconde een kopie aflevert en die dus ook als stencil- of dupliceermachine te gebruiken is opent nieuwe mogelijk heden. Voeg daarbij dat aan deze 3600 machine nog een automatische sorteermachine te koppelen is, waar van de produktie nu ter hand geno men wordt, dan is het duidelijk dat men hier nieuwe markten voor zich heeft. Mr. John Davis is er van over tuigd dat ondanks de grote vooruit gang, die men in de afgelopen jaren heeft geboekt, de Xerografie nog steeds in zijn kinderschoenen staat. UITBOUW De geweldige uitgroei van Rank Xerox stelt zijn problemen, aldus het jaarverslag, aan de vervaardi ging, de inkoop van het daarbij be nodigde materiaal en de aflevering. Dat alles heeft men in een aparte afdeling ondergebracht om zo alle problemen die zich daarbij voordoen, het hoofd te kunnen bieden. En pro blemen zijn er als men alleen maar bedenkt dat de produktie in het voorbije jaar met 50 pet. gestegen is. Uitbreiding van fabrieken was dus noodzakelijk, splitsing van andere gedwongen. Het jaarverslag memoreert de uit breidingen in Engeland zelf, maar ook de bouw en in gebruikname van het nieuwe onderdeel van de Rank Xerox vestiging in Venray, waar be halve gebruiksartikelen voor de ko pieermachines, nu ook kopieerma chines gemoderniseerd en verbeterd worden voor de gebruikers in de E.E.G. Verder memoreert mr. Da- vis de uitbouw of nieuwbouw van verkoopkantoren als dat in Amster dam en heeft ze wat dat betreft nog grote plannen in andere landen van Europa. CIJFERS Rank Xerox blijkt in 1967 een om zet gehaald te hebben van ruim 84 miljoen pound sterling. De omzetcijfers van deze onder nemingen geven het volgende beeld in 1000 pound. 1967 1.130 1967 1.130 1962 2.599 1963 6.464 1964 14.971 1965 26.933 1966 44.353 1967 61.812 1968 84.361 Het betekent o.m. dat het aandeel van Rank Xerox in de totaal-omzet van de hele Rank Organisatie steeg van 1.6% tot 41.2%. De bruto winst van het afgelopen jaar steeg tot 33 miljoen en ook hier laten de cijfers weer een merk waardige, zo niet enorme stijging zien (wederom in 1000): 1961 33 1962 29 1963 1097 1964 3376 1965 8.248 1966 16.608 1967 21.887 1968 33.395 In 8 jaren heeft Rank Xerox dus kans gezien zijn brutowinst te ver- duizendvoudigen. Haar aandeel in de bruto-winst van de hele Rank Or ganisatie is daarmede gestegen van tot 79,9%. VENRAY Het mag dan misschien het Ven rayse chauvenistische hart 'n tikkel- PAROCHIEKERK VENRAY Priester van de week: Kap. J. H. Driessen Dr. Poelsstraat 2 Tel. 2385 Zondag: 18e zondag na Pinksteren. 8 uur Theodora van Haren-Zegers; 9.30 Hoogmis voor de parochie; 11 u. Wim Vermeulen; 18 u. Jan Janssen en Carolina de Bruyn. Maandag: 7.30 Mevr. Janssen-Hen- driks van de Weem; 8.15 Wilhelm Aarts vwg. twee vrienden; 9 uur Frederika Gooren-Bouten; 19 uur overl. fam. Hanssen-Verhofstad. Dinsdag: 7.30 Arnold Molenmaker; 8.15 gest. jgt Ant. J. Janssen en Jo- sephina Car. Esser; 9 uur ouders Coenen-Houtackers; 19 uur overl. ouders en fam. Geurts-Verstegen. Woensdag: 7.30 gest. jgt. Jacq. van Opbergen en Bartolina Josephina Verheugen; 8.15 Peter Johan van Maris; 9 uur Elisabeth Theuws-Rey- niers; 19 uur Anna Gossens. Donderdag: 7.30 Piet van Maris; 8.15 gest. jgt. Frans Verkley en echt genote Maria Droste; 9 uur Hendrik van de Heuvel. Vrijdag: 7.30 Pascal Schmeitz; 8.15 Anna Cath. Backus-Jeuken; 9 uur Petronella van Rijswijck-Stiphout; 19 uur Leonora Pouwels-Verbeek. Zaterdag: 7.30 gest. jgt. Nicolaas Bekkers, echtgenote, dochter en kleinkinderen; 8.15 fam. van Kemps- Baltussen, Anna, Harry en Truus Tijssen; 9 uur Herman Gerrits vwg. de buren; 19 uur Frans van de Heu vel. Mededeling: De kerkdeurkollekte voor de blin den zal plaats hebben zaterdag 5 okt. na de avondmis en zondag 6 okt. na iedere H. Mis. AkolietenlUst Zondag 6 okt.: 8 uur W. Janssen, T. Janssen; 9.30 M. Janssen. J. Lau- rensse, L. Bexkens; 11 uur M. Cup pen, J. Thielen; 18 u. G. Cox, J. van Ham. Zaterdag 12 okt.: 19 uur W. Jans sen en T. Janssen. Misdi e naarst U st Maandag, dinsdag, woensdag: 7.30 Pieter Janssen en Geert Kengen 8.15 Lambert Janssen en Martin Spee; 19 uur Wim Kremer en Adje Ver beek. Donderdag, vrijdag, zaterdag: 7.30 Hub. Thuyls, Jos Laurensse; 8.15 André Gooren, Bart van Bolhuis; 19 uur Bert Verbruggen, Paul Zwit- serlood (alleen vrijdag). Zondag: 18e zondag na Pinksteren. Zaterdag: 19.00 avondmis voor overl. Harry Schrooten en Jan Lau rensse (Dameskoor Venrode). Zondag: 7.30 leesmis voor overl. ouders Huijbers-Janssen; 9.00 lees mis voor overl. Gerrit Relouw; 10 u. jgt. voor overl. Leonarda Ewalts- Janssen; 11.30 leesmis voor overl. ouders Weerts; 18.30 avondmis voor overl. ouders Pirlo-de Mulder. tje pijn doen, dat in het overigens fraaie jaarverslag maar enkele re gels gewijd zijn aan de Venrayse vestiging van Rank Xerox, van de andere kant getuigt hetzelfde jaar verslag van zoveel optimisme, dat men er vrede mee kan hebben. Van deze zo rijk dragende boom zullen ook de vruchten in Venray vallen, daarvoor hoeft men geen profeet te zijn. En in de steeds groter worden de omzetten, in het steeds groeien de sortiment van mogelijkheden dat Rank Xerox zijn klanten ook in de E.E.G. gaat bieden, kan en zal Venray zijn steentje bii te dragen hebben. Dat kan men dan wel tus sen de regels door lezen en dat is ons wel duidelijk geworden bij het jong ste bezoek aan de machtige Engelse fabrieken, waarvan eens ook Venray een deel van de produktie zal moe ten overnemen. En waarin het nieu we industrialisatiebeleid ook uitbrei dingen van fabrieken kunnen profi teren van regeringssteun is dat mis schien een argument te meer om die plannen te stimuleren. Maandag: 8.00 leesmis voor alle parochianen; 19.00 avondmis voor overl. Johannes Lenzen. Dinsdag: 8.00 leesmis tot zekere intentie (O.); 19.00 avondmis voor overl. Wilhelmina Pauwels-Peeters. Woensdag: 8.00 leesmis voor overl. Wim Oudenhoven (Bouwvakarbei dersbond): 19.00 avondmis voor overl. Joseph Jacobs en Johannes Jacobs. Donderdag: 8.00 leesmis tot zekere intentie (O.); 19.00 avondmis voor overl. Wilhelmina van Dijck-Reij- nen. Vrijdag: 8.00 leesmis tot zekere in tentie (O.); 19.00 avondmis voor overl. Wim Oudenhoven (buurt). Zaterdag: 8.00 leesmis tot zekere intentie (O.); 10.00 plechtige huwe lijksmis en eucharistieviering voor het bruidspaar Maas-van Hilten; 19.00 avondmis voor overl. Peter Oomens. Biechtgelegenheid van 5-7. Mededeling: Maandag viert de kerk het feest van O.L. Vrouw van de Rozenkrans en vrijdag het feest van het Moeder schap van Maria. Kunt u beide da gen een eucharistieviering komen bijwonen! MisdienaarslUst 5-12 oktober Zaterdag: 10 uur boekjes: M. v. d. Bekerom. M. Dicker, H. Linders. J. van Meyel, P. Peeters. H. Kusters. Zondag: 7.30 W. Franssen. H. Rij broek; 9.00 G. Willemsen, G. Swin- kels; 10.00 M. Eibers, R. Jans, T. v. Toor; 11.30 J. Schattorie. W. Her mans; 18.30 N. dc Rijk, L. Arts; 19.00 boekjes dezelfden als zaterdag. De week: 8.00 H. Kusters. H. Lin ders; 19.00 M. v. d. Bekerom. M. Dicker. Zaterdag 12 okt.: 10.00 S. Claessen. L. van Els, M. Dicker. HERVORMDE GEMEENTE Zondag wordt de dienst voor de Protestanten in de Kapel van Ma- riannhill aan de Wcstsingel geleid door Ds. Mager uit Roermond, aan vang half tien. Wegens restauratiewerkzaamheden wordt in de Hervormde Kerk aan de Maasweg in Blitterswijck voorlopig geen dienst gehouden. Zondag: 18e zondag na Pinksteren. 8 uur H. Mis voor Johan Camps; 9 uur Hoogmis voor de parochie; 10 uur Hoogmis voor de pelgrims van Leunen. Maandag: 7.30 Martien Reijnders en Petr. Kleuskens-Verheijen. Dinsdag: 7.30 int fam. M. Vermeu len. Woensdag: 8.45 Meta Hulsman. Donderdag: 7.30 Hendrik J. Spreeu- wenberg en Eleonora Kuypers; 20 u. avondmis voor de leden van de LVB. Vrijdag: 7.30 Theo Camps. Zaterdag: 7.30 zekere intentie (L.). 19.00 gest. lsm. levende en overl. fam. Zegers-Camps. Pater Classens uit Oirk> dank U allen voor de opbrengst van de kol- lekte voor zijn missie: 480,95. PAROCHIEKERK OIRLO Zondag: 18e zondag na Pinksteren. Rozenkranszondag. 7.00 leesmis; 8.30 gez. H. Mis Jan Mathieu Jenniskens. Bcmardina Thielen en Jan Thielen; 10 uur hoogmis. Maandag: 7.30 leesmis voor overl. fam. Ewals-v. d. Loo. Dinsdag: 7.30 Mis voor priester roepingen; 19.00 avondmis tot int. v. d. L.V.B. Woensdag: geen H. Mis. Donderdag: 7.30 H. Mis voor de vrede. Vrijdag: Feest van het Moeder schap van de H. Maagd Maria. 8.00 gest. jaard. fam. v. d. Ven-Hagens. Zaterdag: 7.30 gest. leesmis; 19.00 avondmis. Deze week worden de zakjes van de gezinsbijdrage opgehaald.

Peel en Maas | 1968 | | pagina 11