Oe Voetganger kom even naar DE WASCOMAATü Runderen haalden wonderlijke streken uit WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN drukwerk De 'Motenkraker Venray in het weekend VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1968 No. 35 NEGEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 2t POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPKUS 12 ct p.r PtUS PER KWARTAAL L- (buiten Vawoy 125) A RONNEME NTS- OVER KOETJES EN KALFJES Als U onze koeien, de zwartbonten en de roodbonten, zo rustig ziet grazen in de weilandenkunt u zich dan voorstellen dat over deze dieren bibliotheken vol geschreven zyn? En dan niet alleen over hun sexuele problemen (de k.i. nam het eerst by het rund een grote vlucht!), hun voeding, fokkerü of produkten, maar ook over hun geschiedenis en hun rol in de overlevering? Het ïykt onwaarschüniyk, maar nergens in de Oude Wereld is ooit een beschaving van de grond gekomen zonder de hulp van het rund! China, Egypte, Sumeris, Griekenland, Romehet waren allemaal rundveehouders, die ermee begonnen. Ja, ook met Rome. Italië betekent niet voor niets ,land der runderen". De hei lige koeien der Egyptenaren leven nog voort in India. En ook onze bloedeigen voorouders zouden van honger en ellende omgekomen zyn zonder de trekkracht van de os, de melk en de zuivel van de koe, de huiden, het vlees en de beenderen van de hele runder- familie. De Friese terpen bewyzen het. Maar wy willen u niet vevelen met een bydrage over de geschiedenis van het rund. U zou net zo goed een opstel over „de geschiedenis der mensheid" kunnen vragen. Maar omdat het rund (als diersoort) zo oud is en al zoveel beleefd heeft, is het heel gemakkelyk om een staalkaart te geven van curiosa, rundercuriosa wel te verstaan. Want die zyn er by honderden en de meeste staan geschiedkundig muur vast ook! IN DE SUPERLATIEVEN Het oudste rund? De Adam en Eva zijn nog nooit gevonden, maar wèl de oudste afbeelding. Dat is een Su- merische scherf van 5000 jaar voor Chr. Maar wat nog veel belangrijker is: de oudheidkundigen hebben het schriftelijk bewijs gevonden, dat het rund getemd is uit Bos primigenius (de oeros, in de Bijbel nieuwe ver taling: woudos en in de oude ver taling: eenhoorn). Dat is op vele plaatsen gebeurd en in uiteenlopen de tijden, maar de Sumeriërs uit het oude Babel waren er heel vroeg bij. Men heeft op kleitabletten het Su- merische ideogram (beeldwoord) voor huisrund èn dat voor de oeros gevonden. Deze zijn gelijk, alleen heeft het laatste drie dakjes in het beeld. Dat is het teken voor „ber gen". Wij gebruiken het nóg wel, op landkaarten. Voor één diersoort koos men één woordbeeld, vandaar hét bewijs. Maar even goed kennen wij het oudste rund, d.w.z. het rund dat als huisdier het oudste geworden is van alle bekende runderen: 37 jaar. Het wreedste rund? Dat was de stier die in 1647 op het erf van een veehouder in Westzaan drie mensen doodde. Nu is dat niets bijzonders dat een stier (let wel: een op onjuis te wijze gehouden, dus gekwelde!) stier een mens doodt. Dat is al eni ge honderden malen gebeurd. Maar in Westzaan viel de stier de boer aan en nam hem op de horens. Zijn vrouw schoot te hulp en werd door het woedende dier opengereten, zo dat ook zij stierf. Maar de vrouw was in verwachting en de te vroeg geboren baby leefde nog anderhalf jaar. Dit schrikkelijk gebeuren is vereeuwigd via een schilderij, dat u in de Bullekerk te Zaandam kunt vinden, bedekt met een gordijn, om dat anders de gelovigen afgeleid zouden worden tijdens de predika tie. Er zijn ontroerende gedichten over deze dramatische geschiedenis. Laten wij er aan toevoegen dat een stier die vrij in de weide loopt wel eens wat hardhandig of hardhoornig is, maar nooit kwaad. Kwaad wordt het dier als het in een donker hok gehouden wordt. Als het dan los breekt valt het de mens aan. KOE MARY Het rund dat de meeste mensen gedood heeft? Dat was de koe Mary van mevrouw Patrick O'Leary uit het Chicago van 1871. Deze dame woonde in een wijk waar nog veel houten huizen met rieten daken stonden. Mevrouw Patrick O'Leary was van boerenafkomst of liever: zij had vroeger op deze plaats een boer derij gehad. Maar door stadsuitbrei ding was zij alle land kwijtgeraakt. Alleen haar huis en de koeiestal hield zij over. In die stal stonden een paar koeien, die gevoerd wer den met schillen, groenteafvallen enz. uit de buurt en de melk werd aan huis verkocht. Een zeer vreed zame bezigheid, nietwaar? Maar op een avond in oktober 1871 wilde de dame gaan melken en om dat het donker was nam zij een pe troleumlamp en zette die achter koe Mary om wat meer te kunnen zien. Dat lukte, want spoedig kon zij wat méér zien. Mary schrok, gaf de lamp een oplawaaier en die kwam in een hoop stro terecht. Het gevolg was verschrikkelijk want alles vloog in brand. Toevallig was er in geen we ken regen gevallen en er stond een flink windje. Mevrouw Patrick O'Leary overleefde de ramp, maar het grootste deel van Chicago brandde tot de grond toe af. De schade bedroeg 200 miljoen dollar (dus meer dan een half miljard 19e- eeuwse guldens!) en wat nog veel erger was: 250 mensen vonden de dood in de vlammenzee. Ook koe Mary stierf de vuurdood, maar haar record werd gelukkig nooit gebro ken De vruchtbaarste koe was een Duitse uit 1929, die via een keizer snede van een zesling (een stier- en vijf vaarskalveren) verlost werd. Moeder en kalveren overleefden de operatie niet. De melkrijkste koe schijnt een Hongaarse geweest te zijn, die het tot 56 kg melk per dag bracht. Er zijn thans echter enige tientallen koeien over de hele we reld bekend, die het (in de loop van hun lange leven) tot meer dan 100.000 kg melk brachten. Israël heeft er twee, Nederland heeft er een tiental van. Het zwaarste rund? Dat is niet bekend, maar wèl heeft men bij vele rassen de zwaarst bekende exem plaren opgespoord. Voor Nederland geldt als zodanig een Noordholland se stier uit de vorige eeuw, die het tot 3270 pond bracht. De afstamme lingen van deze olifant zijn nóg be kend, al zijn ze minder zwaar. Paardedieven zijn bekend uit de geschiedenis en de Wild-Westfilms. Dat zijn echter verhaaltjes voor de kinderkamer, vergeleken bij de rijke runderroversgeschiedenis. De groot ste runderrover uit de geschiedenis was koning Tiglatpileser. Zijn naam óf die van een gelijknamige voor ouder wordt in de Bijbel in de beide boeken der Kronieken genoemd. Er gens tussen 1120 en 1110 voor Chr. hield hij een strooptocht in Kanaan en Arabië. Die leverde hem 20.000 runderen op, die hij in vele jaren aan zijn soldaten opvoerde. LEUKE PRESTATIES Een van de grootste verzamelaars onder de runderen was de koe van een schillenboer uit de buurt van Haarlem. Toen het dier geslacht werd, vond men in zijn pens (dat is niet wat u denkt, het is een van de vier magen) ruim 450 voorwerpen: munten, sieraden, spijkers, steentjes, beentjes enz. Men hing ze aan een tableau en vele jaren was deze ver zameling te zien in een slachthuis te Haarlem. De koe is niet doodgegaan aan deze uitdragerswinkel in haar binnenste. Slordige huisvrouwen die tijdens het schllen van aardappelen allerlei voorwerpen in de schillen lieten vallen, brachten onze koe tot deze verzameling. In ons rijkswapen pronkt een leeuw: de Nederlandse leeuw. Deze zou echter door een stier moeten worden vervangen, want indirect dankt Nederland zijn zelfstandig heid aan een Nederlandse stier en reus niet aan een uitheemse leeuw. Op school hebt u geleerd, dat wij 80 jaar voor onze vrijheid hebben moe ten vechten tegen Spanje, n.l. van 15681648. De strijd begon dus in 1568, juist 400 jaar geleden. Maar de 19e eeuwse dichter Bogaers bewees, dat men deze strijd nooit had aan gedurfd als niet een stier het voor beeld had gegeven. Dat kwam zo: In 1568 waren vele Nederlanders wegens de vervolging naar Duits land gevlucht. Vooral in het nabije Rijnland zaten ze bij duizenden. Sa- lentijn, aartsbisschop van Keulen, was echter Spaansgezind in hart en nieren. In 1568 ontving hij aan zijn hof een menigte Spaanse officieren, die weldra tegen Oranje ten strijde zouden trekken. Om hen te gerieven vergasttte Salentijn hen op een stie rengevecht. Daar echter niemand voor toreador wilde spelen, liet hij een Nederlandse stier komen, die zou moeten kampvechten tegen een uit Afrika ingevoerde leeuw. De eer ste zou de prins van Oranje voor stellen, de laatste Philips II, koning van Spanje. Dat zat wel goed, meen de Salentijn en hij liet een grote arena bouwen met een paar duizend zitplaatsen er omheen. De leeuw kreeg een paar dagen geen eten, zodat hij dol van de hon ger was. De stier werd daarentegen volop gevoerd. Toen men de leeuw losliet vloog hij dan ook onmiddel lijk op de stier af, die rustig stond te kijken. Het liep echter anders af dan Salentijn hoopte. De stier wilde de leeuw scheppen (d.w.z. op zijn ho rens opvangen) maar dat mislukte doordat de leeuw vlug van opzij aanviel. Hij slaagde er in de stier 'n flinke schram te bezorgen. Daverend gejuich van de Spanjaarden. De rest van het publiek zweeg onthutst. Opnieuw vloog de leeuw de stier aan en ditmaal slaagde hij er in zich op de rug van zijn tegenstander te plaatsen. Het lot van de stier scheen beslecht. Weldra zou de leeuw hen een halsslagader doorbijten. Maar de stier slingerde zijn kop opzij en een stompe horen drong in de flank van de leeuw. Brullend van pijn tuimel de Leo op de grond en vanaf dat ogenblik waren de rollen omge keerd, want bliksemsnel nam de stier de leeuw op de horens, slinger de hem de lucht in, liet hem op de grond ploffen en bewerkte hem ver der met horens en voorpoten. „Leve Oranje!" riepen de omstan ders, want binnen weinige minuten werd de leeuw door de stier de grond ingestampt. Einde van de voorstelling? Nee, want een der Spaanse officieren kon zijn neder laag niet verkroppen, laadde zijn musket en schoot de stier ter plaatse dood. En dat, aldus Bogaers, werd opgevat als het lot dat Oranje be schoren zou zijn, nadat hij overwon nen had. Hetgeen ook uitkwam, want Oranje overwon en werd door een sluipmoordenaar geveld. Maar de vluchtelingen hebben moed geput uit het voorbeeld van de stier, over wonnen Spanje en zo komt het dat u als vrij man deze regels kunt lezen of overslaan. SPREEKWOORDEN Na deze bloedige voorvallen wat anders. Wist u dat een koe een haas kan vangen? Ook dat is bewezen. Het is in 1944 gebeurd in de Hoek- sche Waard. De ooggetuige passeer de per fiets een weiland en zag daar 25 koeien in een kring geschaard, de horens gereed voor de aanval. Onze waarnemer dacht dat zij een hond in het nauw hadden gedreven (een koe kan geen hond luchten of zien) maar het bleek een haas te zijn, die door het rundvee op zijn leger ver rast was. De kring werd steeds nau wer doordat steeds jonge dieren uit gestoten werden. Voor de arme Lampe was er geen ontkomen aan, want tenslotte bleven 12 koeien over, die hem met de horens ver morzelden. Daarna vervolgden de dieren rustig hun graastocht en on ze waarnemer kon de dode haas op rapen en meenemen. Dat een koe een snoek ving is veel vaker voorgekomen. Koeien drinken 's zomers nu eenmaal uit poldersloten en herhaaldelijk is het voorgekomen, dat een roofzuchtige snoek hen in de lippen beet. De koe deinde dan geschrokken achteruit en sleurde de snoek mee. Zo kwam de vis op het droge, hetgeen zijn einde betekende. Wist u dat er geen enkel huisdier is, dat zoveel spreekwoorden en uit drukkingen aan onze taal heeft ge leverd als het rund? Men noemt echt geen koe bont of er is wel een vlekje aan en dan is het geen boter tje tot de boom al is de betrokken dame net zo min maagd als een koe die zeven kalveren heeft gehad, WINTERPROGRAMMA KATH. VROUWENVERENIGING VENRAY (K.V.V.) Woensdag 4 sept.: Openingsavond. Om 8 uur H. Mis in de Grote Kerk, met als spreker de geestelijke advi seur kapelaan Driessen. Maandag 9 sept: om 8 uur in zaal Wilhelmina. Deze avond wordt ver zorgd door Productschap voor groen te en fruit, uit Den Haag. Donderdag 12 sept.: 8 uur in zaal Wilhelmina, uitwisselingsavond met de zustervereniging uit Horst. Dinsdag 24 sept.: Jaarlijks uit stapje der K.V.V. Woensdag 2 okt.: Dropping. Dinsdag 8 okt: Excursie. Woensdag il6 okt: Ledenvergade ring om 8 uur in De Burggraaf, met als spreker de Commissaris van Po- itlie te Roermond, G. J. van Vlijmen. Maandag 4 nov.: om 8 uur in zaal Wilhelmina uitwisseling met de zus terverenigingen Overloon en Oos trum. Woensdag 13 nov.: 8 uur kienen in De Burggraaf. Woensdag 20 nov.: Ledenvergade ring in De Burggraaf om 8 uur met als spreekster Zr. Baptista Thijssen uit Imstenrade. Woensdag 4 dec.: St. Nicolaas- avond in De Burggraaf om 8 uur. Dinsdag 17 dec.: Verdiepingsdag by Eerw. Paters op de Smakt. Deze dag wordt verzorgd door kapelaan Vleeshouwers uit Bergen. Woensdag 15 jan.: om 8 uur in De Burggraaf jaarvergadering. Op deze vergadering spreekt voor ons de heer Chr. v. d. Broek uit Gennep. Woensdag 29 jan.: 8 uur in De Burggraaf demonstratie-avond. Woensdag 12 febr.: Carnavals avond in De Burggraaf, 8 uur. Woensdag 26 febr.: 8 uur leden vergadering in De Burggraaf, met als spreker de heer W. Timmermans uit Tegelen. Woensdag 12 maart: Oriëntatie wandeltocht. Woensdag 26 maart: Ledenverga dering in De Burggraaf, tevens vie ring van onze Moederdag, 8 uur. Woensdag 9 april: Dropping. Woensdag 23 april: 8 uur leden vergadering, spreker Br. Leobert uit St. Michielsgestel. Donderdag 8 mei: KW op reis. Dinsdag 13 mei: gezellige avond in Oostrum met de zusterverenigingen uit Overloon, Venray en Oostrum. Woensdag 21 mei: 8 uur ledenver gadering in De Burggraaf, spreker Kantonrechter H. H. Engelen te Sit- tard. Woensdag 4 juni: kienen in De Burggraaf. Woensdag 18 juni: Sluitingsavond in De Burggraaf om 8 uur, tevens demonstratie. Het bestuur heeft geen moeite ge spaard om deze leerzame avonden samen te stellen. Zij verwacht dan ook van haar leden dat ze alle avon den zullen bezoeken. Voor uw rijbewijs naar Autorijschool Wim Claetsens Aanmelden Kennedyplein 10 tel. 2471 Poststraat 8 tel. 1429 Erkend A.N.W.B., Bovag, Vamor gediplomeerd want wat ooit een lief kalfje is ge weest wordt wel een stier van elk gevreesd en koeien hebben nekken of plekken maar vrouwen hebben vlekken. Mijn vader, zei de jongen, zou wel een koe willen kopen, had de schelm maar geld. Ja, zei de boer toen mijn vrouw stierf wist ieder een my aan een nieuwe te helpen, maar nu mijn beste koe doodligt weet niemand raad. Onze jeugd geeft zich over aan kalverliefde, aanbidt het gouden kalf, haalt de beste koe van stal, als de kalveren op het ijs dansen en heeft graag wat in de melk te brok kelen, maar de laatste koe doet het hekje toe. Want als u het weten wilt: er zyn een paar honderd spreek woorden en uitdrukkingen bekend die op het rundvee betrekking heb ben. Of eigeniyk op u, maar dat hebt u intussen al ontdektZo'n rund bent u niet EN HET AFSLAANDE VERKEER De voetganger is geiykgesteld met verkeer en dat betekent o a. dat de bestuurders van links- of rechts- afslaande voertuigen ook de recht door overstekende voetgangers niet mogen hinderen ongeacht de aan- of afwezigheid van een voetgangers- oversteekplaats. Er blijken helaas nog veel auto mobilisten te zijn die deze bepaling onvoldoende of in het geheel niet kennen. De toepassing ervan is in ieder geval nog lang niet algemeen. Opgemerkt moet worden dat voet gangers nog weieens de neiging heb ben al dan niet opzetteiyk abrupte stops van het rij verkeer te forceren met mogelyke kop-staart-botsingen als gevolg. Anderzijds is het wel dui delijk dat het afslaande rij verkeer de factor voetgangers meer dan tot nu toe het geval is geweest in hun manoeuvre moeten incalculeren. Ook hier moeten we komen tot een beter begrip en een betere samen werking tussen voetgangers en rij- verkeer. Uit waarnemingen is dui- delyk gebleken dat de neiging van sommige automobilisten om buiten beschermde oversteekplaatsen de voetgangers eenvoudig van de rij baan te jagen nog altijd vrij groot is. By herhaling komt het voor dat men wat gas bijgeeft in gevallen waarin iets gas minderen of zelfs op dezelfde snelheid blyven een spoe- pele en veilige oplossing kan bete kenen. VERKEERSBRIGADIERTJES HEBBEN WETTELIJKE STATUS De in vele plaatsen opererende en onmisbare verkeersbrigadiertjes heb ben sedert de invoering van het R.V.V. een bepaalde wetteiyke sta tus gekregen als verkeersregelaars. Nu zyn deze kinderen over het al gemeen biizonder goed opgeleid en maken zü een zeer gepast gebruik van hun „bevoegdheid", Helaas na deren vele voertuigen nog veel te snel de oversteekplaatsen waarop de verkeersbrigadiertjes aktief zijn. Ook het stoppen vlak vóór de zebra, nagenoeg op de hielen van de kinde ren verdient afkeuring. Dikwyls ook krijgen zy onvoldoen de gelegenheid om nadat hun be schermelingen aan de overkant zyn, zelf ongehinderd de rijbaan te ver laten. A RECHTDOOR k OP DEZELFDE WES Hj GAAT VOOR H Het afbuigende verkeer mag hel rechl. I doorgaande verkeer op dezelfde weg r\lok hpnnnrnn /Ta(. L'Tl f goaKoor* MfaaaFap de- de tram vormt i] voor al uw van den munckhof nv EEN VREEMDE VOGEL OOK IN DE VENRAYSE BOSSEN Wie regelmatig zondagsmorgens luistert naar het radioprogramma ..Weer of geen weer" van Bert Gart- hof en Leo de Beer, heeft intussen wel ervaren dat een vreemde vogel een invasie gehouden heeft in Neder land. Reeds wekenlang is er in deze uitzendingen over gepraat, dat de „Notekraker" in Nederland was ge signaleerd en dat dit sinds 1954 niet meer het geval was geweest. Eerst kwamen er enkele meldingen bin nen, later tientallen en J.l. zondag waren er reeds 1300 vogels opge merkt. Opmerkeiyk hierbij was dat de eerste melding in Limburg uit Venray kwam. We hebben intussen zelf ook de ..Notekraker" gezien met zyn bruin zwarte veren met witte vlekken en een weinig gebogen lange snavel. De vogels zyn kennelijk niet gewend aan de mens en zien in hem dan ook geen direct gevaar. Men kan ze tot op vrij korte afstand naderen, voordat ze opvliegen. De Notekraker behoort tot het ge slacht der kraaivogels en bewoont voomameiyk O. Europa, Korea en Japan. Hij is kleiner dan de ekster en de Vlaamse Gaai, waarmee hij nauw verwant is. De staartzoom is helder wit De hier gesignaleerde vogels zyn vermoedeliik een Siberische onder soort die in sommige jaren west waarts trekken en ze worden dan in het najaar in Nederland soms talrijk aangetroffen. Dat „soms" duidt een niet-regelmatige trek aan en de volksmond zegt dan ook dat de No tekraker een strenge winter aankon digt, zeker voor het gebied dat hy verlaat. Nu hy na 14 jaren weer te rug in Nederland is (en dat in aug.) zal dus voor Siberië vermoedeiyk 'n vroege strenge winter betekenen. AAN BEKOMEN VERWONDINGEN OVERLEDEN In het ziekenhuis te Venray over leed de 24-jarige II. C. Gerrite aan de by een verkeersongeval op 19 augustus J.I. op de Maasheseweg op gelopen verwondingen. Het slacht offer was gehuwd en vader van een kind. WIELDOPPEN GESLOOPT Niet geheel geruisloos verliep de aktie tot sloping van nikkelen wiel doppen van een aan de Paterskerk geparkeerde aut.o Omwonenden werden wakker doordat wieldoppen op de straatstenen vieleh. De politie stelt een onderzoek in. BROMFIETSER TEGEN AUTO Zondagmiddag reed op de krui sing OverloonsewegSt. Jozef weg de 17-jarige bromfietsberijder P. S. uit Venray frontaal tegen de perso nenauto bestuurd door de 32-jarige A. v. D. uit Overloon. Als een won der bekwam de bromfietsberijder geen noemenswaardig letsel. Brom fiets en auto werden beschadigd. De bromfietsberijder wilde een groep wandelaars passeren en kwam zo doende te ver op het andere weg gedeelte. WATERSCHADE IN WONING De familie Arts, Maasheseweg 39. zal raar opgekeken hebben toen zy in hun.woning terugkeerden. De rykspolitie werd gealarmeerd dat uit de voordeur water stroomde. By een door de rijkspolitie ingesteld onderzoek kwam vast te staan dat de familie vergeten had de water kraan af te zetten. Vloerbedekking van alle geiykvloerse kamers was doorweekt, terw-yi ook de kelder vol water was. Is uw hulp niet gekomen Heeft moeder het druk of is ze ziek Schrikt u van hoge stroomrekeningen Hebt u moeite met het wasdrogen Is het thuis ongezellig vanwege de was? Geopend van 's morgens 7 uur tot 's avonds 9 uur, op zaterdag geopend tot 5 uur n.m.

Peel en Maas | 1968 | | pagina 7