aubade
Schouwburg programma
CULTUUR moeilijk uióóbd
Stichtings
geschiedenis
van het
Centrum
(vervolg van voorpagina)
Laten we teruggaan naar de
bouw, die ruim twee jaren heeft ge
duurd. Enkele cijfers geven toch wel
een indruk van wat hier is gepres
teerd. Zo zijn er met graafwerken
7000 m3 zand verzet. Er is meer dan
1000 m3 beton gestort. Hierbij mag
worden opgemerkt dat in de overi
gens vrij conventionele bouw toch
wel een bouwtechnisch snufje is ge
bruikt in die zin, dat de gemetselde
wanden (66 cm dik) van de schouw
burg zelf, tevens de bekisting waren
voor de betonnen kolommen, die de
spanten dragen en die zorgen voor
de nodige stijfheid van die wanden.
Dat betekende o.m. dat bij het op-
treken van deze wanden telkens een
meter gemetseld kon worden, waar
na dan weer de beton gestort moest
worden. Aan betonijzer zit in het
cultureel centrum ruim 72 ton ijzer.
De metselaars hebben daarnaast
400.000 stenen verlegd en 7000 B2
blokken. 2000 m2 cementvloeren zijn
netjes afgestreken.
Aan halmplank is ruim 2000 m2
gebruikt, terwijl er bovendien aan
balk en kaphout ook nog eens 1000
m3 hout gebruikt is. Voor construc
tie-ijzer moest liefst 43 ton worden
aangevoerd. 800 m2 houten vloer
moest op zijn plaats gelegd worden,
terwijl 750 m2 glas zorgen dat het
centrum er „luchtjes" bij ligt.
De heren Nic Roos, opzichter van
het aannemingsbedrijf en J. Verbeek
opzichter van het architectenbureau
Swinkels hebben met de architect Ir.
Knibbeler de ontwerpen van dit
centrum, in deze twee jaren nog heel
centrum in deze twee jaren nog heel
wat problemen en probleempjes op
moeten lossen, waarbij echter wel
mag worden opgemerkt dat de bouw
kwalitatief veel beter is geworden,
dan in zijn eerste aanzet feitelijk
wel de bedoeling was. Linoleumvloe-
ren zijn vervangen door marmeren
tegels en vaste vloerbedekking. De
schouwburgwanden, die eerst alleen
gestucadoord zouden worden, nu nu
bekleed en de technische outillage
van het toneel is veel ruimer gewor
den, evenals de uitrusting van het
restaurant
Maar laten we verder gaan. Aan
stucadoorswerk ist verzet door het
Venrayse stucadoorsbedrijf Gebr. de
Bruyn een oppervlakte van 4500 m2.
112 radiatoren, 10 convectoren en 1
grote buisspiraal zorgen voor de no
dige warmte in dit gebouw, daartoe
aangedreven door twee verwar
mingsketels, die een kwart miljoen
kalorieën warmte leveren.
Voor vloerbedekking van direc
tiekamer, bibliotheek en leeszaal,
alsmede in de vergaderuimten zorg
de woninginrichting Rob van Haa-
ren met ruim 600 m2 linoleum.
Wat de toneelverlichting betreft
vindt men in de schouwburg zelf 78
lampen voor verlichting van de
zaal. Bij de uitrusting van het to
neel vinden we daar 20 lampen,
aleen al om het gordijn te verlich
ten, maar daarnaast 6 schijiwerpers
van ieder 1000 Watt, 12 van ieder
500 Watt. Daarnaast staan 5 kokers
beschikbaar met ieder 1000 Watt,
terwijl 6 zgn. horizonlampen van
ieder 500 Watt zorgen dat ook de
achtergrond tot zijn recht komt. En
boven en naast dat alles staan dan
nog eens 180 zgn. herslampen, die
o.m. voor kleur en diepte zorgen.
Ze zijn ieder 100 Watt sterk. Daar
naast zijn er nog 8 staande schijn
werpers van ieder 500 watt, terwijl
ook 2 lichtbakken dezelfde sterkte
hebben. Is alles aan op het toneel
dan verbruikt van 40 kw. per uur.
In de rest van het gebouw, dus in
de foyer, restaurant, buitentuin, bi
bliotheek, leeszaal, vergaderruimten,
hobby-kelders en kleedkamers zijn
nog eens extra 222 lampen aange
bracht, die voor verlichtingen
versiering zorgen. Want ook met de
lampen heeft men gepaogd een sier-
element in dit gebouw te brengen.
Dat brengt ons ook weer even te
rug naar de architect, die voor te
keningen en details liefst 150 teke
ningen van de tekentafel moest la
ten komen.
Voor dit gebouw moest verdwij
nen de restanten van de oude jon
gensschool, die nog een tijdlang
dienst gedaan heeft als ambachts
school. Verder vier dubbele nood
woningen en de panden Lichteveld,
Lucassen, Vorst en van Boven, wel
ke laatste twee nog dit jaar het
loodje moesten leggen.
Bijzonder jamer is, dat de voor
gestelde aanleg rondom het cen
trum danig moest worden bezuinigd
en dat nu kiezel en gele zand de
plaats inneemt van wat men in het
begin gedacht had, rond dit nieuwe
gebouw aan te kunnen en te mogen
leggen.
Ik ben de barak uit de Patersstraat,
d'opvolger van het oude patronaat,
dat eens hier stond in al zijn pracht/
doch neerging in een oorlogsnacht.
Ik stond eerst in d'Endepoel,
d'Arbeidsdienst was toen mijn doel;
later werd ik 't onderdak
voor mensen, die men voor 't gemak,
maar liever niet in Venray wou,
druk bezig met zijn heropbouw.
Men kreeg 'n kakkerlakkerschandaal
en noemde Venray a-sociaal;
gelukkig heeft men ingezien
dat dit niet kon en bovendien
mijn houten wanden bruikbaar waren
om Venrays jeugd in te bewaren.
Zo verhuisde ik van d'Endepoel
en kreeg een ander, beter doel:
De jeugd ten dienste te gaan staan
en heb dit jarenlang gedaan,
Als bewaarschool voor d'ukkepukken
die fel aan 't jonge leven rukken/
maar ook voor 't lager onderwijs
was ik 't sprekende bewijs
van een scholennood zo groot,
dat zelfs een barak geen soulaas bood
Ik zag de jeugd uit Zuid, de jeugd uit West,
en bij dat al werd ik weer best.
Want telkens werd ik weer verbouwd
werd menig kapitaal er in gestouwd
om mijn lange leven toch te rekken
want anders zou de jeugd ver
Ik was ulo en gymnasium,
gymnastiekzaal, auditorium.
Ik was school, maart ook clubgebouw/
werd stapeldol van al 't gesjouw
van welpen, gidsen en zo meer
telkens andere, telkens weer.
Maar wat klaag ik op deez schone dag,
nu zelfs ik beleven mag,
dat 't oude patronaatsgebouw
weer opstaat uit de zwarte rouw
van oorlog en vergetelheid
tot nieuwe, schone werkelijkheid/
dat Cultureel Centrum voortaan heet,
waar men vroeger looien deed.
Mijn zwart gebint buigt diep de kop,
voor dit nieuwe met de vlag in top,
waar Venray nu de muze kust,
kan lezen, al naar hartelust
en Venrays jeugd, het zwerven zat
haar home zal vinden, dat
gelegenheid geeft om aldaar
elkaar te vinden, altegaar.
Sint Antoon, patroon weleer
ziet uit de hemel op U neer
en aan zijn zij, staat heel ontroerd,
Pater Nielen, die neerwaarts loert
hoe Venray, wat hij achterliet
schoon herbouwde uit het niet
Ik de barak van d'Endepoel
zie nu rond de maesterskoel,
waar al eens een schouwburg was,
een nieuwe paleis van licht en glas
't Is goede grond in Venrays hart
waar muziek nu klinkt en zingt de bart
waar 't toneel haar spiegel houdt
en Venrays jeugd thans weer bouwt
aan een gemeenschap, nieuw en goed,
voor 't Venrays en het vreemde bloed;
waar boeken noden tot wat rust
en vrije tijd, nu heel bewust,
beleefd en hopelijk nuttig wordt
en men zich op zijn hobbies stort;
ontwikkeling te vinden is
maar ook ontspanning onbetwist;
waar cultuur op ieder wacht,
als bron van een nieuwe kracht
voor de gemeenschap die op donderdag
een nieuw tehuis het hare noemen mag.
Gelukgewenst, gefeliciteerd
nu het kwade zo ten goede keert,
nu Venray krijgt een nieuw jong hart,
het centrum zorgt voor een nieuwe start.
Ik houd dan wel herinnering vast,
met mijn oude bruine ribbenkast,
aan wat eens was, zo lang gelee
Venray, doe er Uw voordeel mee.
Donderdag 29 september 1966:
3 uur opening door Mr. M. Vro
lijk, minister van Kuituur, Re-
kreatie en Maatschappelijk Werk.
4 uur: Concert door het L.S.O.
5.15 uur: Rondleiding ^door het
gebouw.
5.30 ur: Receptie.
Vrijdag 30 september:
ABC CABARET met WIM KAN
en Corry Vonk. Wat een land,
wat een land. Aanvang 8 uur.
UITVERKOCHT!
Zaterdag 1 oktober:
STREEKAVOND m.m.v. de to
neelgroepen De Vlasbloem en
Edelweis, Fanfare Ysselsteyn en
Horst-America, alsmede verschil
lende solisten. Aanvang 7.30 uur.
Zondag 2 oktober:
ZANGAVOND m.m.v. Vocaal En
semble Venlo, Zangertjes van St.
Frans, Dameskoor Venrode, Ge
mengde Zangvereniging Grub-
benvorst, Die Sevensanghers, Se-
venum, de zangverenigingen uit
de gemeente Vierlingsbeek en de
fanfare van Overloon. Aanvang
7.30 uur.
Dinsdag 4 oktober:
VROEGER EN NU. Cabaretpro
gramma voor ouden van dagen
m.m.v. Heintje Davids, Sylvain
Poons e.a.
Woensdag 5 oktober:
TEENER-AVOND m.m.v. Ronnie
Tober, Trea Dobbs e.a. met dan
sen toe. (Muziek The Lords). Aan
vang 8 uur.
Donderdag 6 oktober:
HOOFDSTAD OPERETTE: Zwei
Herzen im Dreivierteltakt. Aan
vang 8 uur. UITVERKOCHT.
(Cocktailserie).
ZATERDAG 8 oktober:
LIMBURGS JEUGDTONEEL met
Aladin en zijn wonderlamp. Aan
vang 2.30 uur.
Zondag 9 oktober:
FEESTCONCERT door het Lim
burgs Symfonie Orkest o.l.v. An-
dré Rieu en solistische medewer
king van Herman Krebbers. (Mu-
ziekcyclus). Aanvang 8 uur.
Dinsdag 18 oktober:
BALLET RUSSE Irina Grebina.
(Muziekcyclus).
Donderdag 27 oktober:
TONEELGROEP THEATER. De
naam van het stuk is nog onbe
kend. (Toneelcyclus).
Woensdag 16 november:
DIE LUSTIGE WITWE, opvoe
ring van de Zuid-Nederlandse
Opera (Cocktail-serie).
Zaterdag 3 december:
FONS JANSSEN'S ONE MAN
SHOW. Hoe meer zielen. (Cock
tailserie).
Donderdag 29 september:
TONEELGROEP ENSEMBLE:
Elisabeth, de vrouw zonder man.
Met Caro van Eyck. (Toneelcycl.)
Woensdag 25 januari:
LIMBURGS SYMPHONIE OR
KEST met solistische medewer
king van de pianist Jan Wijn.
(Muziekcyclus).
Maandag 13 februari:
WILLY MILLOWITSCH (Cock
tailserie).
Dinsdag 21 maart:
„KOUVANJOU" (Luv) door het
Groot Limburgs Toneel (Cocktail
serie).
Woensdag 5 april:
TONEELGROEP CENTRUM.
Naam stuk nog onbekend.
(Toneel-serie).
Dinsdag 11 april:
Heerlijk duurt het langst. Musi
cal van ANNIE SCHMIDT. (Mu
ziekcyclus).
Woensdag 17 mei:
TONEELGROEP CENTRUM.
Naam stuk nog onbekend,
neelcyclus).
Dorpshuis, gemeenschapshuis, dat z(jn uitdrukkingen, die iedereen
begrjjpen kan. Maar zo gauw men gemeenschapshuis cultureel
centrum noemt, worden sommige mensen wat huiverig. Kuituur
en kultureel zjjn voor hen van die vage begrippen, van die moei
lijk grijpbare woorden, die hen wat angstig maken en hen voor
baat doen nemen, dat dat zulks toch niet voor hen is.
Al geeft het feit, dat verschillen
de toneelvoorstellingen en muziek
uitvoeringen in dit nieuwe culturele
centrum bijna uitverkocht zijn, re
den tot verheugenis, men mag er
daarom toch niet zonder meer aan
voorbij gaan, dat verschillende men-
voeringen niet voor hen bestemd
voerignen niet voor hen bestemd
zijn, en dat voor hen dit cultureel
centrum gebouw niet bestemd is.
Ze hebben op school taal en reke
nen geleerd, zijn iets te weten geko
men van aardrijkskunde en geschie
denis en hebben leren lezen. Maar
het leren onderscheiden van mooi
en lelijk, kunst en kitsch, het leren
verstaan van schilderijen, beeld
houwwerken, muziek en dans, dat is
hen praktisch niet bijgebracht en
hun vermogen tot waarnemen, be
wonderen en zich verwonderen ter
nauwernood ontwikkeld. Men kan
dat betreuren, maar de feiten liggen
er nu eenmaal.
Komen zij op een tentoonstelling
b.v. van onze moderne kunst, dan
begrijpen ze er niets van, halen hun
schouders op en lopen niet-begrij-
pend weg. Datzelfde geldt zij het
in andere mate dikwijls voor mu
ziek en toneel, om van ballet en an
dere kunstuitingen maar niet te
spreken.
Een gelukkige vooruitgang op dit
terrein is o.i. echter gelegen in de
televisieuitzendingen, waardoor 'n
groot deel van het publiek van
deze streek ondanks de mini
male voorzieningen op kultureel
terrein in het verleden toch, zij
het mischien onbewust, kennis
heeft gemaakt met allerlei kunst
uitingen. Een kennismaking, die
voor velen van hen aanleiding ge
weest is om meer dergelijke pro
gramma's te zien.
Want al mogen deze mensen zich
kultureel nog onvolwassen noemen,
ze voelen beslist wel dat een mens
niet alleen op de wereld is om te
eten, te slapen, zich te kleden. Ze
voelen dat er behalve de arbeid, die
hen in staat stelt aan deze behoeften
te voorzien, nog andere dingen no
dig zijn. Men wil zich verder ont
plooien, men wil meer tot stand
brengen. De een kan dat gelukkig
nog in zijn werk, maar een ander
niet. Die moet dat in zijn vrije tijd
doen, waarin hij dan op de een of
andere wijze zorgt voor verrijking
van zijn persoonlijk leven, hetzij
door sport, door zijn hobbie's, door
andere dingen. Deze verrijking en
ontplooiing zou hij kunnen vinden
in, wat dan deftig genoemd wordt,
de kulturele vorming.
En het is hierbij dat het nieuwe
culturele centrum hem of haar hel
pen kan. De drempelvrees, die juist
voor deze mensen bestaat, belem
mert hen de eerste schrede te doen
en dat is beslist zeer jammer.
Want, wanneer men elders het
programma ziet, wat b.v. de schouw
burg-directie heeft opgesteld, dan
kan men niets anders dan conclude
ren, dan dat voor elck wat wils ge
boden wordt. Zowel op het gebied
van toneel, cabaret, zang als muziek
is er ruime keuze en het zouf jam
mer zijn als de mens van deze streek
de kansen niet waarnam, die dit
centrum biedt. Biedt ook naast zijn
schouwburg in de bibliotheek en de
leeszaal, biedt ook in zijn vergader
ruimten
Het woord kuituur mag niemand
afschrikken. De Zuid-Afrikaan heeft
een ander oed-hollands woord voor
namelijk: beschaving
En beschaving is iets dat ieder
mens beter maakt. Beter voor en in
zichzelf. Beter ook voor anderen,
met wie hij samen de gemeenschap
vormt.
Daarnaast geloven wij, dat dit
cultureel centrum vraagt om een
behoorlijke inleiding en begeleiding
juist voor deze mensen en trouwens
voor de gehele gemeenschap. Wij
hopen daar ons steentje aan bij te
dragen door een zo goed mogelijke
informatie van wat er gebeuren gaat
in dit Venrayse gemeenschapshuis.
Door de verwoesting van het Pa
tronaat verloor Venray zijn grote
concert- en toneelzaal, welke o.m. in
dit gebouw aan de Patersstraat was
ondergebracht. Met dit gebouw gin
gen verder verloren, klas- en ver-
gaderzalenen twee gymnastiekzalen,
alsmede een woning.
Dit patronaat was voor de oorlog
overgenomen door het kerkbestuur
van de St. Petrus-Banden, die daar
door bij de vaststelling van de oor
logsschade een enorme claim op ta
fel kon legen, wat betreft het aan
tal te herbouwen m3.
Reeds vrij spoedig na zijn benoe
ming tot Pastoor-deken van Venray
deed de H.E. Heer Deken A. Loonen
mede op instignatie van Burgemees
ter Janssen stappen om te komen tot
wederopbouw van dit pand, waarbij
al direct voorop stond, dat ook de
nieuwbouw een gemeenschapshuis
zou dienen te blijven.
Twee dingen stonden daar feitelijk
in de weg. Op de eerste en voor
naamste plaats de kwestie dat het
Rijk nog steeds niets defintiefs mee
gedeeld had over de vaststelling van
de oorlogsschade en op de tweede
plaats, dat binnen afzienbare tijd de
parochie St. Petrus-Banden gesplitst
zou worden. In 1955 kwam immers
het Rectoraat O.L. Vrouw van Ze
ven Smarten tot stand, dat ook be
paalde rechten kon doen gelden op
dit patronaat restant
Daarnaast bleek op een gegeven
moment de aanwijzing tot te stimu
leren kern van onze gemeente be
paalde mogelijkheden te openen, die
op dat moment echter niet allemaal
onderkend konden worden zelfs nog
niet bekend waren. Het heeft tot
1958 geduurd, voordat men intern zo
ver was, dat drs. van Roosmalen van
de Commissie Sociale Planning Ont
wikkelingsgebied Noordelijk Lim-
De Maesterskoel gaf nog een sou-
veniertje van de oorlog vrjj, waar-
(To- bij de münopruimingsdienst te pas
moest komen.
burg alle belanghebbenden bijeen
de, cultureel centrum, maar dat men
dat jaar, waarop hij de mogelijkhe
den en de moeilijkheden schetste,
die er lagen om in de toekomst te
komen tot de wederopbouw van een
gemeenschapshuis, dat echter een
heel wat grotere betekenis zou kun
nen hebben dan vroeger. Daar wa
ren mensen van kerkbesturen bij
aanwezig van de twee parochies, af
gevaardigden van het gemeentebe
stuur en nog enkele mensen, die
qualitate qua genodigd waren.
Op deze vergadering werd nog
eens naar voren gebracht dat men
wel plannen kon opstellen en zelfs
praten over een, wat men dan noem
de, cultureel centrum, maar dat
eerst de kwestie van de oorlogs
schade geregeld wenste te zien. Voor
het overige gingen alle partijen er
mee akkoord dat Venray pogingen
zou doen om inderdaad een patro
naat-van-wij dere-strekking gereali
seerd te krijgen. Op 27 november
1958 gaf het Ministerie van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid uit
sluitsel over de herbouwplicht. Dat
was voor genoemde partijen aanlei
ding om op 4 december een commis-
De noodwoningen aan de School
straat waren meer dan t(jdig ge
sloopt om het terrein bouwrjjp te
maken.
sie te installeren die de voorberei
ding van de stichting van een Cul
tureel Centrum in Venray ter hand
zou nemen. Deze commissie kreeg als
voorzitter de heer L. Laurensse, ter
wijl de heer H. Hanssen sekretaris
werd.
Er zat dus wel vaart in, toen men
eenmaal wist, welke mogelijkheden
er waren. De commissie begon al di
rect met een plaats te zoeken voor
dit nieuwe gebouw, waarbij gedacht
werd aan de hoek Wilhelminastraat-
Julianasingel (waarop thans het
nieuwe pand Thomassen is ge
bouwd), de hoek Julianasingel Pr.
Bernhardstraat (waarop het bussta
tion later gebouwd is) en tenslotte
aan de driehoek, omsloten door de
Schoolstraat, Merseloseweg en Jan
Hensenstraat.
En dan begon het overlegwerk.
Overleg met provinciale en rijks-in
stanties over mogelijkheden, vooral
op financieel gebied.
Want men mag dan een behoor
lijk potje hebben door een herbouw
plicht, de vlakverbreding brengt nu
eenmaal extra kosten met zich. Zo
Zo begon het: de eerste spade op
een regenachtige dag.
dacht men b.v. de schouwburgzaal
ook ten dienste te kunnen stellen
voor de psychiatrische inrichtingen
St. Anna en Servatius, terwijl ze ook
als aula zou kunnen dienen voor de
gymnasia en de MMS. En daarmede
was men de eerste maanden van
1959 wel zoet. Aldra bleek St. Anna
weinig te voelen op overigens aan
vaardbare gronden voor een samen
trekking van haar ontspanningsge
bouw met dat van Venray-centrum,
terwijl Huize Servatius in de aan
vang er wel wat voor voelde, mits
dit nieuwe gebouw aan de inrichting
(vast) zou worden gebouwd.
Die mogelijkheid werd bekeken en
verworpen. Op 23 juni 1959 is men
zover dat in een samenkomst met
Ir. Kluiters (volkshuisvesting Maas
tricht), de heer P. 't Hoen, direc
teur van de Prov. Planologische
Dienst het besluit valt dat Venray-
centrum voor zich alleen een cul
tureel centrum zal gaan bouwen.
Het architectenbureau Swinkels,
Salemans, Knibbers en Swinkels
krijgt de opdracht voor een ontwerp.
Besloten wordt dat het gebouw op
de Holteren Hoek komt, waar het nu
dan ook ligt. De kogel ging door de
kerk, omdat het Ministerie van
Volkshuisvesting toegezegd had dat
de herbouwplicht gehonoreerd zou
worden naast de subsidies, die men
bovendien zou ontvangen van an
dere instanties.
Het is misschien wel leuk om de
toenmalige cijfers bekend te maken.
Het Rijk zou 250.000,inbrengen
voor de schouwburg en 100.000,
voor het gemeenschapshuis. De pro
vincie gaf een totale subsidie van
140.000,terwijl als particuliere
bijdrage de herbouwplicht van het
oude patronaat zou worden inge
bracht ten bedrage ad 324.000,
Men verwachtte in 1959 nog de
bouwvergunning, in 1960 zou men
zorgen de gelden van de verschillen
de subsidiërende instanties binnen
te krijgen en 1961 zou dan begonnen
worden met de bouw
Hoe anders het gelopen is, hebben
we uit eigen ervaring kunnen zien.
Het werd juli 1964 voordat de eerste
spade de grond in ging. Dat intussen
het voorlopige stichtingsbestuur in
december 1960 vaste vormen had ge
kregen, was maar goed, want tot
1964 heeft dit college zich moeten
buigen over vele projecten en nog
meer financiële bijlagen. De centen
kwestie heeft al die jaren een hele
grote rol gespeeld en als de uitein
delijke afrekening van dit trotse
nieuwe gebouw er zijn zal, zal men
misschien tussen de regels door
kunnen lezen wat men heeft moeten
doen om de intussen zwaar gestegen
kosten op te vangen.