t<?t gr Dankwoord... Levensschool M. DERKS-CAMPS VENRAY en de Munster van Roermond DE EIERPRIJZEH 1 rob mi van lil haaren pijls MARTENS Politierechter WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Exclusieve verlichting BLAUPUNKT televisie komt van Houten slaap kamers Werktuigendag in Liempde 'n Bezoek aan onze meubeltoonzaal is de moeite waard Meubel en reebtstreeks van fabrieks toonkamers Tevens alle soorten vloerbedekking Ooslrum-Venray - Tel. 04780-1762 VRIJDAG 6 MEI 1966 No. 18 ZEVEN EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 1512 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 12 ct p. mm. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL 1.75 (buiten Vmroy 2. Zoals we vorige week reels meld den heeft Drs. M. Smeets, werk zaam op het Rijksarchief te Maas tricht voor de Geschied- en Oud heidkundige Kring Venray e.o. een inleiding gehouden over de betrek kingen tussen de Munsterabdij van Roermond en de plaats Venray. DUISTERE GESCHIEDENIS In deze inleiding stelde Drs. Smeets dat afgezien van de pre-his- torische en de Romeinse tijd men feitelijk te weinig afweet van Ven- rays geschiedenis en de Romeinse tijd is intussen wat meer bekend ge worden door de verschillende vondsten, die leden van deze kring met soms opmerkelijk geduld en vasthoudendheid gedaan hebben en waarvan in vitrines op het gemeen tehuis enkele fraaie specimen te vinden zijn. Maar voor het overige staat tot 1300 weinig van Venrays geschiede nis vast. Daarom is het verheugend dat in het archief van de Munster abdij in Roermond thans enkele vondsten gedaan zijn, die voor de Venray se geschiedenis van die tijd toch wel van belang zijn. DE MUNSTERABDJ IN ROERMOND De Munsterkerk van Roermond is wat overgebleven is van een abdij die rond 1200 aldaar is gesticht. Een abdij, die onderdak bood aan non nen van de Cistercienser-orde. Zo als bekend zijn in 1098 de Cister- cieners voortgekomen uit de Bene- diktijner-orde. Nu was het in de middeleeuwen vrij gewoon dat vrou wen, het wereldse leven van die dagen moe, bij elkaar kwamen om in versterving en gebed voortaan hun leven door te brengen. De kruistochten hadden vele vrou wen weduwen gemaakt en deze trokken zich dikwijls terug in het een of andere gebouw om daar vol gens de regels van een bepaalde ld oosterorde een ingetogen leven te leiden. We hebben dat zij het wat later ook in Venray gezien, waar verschillende dames samen het klooster Jerusalem stichtten. We zien dat verder bijv. in Thorn waar adelijke dames het bekende stift van Thorn grondvestten. In 1207 stierf Otto van Gelder en liet zijn vrouw Ricardus achter met acht kinderen. Deze Ricardus be sloot zich terug te trekken in een klooster, maar de opvolger van Ot to van Gelder wilde zijn moeder niet graag missen en besloot daar om in zijn graafschap een vrouwen klooster te stichten, zodat zijn moe der toch haar voornemen kon door zetten, maar hij van de andere kant ze dicht in de buurt had om ze te raadplegen. Daarom stichtte hij in Roermond een abdij en zorgde dat dit klooster voldoende garanties had om te blijven bestaan. In 1220 al werd dit vrouwen klooster in Rome erkend en keur de ook het Generaal Kapittel van de Cisterciensers goed dat in dit klooster geleefd werd volgens de regels van deze orde. En daarmede was de Munster-abdii een feit OORKONDE-BOEKEN Het archief Van deze Munster abdij is in de Franse tijd groten deels verloren gegaan. Verloren in die zin, dat men het „ergens" tegen de Franse onderdrukkers in veilig heid heeft gebracht, maar waar dat is, weet tot heden geen mens. Een klein gedeelte is echter in Roermond bij burgers ondergebracht en dit is dan behouden gebleven. Daaronder zijn ook enkele zgn. oorkonden boe ken uit de 13e en 15e eeuw. In deze1 boeken werden alle oorkonden over geschreven, die over een bepaald klooster handelde, ook al om daar mee bezittingen e.d. zo goed moge lijk te omschrijven en eventuele rechten juist en goed vast te leggen. Uit het oudste oorkondeboek blijkt nu dat de graaf van Geldem, reeds lang voordat het graafschap Kessel gegrondvest werd. bepaalde rechten in Venray had. Zo blijkt daar bijv. uit dat hij omstreeks 1200 het zgn. patronaatsrecht had over de kerk van Venray. D.w.z. dat hij het recht had om de pastoor aldaar te be noemen en uit de opbrengsten van de „tienden" deze pastoor moest betalen en de kerk moest onderhou den. Hij mocht in Venray dus be lasting heffen, de pastoor benoemen, maar moest ook voor kerk en pas toor zorgen. Dit recht gaf hij nu over aan dit vrouwenklooster in Roermond. BETTELRODE In 6 oorkonden van het 13e eeuw- se cartelarium komt de naam Rhode voor. Als in 1220 Paus Honorius de stichting van de Munsterabdij goedgekeurd, wordt uitdrukkelijk in de Pauselijke Bul de kerk van Rho de genoemd met zijn aanhorigheden en bezittingen. Trouwens in stich- tingsacte van de abdij in 1224, waarin dus de officiële overdracht aan het klooster wordt vastgelegd, wordt wederom de kerk en de be zittingen van Venray genoemd. Hier blijkt dus wederom duidelijk uit dat de Graaf van Geldem bezittingen op het Venrayse had liggen Het eigenaardige is dat in twee van dergelijke oorkonden de naam Bettelingrode en Bettelrode voor komt. Dit is een of zijn twee na men, die nergens anders, aldus Drs. Smeets, betrekking op kun nen hebben dan op Venray. Spre ken de andere oorkonden van Rhode, deze twee noemen uit drukkelijk Bettelingrode en Bet telrode, waarschijnlijk afkomstig van de vroegere eigenaar van de plaats: Betting of Betto. Een van de bekendste toponie men-kenners is deze naam al opge vallen op een oorkonde die berust in de abdij van St. Truyen in Bel gië, maar hij wist die plaats niet te lokaliseren. Uit de verdere tekst van de oorkonde heeft hij opge maakt dat het een plaats op de grens van Brabant en Limburg moest zijn. Die oorkonde is geda teerd: 1144. Misschien dat deze ontdekking nieuwe wegen opent om te komen tot een wat beter bekende geschie denis van voor 1200 van Venray. Wellicht is het mogelijk dat deze naam ook in andere akten voor komt, maar dat men nooit geweten heeft, wat er nu feitelijk mee be doeld is. Drs. Smeets meent zeker te kun nen stellen, dat hiermede Venray moet worden bedoeld, waar het klooster in Roermond geen andere „Rhodes" onder zijn bezittingen had dan Venray 15e EEUW In het oorkondenboek van de 15e eeuw treft men aan een overeen komst tussen de Munsterabdij en Pastoor v. d. Gaet. de bouwer van de nieuwe Grote Kerk. Die moest om verlof daartoe te 'krijgen naar Roermond en bij die gelegenheid is netjes vastgelegd de verdeling van de rechten en plichten van de abdij, ook ten aanzien van de nieuwbouw, waarover ook in 1491 geschillen zijn geweest (het dak moest toen al ge repareerd worden). Van 1460-1470 ligt in het archief van de abdij een inwonerslij st, die toen is opgemaakt om de „belasting-plichtigen" i.e. degenen, die een tiende moesten betalen, vast te leggen. Dit zal waar schijnlijk de oud ste inwonerslij st van Venray zijn. Met de komst van de Fransen, in 1797, is het patronaatsrecht van de Roermondse abdij over Venrays kerk 'kwam toen dus „op eigen be nen" staan. Ongetwijfeld zal nog meer over Venray tevoorschijn ko men, alsook de rest van het Mun ster-archief gevonden wordt. Men hoopt dat op een of anider Duits kas teel nog iets ligt. Uit wat tot heden bekend is, kan al iets meer opge maakt worden van Venrays geschie denis, die, volgens drs. Smeets, een nadeer bestudering beslist de moeite waard is. Woninginrichting Telefoon 1334 toont U iets beters In uurwerken!" In de Euromarkthallen heeft de grootste produktie van kippeneieren in de maanden maart tot en met juli plaats. Dit is een van de oor zaken, dat het prijspeil van de eieren voor de producenten momen teel niet zo gunstig is, al moet in dit verband onmiddellijk ook de uitbreiding van de pluimveestapel in de andere EEG-landen worden genoemd. Met name zal West- Duitsland zijn produktie dit jaar met een miljard eieren uitbreiden. Dat betekent, dat deze groot-afne mer thans nog slechts een kwantum van 800 miljoen eieren behoeft te importeren tegenover een hoeveel heid van 1800 miljoen het vorig jaar. Men mag verwachten, dat ons land evenals in 1965 circa 1200 mil joen eieren zal exporteren. Behalve Nederland en West-Duitsland heb ben ook de andere landen in het EEG-gebied him pluimveestapel of hun eierproduktie vergroot. De gro tere produktie vindt enerzijds zijn oorzaak in de modernisering van de pluimveehouderij, waardoor met hetzelfde aantal kippen betere re sultaten worden bereikt, terwijl an derzijds verschillende landen bij de overgang naar een gemeenschappe lijke markt een extra hoge bescher ming voor hun pluimveehouderij hebben verkregen. Het is moeilijk een prognose te ge ven over het toekomstige prijspeil, omdat een kleine procentuele ver schuiving van vraag en aanbod een grote verandering van de markt kan betekenen. Men mag echter verwachten, dat de prijzen zich tot het najaar op een lager niveau zul len bewegen dan vorig jaar het ge val was. Daarna zal het prijspeil weer iets aantrekken. Het gevolg zal waarschijnlijk zijn, dat men in Ne derland met de broederij achter zal blijven en „achter de markt aan" zal produceren. Dit is echter vol strekt af te raden, omdat men als prijspeil laag is, de produktie moet uitbreiden om later in staat te zijn van de goede prijzen te profiteren. De export naar de z.g. derde lan den, landen die niet zijn aangesloten bij de EEG, blijft een moeilijke zaak. Als de derde landen van de EEG-markten worden geweerd, waardoor Nederland op deze mark ten minder kans heeft. SCHOOLSTRAAT VENRAY De nacht was neergedaald over het dorp. De wereld van de mensen bevond zich in diepe rust. Uit som mige slaapkamerramen klonk een bescheiden gesnurk of gezucht. Achter één van die duistere gevel gaten stond de sponde van twee echtelieden die uitgestrekt verwoed krachten opdeden voor de volgende dag. Terwijl deze echtelieden verzon ken waren in grote rust, klonk op de benedenverdieping een onbe stemd gestommel. Een onduidelijke figuur begon mopperend op handen en voeten de trap te beklimmen. Na vele mislukte pogingen belandde hij op de bovenverdieping. Moei zaam opende hij de slaapkamerdeur zonder zich om het echtelijk ge snurk te bekommeren. De deels opgewekte, deels neer slachtige geluiden die de nachte lijke bezoeker enigszins lallend te weeg bracht onderbraken de echte lijke slaap. Het echtpaar ontwaakte zo half en half, om plotseling tot de volle klaarte van de uitgeslapen mens te geraken toen het duistere schim waarnam, die in een wankel evenwicht over de slaapkamervloer laveerde. Meneer ging rechtop zitten. Me vrouw wilde eveneens rechtop zit ten, doch schoot terstond geschrok ken weer tot en met de krulspelden onder het laken. De bezoeker wuif de minzaam met de hand. zei: „Daag!" en begaf zich in de richting van de wastafel. Steun zoekend te gen de muur deed hij een greep in de richting van het glas met het ge bit, in de hoop een ferme slok te nemen. Want de man was zeer dors tig. Dit werd de heer des huizes te gortig. Hij ontseeg zijn ledikant en vertoonde zich aan de vreemdeling in al zijn manlijke macht en ma jesteit, voorzover daarvan sprake kan zijn bij een man in pyamajasje en onderbroek, wiens gebit in een glas in andermans hand toeft. Noch tans maakte de fiere verschijning op de bezoeker generlei indruk. Hij lachte dwaas, liet het glas ter aar de smakken, vleide zich naast de restanten en sliep in, hetgeen zelfs mevrouw gillend de sponde deed ontvluchten. Er bleef meneer nu niets anders over dan de delen van het gebit weer samen te passen en de politie te bellen. Die heeft de be zoeker opgeborgen, en nu moest hij voor de politierechter verschijnen. Hij wist er allemaal niets meer van. De hele avond kon hij zich niet meer herinneren. Hij had zoveel ge dronken, dat hij volkomen van de kaart was geweest. Er waren twee dingen beloofd. Mijn 25 jaar priesterfeest zou in de parochie luistervol gevierd worden en 't feest zou zo maar niet onge merkt voorbij gaan. Met grote dankbaarheid mag ik zeggen, dat zowel het ©en als het ander gebeurd is. En wel op een onverwacht grandioze manier. Luistervol was het afhalen door bruidjes, gidsen, mijn ouders en fa milie, kerkbestuur en parochie geestelijkheid. Luistervol was de plechtige Hoog mis. geassisteerd door pastoor. Pa ter Seraphinus, Pater Amulf en Urbanus. Luistervol de prachtige zang door fraters en de zangertjes van St. Frans onder leiding van W. Buys met orgelbegeleiding van J. v. d. Tillaart. In de feestpreek sprak mijn neef P. Amulf O.F.M. Cap. over de priester in deze tijd. Het meevieren van een zeer groot aantal van u, parochianen en niet- parochianen, deed het een echte Eucharistieviering, een dankzegging zijn. Hier was werkelijk een band met u allen rondom de tafel des Heren. Door uw massaal meevieren bleek al dat mijn priesterjubileum niet ongemerkt is gebleven. Hetzelfde mogen we zeggen van de zeer druk bezochte receptie. En dan het on verwacht grote geschenk van U, pa rochianen en niet-parochianen: een vorstelijke reis naar het zonnige zuiden. Wij hopen daar een dank baar en heerlijk gebruik van te ma ken. Uit dit luistervol vieren en uw groots meevieren is wel uw diepe eerbied voor de priester gebleken. En dat heeft mijn ouders, familie en mij zeer goed gedaan. In deze woe lige tijd, ook rondom de priester, hebben uw komst, uw belangstel ling. uw woorden, uw hartelijkheid en uw cadeaux mij gesterkt om mijn priestertaak, naast best vermogen, Woninginrichting Telefoon 1334 25,boete vonniste de politie rechter, want de man had nooit iets met de justitie te doen gehad, en ook verder stond hij niet ongunstig bekend. „Kom mee, makker", zei de be klaagde tegen het slachtoffer wiens gebit in de maak was, „dan nemen we d'r eentje op de goede afloop.'' JAARVERSLAG Het jaarverslag van de Levens school voor werkende jongens in Venray over het schooljaar 1965- 1966 toont aan dat in dit lustrum jaar de school een gezonde groei beleeft die mede veroorzaakt wordt door een groeiende medewerking van het bedrijfsleven. Men hoopt dat als de nieuwe subsidieregeling een feit is geworden deze medewer king ook gegeven zal worden door kleinere bedrijven en bouwpatroons opdat nog meer jonge mensen in aanmerking komen voor het vele goede, dat het levensschoolwerk hen ontegenzeggelijk te bieden voor hun verdere uitgroei als mens. Om de te verwachten groei op te kun nen vangen is echter de stichting van een nieuwe schoolgebouw een eerste vereiste. Men verwacht ech ter de rijksgoedkeuring voor het niuwe levensschoolgebouw (dat naast de bestaande LTS gebouwd zal worden) op zeer korte termijn. Verder vermeldt dit jaarverslag dat de heer A. de Kroon ondervoor zitter en secretaris heeft plaats ge maakt voor de heer van Bolhuis, terwijl mevr. G. Brauckman als ad ministratrice in dienst is getreden. Het jaarverslag gaat uitgebreid in op het programma van de school, dat 6 punten kent, t.w. levensvor ming. culturele vorming, actualia, handvaardigheid, creatief werk en sport. Tenslotte blijkt uit dit ver slag dat 64 jongelui het hele dag programma volgen en 69 het halve dag-programma. Het financiële gedeelte geeft een nadelig saldo, maar toont van de andere kant toch ook dat grotere bijdragen van de bedrijven de le vensschool toch ook meer mogelijk heid geven. voor God en voor u allen getrouw te vervullen. Ook namens mijn oudes en fami lie dank ik u allen zeer hartelijk. P. Primald O.F.M. Wij vtagen nog stjtd» PERSONEEL geschoold en ongeschoold Aanmelden dagelijks - VerJJ werktijd - aen v I de fabriek, bij de do 'icr de fabnek, bij Je do s<jr N.V. INALFA VENRAY „Liempde is volgeboekt en nu de inschrijving is gesloten, staat vast dat van de ruim 400 aanwezige fir ma's meer dan 300 een stand zul len inrichten en dat op 120 demon stratieterreinen met een totale op pervlakte van 35 hectare de nieuw ste machines zullen werken. Hier kunnen land- en tuinbou wers, zich op de hoogte stellen van de nieuwste ontwikkelingen op me- chanisatiegebied. Hier kunnen zij bekijken, hoe de mogelijkheid be staat. te komen tot groter profijt van hun werk. Nederland moet immers antwoord geven op de subsidieregelingen en „groene plannen" in de ons omrin gende landen en daarom moet men hier iets beter, iets doelmatiger te werk gaan dan de buurman. Op het punt van ijver en vakkennis is het uitgangspunt goed, maar in Liempde bestaat op 11 en 12 mei de gelegenheid t^ zien of het materieel nog beter kan. HONDERDEN PAARDENKRACHTEN IN DE RING Dit jaar geeft vooral een beeld wat te bereiken is op het gebied van de graswinning. Gras is niet alleen het gewas, dat de grootste oppervlakte van ons land in beslag neemt, maar ook de belangrijkste basis van onze zuivel- en vlees- produktie; het is van het grootste belang, hoe het wordt geoogst en vervoerd. Tweemaal per dag zullen demonstraties van de nieuwste cirkel- en trommelmaaiers en nog andere werktuigen, die het moge lijk maken met wtee en desnoods lijk maken met twee en desnoods te winnen, plaats vinden, met voor lichting van bij uitstek deskundigen. OOGSTVOORZIENINGEN De oogst, van ouds de kroon op het werk, of het nu gaat om gras, graan of knolgewassen of fijnere produkten als bollen en witlofwor tels, krijgt in Liempde alle moge lijke aandacht Er zijn immers spe ciale machines, die het oogsten ver gemakkelijken en door snel werk de kwaliteit en de kostprijs van het produkt gunstig beinvloeden. Een schema voor bijv. bonenteelt in combinatie met andere culturen zou wel eens een ware omwenteling kunnen betekenen. VOORLICHTING De voorlichtingsdiensten zijn alle aanwezig om inlichtingen te geven over omschakeling of uitbreiding van het bedrijf, over onderwijspro blemen en nog veel meer. De voor lichtingsassistenten, dikwijls zelf af komstig uit de agrarische wereld, staan twee dagen voor iedereen klaar. De komende Werktuigendagen, groter dan ooit, helpen boeren en tuinders van Nederland, in de EEG in nauw kontakt met het concur rerende buitenland, juist de nood zakelijke stap vóór te blijven op an deren.

Peel en Maas | 1966 | | pagina 13