t<?t
gr
Dankwoord...
Levensschool
M. DERKS-CAMPS
VENRAY en de
Munster van Roermond
DE EIERPRIJZEH
1
rob
mi
van
lil
haaren
pijls
MARTENS
Politierechter
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Exclusieve
verlichting
BLAUPUNKT
televisie
komt van
Houten
slaap
kamers
Werktuigendag in
Liempde
'n Bezoek aan onze meubeltoonzaal is de moeite waard
Meubel en reebtstreeks van fabrieks toonkamers
Tevens alle soorten vloerbedekking Ooslrum-Venray - Tel. 04780-1762
VRIJDAG 6 MEI 1966 No. 18
ZEVEN EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 1512 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 12 ct p. mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 1.75 (buiten Vmroy 2.
Zoals we vorige week reels meld
den heeft Drs. M. Smeets, werk
zaam op het Rijksarchief te Maas
tricht voor de Geschied- en Oud
heidkundige Kring Venray e.o. een
inleiding gehouden over de betrek
kingen tussen de Munsterabdij van
Roermond en de plaats Venray.
DUISTERE GESCHIEDENIS
In deze inleiding stelde Drs.
Smeets dat afgezien van de pre-his-
torische en de Romeinse tijd men
feitelijk te weinig afweet van Ven-
rays geschiedenis en de Romeinse
tijd is intussen wat meer bekend ge
worden door de verschillende
vondsten, die leden van deze kring
met soms opmerkelijk geduld en
vasthoudendheid gedaan hebben en
waarvan in vitrines op het gemeen
tehuis enkele fraaie specimen te
vinden zijn.
Maar voor het overige staat tot
1300 weinig van Venrays geschiede
nis vast. Daarom is het verheugend
dat in het archief van de Munster
abdij in Roermond thans enkele
vondsten gedaan zijn, die voor de
Venray se geschiedenis van die tijd
toch wel van belang zijn.
DE MUNSTERABDJ IN
ROERMOND
De Munsterkerk van Roermond is
wat overgebleven is van een abdij
die rond 1200 aldaar is gesticht. Een
abdij, die onderdak bood aan non
nen van de Cistercienser-orde. Zo
als bekend zijn in 1098 de Cister-
cieners voortgekomen uit de Bene-
diktijner-orde. Nu was het in de
middeleeuwen vrij gewoon dat vrou
wen, het wereldse leven van die
dagen moe, bij elkaar kwamen om
in versterving en gebed voortaan
hun leven door te brengen.
De kruistochten hadden vele vrou
wen weduwen gemaakt en deze
trokken zich dikwijls terug in het
een of andere gebouw om daar vol
gens de regels van een bepaalde
ld oosterorde een ingetogen leven te
leiden. We hebben dat zij het wat
later ook in Venray gezien, waar
verschillende dames samen het
klooster Jerusalem stichtten. We
zien dat verder bijv. in Thorn waar
adelijke dames het bekende stift
van Thorn grondvestten.
In 1207 stierf Otto van Gelder en
liet zijn vrouw Ricardus achter met
acht kinderen. Deze Ricardus be
sloot zich terug te trekken in een
klooster, maar de opvolger van Ot
to van Gelder wilde zijn moeder
niet graag missen en besloot daar
om in zijn graafschap een vrouwen
klooster te stichten, zodat zijn moe
der toch haar voornemen kon door
zetten, maar hij van de andere kant
ze dicht in de buurt had om ze te
raadplegen. Daarom stichtte hij in
Roermond een abdij en zorgde dat
dit klooster voldoende garanties had
om te blijven bestaan.
In 1220 al werd dit vrouwen
klooster in Rome erkend en keur
de ook het Generaal Kapittel van
de Cisterciensers goed dat in dit
klooster geleefd werd volgens de
regels van deze orde. En daarmede
was de Munster-abdii een feit
OORKONDE-BOEKEN
Het archief Van deze Munster
abdij is in de Franse tijd groten
deels verloren gegaan. Verloren in
die zin, dat men het „ergens" tegen
de Franse onderdrukkers in veilig
heid heeft gebracht, maar waar dat
is, weet tot heden geen mens. Een
klein gedeelte is echter in Roermond
bij burgers ondergebracht en dit is
dan behouden gebleven. Daaronder
zijn ook enkele zgn. oorkonden boe
ken uit de 13e en 15e eeuw. In deze1
boeken werden alle oorkonden over
geschreven, die over een bepaald
klooster handelde, ook al om daar
mee bezittingen e.d. zo goed moge
lijk te omschrijven en eventuele
rechten juist en goed vast te leggen.
Uit het oudste oorkondeboek blijkt
nu dat de graaf van Geldem, reeds
lang voordat het graafschap Kessel
gegrondvest werd. bepaalde rechten
in Venray had. Zo blijkt daar bijv.
uit dat hij omstreeks 1200 het zgn.
patronaatsrecht had over de kerk
van Venray. D.w.z. dat hij het recht
had om de pastoor aldaar te be
noemen en uit de opbrengsten van
de „tienden" deze pastoor moest
betalen en de kerk moest onderhou
den. Hij mocht in Venray dus be
lasting heffen, de pastoor benoemen,
maar moest ook voor kerk en pas
toor zorgen. Dit recht gaf hij nu
over aan dit vrouwenklooster in
Roermond.
BETTELRODE
In 6 oorkonden van het 13e eeuw-
se cartelarium komt de naam Rhode
voor. Als in 1220 Paus Honorius de
stichting van de Munsterabdij
goedgekeurd, wordt uitdrukkelijk in
de Pauselijke Bul de kerk van Rho
de genoemd met zijn aanhorigheden
en bezittingen. Trouwens in stich-
tingsacte van de abdij in 1224,
waarin dus de officiële overdracht
aan het klooster wordt vastgelegd,
wordt wederom de kerk en de be
zittingen van Venray genoemd. Hier
blijkt dus wederom duidelijk uit dat
de Graaf van Geldem bezittingen
op het Venrayse had liggen
Het eigenaardige is dat in twee
van dergelijke oorkonden de naam
Bettelingrode en Bettelrode voor
komt. Dit is een of zijn twee na
men, die nergens anders, aldus
Drs. Smeets, betrekking op kun
nen hebben dan op Venray. Spre
ken de andere oorkonden van
Rhode, deze twee noemen uit
drukkelijk Bettelingrode en Bet
telrode, waarschijnlijk afkomstig
van de vroegere eigenaar van de
plaats: Betting of Betto.
Een van de bekendste toponie
men-kenners is deze naam al opge
vallen op een oorkonde die berust
in de abdij van St. Truyen in Bel
gië, maar hij wist die plaats niet te
lokaliseren. Uit de verdere tekst
van de oorkonde heeft hij opge
maakt dat het een plaats op de
grens van Brabant en Limburg
moest zijn. Die oorkonde is geda
teerd: 1144.
Misschien dat deze ontdekking
nieuwe wegen opent om te komen
tot een wat beter bekende geschie
denis van voor 1200 van Venray.
Wellicht is het mogelijk dat deze
naam ook in andere akten voor
komt, maar dat men nooit geweten
heeft, wat er nu feitelijk mee be
doeld is.
Drs. Smeets meent zeker te kun
nen stellen, dat hiermede Venray
moet worden bedoeld, waar het
klooster in Roermond geen andere
„Rhodes" onder zijn bezittingen had
dan Venray
15e EEUW
In het oorkondenboek van de 15e
eeuw treft men aan een overeen
komst tussen de Munsterabdij en
Pastoor v. d. Gaet. de bouwer van
de nieuwe Grote Kerk. Die moest
om verlof daartoe te 'krijgen naar
Roermond en bij die gelegenheid is
netjes vastgelegd de verdeling van
de rechten en plichten van de abdij,
ook ten aanzien van de nieuwbouw,
waarover ook in 1491 geschillen zijn
geweest (het dak moest toen al ge
repareerd worden). Van 1460-1470
ligt in het archief van de abdij een
inwonerslij st, die toen is opgemaakt
om de „belasting-plichtigen" i.e.
degenen, die een tiende moesten
betalen, vast te leggen. Dit zal waar
schijnlijk de oud ste inwonerslij st
van Venray zijn.
Met de komst van de Fransen, in
1797, is het patronaatsrecht van de
Roermondse abdij over Venrays
kerk 'kwam toen dus „op eigen be
nen" staan. Ongetwijfeld zal nog
meer over Venray tevoorschijn ko
men, alsook de rest van het Mun
ster-archief gevonden wordt. Men
hoopt dat op een of anider Duits kas
teel nog iets ligt. Uit wat tot heden
bekend is, kan al iets meer opge
maakt worden van Venrays geschie
denis, die, volgens drs. Smeets, een
nadeer bestudering beslist de moeite
waard is.
Woninginrichting
Telefoon 1334
toont U iets beters
In uurwerken!"
In de Euromarkthallen heeft de
grootste produktie van kippeneieren
in de maanden maart tot en met
juli plaats. Dit is een van de oor
zaken, dat het prijspeil van de
eieren voor de producenten momen
teel niet zo gunstig is, al moet in
dit verband onmiddellijk ook de
uitbreiding van de pluimveestapel
in de andere EEG-landen worden
genoemd. Met name zal West-
Duitsland zijn produktie dit jaar
met een miljard eieren uitbreiden.
Dat betekent, dat deze groot-afne
mer thans nog slechts een kwantum
van 800 miljoen eieren behoeft te
importeren tegenover een hoeveel
heid van 1800 miljoen het vorig jaar.
Men mag verwachten, dat ons
land evenals in 1965 circa 1200 mil
joen eieren zal exporteren. Behalve
Nederland en West-Duitsland heb
ben ook de andere landen in het
EEG-gebied him pluimveestapel of
hun eierproduktie vergroot. De gro
tere produktie vindt enerzijds zijn
oorzaak in de modernisering van de
pluimveehouderij, waardoor met
hetzelfde aantal kippen betere re
sultaten worden bereikt, terwijl an
derzijds verschillende landen bij de
overgang naar een gemeenschappe
lijke markt een extra hoge bescher
ming voor hun pluimveehouderij
hebben verkregen.
Het is moeilijk een prognose te ge
ven over het toekomstige prijspeil,
omdat een kleine procentuele ver
schuiving van vraag en aanbod een
grote verandering van de markt
kan betekenen. Men mag echter
verwachten, dat de prijzen zich tot
het najaar op een lager niveau zul
len bewegen dan vorig jaar het ge
val was. Daarna zal het prijspeil
weer iets aantrekken. Het gevolg zal
waarschijnlijk zijn, dat men in Ne
derland met de broederij achter zal
blijven en „achter de markt aan"
zal produceren. Dit is echter vol
strekt af te raden, omdat men als
prijspeil laag is, de produktie moet
uitbreiden om later in staat te zijn
van de goede prijzen te profiteren.
De export naar de z.g. derde lan
den, landen die niet zijn aangesloten
bij de EEG, blijft een moeilijke
zaak. Als de derde landen van de
EEG-markten worden geweerd,
waardoor Nederland op deze mark
ten minder kans heeft.
SCHOOLSTRAAT VENRAY
De nacht was neergedaald over
het dorp. De wereld van de mensen
bevond zich in diepe rust. Uit som
mige slaapkamerramen klonk een
bescheiden gesnurk of gezucht.
Achter één van die duistere gevel
gaten stond de sponde van twee
echtelieden die uitgestrekt verwoed
krachten opdeden voor de volgende
dag.
Terwijl deze echtelieden verzon
ken waren in grote rust, klonk op
de benedenverdieping een onbe
stemd gestommel. Een onduidelijke
figuur begon mopperend op handen
en voeten de trap te beklimmen.
Na vele mislukte pogingen belandde
hij op de bovenverdieping. Moei
zaam opende hij de slaapkamerdeur
zonder zich om het echtelijk ge
snurk te bekommeren.
De deels opgewekte, deels neer
slachtige geluiden die de nachte
lijke bezoeker enigszins lallend te
weeg bracht onderbraken de echte
lijke slaap. Het echtpaar ontwaakte
zo half en half, om plotseling tot
de volle klaarte van de uitgeslapen
mens te geraken toen het duistere
schim waarnam, die in een wankel
evenwicht over de slaapkamervloer
laveerde.
Meneer ging rechtop zitten. Me
vrouw wilde eveneens rechtop zit
ten, doch schoot terstond geschrok
ken weer tot en met de krulspelden
onder het laken. De bezoeker wuif
de minzaam met de hand. zei:
„Daag!" en begaf zich in de richting
van de wastafel. Steun zoekend te
gen de muur deed hij een greep in
de richting van het glas met het ge
bit, in de hoop een ferme slok te
nemen. Want de man was zeer dors
tig.
Dit werd de heer des huizes te
gortig. Hij ontseeg zijn ledikant en
vertoonde zich aan de vreemdeling
in al zijn manlijke macht en ma
jesteit, voorzover daarvan sprake
kan zijn bij een man in pyamajasje
en onderbroek, wiens gebit in een
glas in andermans hand toeft. Noch
tans maakte de fiere verschijning
op de bezoeker generlei indruk. Hij
lachte dwaas, liet het glas ter aar
de smakken, vleide zich naast de
restanten en sliep in, hetgeen zelfs
mevrouw gillend de sponde deed
ontvluchten. Er bleef meneer nu
niets anders over dan de delen van
het gebit weer samen te passen en
de politie te bellen. Die heeft de be
zoeker opgeborgen, en nu moest hij
voor de politierechter verschijnen.
Hij wist er allemaal niets meer
van. De hele avond kon hij zich niet
meer herinneren. Hij had zoveel ge
dronken, dat hij volkomen van de
kaart was geweest.
Er waren twee dingen beloofd.
Mijn 25 jaar priesterfeest zou in de
parochie luistervol gevierd worden
en 't feest zou zo maar niet onge
merkt voorbij gaan.
Met grote dankbaarheid mag ik
zeggen, dat zowel het ©en als het
ander gebeurd is. En wel op een
onverwacht grandioze manier.
Luistervol was het afhalen door
bruidjes, gidsen, mijn ouders en fa
milie, kerkbestuur en parochie
geestelijkheid.
Luistervol was de plechtige Hoog
mis. geassisteerd door pastoor. Pa
ter Seraphinus, Pater Amulf en
Urbanus. Luistervol de prachtige
zang door fraters en de zangertjes
van St. Frans onder leiding van W.
Buys met orgelbegeleiding van J. v.
d. Tillaart. In de feestpreek sprak
mijn neef P. Amulf O.F.M. Cap.
over de priester in deze tijd.
Het meevieren van een zeer groot
aantal van u, parochianen en niet-
parochianen, deed het een echte
Eucharistieviering, een dankzegging
zijn. Hier was werkelijk een band
met u allen rondom de tafel des
Heren.
Door uw massaal meevieren bleek
al dat mijn priesterjubileum niet
ongemerkt is gebleven. Hetzelfde
mogen we zeggen van de zeer druk
bezochte receptie. En dan het on
verwacht grote geschenk van U, pa
rochianen en niet-parochianen: een
vorstelijke reis naar het zonnige
zuiden. Wij hopen daar een dank
baar en heerlijk gebruik van te ma
ken.
Uit dit luistervol vieren en uw
groots meevieren is wel uw diepe
eerbied voor de priester gebleken.
En dat heeft mijn ouders, familie en
mij zeer goed gedaan. In deze woe
lige tijd, ook rondom de priester,
hebben uw komst, uw belangstel
ling. uw woorden, uw hartelijkheid
en uw cadeaux mij gesterkt om mijn
priestertaak, naast best vermogen,
Woninginrichting
Telefoon 1334
25,boete vonniste de politie
rechter, want de man had nooit iets
met de justitie te doen gehad, en
ook verder stond hij niet ongunstig
bekend.
„Kom mee, makker", zei de be
klaagde tegen het slachtoffer wiens
gebit in de maak was, „dan nemen
we d'r eentje op de goede afloop.''
JAARVERSLAG
Het jaarverslag van de Levens
school voor werkende jongens in
Venray over het schooljaar 1965-
1966 toont aan dat in dit lustrum
jaar de school een gezonde groei
beleeft die mede veroorzaakt wordt
door een groeiende medewerking
van het bedrijfsleven. Men hoopt
dat als de nieuwe subsidieregeling
een feit is geworden deze medewer
king ook gegeven zal worden door
kleinere bedrijven en bouwpatroons
opdat nog meer jonge mensen in
aanmerking komen voor het vele
goede, dat het levensschoolwerk
hen ontegenzeggelijk te bieden voor
hun verdere uitgroei als mens. Om
de te verwachten groei op te kun
nen vangen is echter de stichting
van een nieuwe schoolgebouw een
eerste vereiste. Men verwacht ech
ter de rijksgoedkeuring voor het
niuwe levensschoolgebouw (dat
naast de bestaande LTS gebouwd
zal worden) op zeer korte termijn.
Verder vermeldt dit jaarverslag
dat de heer A. de Kroon ondervoor
zitter en secretaris heeft plaats ge
maakt voor de heer van Bolhuis,
terwijl mevr. G. Brauckman als ad
ministratrice in dienst is getreden.
Het jaarverslag gaat uitgebreid in
op het programma van de school,
dat 6 punten kent, t.w. levensvor
ming. culturele vorming, actualia,
handvaardigheid, creatief werk en
sport. Tenslotte blijkt uit dit ver
slag dat 64 jongelui het hele dag
programma volgen en 69 het halve
dag-programma.
Het financiële gedeelte geeft een
nadelig saldo, maar toont van de
andere kant toch ook dat grotere
bijdragen van de bedrijven de le
vensschool toch ook meer mogelijk
heid geven.
voor God en voor u allen getrouw
te vervullen.
Ook namens mijn oudes en fami
lie dank ik u allen zeer hartelijk.
P. Primald O.F.M.
Wij vtagen nog stjtd»
PERSONEEL
geschoold en
ongeschoold
Aanmelden dagelijks -
VerJJ werktijd - aen
v I de fabriek, bij de do 'icr
de fabnek, bij Je do s<jr
N.V. INALFA VENRAY
„Liempde is volgeboekt en nu de
inschrijving is gesloten, staat vast
dat van de ruim 400 aanwezige fir
ma's meer dan 300 een stand zul
len inrichten en dat op 120 demon
stratieterreinen met een totale op
pervlakte van 35 hectare de nieuw
ste machines zullen werken.
Hier kunnen land- en tuinbou
wers, zich op de hoogte stellen van
de nieuwste ontwikkelingen op me-
chanisatiegebied. Hier kunnen zij
bekijken, hoe de mogelijkheid be
staat. te komen tot groter profijt
van hun werk.
Nederland moet immers antwoord
geven op de subsidieregelingen en
„groene plannen" in de ons omrin
gende landen en daarom moet men
hier iets beter, iets doelmatiger te
werk gaan dan de buurman. Op
het punt van ijver en vakkennis is
het uitgangspunt goed, maar in
Liempde bestaat op 11 en 12 mei de
gelegenheid t^ zien of het materieel
nog beter kan.
HONDERDEN
PAARDENKRACHTEN IN DE
RING
Dit jaar geeft vooral een beeld
wat te bereiken is op het gebied
van de graswinning. Gras is niet
alleen het gewas, dat de grootste
oppervlakte van ons land in beslag
neemt, maar ook de belangrijkste
basis van onze zuivel- en vlees-
produktie; het is van het grootste
belang, hoe het wordt geoogst en
vervoerd. Tweemaal per dag zullen
demonstraties van de nieuwste
cirkel- en trommelmaaiers en nog
andere werktuigen, die het moge
lijk maken met wtee en desnoods
lijk maken met twee en desnoods
te winnen, plaats vinden, met voor
lichting van bij uitstek deskundigen.
OOGSTVOORZIENINGEN
De oogst, van ouds de kroon op het
werk, of het nu gaat om gras,
graan of knolgewassen of fijnere
produkten als bollen en witlofwor
tels, krijgt in Liempde alle moge
lijke aandacht Er zijn immers spe
ciale machines, die het oogsten ver
gemakkelijken en door snel werk de
kwaliteit en de kostprijs van het
produkt gunstig beinvloeden. Een
schema voor bijv. bonenteelt in
combinatie met andere culturen zou
wel eens een ware omwenteling
kunnen betekenen.
VOORLICHTING
De voorlichtingsdiensten zijn alle
aanwezig om inlichtingen te geven
over omschakeling of uitbreiding
van het bedrijf, over onderwijspro
blemen en nog veel meer. De voor
lichtingsassistenten, dikwijls zelf af
komstig uit de agrarische wereld,
staan twee dagen voor iedereen
klaar.
De komende Werktuigendagen,
groter dan ooit, helpen boeren en
tuinders van Nederland, in de EEG
in nauw kontakt met het concur
rerende buitenland, juist de nood
zakelijke stap vóór te blijven op an
deren.