Met Kerstmis luidt er een klok in Brazilië voor Venray Een verenigd Europa bij de geboorte van Christus Hoe maken we Kerstmis nog gezelliger Hiernaast een brief van Pater Heleno Smits, bij ons beter bekend als Pater Thijs Smits, die als jong kapelaan mee hielp bij de opbouw van een parochiekerk in Divinopolis in Brazilië, waarheen hij als Venraodse jong en missionaris enkele jaren geleden vertrok en priester gewijd is. Onlangs heeft Peel en Maas voor hem een bliksemaktie gehouden, die ruim ƒ900,opbracht en Pater Thijs aan een Venray- se klok voor zijn kerk hielp. Beste plaatsgenoten, Velen van U hebben in de afgelo pen jaren een nieuw huis betrokken. En het zal U weinig moeite kosten U nog voor de geest te halen dat intense gevoel van geluk, toen men dan eindelijk in eigen kamer, in eigen huis aan stoel en tafel geze ten, rondkeek en kon zeggen: ein delijk Eindelijk hebben we dan ons doel bereikt, we hebben een tehuis. Ver geten zijn dan de moeilijkheden, het geren naar woningbureau's, het ge sjouw om de spullen bij elkaar te krijgen, om de hulp van vakmensen te krijgen, het gezoek naar meubels, de duurte, kortom, al dat omstandi ge en moeilijke is dan weggevallen en men heeft de rust van eigen te huis, waarin het gezin zich verder ontwikkelen en ontplooien kan. Men is doodgewoon gelukkig tot in alle vezels Datzelfde kent een priester, die van zijn bisschop de weliswaar mooie, maar toch zo moeilijke taak gekregen heeft een nieuw tehuis voor God te bouwen, een nieuwe kerk op te richten. Ge hebt dat al len van nabij meegemaakt met de bouw van uw vredeskerk en op de een of andere manier bent U daar bij betrokken geworden. Dan ston den ze voor oud-papier te schooien, dan was er een fancy-fair, dan kwam Pastoor Geerits zelf, dan was er dit en dan was er dat. Tot dan eindelijk de Vredeskerk er kwam. En elke Venrayer is er trots op. Komt er bezoek uit den vreemde, dan wordt er op die kerk gewezen of men gaat er naar toe. De dag van de inzegening was een feestdag voor heel Venray, maar in het bijzonder voor de bouwpastoor Bij ons hier in Brazilië is het niet anders. BRAZILIË Brazilië was tot voor enkele tien tallen jaren een onbekend en vreemd land, ergens in Zuid-Ameri- ka. Maar sindsdien is er wel wat veranderd. Verschillende Venrayse mensen zijn naar dit machtige land geëmigreerd, zodat er meer interes se voor kwam en via televisie wan delt men als oude bekenden in de grote steden Rio de Janeiro, San Paulo en hoe ze allemaal heten mo gen. Men weet dat Brazilië prak tisch zo groot is als heel Europa en dat 60 miljoen mensen leven in dit door O.L. Heer zo rijk gezegend land. Men kent de verhalen van zijn nieuwe hoofdstad Brasiia, ergens midden in het oerwoud opgetrokken met zijn machtig mooie bouwwer ken, maar men kent ook de armoe de van 't platteland. Men weet meer over de kostbare houtsoorten, de koffie, rijst, katoen, de suiker, tar we, wijn, tabak en cacao, de thee en de mais, die hier in overvoed groeien en aanwezig zijn, evenals de kost bare bodemschatten als goud, ijzer, mangaan en diamant. Er is wel eens gezegd: alles in Brazilië is groots, behalve de mens. GEMIDDELDE BRAZILIAAN Inderdaad kan geen land ter we reld wedijveren met Brazilië in schoonheid, rijkdom en vruci heid, maar de Braziliaan moet het in ondernemingszin, doorzettingsver mogen en vastberadenheid afleggen tegen de bewoners van elk ander beschaafd land. Dat wil niet zeggen, dat hij geen goede eigenschappen heeft, beslist wel. Hij is de goed aardigheid zelf, maar vreselijk non chalant en slordig. Van de ene kant moet men zijn ongekunstelde een voud, vredelievendheid en gastvrij heid bewonderen, maar van de an dere kant staat de nuchtere Neder lander verbijsterd over zijn achte loze slordigheid en onbezorgde na latigheid. Hij belooft gouden bergen en U krijgt geen cent. Die zorge loosheid uit zich zowel in zijn par ticulier als kerkelijk leven, die merkt men in het staatsbestuur even zo goed als in de opvoeding. Men leert de kinderen het werken niet en als ze geen zin hebben, gaan ze gewoon niet naar school. Het groot percentage jeugdigen dat niet kan lezen en schrijven is daardoor ont stellend groot. Een ding weet hij wel en dat is zijn grote mannen te eren. Zelfs het kleinste kind kent de levensgeschie denis van nationale helden en ver telt graag en vurig over hun grote prestaties. Maar om zelf ook een groot man te wordenMensen kinderen waar zou hij zich sappel over maken DIVINOPOLIS Het is natuurlijk ondoenlijk om even in een kort artikel een beeld te geven van dit enorme land, met zijn rijke kunststreek, zijn prachtige havenplaatsen met enorme gebou wen en rijkdom en het arme, zich langzaam ontvolkend binnenland. Een praktisch katholiek land, wel moet men niet te hoog opgeven van de diepte van 't geloof, dat vooral bij de meer eenvoudigen soms toch wel meer bijgeloof is dan wat anders. Naast Maria en Antonius, die hartstochtelijk vereerd worden, hebben de tovenaars in de vorm van allerlei sekten alle kansen en moge lijkheden. En dat bijgeloof wordt door van allerlei slimmerikken, die zonder werken aan de kost willen komen, dan ook naarstig geëxploi teerd tot schade van de eenvoudige Braziliaan, die hulp gaat halen, waar ze niet te krijgen is.Op dit gebied zijn er onvoorstelbare dingen. Dit land nu is mijn tweede vader land geworden. De Franciscanen zijn er al jaren aan het missioneren en Nederland heeft altijd priesterzonen naar Brazilië gestuurd. Pater Emonts, Pater Goumans en ik zelf zijn de Venrayse priesters, die hier gewerkt hebben en nog werken. Ik heb het geluk gehad te-1 rug te mogen kpmen in Divinopolis, de stad, waar ik voor mijn priester wijding theologie studeerde. Ik ken de dus de stad al, die toen onze pa ters hier begonnen nog een klein ge hucht was, maar nu is uitgegroeid tot een stad van ruim 60.000 mensen. Het is een bisschopsstad gewor den, met 5 parochies (3 wereldheren, 1 Paters van de H. Geest en 1 Fran ciscaan). Er is hulp aanwezig van twee broedercongregaties en drie zusterskloosters, die helpen bij het onderwijs, ziekenverpleging enz. Wat dat betreft zijn we echt be voorrecht. Er zijn hele streken in, Brazilië, waar het priestertekort de bisschoppen voor ontzaglijke moei lijkheden plaatst. Het is dan ook geen wonder, dat het juist die bis schoppen zijn geweest,, die op het Concilie de kwestie van diakens aan de orde gesteld hebben. Zonder deze mensen loopt het on herroepelijk fout. Maar laten we te ruggaan naar Divinopolis, waarin midden in de stad de St. Antonius- parochie ligt, waar ik als kapelaan sta. Een parochie met ruim 15000 zielen, waarover een pastoor en een kapelaan. Die kapelaan ben ikke. Mijn arbeidsveld ligt hoofdzakelijk in twee grote wijken van de stad, een arbeiderswijk van 2500 mensen en een meer gemengde in Brazi lië is het standenverschil niet groot van ruim 6000 mensen. Het is er prettig werken en het verschilt wei nig van een doorsnee Europese pa rochie, ook al omdat hier vanouds priesters geweest zijn. KERKENBOUWER Naast het parochiewerk stonden èn pastoor èn kapelaan voor de op gave de kerk af te bouwen, aan wier bouw onze voorgangers al begonnen waren. Dat is allemaal gauwer ge zegd dan gedaan, maar met veel ge- schj agger en geschooi, met duizend en-een teleurstellingen is dat werk dan toch tot een einde gekomen. Al lezende in de Venrayse krant, die hier na maanden nog altijd het Venrayse nieuws komt brengen, zat ik op een avond een van die teleur stellingen te verbijten, die ik bij die kerkbouw was tegengekomen. De zoveelste belofte werd weer eens niet vervuld. Ik was een beetje ge- ergerd en wat boos, wat ook een ka pelaan wel eens kan zijn. Toen ik las van die kapitale Vredeskerk, pikte ik een luchtpostbrief en schreef een brandbrief naar Peel en Maas, of die niet helpen wou, met dat laatste beetje, met mijn lui-klok. En nog geen zes weken daarna kwam het bericht dat 900,harde Hollandse guldentjes uit Venray een nieuwe klok voor onze kerk moge lijk maakten. Ik ben er eerlijk stil van geworden. Uit het oog, uit het hart, zegt het spreekwoordMaar hier blijkt het toch wel een grote leugen te zijn DANKBAAR Dank aan alle milde gevers, die die kleine Venrayse kapelaan in dat verre Brazilië een kerstcadeau be zorgd hebben, dat hij nooit vergeten zal. Met Kerstmis gaat het zijn boodschap uitdragen over onze stad en ons land. Het zal een zalig kerst feest uitzingen over de mensen, die aan onze zorgen zijn toevertrouwd. Maar wees ervan overutigd, dat het meteen onze dank zal vertolken voor allen, die mij dit geweldige plezier hebben gedaan. Moge deze Venrayse klok ook de vrede ver kondigen, die U allen deelachtig moge worden. En weet dat in de Kerstnacht in dat verre land een Venrayse priester U allen dankbaar bij God zal aanbevelen. Er is niets nieuwe onder de zon. Zo goed als volkeren en natiën met elkaar strijd voerden, zo goed is er steeds een streven geweest om die strijd te beslechten door belangen tegenstellingen te veranderen in be- langen-gemeenschappen. Het middel daartoe was altijd strijd. In dat opzicht verschilt het stre ven naar een Verenigd Europa van alle voorgaande pogingen. Niet op het slagveld, maar aan de conferen tietafel moet dit pleit worden be slecht. „En het geschiedde in diezelfde dagen, dat er een gebod uitging van de Keizer Augustus, dat de gehele wereld beschreven zou worden." Het begin van het Kerstverhaal plaatst ons midden in de wereld geschiedenis. Het is de wereld van de Pax Ro- mana, de Romeinse Vrede. De deuren van de Janustempel, de god met de twee gezichten, waren gesloten en dat betekende, dat het Romeinse Rijk met niemand in oor log was. Die toestand duurde nog niet zo lang. Nog maar kort daarvoor had het Rijk gesidderd op zijn grondvesten toen de Germanen onder Arminius de Romeinen in het Teutoburger Woud een vernietigende slag toe brachten en de troepen van de Ro meinse generaal Varus afslachtten. Caesar Augustus verloor zijn zelf beheersing. Het verhaal gaat, dat hij letterlijk „met het hoofd tegen de muur liep" en de klassiek geworden kreet slaakte: „Varus, Varus, waar zijn mijn legioenen gebleven?" Als teken van diepe rouw liet hij haar en baard groeien Maar de reeds bejaarde heerser liet het er niet bij. Hij stuurde Ti berius en Germanicus naar het noor den. Heel verstandig lieten zij het niet op een veldslag aankomen, maar versterkten de fortificaties aan de Rijn, die daarmee tot grens van het Rijk werd gemaakt. Daarmee was ook dit „incident" gesloten en de innerlijke vrede hersteld. De innerlijke vrede want waar Rome vooral van te lijden had, dat waren de gewapende conflicten tus sen de pretentdenten naar de macht. Augustus slaagde er in deze macht zo lang te handhaven, dat men del voordelen van egn eenmans-bestuur begon in te zien. Eigenlijk was hij de eerste De Gaulle het volk, de| politici en hun aspiraties en twisten beu, wenste een integere figuur met grote bevoegdheden bekleed, aan het hoofd van de staat. Later zou de keizer als God worden vereerd Augustus heeft dat niet gewild. Pas na zijn dood werd hem goddelijke eer bewezen. DE VOLKSTELLING Het was deze man, die het bevel gaf de gehele toenmaals in Rome bekende wereld te „beschrijven". Het idee was niet nieuw, ook niet in Ro me. Zulke volkstellingen kwamen regelmatig voor. En ze namen vele jaren in beslag. Het opmerkelijke van deze volks telling is niet slechts dat onopval lend wereldgebeuren in Bethlehem, maar ook dat ze als het ware een consolidatie betekende van de vrede en van de eenheid. Het Verenigd Europa van die da gen vertoonde wel enige overeen komst met dat van thans. Engeland was er nog niet bij, zou pas later onder Claudius worden veroverd. De Scandinavische landen en Rusland vormden witte plekken op de kaart. Een deel van West-Duitsland, Frankrijk, België, Nederland, Italië, Spanje, de Balkanlanden en Grie kenland behoorden er toe. En ver der Klein Azië, Palestina, Egypte en Noord-Afrika. De Middellandse Zee was de wereldzee. Vele goed onderhouden wegen leidden naar Rome. Er was een ge regelde postdienst. Sterke garnizoe nen 'beveiligden de verbindingen, de marine handhaafde de vrede ter zee en voerde nog slechts voornamelijk strijd tegen piraten. GEBONDEN VRIJHEID Economisch droeg het rijk een sterk agrarisch karakter. Handel en landbouw vormden de voornaamste bestaansbronnen. De positie van de kleine boer werd belangrijk, vooral toen vele oudgedienden begiftigd werden met land in de veroverde gebieden en daardoor het Romeinse element versterkten. Het vraagstuk der arbeidskrachten werd grotendeel opgelost door de slaven, buit van vele veldtochten. De diverse stranden begonnen zich duidelijker af te tekenen, de koop mansstand nam in aanzien toe. Technisch was men ver gevorlerd. Ingenieuze waterwerken worden voor irrigatie aangelegd, prachtige gebouwen opgericht. De regering zetelde in Rome, van autonomie der satellieten was nau welijks of geen sprake. De procura tor had vrijwel onbegrensde macht en was slechts verantwoordelijk je gens de Keizer. De Romeinse bur ger had een bevoorrechte positie, maar dit burgerrecht werd ook aan verdienstelijke niet-Romeinen ver leend en soms verkocht. Zoveel mogelijk eerbiedigde men bestaande religies en gebruiken, ter wille van de rust. Aan de Joodse godsdienst werd geen strobreed in de weg gelegd, zelfs namens de Kei zer in de Tempel geofferd. De Jood se kerkelijke rechtbank, het Sanhe drin, kon zelfs de doodstraf uitspre ken. De overspelige vrouw uit het bijbelverhaal zou gestenigd zijn zon der Christus tussenkomst en op deze wijze stierf een der eerste christe nen, Stefanus, zonder dat één Ro mein een hand uitstak Paulus ont ging dit lot, maar Paulus was dan ook Romeins burger! De inning der belastingen werd opgedragen aan de gehate pachters (tollenaars). En hoofdzakelijk om het belastingsysteem op peil te houden werden de volkstellingen bevolen. VERGETEN EN VEREEUWIGD Onder de regering van Caesar be leefde men een soort Wirtschafts- wunder. En toch zou juist deze voor spoed de kiem leggen voor het ver val. Toen Rome bereid noch in staat bleek te strijden voor zijn verwor venheden ging het, zij het eerst vier eeuwen later, ten onder, viel het ten prooi aan Gothen en Vandalen ver plaatste zijn glorie zich naar Byzan tium. Rome bleef nog vele eeuwen van betekenis als zetel der Pausen, al waren die vaak slechts marionetten in de hand der vorsten. De Refor matie deed het ook in dit opzicht in betekenis afnemen, vooral voor N oord-Europa. Het zou vijftien eeuwen duren, vóór Rome weer nieuwe glans kreeg als hoofdstad van Italië, toen pas 'n natie. En Caesar Augustus dankt het feit dat honderden miljoenen over de gehele wereld zich hem herinneren, voornamelijk aan de vermelding van die naam in de eerste regel van Lu cas 2. Zaterdag is het weer zover: Kerst mis. Menig huisvrouw heeft reeds haar gedachten laten gaan over de samenstelling van het menu. Zal er dit jaar nog een konijntje of kalkoen af kunnen met al die dure dagen? Het wordt ons misschien wel in de advertenties als noodzakelijke voor waarde voor een geslaagd kerstdiner voorgeschoteld, maar het hoeft toch beslist niet. Er bestaan heus wel andere fijne (en goedkopere) vlees soorten. De gezelligheid en de sfeer zijn belangrijk met Kerstmis en dat zit 'm niet in duur eten. Die gezelligheid kunnen we mis schien wel verhogen door voor een leuke sfeervolle aankleding van de huiskamer te zorgen. Het is onze be doeling U hirebij enkele suggesties te geven. De kinderen hebben nog net de tijd enkele leuke kerstversieringen te maken. Op een stuk stevig zwart papier tekenen zij een voorstelling van Ma ria, Jozef en het kindje of een en gel, Driekoningen, een kerstboom of een andere kerstvoorstelling. Zij kunnen daarvoor ook gebruik maken van een kerstkaart, die overgete- kend wordt ofwel met carbonpapier overgetrokken. Nu prikken, knippen of snijden zij de hele voorstelling uit. Grotere kinderen kunnen ook gedeelten van de voorstelling uitsnij den, zodat een soort glas in lood- effekt ontstaat. Vervolgens plakken zij tussen de uitgespaarde stukken gekleurde papiertjes. Als men der gelijke voorstellingen voor een lamp of andere lichtbron zet geeft het een leuk effekt. Ook op het witte linnen va de eettafel komt een dergelijk werkstukje leuk uit. De kinderen hebben in ieder geval nu het idee, dat zij zelf ook iets hebben gedaan aan de verfraaiing van de eettafel of dé huiskamer. Ook een eigengemaakt kerststukje doet het altijd goed. Hiervoor kan men bijvoorbeeld een plankje nemen of een drijf schaal. Ook een oude Ghiatifles kan omgetoverd worden in een stemmige kerstversiering. We kopen mooi gekleurde kaarsen, rood paars, groen of wit. Deze kaarsen stoppen we in de hals van de fles of drukken we in een stuk klei, dat op de schaal of het plankje is ge kleefd. De hals van de fles versieren _we verder met een toefje rode bessen, wat hulst en gedroogde bloemen. De ze blomeen kiezen we liefst in een kleur, welke past bij het geheel. Voor andere stukjes kunnen we eveneens kerstgroen, kleurige bes sen en gedroogde bloemen gebrui ken. Maken we een bakje op, dan kunnen we witte of rode begonia's gebruiken, hyacinthen of andere vroege voorjaarsbolgewassen, zoals narcissen en tulpjes. Een leuke kamerversiering is ook aan draden van verschillende lengte kerstballen en kerststerren op te hangen. Deze draden worden dan aan het plafond dicht bij elkaar be vestigd. Door de warme luchtcircu- lering in de kamer zal het geheel voortdurend in beweging zijn! Waarschijnlijk komt er een kerst boompje in uw kamer, maar het kan ook zonder. We kunnen bijv. ook van kersttakken aan de muur een versiering maken, waarin de kerstballen etc. komen te hangen. Natuurlijk moeten we bij alle ver siering bedenken: overdaad schaadt.

Peel en Maas | 1965 | | pagina 6