Arbeidsmarkt
op drift
(ludbiirgemeester 70 jaren
Sfiieqd van de katk.uteieid
Politierechter
Filmnieuws
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Sanatogen
Geestelijk artikel
VRIJDAG 10 DECEMBER 1965 No. 49
ZES EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52
ADVERTENTIEPRIJS 81/» ct. p. mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL 1.75 (buiten Venray 2.—)
Concilie in Rome is voorbij, maar moet onder gelovigen nog beginnen
2400 Concilievaders hebben na vier
jaar discussiëren getracht de katho
lieke Kerk meer bij de tijd te bren
gen. Paus Johannes wilde aanvanke
lijk dat de ramen en deuren werden
opengezet, dat er een frisse wind zou
gaan waaien door het monumentale
- hier en daar wat muffe - gebouw
der Kerk. Paus Joannes wilde ook
het ware gelaat van de Kerk laten
zien aan alle mensen. Hierover heeft
het concilie zich beraden en het re
sultaat mag beslist opmerkelijk ge
noemd worden. Alleen het feit reeds
dat 2400 bisschoppen eensgezind hun
stem gaven aan dokumenten als: de
Kerk; de Goddelijke Openbaring; de
Liturgievernieuwing; de oecumene
en andere, mag opmerkelijk wor
den genoemd, vooral als men be
denkt dat over sommige stukken
schijnbaar onverzoenlijke botsingen
ontstonden.
VEEL SCHEMATA
En dan spreken we nog niet over
schema 13, dat de verhouding Kerk
tot de hedendaagse problemen van
deze wereld: huwelijk en gezin, de
atoombewapening, de ontwapening,
de honger en het atheisme enz. enz.
heeft aangesneden. Hier wil het con
cilie enkele algemene beginselen der
zielzorg geven en de wereld
voorgehouden: dit denkt de Kerk
over deze problemen. Dat het con
cilie met deze geweldige problemen
niet is klaargekomen mag nauwe
lijks verwondering wekken. Hoeveel
eeuwen zijn er sinds Galilei's ver
oordeling niet verlopen, waarin de
Kerk en de wereld ieder hun eigen
wegen gingen? Veel bisschoppen
waren er aanvankelijk niet eens van
overtuigd, dat de Kerk de wereld
haar standpunten bekend zou moe
ten maken. De wereld kon toch ken
nis nemen van het evangelie en de
Pauselijke en bisschoppelijke uit
spraken.
Nu is dan het concilie in Rome
voorbij. Er zijn een reeks besluiten
genomen die enerzijds de gelovigen
raken, anderzijds betrekking hebben
op de leiding in de Kerk. Bij dit
laatste denken we bijvoorbeeld aan
de besluiten over bisschoppelijke
zelfstandigheid in eigen diocees. De
bisschop is veel onafhankelijker van
Rome geworden, maar tegelijk is de
eenheid duidelijker dan ooit gesteld
in de collegialiteit. Ook voor de se
minaries en de priesters heeft het
concilie uitspraken gedaan.
PAS EEN BEGIN
Wat de kerk als gemeenschap be
treft, voor haar moet het concilie
pas gaan beginnen. Begeleid door de
geestelijkheid en bisschoppen moet
nu van onderaf de instemming ko
men1 - groeien - met de besluiten van
het concilie. Heel direkt hebben we
reeds de bepalingen inzake de litur
gievernieuwing ondervonden. Na
tuurlijk zijn er mensen die moeten
wennen aan de eigen taal in de Mis.
Veel van het mysterieuze dat door
het latijn mede in stand gehouden
werd is nu verdwenen. Een winst?
Verlies? Dat ligt er maar aan hoe
een en ander in praktijk wordt ge
bracht! En daarbij begint dan de
belangrijke rol van de leek. Hij zal
zich moeten laten horen, hij moet
meespreken.
Misschien schrikt hij eerst van
zijn eigen geluid, maar als hij be
reidheid tot luisteren vindt, komen
we van lieverlee waar we zijn moe
ten: een interne dialoog in de Kerk,
in de eigen parochie.
Men kan zch nu de vraag stellen
of het concilie beantwoord heeft aan
de verwachtingen, die wij - gewone
mensen van iedere dag - hebben ge
koesterd. Dat die vraag niet gemak
kelijk te beantwoorden is, wordt u
duidelijk, wanneer we beseffen hoe
wij allemaal, die dit concilie min of
meer gevolgd 'hebben, zelf al ver
anderd zijn. Onze verlangens zijn
met 't concilie meegegroeid. In gro
te lijnen kunnen we zeggen, dat de
verlangens der gelovigen gehono
reerd zijn, zij het nog in beginsel.
De praktische honorering moet nog
komen. Ook in de toekomst zal blij
ken, dat de verlangens der mensen
meegroeien met de nieuwe ontwik
keling, welke ons te wachten staat.
VERNIEUWING
Het is echter uit het verloop van
het concilie, met zijn soms storm
achtige vernieuwingen en doorbra
ken, duidelijk, dat de toekomst der
Kerk anders zal zijn dan in het ver
leden: minder juridisch, meer evan
gelisch. minder gezagsverhoudingen,
meer eenheid, minder voorschriften,
meer communicatie, minder afgeslo
tenheid ten aanzien van de andere
Kerken en van de wereld, meer
openheid' ten aanzien van wat bui
ten ons reilt en zeilt, mnder zeker
heid ten aanzien van de concrete
gedragslijn, meer zekerheid over de
normen die onze gedragslijn moeten
bepalen.
Wij zouden het zo kem-achtig wil
len formuleren: de gemeenschap der
gelovigen, verenigd in de Katholie
ke Kerk, heeft het proces ingezet
zchzelf te vernieuwen in Christus.
Zo vól de verjongde Kerk de we
reld tegemoet treden: als gespreks
partner, of als gist in het deeg!
het versterkend
middel voor jong eiv
oud voor lichaam
en geest.
Neem het elke dag! I
De goede Sint heeft de vader
landse hoofden weer op hol gejaagd.
Misschien is hij er de oorzaak van
geweest, dat deze man zijn echtge
note een strafbare verrassing wilde
bereiden.
Dit is gebeurd na een klein kar
weitje. Er moest iets worden ge
schaafd en getimmerd aan de ach
terdeur, die bij vochtig weer altijd
sleepte en nimmer goed sloot. De af
grijselijke hoeveelheden regen, nat
te sneeuw en wat dies meer zij, ge
durende de laatste maanden, hadden
het hout doen zwellen, en de bewo
ners konden nu de deur nauwelijks
nog open of dicht krijgen. Daarom
namen ze hun toevlucht tot deze
verdachte, die, naar hij verklaarde,
zulke kleine karweitjes altijd graag
opknapt.
Hij kwam met een schaaf in het
vrije avonduur, en na wat geklop en
getimmer hing de deur weer in haar
hengsels. De mensen waren er blij
mee want men pleegt jaren verdriet
te hebben van dingen, die in een
kwartier hersteld kunnen worden.
Hoe zou men de timmerman-vrij
williger een plezier terug kunnen
doen?
„Zou je een borreltje lusten?" was
de vraag van de vrouw des huizes.
„Wel een halve kan!" antwoordde
de timmer amateur.
Dat kon. De fles kwam op tafel
en de timmerman er onder.... Toen
sloeg hij de gereedschapskist met 'n
vlotte zwaai onder de arm en wan
kelde huiswaarts, door de pas gere
pareerde achterdeur.
Onderweg evenwel begonnen zich
droevige en zorgelijke gedachten van
hem meester te maken. Het lied van
de toffe jongens, dat hij pas had in
gezet, verstomde bij de gedachte aan
het welkom, dat zijn echtgenote hem
zou bereiden als hij thuis kwam in
een dergelijke toestand. Want dat hij
niet helemaal nuchter meer was, kon
hij met enige moeite aan zichzelf
waarnemen.
Deze mens begon zichzelf 'n slecht
mens te vinden. Bovendien kreeg hij
last van hartkloppingen, als iemand
die bijna aan de beurt is bij de
tandarts. De angst voor zijn vrouw
plaagde hem zeer. Hij besloot iets
mee te brengen, om haar te verras
sen en te verzoenen.
Maar wat? 's Avonds in 't donker
zijn op een buitenweg maar weinig
surprises te vinden. Toch vond hij
iets. De politie heeft er weet van
gehad. Een surveilerende politieman
hoorde gekakel en zag hoe in een
kippenhok een man gehurkt zat. Bij
het licht van de maan was deze
duistere figuur bezig kippen de nek
om te draaien. Toen hij de wacht
meester zag, nam hij drie genekte
kippen en draafde weg. Zijn gang
bleek echter zo wankel dat de ver
balisant hem na enkele stappen al
had ingehaald.
„Ik wilde mijn vrouw verrassen,"
stamelde hij. Dat zei de man ook
toen hij voor de politierechter te
kijk stond. „Ik durfde haast niet
meer naar huis" bekende hij.
De officier nam aan dat deze ver
dachte al gevoelig is gestraft, nadat
zijn vrouw hem bij het politiebu
reau heeft opgehaald. Blanco straf
register en haastig vergoede schade
deden de rest.
Vij.f en dertig gulden boete luidde
de eis. De timmerman had er geen
bezwaar tegen, en het vonnis werd
conform. „Maar een borrel lust ik
niet meer" zei hij, „Ik mag ze niet
meer drinken van mijn vrouw" zei
hij er verklarend achterna.
Op de arbeidsmarkt in Nederland
bevinden wij ons in een moeilijke
situatie. Dat is o.m. duidelijk ge
worden uit de onderhandelingen
over de loonbeweging op centraal
niveau. De centrale organisaties van
werknemers en werkgevers kunnen
hun achterban niet meer in 't loon-
gareel laten lopen.
In een steeds wildere jacht tracht
de momenteel sterkste partij op de
arbeidsmarkt het onderste uit de
loonkan te halen. In bepaalde be
drijfstakken zal men beslist het dek
sel op de neus krijgen. In andere
branches kan men voorlopig nog
wel het een en ander verdragen.
Hieruit resulteert ook de gedachte
vn de vrije loonvorming, die van
zelfsprekend' sociale spanningen zal
oproepen.
Die spanningen zijn niet meer te
voorkomen. Wij hebben de keuze
tussen een algemene centrale loon-
spannning en een meer gedifferen
tieerde. De laatste is stellig te ver
kiezen boven de eerste.
IJVER LOONT NEET
Bij de betaling van de arbeid
lijkt de factor arbeidstempo geheel
geen deel meer uit te maken van de
contractsverhouding. Het moge dan
zo zijn dat de produktiviteit in Ne
derland nog steeds in stijgende lijn
gaat, die wordt niet meer bepaald
door de persoonlijke krachtsinspan
ning van de mens in het arbeids
proces. Het wordt ook steeds moei
lijker het loon of salaris afhankelijk
te doen zijn van de persoonlijke
produktiviteit.
Toch is er wel een bepaalde ont
wikkeling te zien op die arbeids
markt. Het lijkt soms alsof er iets
broeit. Die broei is moeilijk in cij
fers vast te leggen maar zij is niet
temin van betekenis omdat zij ver
schuivingen. op die markt van men
selijke arbeid zal accentueren. Naar
mate de prestatie per arbeidskracht
daalt, neemt de aanwezige latente
reserve in het aanwezige potentieel
toe.
Wij zijn van mening dat er in een
groot aantal bedrijven een geweldi
ge arbeidsreserve schuilt, die zpdra
er verruiming in zicht komt zal zorg
dragen voor een explosieve ontwik
keling in tegengestelde richting.
Daarnaast zijn er werkgevers, die
met het oog op de schaarste alle
vindingrijkheid aanwenden om
werknemers binnen de muren van
hun bedrijf te houden. Ook deze ge
dragslijn verruimt de latent aanwe
zige arbeidsruimte.
GOEDE ZIJDE
Onmiskenbaar leidt de schaarste
op de arbeidsmarkt tot een groot
aantal verschuivingen van betrek
kingen. Het besef overal werk te
kunnen vinden, maakt de band met
een bedrijf losser. Toch zijn het niet.
alleen de meest rustelozen. die van
werkkring veranderen. Gelukkig is
een groot aantal mensen met capa
citeiten bezit zich van de plaats in
het produktieproces te verzekeren,
die aan hun kwaliteiten het meest
recht doet weder-ervaren. Zij bezet
ten de posten waar zij 'hun vleugels
kunnen uitslaan.
Dat is een positief gevolg van de
ze drukkende situatie. Hun trek
wordt begunstigd door de wens van
werkgevers om mensen van goede
kwaliteit aan te trekken. Hierbij
blijkt dat die goede kwaliteit in al
lerlei soorten menselijke arbeid hoe
langer hoe schaarser wordt. Dit moet
er toe leiden dat er voor kwaliteits-
arbeid in versneld tempo een uit
stekende betaling" aanwezig is. Ook
hierdoor is een kracht aan het werk
die het beloningspatroon uit elkaar
zal rukken ten gunste van de goed
onderlegden en tot schade van de
werkkracht aan de voet van 't kwa
liteitspatroon.
Deze wetenschap maakt het ook
steeds moeilijker het z.g. minimum
loon mee te trekken naar boven. Dat
minimum-loon is immers een vijand
van de prestatieprikkel, die in de
betaling is gelegen. Zijn betekenis
ontaardt telkens meer in een „aan
wezigheidspremie", die maar zeer
beperkte economische betekenis
heeft
STATUSGEZWEL
Helaas is door de ontwikkeling de
arbeidsmarkt ook minder doorzich
tig geworden. Er wordt een nevel
getrokken over de werkelijke bete
kenis van bepaalde arbeid en func
ties.
Een kwaadaardig economisch ge
zwel aan de welvaartsstaat is de
zucht naar status. Dat betekent in
de eerste plaats dat iedereen binnen
de grenzen van zijn voortellingsver
mogen een goede positie wil hebben.
Dat moet blijken uit de betaling,
maar ook uit het etiket dat zijn
maatschappelijke positie draagt. In
dit klimaat is de hulpkracht assi
stent geworden, de schrijver ad
junct-secretaris, de arbeider mede
werker en de typiste secretaresse.
Wij kehden vroeger een beschei
den aantal directie-secretaressen en
adjunct-directeuren. Wanneer wij
nu een bedrijf binnen wandelen ont
moeten wij er enkele op elke ver
dieping om niet te spreken van in
elke gang van het gebouw. De ar-
beidsschaarste heeft geleid tot een
inflatie van functies, die velen ge
wichtiger maakt door titels dan door
prestatie.
LOZE NAMEN
In hoeveel bedrijven en instellin
gen zijn er door advertenties en
wervingscampagnes verwachtingen
gewekt, die nooit realiteit zullen
worden! Hoeveel hoop leeft er bij
werknemers, die geen fundament
vindt? Hoeveel van die adjunct-di
recteuren worden er werkelijk di
recteur? En wat betekent het wan
neer men directeur heet? Een baas
je van drie mensen heeft thans een
„bedrijf" en is directeur geworden
in zijn „onderneming".
Namen hebben nog nooit beteke
nis gehad maar wij moeten goed zien
dat wij elke vergelijkingsmaatstaf
te grabbel hebben gegooid. Het debi
teren van halve waarheden bij de
personeelswerving wekt evenveel
wrevel ais vage salaristoezeggingen,
die later m een poel van niet te rea
liseren beloften wegschrompelen.
Hoeveel ambitieuze zoekers op het
toneel van de arbeid lopen als ge
volg van deze personeelspolitiek ver
bitterd rond? Hun aantal neemt da
gelijks toe en daarmee ook het zo
kostbare verloop in het bedrijfsleven
en elders.
De arbeidsmarkt is op drift ge
raakt. Veel arbeidstijd wordt ver
spild. Veel goed vertrouwen wordt
misbruikt. Het gonst van beloften
met een rijke toekomst. Wij kunnen
die toekomst hebben wanneer wij
ons telkens afvragen of wij het sa
laris dat wij beuren ook werkelijk
verdienen. Zo niet dan bouwen wij
op drijfzand en zal onze droom in
storten. Zo waar als onz eeconomie
zal worden kapot gebeukt zonder in
spanning, verantwoordelijkheidsge
voel en visie op de toekomst.
TIJD VOL VERWACHTING
Het Oude Testament is een en al
verwachting van de komst van de
Verlosser. In alle boeken vinden we
talrijke voorspellingen over Hem. De
lijn loopt van het boek Genesis met
zijn paradijsverhaal via Abraham,
David, de profeten naar de vervul
ling in Christus. Maar toen Chris
tus geboren werd, gebeurde dit in
alle stilte en het was maar aan zeer
weinigen gegeven Hem toen te her
kennen.
Wij staan hier voor een groot
raadsel.
Wanneer Christus de Verlosser is,
waarom werd er aan Zijn komst dan
geen grotere bekendheid gegeven
Het antwoord kan slechts hierin ge
legen zijn. dat van het eerste begin
af het geloof in Hem centraal werd
gesteld. De Verlossing zou niet be
staan in wat de toenmalige Joodse-
goegemeente met haar bij belgeleer
den en Farizeeërs erover dachten:
namelijk een glorieus herstel van
het Joodse rijk, maar in innerlijke
omkeer, welke niets met herstel van
uiterlijke macht te maken heeft.
Dat is inderdaad terug te vinden
in de gehele prediking van Christus.
Hij gaf geen voorschriften en geen
handleiding voor het dagelijkse le
ven, maar hield de mensen de grote
lijn voor: het geloof in Hem, het
handelen uit liefde tot God, het
geen gestalte krijgt in de liefde tot
de naaste.
De Verlossing is door Christus in
beginsel voltooid, maar moet ook
thans nog in ieder van ons bewerkt
worden. Zijn Verlossingswerk is n.l.
geen eenmalige daad, die bij Chris
tus verrijzenis werd afgesloten, maar
een daad, die nu nog steeds door
werkt en steeds nieuwe dimensies
krijgt.
Ook onze tijd is vol verwachting.
Door de grotere aandacht voor de
mens, voor zijn waardigheid, wordt
het christelijk geloof opnieuw „ver
menselijkt", dat wil zeggen: meer op
de medemens gericht. Meer dan ooit
begint het authentieke besef terug
te komen, dat Christus' verlossings
werk ook het hele terrein van de
tussen-menselijke verhoudingen, dus
MR. A. H. M. JANSSEN
17 december 1965 staat in uw ver
slaggevers-agenda als datum ge
noemd dat Mr. A. H. M. Janssen,
oud-burgemeester van Venray, zijn
zeventigste verjaardag zal vieren.
We weten dat we hem geen ple
zier doen. met dit feit aan de grote
klok te handen„Als ambteloos
burger", zou hij zeggen, „blijf ik op
de achtergrondMaar of hij het
ons kwalijk neemt of niet, nu schui
ven we hem toch nog even op de
voorgrond. Want hij mag zich dan
consequent sinds zijn pensionering
inderdaad teruggetrokken hebben,
nog praktisch dagelijks wordt men
op de een of andere wijze gecon
fronteerd met Mr. A. H. M. Janssen.
Niet alleen ziet men hem statig
wandelen in Venray's straten, be
dachtzaam groetend naar links en
rechts, maar waar men gaat of staat
ziet men het werk van oud-burge
meester Janssen.
Of men in de Peel is, of op het in
dustrieterrein, of men komt in kerk
dorpen en in het centrum, overal
treft men de sporen van de man, die
in Venray's moeilijkste jaren de lei
ding had en soms alleen stond voor
de meest moeilijke beslissingen. Nee,
we gaan hier niet meer een ris
de meest moeilijke feiten en gebeur
tenissen opnoemen, die het kenmerk
waren van oud-burgemeester Jans-
sen's burgervaderschap. Wie eniger
mate Venray's geschiedenis van de
laatste 30 jaren kent, die weet zulks
genoeg. En voor hen, die het niet
weten, mogen we volstaan met hem
de bouwheer te noemen van het
nieuwe Venray, de grondlegger van
wat nu wordt uitgebouwd
gens op een patronaatszolder kon
beginnen om zijn verstrooide mensen
nieuw onderdak en hulp te geven in
een streek waar onderdak niet te
vinden en hulp slechts moeilijk ge
boden kon worden. De burgemeester
tenslotte, die niet alleen Venray's
opbouw te leiden kreeg, maar ook de
uitbouw mogelijk moest maken. Een
burgervader, die bij zijn afscheid 'n
auto cadeau kreeg van de gemeen
schap, die hem had leren waarderen
en hoogachten, ondanks het feit dat
hij allerminst de man was, die de
populariteit zocht of op goedkope
successen uit was.
Zijn „we zullen het bezien" is hem
wel eens kwalijk genomen, maar de
toekomst heeft geleerd, dat hij goed
gezien heeft en in plaats van de
rommel en het puin goede en dege
lijke fundamenten gekomen zijn
voor het nieuwe Venray.
Een nieuw Venray dat, al is hij
ambteloos burger, nog dagelijks zijn
belangstelling heeft. Op zijn wande
ling, of wanneer hij met zijn wagen
rond rijdt. Bedachtzaam en statig
als altijd.
Bij zijn afscheid is hem een otium
cum dignitate toegewenst. Welnu, in
de afgelopen 5 jaren is er inderdaad
rust geweest. De rust van ambteloos
burger. Het grote huis aan de Bon-
gertstraat is zijn domein, waar hij
met zijn vrouw z'n kinderen wacht,
die uitgezworven zijn en een enkele
goede vriend ontvangt.
i Rust is er gekomen in een leven,
dat voorheen zo weinig rust kende.
Een burgemeester, die in de moei
lijke oorlogsjaren z'n fraaie plannen
waarmede hij van Nieuwenhagen1
naar Venray gekomen was, vertrapt
zag worden door de laarzen van de
Duitse soldaten en hun helpers, die
nieuwe inwoners van Venray wer
den. Hij die na de bevrijding er-
ons eigen leven in deze wereld van
1965. heeft willen raken. Met andere
woorden: dat wij Christus' Verlos
sing in die verhoudingen van nu
waar moeten maken.
Dat is onze eigentijdse opdracht.
Denken wij even aan het Evangelie
verhaal en speciaal aan de woorden
„Vrede op aarde aan de mensen van
goede wil. Deze woorden hebben we
als christenen in deze tijd speciaal
waar te maken. Wie vieren met het
kerstfeest daarom niet alleen een
herinneringsfeest, maar plaatsen de
komst van de Verlosser in deze tijd
door te werken aan de vrede in de
wereld. Wij leven weer „vol ver
wachting.
Maar op 17 december zal die rust
ongetwijfeld even gestoord worden.
Omdat men bij gelegenheid van zijn
70ste verjaardag de oud-burgemees
ter gelukwensen wil met deze mijl
paal in zijn leven en hem nog verder
een lang en gelukkig leven met de
zijnen wil toewensen.
„Von Ryan's Express". Een spec
taculaire film over een waar gebeu
ren, tijdens de tweede wereldoorlog
in Italië.
Toen talië capituleerde namen de
luitsers daar de touwtjes in handen.
Italiaanse officieren probeerden 600
1 gealieerde gevangenen naar de Adri-
atische kust te brengen om aan de
moordlust van de duitsers te ont
snappen. De duitsers doorzien het
spel en allen worden gevangen ge
nomen.
Dan ontvouwt zich een krankzin-
nig ontvluchtingsplan, wat door bü-
jzondere omstandigheden lukt Met
een overmeesterde gevangenentrein
tracht men te ontsnappen naar het
neutrale Zwitserland. Via vermom
mingen als S.S. krijgen ze een mars
bevel dat hen tot Verona voert. Daar
zouden ze opgevangen worden door
de echte SS. Met behulp van de on
dergrondse beweging wordt de trein
buiten Milaan omgeleid. Op het per
ron te Milaan wacht de S.S. tever
geefs en als het bedrog ontdekt
wordt volgt een helse achtervolging.
De duitsers zetten nu zelfs jacht
vliegtuigen in. Deze vernietigen 'n
brug en tunneldoorgang, waardoor
de trein muurvast komt te zitten.
De duitsers naderen nu met een trein
vol S.S.ers.
Enfin, u ziet het wel, als het niet
inderdaad echt gebeurd was, zou
men het voor onmogelijk hebben ge
houden. De film is uitgegroeid tot
een stuk pure sensatie, waarbij U
nauwelijks tijd krijgt op adem te
komen. Een knap gemaakte film. die
de moeite van het zien meer dan
waard is.